کهن افسانه ها

رسول پویان برآمد آفـتاب از مشـرق دل در سحـرگاهان شب یلـدای تار…

مهدی صالح

آقای "مهدی صالح" با نام کامل "مهدی صالح مجید" (به…

جنگ های جدید و متغیر های تازه و استفادۀ ی…

نویسنده: مهرالدین مشید تعامل سیاسی با طالبان یا بازی با دم…

                    زبان دری یا فارسی ؟

میرعنایت الله سادات              …

همه چیز است خوانصاف نیست !!!

حقایق وواقعیت های مکتوم لب می کشاید  نصیراحمد«مومند» ۵/۴/۲۰۲۳م افغانها و افغانستان بازهم…

مبانی استقلال از حاکمیت ملی در جغرافیای تعیین شده حقوق…

سیر حاکمیت فردی یا منوکراسی تا به حاکمیت مردمی و…

نوروز ناشاد زنان و دختران افغانستان و آرزو های برباد…

نویسنده: مهرالدین مشید طالبان در جاده های کابل پرسه می زنند؛…

زما  یو سم تحلیل چې غلط؛ بل غلط تحلیل چې…

نظرمحمد مطمئن لومړی: سم تحلیل چې غلط ثابت شو: جمهوریت لا سقوط…

کابل، بی یار و بی بهار!

دکتر عارف پژمان دگر به دامنِ دارالامان، بهار نشد درین ستمکده،یک سبزه،…

ارمغان بهار

 نوشته نذیر ظفر. 1403 دوم حمل   هر بهار با خود…

چگونه جهت" تعریف خشونت" به تقسیم قوای منتسکیو هدایت شدم!

Gewaltenteilung: آرام بختیاری نیاز دمکراسی به: شوراهای لنینیستی یا تقسیم قوای منتسکیو؟ دلیل…

تنش نظامی میان طالبان و پاکستان؛ ادامۀ یک سناریوی استخباراتی

عبدالناصر نورزاد تصور نگارنده بر این است که آنچه که میان…

بهارِ امید وآرزوها!

مین الله مفکر امینی        2024-19-03! بهار آمــــد به جسم وتن مرده گـان…

از کوچه های پرپیچ و خم  تبعید تا روزنه های…

نویسنده: مهرالدین مشید قسمت چهارم و پایانی شاعری برخاسته از دل تبعید" اما…

سال نو و نو روز عالم افروز

 دکتور فیض الله ایماق نو روز  و  نو  بهار  و  خزانت …

میله‌ی نوروز

یاران خجسته باد رسیده‌ است نوبهار از سبزه کوه سبز شد…

تحریم نوروز ، روسیاهی تاریخی طالبان

                 نوشته ی : اسماعیل فروغی        در لیست کارنامه های…

طالب چارواکو ته دريم وړانديز

عبدالصمد  ازهر                                                                       د تروو ليموګانو په لړۍ کې:           دا ځلي د اقتصاد…

    شعر عصر و زمان

شعریکه درد مردم و کشور در آن نبوُدحرف از یتیم…

مبارک سال نو

رسول پویان بهـار آمد ولی بـاغ وطـن رنگ خـزان دارد دم افـراطیت…

«
»

د افغان سولې د تخريب هڅې؛ پاکستان او روسيه څه غواړي؟

په داسې حال کې چې په قطر کې د طالب او امريکايې استازو تر منځ روانو خبرو ته د اندېښنو سره سره هيله مندي هم زياته شوې؛ په وروستيو کې پاکستان او روسيه د دغو خبرو د تخريب لپاره په مغرضو څرګندونو خولې پرانيستي دي. د پاکستان صدراعظم عمران خان ويلي په افغانستان د یوه احتمالي جوړجاړي لپاره بايد موقت حکومت رامنځته شي. عمران خان په ورته مهال افغان حکومت د سولې د خبرو خنډ لپاره وباله. ده وویل«د افغانستان حکومت د سولې په پروسه کې، چې د افغانستان له حکومت سره د طالبانو د خبرو لپاره پیل شوې، خنډونه پېښوي.»

هاخوا د افغانستان لپاره د روسيې د ولسمشر ځانګړي استازي ضمير کابلوف هم د افغان سولې په اړه مغرضانه څرګندونې کړي. ضمير کابلوف ويلي له طالبانو سره له سولې وروسته متحده ایالات باید په افغانستان کې خپلې ټولې پوځي اډې وتړي. کابلوف همداراز ټینګار کړی چې د قطر د ناستې مهمه مسئله له افغانستان څخه د امریکایي ځواکونو وتل دي، نو کله چې د دوی د وتلو مسئله مطرح کېږي نو د نظامي اډو د جوړېدو اړتیا هم نه لیدل کېږي.

پوښتنه دا ده چې د افغان سولې په اړه د عمران خان او ضمير کابلوف د وروستیو څرګندونو هدف څه کيدلی شي؟

پاکستان څه غواړي؟

پاکستان دوه هدفه لري. په وروستيو درې لسيزو کې پاکستان د هيڅ افغان حکومت لخوا دومره زيانمن شوی او له انزوا سره مخ شوی نه دی لکه څومره چې په تيرو څو کلونو کې د ملي يووالي حکومت په ځاګړي ډول د ولسمشر محمد اشرف غني لخوا منزوي شوی دی. د اشرف غني په هڅو نړۍ د پاکستان اصلي ترهګريزه څېره وليدله، له فشارونو سره مخ شو او انزوا ته برابر شو. دغې چارې د پاکستان حکومتي چارواکي او سياسيون ټول دردمن کړي دي. اوس پاکستان غواړي چې په يو نه يو ډول له اشرف غني خپل غچ واخلي او د موقت حکومت په جوړيدو سره يې له مخې ليرې کړي.

له وروستيو څرګندونو څخه يې دويم هدف دا دی چې دغه هيواد يو ځل بيا د څو لسيزو پخواني موقت حکومت په شان چې د پاکستان ګټو ته وفاداره وي؛ جوړول غواړي. دوی غواړی چې په افغانستان کې د مجاهدينو د وخت موقت په شان ضعيف حکومت رامنځته او د پاکستان په اشارو وچليږي چې هم يې پر مټ په افغانستان کې د هندوستان نفوذ کنټرول کړي او هم يو ځل بيا افغانستان د پاکستان بې کيفيته سوداګريزو توکو لپاره يو ښه مارکيټ شي. د همدې لپاره عمران خان هڅه کوي چې د اشرف غني د حکومت پر ځای يو موقت حکومت رامنځته شي.

روسيه څه غواړي؟

روسيه غواړي چې له امريکا متحده ایالاتو سره خپل رقابت وپالي او غواړي چې افغانستان د سوريې په سرنوشت بدل کړي. ځکه روسيې له سوريې په ۲۰۱۵ کال کې د پوځې اډو په اړه هوکړه ليک لاسليک کړ. د هوکړه ليک له مخې روسيه د سوريې په لاذقیه ولایت کې د حمیمیم په نوم دايمي هوايې اډه او د طرطوس بندر کې سمندري اډه لري. دغه پوځي اډي روسي پوځیانو او د هغوی کورنيو ته بشپړ ډیپلوماتیک خوندیتوب ورکوي.

عین شان لکه څنګه چې د افغانستان پر سر د امريکا او روسيې تر منځ سياسي رقابت روان دی؛ همداسې رقابت د سوريې پر سر هم تېر شو. د همدې رقابت له امله امريکا له سوريې خپل ځواکونه وويستل او روسيې ته کاذب جرأت پيدا شو چې کولی شي په افغانستان کې هم امريکا ته سياسي ماتې ورکړي.

دا چې روسيه ټينګار کوي چې امريکا بايد له افغانستانه ووځي او پوځې اډې هم له منځه يوسي؛ هدف يې يواځې او يواځې همدا دی چې امريکا ته لکه د سوريې په شان په افغانستان کې ماتې ورکړي او له دغه هيواده د امريکايې ځواکونو د وتلو وروسته په خپله روسيه د امريکا تشه راډکه کړي څو په راتلونکي افغان حکومت پراخ نفوذ ولري.

او د دې کار لپاره يې سر له اوسه د ولسمشرۍ په کانديدانو هم پانګونه شروع کړې ده. ښه بېلګه يې د مسکو په غونډه کې د افغان سياسيونو له ګډون وروسته د افغانستان د ولسمشرۍ د نوماند محمد حنيف اتمر په پلوۍ د ضمير کابلوف څرګندونې دي چې د ولسمشرۍ د نورو کانديدانو لخوا د کابلوف دغه څرګندونې له وخت مخکې د حنيف اتمر په ګټه کمپايني وبلل شوې.  ضمير کابلوف ويلي و چې محمد حنيف اتمر په اوسنيو حالاتو کې يو ښه سياستمدار دی او يواځې همدا کس کولی شي چې افغانستان له روان بحران څخه راوباسي.

لیکنه : خوشحال آصفي