کهن افسانه ها

رسول پویان برآمد آفـتاب از مشـرق دل در سحـرگاهان شب یلـدای تار…

مهدی صالح

آقای "مهدی صالح" با نام کامل "مهدی صالح مجید" (به…

جنگ های جدید و متغیر های تازه و استفادۀ ی…

نویسنده: مهرالدین مشید تعامل سیاسی با طالبان یا بازی با دم…

                    زبان دری یا فارسی ؟

میرعنایت الله سادات              …

همه چیز است خوانصاف نیست !!!

حقایق وواقعیت های مکتوم لب می کشاید  نصیراحمد«مومند» ۵/۴/۲۰۲۳م افغانها و افغانستان بازهم…

مبانی استقلال از حاکمیت ملی در جغرافیای تعیین شده حقوق…

سیر حاکمیت فردی یا منوکراسی تا به حاکمیت مردمی و…

نوروز ناشاد زنان و دختران افغانستان و آرزو های برباد…

نویسنده: مهرالدین مشید طالبان در جاده های کابل پرسه می زنند؛…

زما  یو سم تحلیل چې غلط؛ بل غلط تحلیل چې…

نظرمحمد مطمئن لومړی: سم تحلیل چې غلط ثابت شو: جمهوریت لا سقوط…

کابل، بی یار و بی بهار!

دکتر عارف پژمان دگر به دامنِ دارالامان، بهار نشد درین ستمکده،یک سبزه،…

ارمغان بهار

 نوشته نذیر ظفر. 1403 دوم حمل   هر بهار با خود…

چگونه جهت" تعریف خشونت" به تقسیم قوای منتسکیو هدایت شدم!

Gewaltenteilung: آرام بختیاری نیاز دمکراسی به: شوراهای لنینیستی یا تقسیم قوای منتسکیو؟ دلیل…

تنش نظامی میان طالبان و پاکستان؛ ادامۀ یک سناریوی استخباراتی

عبدالناصر نورزاد تصور نگارنده بر این است که آنچه که میان…

بهارِ امید وآرزوها!

مین الله مفکر امینی        2024-19-03! بهار آمــــد به جسم وتن مرده گـان…

از کوچه های پرپیچ و خم  تبعید تا روزنه های…

نویسنده: مهرالدین مشید قسمت چهارم و پایانی شاعری برخاسته از دل تبعید" اما…

سال نو و نو روز عالم افروز

 دکتور فیض الله ایماق نو روز  و  نو  بهار  و  خزانت …

میله‌ی نوروز

یاران خجسته باد رسیده‌ است نوبهار از سبزه کوه سبز شد…

تحریم نوروز ، روسیاهی تاریخی طالبان

                 نوشته ی : اسماعیل فروغی        در لیست کارنامه های…

طالب چارواکو ته دريم وړانديز

عبدالصمد  ازهر                                                                       د تروو ليموګانو په لړۍ کې:           دا ځلي د اقتصاد…

    شعر عصر و زمان

شعریکه درد مردم و کشور در آن نبوُدحرف از یتیم…

مبارک سال نو

رسول پویان بهـار آمد ولی بـاغ وطـن رنگ خـزان دارد دم افـراطیت…

«
»

عوامل پارچه پارچه شدن دین اسلام به مذاهب وگروپهای متعدد، وادامه آن ؟

 

                                                                         (عدم درک واقعی ازمعنی ومفهوم دین اسلام وکلام الهی ،  منافع  شخصی یا تجارت بالای دین وتحریف احکام دینی باپیروی ازخرافات،منافع زبانی ،قومی، قبیلوی،سیاسی  واقتصادی ،عامل عمده میباشد)

 

بخش دوم : ـ

تمام مذاهب اسلامی بر درستی متن قرآنکریم اتفاق نظردارند، امااختلاف درنحوه خواندن متن، معنی، تفسیرواحیاناْ ترتیب آن میباشد.این اتفاق نظربه اندازه است، که شیعیان دوازده امامی ایران و وهابیان عربستان وشاخه های تروریستی آن ازقرآنکریم با رسم الخط واحدی استفاده میکنند.                                                                                     پیروان دین اسلام که مسلمان نامیده میشوند بایداصول وفروع دین اسلام راکه به اصطلاح تیوری وپراتیک دین  گفته میشود. فهمید و طبق آن باید عمل نمایند.                             اصول دین اسلام که پایه های اعتقادی آن میباشد،نخست باید به آن ایمان آورد، که عبارت اند :                                                                                                  ۱ـ توحید یعنی یکتاپرستی ومهمترین اصل اعتقادی دین اسلام میباشد.                         ۲- نبوت یعنی باورداشتن به اینکه خداوند برای ابلاغ سخن خود به انسانان پیامبررا از میان خود آنان برگزیده است.                                                                            ۳- معاد به معنی رستاخیزیاد ودوباره برخاستن پس ازمرگ میباشد.                            درمذهب شیعه اصول دین اسلام برعلاوه سه اصل فوق عدل وامامت نیزشامل است .      عدل به معنی قضاوت وپاداش به حق میباشد. یعنی خداوند هیچ عملی راهرچند نا چیز و کوچک باشد،ضایع نکرده وبی اجروپاداش نمیگذارد وبدون تبعیض هرکس جزای اعمالش راخواهد دید.                                                                                                  ـ فروع دین اسلام راعمل یاپراتیک میگویند یعنی (نماز، روزه، ذکات ، حج و جهاد) .   جهاد به معنی کوشش،مبارزه وفعالیت میباشد.ازنظراسلام جهاد دونوع است یکی جهاد کبیر یعنی مبارزه با امیال درونی انسان میباشد.که برعلاوه رعایت اصول وفروع دین، مسلمان باید خواهشات نفسانی وامیال بیهوده خویشراکنارگذاشته بخاطررفاء وآسایش انسان کوشش نماید ( افسوس که درکشورما تعداد قابل ملاحظه ملانماها ورهبران تنظیمی نه توانستند که جهاد علیه امیال نفسانی و… خود نمایند ، اموال ودارائی ها شان را که با استفاده از موقف دین ومذهب تصاحب نموده اند شاهد ادعای ما میباشد .)                 دین اسلام که صدهاملیون پیرودارد،نظربه سایرادیان مکملترمیباشد،هرگاه اختلافات ظهورنمیکرد وبه پارچه پارچه متعدد تقسیم نمیگردید،فعلاٌ بمراتب پیروان بیشترمیداشت. یکی از نگرانی های پيامبراسلام  دراواخر حياتش ، بروزاحتمال اختلافات  ميان مسلمانان بود تامبادا منجربه احياء دوباره انديشه های جاهلیت گردد. چنانکه اين اتفاق بعد وفات پيامبر بوقوع پيوست و آن ماجرای سقيفه بنی ساعده بود.در ماجرای متذکره حضرت علی (رض) مشغول مراسم تدفین وتکفین پيامبر(ص) بودند،عده ای ازمردم مدينه (انصار) در سقيفه بنی ساعده با حضورسعد بن عباده تصميم به انتخاب جانشين پيامبررا گرفتند.      این خبربه گوش حضرت ابوبکر (رض) رسید.موصوف با جمعی ازاصحاب (اهل مکه) در آنجا حاضر شدند وجريان سقيفه را که به نفع انصارپيش میرفت ،با ذکرحديثی منسوب به پيامبر،پيشنهاد کرد تا فردی از قريش به خلافت برسد. با توجه به اينکه ابوبکر(رض) مقام والائی نزد پيامبرداشت ولقب صديق رابه او شان داده بودند. کسی به مخالفت برنه خواست وحضرت ابوبکر(رض)، حضرت عمر (رض) را معرفی کرد،اما حضرت عمر(رض) با احترام ودوستی که رسول الله باحضرت ابوبکر(رض) داشت،خود دست بيعت را به ابوبکر صدیق(رض) داد.سپس ابوعبيده جراح نيز اقدام به اين کارکرد. سقيفه بنی ساعده نخستين انشعاب عملی درعالم اسلام بود که زمينه ظهورمخالفتهای راهم باعث گرديد.دراين ميان آشکارترين تفکرمخالفت مربوط به کسانی بود که حضرت علی راجانشين پیامبرميدانستند وبر بزرگان ماجرای سقيفه بنی ساعده اعتراض می گرفتند، که شما جزو نخستين کسانی بوديد که با علی (رض) در غديرخم بيعت کرديد .                                                    غدیرخم منطقه ایست بین مکه ومدینه ، بتاریخ 18 ذی الجه حضرت محمد (ص) بعدازحجته الوداع که تعداد کثیرمسلمانان جمع شده بودند ،ضمن خطابه،ازبازوی حضرت علی (رض) گرفت وبرای مدعوین ازکار وفعالیت حضرت علی درمبارزه علیه کفارونقش او دراشاعه دین اسلام یادآوری نموده وضمن اینکه او را ( ولی )  و برادرخود خطاب کرد ،فرمودند: (هرآن کس که من مولای اوهستم،پس علی مولای اوست.)                                       کلمه مولا درفرهنگ عرب دو معنی دارد:                                                            1ـ دوست .                      2 ـ صاحب امتیاز.

این واقعه و حادثه غدیر در کتب متعدد نقل شده ، اما قدیمیترین  منبع تاریخی از احمد بن ابویعقوب متخلص به یعقوبی (۲۸۴ هجری قمری) میباشد. موصوف وظیفه دبیری را در دربارعباسی داشت. که اکثر آثار ادبی خویش را بشکل شعر بیان داشته ، چنانچه موضوع مورد بحث ما درمجموعه اشعار این نویسنده قرن دوم هجری ملاحظه میگردد.                انديشه شيعه يا دوستداران حضرت علی ازآن زمان صورت آشکارتررا به خود گرفت.      علامه طباطبايى ،جريان ظهوروپيشرفت اسلام را دربیست وسه سال زمان بعثت و روندى طى شده راکه سبب پيدايىش چنين گروه ها وجمعيتها درميان ياران پيامبرگردید مینویسد:    علاقه شديدى كه پيامبرنسبت به على(رض) اظهارمى فرمود وخدمات ارزنده یكه حضرت علی براى ترقى وپيشرفت اسلام درجنگ ها ازخود نشان داده بود.عده اى ازياران پیامبر را كه ازشيفته گان فضيلت وحقیقت بودند.براين مى داشت كه على(رض) رادوست داشته باشند ودر آینده ازاوپيروى نمايند. ولی یکتعداد رابرحسد وكينه وا مى داشت. بناءسقيفه بنی ساعده نخستين انشعاب عملی درعالم اسلام بود که زمينه ظهورمخالفت ها را فراهم نمود.            نفاق دراسلام نظربه سایرادیان زودتربوجودآمد.که مبنای عمده این اختلافات عبارت از :  ـ جانشینی پیامبر(خلافت وامامت)                                                                        ـ عدم درک واقعی ازمعنی ومفهوم کلام الهی که سبب اختلاف در روش فقهی ،اصول و فروع دین گردید.به مرورزمان اختلافات اوج گرفته خلفای اسلام، شاهان وامامان بخاطر منافع شخصی ، قومی، لسانی منطقوی خودازدین اسلام سئواستفاده نموده و باعث ایجاد فرقه ها ومذاهب متعدد گردیدند.فعلا دراسلام بیشتر ازصد مذهب وفرقه ها وجود دارد و سلسله  نفاق وپارچه شدن بیشتر آن با مدغم شدن سیاست دردین ومنافع اقتصادی وسیاسی ابرقدرت ها ادامه دارد.                                                                                          درنتیجه ایجاد مذاهب واختلافات،ملیونها انسان به قتل رسید  وسلسله این کشتارهاادامه دارد. این اختلافات به اشکال مختلف وتدریجی شامل موضوعات اجتماعی مانند امربه معروف و نهی ازمنکر،روابط ذات البینی افراد، رابطه انسان وخداوند درچوکات مسایلی چون مفهوم ایمان،جبرواختیارشامل شده وسپس به جانب آخرت‌ شناسی وتوجه به بهشت وجهنم که مساله وعده و وعید راشامل میگردد،پاگذاشته شد. درنتیجه فلسفه وپیامدهای طبیعی راشامل نموده  وبه تاسیس دانش کلامی انجامید. خلاصه سه حوزه دین‌ شناسی ، انسان‌ شناسی و کیهان‌ شناسی راپایه گذاری نمودند.
معتزلیان با پایه‌گذاری دانش کلامی،نقش تعیین‌کننده‌ای درتاریخ اسلام دارند.موسس این فرقه ابوحنیفه واصل بن عطا الغزال که درسال ۲۱هجری قمری متولد ودرسال ۱۱۰ وفات نمود، بود. پیروان این مکتب طرفدارقدرت وحریت انسان بوده ومعتقد اند که انسان دررفتار و کردارش آزاد میباشد.هرکس مسئول رفتار خودش میباشد و خداوند افعال بنده گان را به خود شان واگذاشته است. ایشان برخلاف اهل حدیث که احادیث اصیل وجعلی پیامبر و صحابه را مورد توجه خود قرار داده بودند،عقل وخرد را به تنهایی برای پیروی ازاسلام راستین کافی می دانستند. و گاهی نظرات فلاسفه را با دین مخلوط می ساختند. مکتب متذکره درزمان بنی امیه ودرحکومت عبدالملک مروان بین سال های ۶۵ ـ ۸۶ هجری قمری بوجود آمد.

اساس مذهب معتزله خرد گرایی وآزاد اندیشی بود،چنانچه آنان به اصحاب العدل وعدلیه شهرت یافتند.اما ازطرف دشمنان به قدریه یاد میگردیدند.                                           اشاعره با موضع‌ گیری دربرابرافکارمعتزلیان،مکتب کلامی را ایجاد وبه رقابت پرداختند. دراین میان معتزله واشاعره نماینده دونظر نسبتا متفاوت درمذهب کلامی هستند. که عامل عمده اختلاف آنان ناشی ازنگرش شان نسبت به عقل،کارکردها وساحه فعالیت شان میباشد مذهب اشاعره درآغازقرن چهارم هجری پدید آمد.مؤسس آن ابوالحسین علی بن اسماعیل اشعری بود،که درسال ۲۶۰ هجری درشهربصره متولد ودرسال ۳۳۰ دربغداد درگذشت. پدرش ازطرفداران اهل حدیث بود،اشعری درکودکی با عقاید اهل حدیث خوگرفت، ولی درجوانی به مکتب اعتزال پیوست وتا چهل سالگی با آن مکتب همراه بود.اما درسال ۳۰۰ هجری به صورت آشکارازمعتزله کناره گرفت وعقاید جدید خودرا بیان داشت و باردیگر به جانبداری از عقاید اهل حدیث برخاست ودرمقابل هر قاعده و اصلى از اصول معتزله، قاعده‌ واصل جدید وضع نمود .                                                                        اهل حدیث، قرآنکریم و سنت را اساس عقاید خود قرارداده ومنکرعقل و رسالت آن در عقاید واصول بودند.اما معتزلیان درمسایل کلامی به عقل تکیه می کردند ونصوص قرآن راهنگام که مخالف نظر خود می یافتند، تأویل نموده و به سنت اعتماد نمی کردند.                 اشعرى به ارائه طرحى نواقدام کرد تا بگونه‌اى تضاد موجود میان عقلگرایى وظاهر گرایى را برطرف سازد، بدین جهت با هریک از آن دوگروه،هم موافق وهم مخالف بود. با عقل گرایان دراین جهت که استدلال عقلى در اثبات عقاید دینى بدعت و حرام نبوده، بلکه راجح و پسندیده است،موافقت کرد و رساله تحت عنوان«استحسان الخوض فى علم الکلام» تالیف نمود. واین درحالى بود که اهل حدیث،علم کلام و استدلال عقلى را بدعت و حرام میدانستند. ازطرفى درتعارض عقل باظواهر دینى، ظواهر را مقدم داشت و درنتیجه دربحث از صفات ذات و صفات خبریه با عقاید معتزله مخالفت کرد. همان‌ گونه که اصل تحسین و تقبیح عقلى ومتفرعات آن را نیز مردود دانست وهیچ واجب عقلى را نپذیرفت و دراین زمینه ها با اهل حدیث هماهنگ شد و چون نادرست دانستن تأویل و اصرار برحفظ ظواهر در مواردی با اصل تنزیه (پاک وبی آلایش) وصفات جمال وجلال الهی منافات داشت،با استفاده ازاستدلال عقلی، فرضیه های کلامی جدیدی را ابداع نمود و یا اگر قبلاْ مطرح شده بود به تحکیم آن پرداخت که این فرضیه ها، عقاید ونظریات خاص را در مذهب کلامی بوجود آورد.

هرگاه مذاهب وفرقه های تشکیل شده را به دقت مطالعه فرمائید،گرچه هدف همه این فرقه ها ومذاهب پرستش خدای یگانه پیروی ازقرآنشریف واینکه محمد(ص) پیامبرخدا است،انجام فرایض دینی یکی بوده ،اما درشکل وسلیقه ها باهم درجنجال وتفرقه میباشند.به سبب اینکه منافع رهبران وایجاد کننده گان مذاهب وفرقه ها درآن نهفته است.خیلی تاسف آوراست که با داشتن عقیده مشترک،چرااسلام را پارچه پارچه نمود ه، وبا ایجاد نفاق، مذاهب مختلف را بوجود آوردند.هرگاه بصورت دقیق وواقعبینانه برعوامل ایجاد مذاهب وفرقه ها نظر اندازی شود،اصلاْ اسلام برمعنویت واعتقاد راسخ استواراست هرگاه دراعتقاد منافع مادی، شخصی فامیلی، قومی ملیتی و…دخیل شود،اسلام واقعیت خود راکه داشتن اعتقاد قلبی به ایزد متعال میباشد (قلب وضمیرانسان درجهت شناخت وانجام هدایات الهی باشد.) ازدست داده،عظمت طلبی،تجارت بالای دین ومذهب که درآن منافع رهبران مذهبی میباشد، صورت میگیرد.                                                                                                       مثال عمده وتازه، روحانی خرافات پیشه که دین را وسیله پیدا نمودن پول وسایر غرایز خویش قرارداده ،بتاریخ نزدهم مارچ ۲۰۱۵ ، مرتکب جنایت هولناک تاریخ بشریت شد    ( شهادت فرخنده ) که با لت وکوب،ذریعه مشت،لگد و چوب شروع ،باچاقوجسم آن دختر را تکه وپاره نمودند، بعداْ شکم لگد وسپس بالای شکم آن دختر معصوم خیز زدند، به تعقیب موتر رابالایش جسمش عبورداده وجسدش را درروی سرک کش نمودند واز فاصله هشت یا نه متری ازسرک به دریا کابل انداختد و درآخیربا تیل پاشیدن برجسدش آن مسلمه را به آتش کشیدن !!!                                                                                     آن روحانی تاجرومسلمانان مورثی احساساتی به اتهام سوختان قرآنشریف تحت نام اسلام جنایت فوق الذکر راثبت تاریخ بشریت نمودند ودرجهت بد نامی اسلام نقش خویش را ایفا نمودند. درحالیکه شاهدان عینی می‌گویند که فرخنده پس از مشاجره با آن تعویض نویس یا روحانی درباره خرافات که با دادن تعویض درمحل مقدس مسلمانان کابل،ازدین تجارت واعمال غیر اخلاقی را مرتکب می گردید، تحت ضرب قرار گرفت .آن زن قهرمان افغان بتاریخ ۲۸ حوت ۱۳۹۳ مصادف با ۱۹ مارچ ۲۰۱۵ علیه منافع قرآنفروشان و خرافاتیان (تعویض نویسان ) قیام نمود.                                                                      شرمبارتر ازین که یک روز پس از کشته و سوزاندن فرخنده، محمد ایاز نیازی، امام مسجد وزیر اکبرخان در مرکز شهر کابل،با تائید چنین جنایت هولناک، درخطبه نمازجمعه گفت: خواهش من از ارگان‌های عدلی و قضایی این است که با دقت حرکت کنند… وقتی که به مقدس‌ترین اعتقاد مردم (قرآن) اهانت صورت بگیرد، مردم مکلف نیستند که بپرسند این متهم اعصابش سالم  ویا ناسالم است. فکرتان باشد که این اشتباه بزرگ است و اگراقدام به دستگیری مردم میکنید،شاید این مردم قیام کنند.بازجمع کردن این مردم بسیارمشکل است. بهمین شکل درکشورما این چنین تجاران دین به صدها وهزاران نفرمیرسد. هرگاه منافع مادی شان برآورده نشودهموطنان وطن دوست وصادق افغانستان را با دادن فتوای کفر و الحاد محکوم نموده ومینمایند.درحالیکه ازنوک انگشتان یکتعداد شان کثافت .خون میچکد وازجیبهای شان دالرهای چور وچپاول شده وغصب جایدادهای مردم وبیت المال سرازیر میباشد.قصرها،آپارتمانها ، سرایها، فابریکات، تجارتخانه ها وپولهای نقد دربانکهای داخل وخارج نمونه ازغنایم وتجاوزات این تجاران دین و مذهب میباشد که دربدست آوردن آن به اصطلاح هرکدام روی دلایل فوق درجهت دامن زدن اختلافات دینی ،مذهبی ، قومی ،لسانی ،سیاسی و….عرق ریزی ،کار وزحمات بسیار را متقبل گردیده اند.                                                                                       تاریخ اسلام طی چهارده قرن شاهد پارجه پارچه شدن اسلام باایجاد بیش از صد مذاهب مختلف بوده ومیباشد.که نتایج بسیارشوم مانند ،نفاق وبرادرکشی وکشتارملیونها انسان را درقبال داشت وبا ایجاد مذاهب جدید سیاسی دراسلام مانند وهابیت،القاعده،زرقاوی وشاخه جدید وظالم آن تحت نام داعش (ازاسلام دین ترور،جاهلیت وظالم را که زنان، اطفال ، جوانان را به شکل بیرحمانه به قتل میرسانند ) اقدام نموده واسلام را درسطح جهان طبق هدایات منابع تمویل کننده آن بدنام نموده ومینمایند.( جنایات روزمره شان در اکثر والایات افغانستان که باعث کشتار هزاران افراد ملکی میگردد ، راپور های سالانه یونوما وسایر بخشهای ملل متحد ) شاهد ادعایم میباشد. درحالیکه اسلام دین اخوت وبراردی وبرابری، صلح وترقی میباشد….                                                                               مولف کتاب تاریخ ادیان ومذاهب درجلد سوم تحریرداشته که مولفان كوشيده اند تا عدد فرقه های اسلام را به 73 فرقه برسانند تا با روايت منسوب به پيامبراسلام مطابقت كند.                        همچنان مؤ لف كتاب بيان الاديان كه درسال  485 ق تقسیم بندی مذاهب اسلام را درپانزده فرقه ،که هرکدام به فرقه های مختلف تقسیم نموده است،که تعدادشان به 75 میرسد.                       علاوتا نویسنده كتاب علل ظهور فرقه ها ومذاهب اسلامى،كليه فرقه ها را در پانزده فرقه خلاصه كرده است.خلاصه بصورت عموم اسلام را به دومذهب عمده سنی وشیعه  که به اضافه ازصد گرو وفرقه تقسیم نموده اند.

اینک نظری مختصربربعضی ازاین مذاهب می اندازیم:                                         1ــ مذهب سنی (تسنن) :                                                                       بزرگترین مذهب دین اسلام میباشد که اکثریت مسلمانان جهان را تشکیل میدهد.اهل سنت یاجماعت با قبول اصول وفروع دین برین باورهستند که محمد (ص) پیامبراسلام پس از خود جانشینی تعین نه نمود. وبعدازوفات حضرت محمد (ص) ،مسلمانان آن زمان براساس شورای ،چهارتن را بالترتیب به عنوان خلیفه مسلمانان انتخاب نمودند. اهل تسنن خودرا پیروقرآن کریم وحدیث (سنت) میدانند.                                                                    اصطلاح اهل سنت درقرن دوم هجری شکل گرفت.این مذهب به شاخه های حنفی، مالکی ، شافعی، حنبلی، ظاهری (اهل حدیث) ودیوبندی تقسیم شده اند.                                        الف ـ مذهب حنفی:ازجمله مذاهب فقهی بوده،بنیانگذارآن ابوحنیفه نعمان بن ثابت میباشد. که بین سالهای 80الی 150 هجری درشهرکوفه میزیست،یک تعدادادعا دارند که ایرانی الاصل میباشد اما پدرو اجدادابوحنیفه ازقریه خواجه سیاران شهرچاریکارولایت پروان افغانستان بود.اجداد موصوف شغل تجارت داشتند،ودرشهرکوفه متوطن شده بودند.                                  موصوف اولین امام ازائمه چهار گانه سنت وجماعت است،دربین مذاهب سنت واهل تشیع پیروان بیشتر دارد.نظربه دانش مذکور مدت زمانی به حیث قاضی القضات درشهرکوفه اجرای وظیفه کرد ،اما باتغیر حکومت حاضر به اجرای وظیفه نگردید وبه زندان افگنده شد. مذهب حنفی برهفت اصل استوار میباشد:                                                                             ـ کتاب الهی  ـ سنت رسول الئد ـ قول صحابه ـ قیاس ورای ـ استحسا ن ـ اجماع ـ عرف.

قیاس ـ دارای دو مفهوم میباشد:                                                                               ـ  به مفهوم استنتاج یقینی از مقدمات .                                                                           ـ ازنظر فقهی به معنی استخراج حکم مساله با استفاده از تشابه به مساله ای دیگر که حکمی در مورد آن وجود دارد. قیاس فقهی معادل تمثیل در علم فلسفه و منطق است و از دید فقهای شیعه قیاس در استخراج احکام فقهی باطل است اما از نظر فقهای اهل سنت در مواردی که حکمی را نتوان مستقیما ازقرآن وسنت استخراج کرد میتوان ازقیاس استفاده نمود .                                                                                               استحسان : قاعده‌ای دراصول فقه به این معناست که درمورد یک مسئلهٔ شرعی بنا به مصلحت خاصی از قیاس یا قاعدهٔ کلی صرف نظر کرده و حکمی مخالف برای آن مسئله پیدا کنیم. انگیزهٔ استحسان ممکن است وجود قیاسی پنهان وقویتر از قیاس ظاهری یا رعایت عرف و گریز ازعسروحرج (مشکلات ) باشد.

اجماع: عبارت ازتفاهم یک جمیعت بریک موضوع مشخص . مثلاْ مشروعیت دیدگاه اهل سنت درمسله خلافت و جانشینی حضرت محمد(ص) منوط به مشروعیّت اجماع است.

عرف : درلغت به معنای معرفت و شناخت یک مطلب یا موضوع که بصورت متواتر در بین مردم یا اجتماع خاص به کار رفته باشد، و در اصطلاح به معنی روش و شیوه مستمر عملی یا گفتاری است که درمیان همه یا بیشترمردم،قوم یاگروه خاصی شناخته شده و مرسوم باشد. این تعریف شامل سیره عقلایی متشرعی (پیروان شریعت) وغیرآنان میشود. عرف تعاریف متعدد دارد.گروهی عرف وعادت را از نظر مصداق، یکی می‌دانند، اما به نظرمیرسد که عرف با عادت جمعی، یکی باشد وبه عادت فردی عرف گفته نمی‌شود.

ادامه دارد     بااحترام

                 عبدالواسع غفاری