قراردادهای اجتماعی: پیمانی برای زندگی مشترک !

قرارداد اجتماعی یک مفهوم فلسفی است که تلاش می‌کند توضیح…

جنگ پاکستان و طالب، بازی‌ اوپراتیفی است، حتا اگر ارگ…

محمدعثمان نجیب یکی از مزیت‌!؟ های پیدایش و‌ ابداع شبکه‌های بی‌شمار…

بازگشت افغانستان به بازی‌های جدید ژیوپولیتیک و ناکارآمدی طالبان

نویسنده: مهرالدین مشید افغانستان لقمه خونینی؛ بزرگتر از دهن طالبان بازگشت طالبان…

محکومیت گستاخی و تجاوز نظامی پاکستان بر افغانستان

اعلامیه انجمن سراسری حقوقدانان افغانستان انجمن سراسری حقوقدانان افغانستان، بر مبنای…

سقراط؛- قهرمان لیبرالیسم، متفکر پیشامارکسیستی؟

Sokrates (470-399.پ.م) آرام بختیاری نخستین اعدامی میدانی محافل روشنفکری-روشنگری! فلسفه شفاهی مطرح شده…

چشم اندازی بر اجلاس  ماه سپتامبر مجمع عمومی سازمان مللی…

نوشته از بصیر دهزاد  مجمع عمومی سازمان ملل متحد در هشتادومین…

زموږ په ګران هیواد د پاکستان هوايي تیری د غندلو…

 نور محمد غفوری    زموږ د ګران وطن پر خاوره یو ځل…

آکو الیاسی

استاد "آکو الیاسی" (به کُردی: ئاکۆ ئەلیاسی) شاعر معاصر کُرد،…

  چرا بگرام برای امریکا اهمیت دارد ؟ 

      نوشته ی : اسماعیل فروغی         ارچند مقامات امریکایی افواهات انتقال قوای…

ثمرهٔ بیست سال موجودیت جامعهٔ جهانی

حاکمیت طالبانی و فقر و تنگدستی مردم اختصار امارت اسلامی افغانستان، به‌مثابه…

پنجاه سال سفری پر افت؛  با یارانی چُست، اما رهبرانی…

نویسنده: مهرالدین مشید نیم‌قرن اخیر تاریخ افغانستان (۱۹۷۳–۲۰۲۳) نشان‌دهنده‌ی مبارزه‌ای نفس‌گیر،…

ترامپ چرا بگرام رامی خواهد؟

این نوشته به علت طولانی بودن دردوبخش منتشرخواهدشد. دربخش اول…

ځانګړې مرکه

په ادبي بهیر کې له پېژانده څېرې، لیکوال، کیسه لیکونکي…

سیاست تعامل تخنیکی آلمان با طالبان

واقع‌گرایی دیپلماتیک و مسئولیت بشردوستانه در این روزها در رسانه های…

په اروپا کې د کډوالو پر وړاندې د کرکې زیاتوالی

حميدالله بسيا داسې ښکاري چې د کډوالو لپاره نور د اروپايي…

طالبان در ایستگاه آخر و در آغاز خط و نشان…

نویسنده: مهرالدین مشید طالبان؛ فروپاشی قریب‌الوقوع یا بازتعریف تهدیدها؟ حادثه آفرینی های…

هجران وطن

از فرا ق  آن  میهن  حال  ا بتری  دارم روزشب به…

جنگهای اقتصادی

                                           بازیهای تسلیحاتی وبازارسازی فروش اسلحه پس ازگذشت دوران نکبتباروظالمانه ی فیودالیزم…

حق باشد بر زبانم

امین االله مفکر امینی             2025-05-10! تــا اخـــــرین نفس، حرفی حق باشد بر…

     طالبان از قطع انترنت چه می خواستند و چه می…

     نوشته ی : اسماعیل فروغی      طالبان درچهارسال گذشته درپهلوی سایراقدامات نابخردانه…

«
»

ولسي جرګې خپل اصلي کار پرېښی او د دولت په ټولو چارو کې لاسوهنه کوي

رښتین بانډه وال

د ولسي جرګې د دندو لایحه اساسي قانون روښانه کړې چې اصلي دنده یې د قوانینو تصویبول او د بودجې پر لګولو څار دي.

په ټوله موږ باید د هېواد پالنې روحیه غښتلې کړو؛ ځکه هېواد د مور حیثیت لري خو په هر صورت؛ د ولسي جرګې یوشمېر غړي د ناوړې استفادې لپاره تل د ولس د استازۍ له سنګره پر حکومت تېز ورځي، خو دا په داسې حال کې ده چې له ښاغلي رمضان بشر دوست او یو څو نورو ګوته په شمارو وکیلانو پرته په ولس کې حتا تش دعا ګوی هم نه لري او خلک ورته تل خیرا کوي او په بده سترګه ورته ګوري. که څوک دا خبره نه مني نو د خلکو منځ ته دې ورشي او یو وار دې وازمايي.

له بل پلوه، دا چې څومره وکیلان په درغلیو راغلي او ولس ورته رایې نه دي ورکړې، دا خو یې بل عیب دی. پر دې سربېره چې له دوو کلونو راهیسې په غیر قانوني ډول دغه وکیلان په خورا الم سره پر څوکیو ناست دي دا يې بله بدنامي ده.

کله چې یوه کابینه او حکومت پارلمان وټاکي او په غیرقانوني ډول یې د کار موده اوږده کړای شي، نو هغه پارلمان بیا څنګه کولای شي ځان د ولس نماینده وبولي او حکومت ته لکه یوه بلا چې بلې بلا ته وايي بو، بو ووايي.

په دې وروستیو کې په افغان حکومت کې یوشمېر صادقو او د ولس په درد خبرو چارواکو د سولې لپاره هڅې پیل کړې دي، خو یوشمېر نور چې د جنګسالاران، د پردیو لاسپوڅي او جنګي جنایتکاران دي په رنګارنګ چمونو او حیلو د سولې مخالفت کوي.

دغه فراریان چې د امریکا او نورو بهرنیانو له برکته د خلکو له رټنې وروسته بېرته هېواد ته راوستل شول او پردیو ته د غلامۍ په بدل کې ورته لوړې څوکۍ د بهرنیو سفارتونو له خوا ورکړل شوې او په دې توګه د افغان جګړې د یو اړخ په توګه رامنځته کړای شول، نو اوس طبیعي ده چې په سوله کې ځانونه او خپلې څوکۍ په خطر کې ویني او د سولې مخالفت کوي.

ډېری داسې کسان چې د دولت په لوړو څوکیو او په تېره په ملي شورا کې ځای کړل شوي دي، اوس د حکومت په سوله غوښتونکو هڅو نیوکې کوي او د خپلو دندو پرخلاف له دولت څخه په دې برخه کې حساب غواړي. دا په داسې حال کې ده چې حکومت یوازې د بودجې په لګولو کې شورا ته په حساب ورکولو مکلف دی.

جمهور رییس غني دوی ته په خطاب کې پرځای خبره وکړه چې هر وکیل دې لومړی خپل د مشروعیت حساب ورکړي، چې په جعلي رایو راغلی که د خلکو په رایو او که رایې یې اخیستې نو څومره رایې یې اخیستې دي او د خپلو رایو او خولې په اندازه دې بیا خبره کوي.

یو سړی چې په جعلي رایو او یا شل یا څلوېښتو رایو راغلی، هغه د ټول ولس استازي نه شي کولای. له بل پلوه، سوله د ټول ولس غوښتنه ده، ملي اړتیا ده او د دیني عالمانو رسمي غوښتنه ده چې له دولت نه یې کړې ده.

دا د ولس د چوپتیا له کبله ده چې اوس په حکومت کې فاسدان دومره سپین سترګي او بې حیا شوي، چې ځانونو ته پر ولس ترجیح ورکوي، ولس ورته ولس نه ښکاري او یوازې یو څو غله چې له دوی نه راتاو دي همغه ورته یوازې د سړي زامن ښکاري. زه په ولس غږ کوم، چې نور وېښ شئ، هیچا ته دومره وخت مه ورکوئ چې پر تاسو د بطلان کرښه وباسي او خپل وکالت پخپله وکړئ.

تاسو وګورئ چې د ولس دې شاهزاده او ښکلو استازو څه ښکلې استازي کړې، یو ښوونکی او د حکومت یو مامور ۵۰۰۰ افغانۍ معاش اخلي او دوی ته درې لکه افغانۍ اوس کمې دي چې ډالر پورته تللی دی. څه ښه د ولس استازي، څه ښه لورېنه او څه ښه عدل او انصاف. د دوی اولادونه په اکسفورد کې زده کړې کوي، خو هغه چې د کور څوارلس غړي په جهاد او هېواد نه د دفاع په لار کې له لاسه ورکړي، اوس د سبزي کراچۍ ته ولاړ دی او اولادونه يې په دولتي بې څوکیو ښوونځیو کې زده کړه کوي، په نمناکه ځمکه ناست دي، د دوا پیسو ته یې نه رسېږي، کتاب او کتابچو ته یې پیسې نه لري، ځکه د ده مسلمان ورور، د جهاد د سنګر ملګري، د ډموکذاسې د لارې همسفر او د ده استازي او وکیل ورته یوازې ۵۰۰۰ افغانۍ لازمې لیدلې دي.

تاسو ای وکیلانو! فکر وکړئ که یوه ورځ موکلین مو درباندې لاس بري شول، د بهرنیانو له سیوري، حمایت او حفاظته راووتئ او یا سر مو له تنې جلا کړای شو او د خدای حضور ته سره ودرېدئ، نو بیا به وکالت او عدالت څه ډول وي؟

یو ځل بیا پر ولسمشر غږ کوو، چې دغه ناقانونه شورا او پارلمان باید ختم کړای شي او کوم معاشونه چې په ناروا ډول دوی په جېب کې اچوي، والله په محشر کې یې درڅخه پوښتنه کېږي او والله په بالله که په دغو معاشونو کچالو واخیستل او سرچوک او د کوټه سنګي د چوک پر مزدورانو ووېشل شي، هغه به ډېر غوره والی ولري.