مذاکره هیئت های افغانستان و پاکستان

در ترکیه از دید حقوق بین الملل عمومی این نشست‌ها برخاسته…

خُردشدن کرزی نزد پرویز مشرف و خُردساختن کشور، توسط کرزی…

بازخوانی تاریخی نه چندان دور محمدعثمان نجیب من در دوران نخست حکومت…

احمدشاه بابا

احمدشاه بابا نومیالی اتل، غښتلی، توریالی او پیاوړی ملي شخصیت:  احمدشاه…

«چپ نو» و سوسیال‌دموکراسی در افغانستان

نور محمد غفوری «چپ نو» و سوسیال‌دموکراسی در افغانستانبازاندیشی در ایدئولوژی…

تهدیدهای پاکستان برضد افغانستان؛ از سیاست بازدارندگی تا بازی ژئوپولیتیک

نویسنده:  مهرالدین مشید از سیاست بازدارنده گی تا تغییر در رهبری…

بحران مالی سازمان ملل و فاجعه انسانی در افغانستان

آزمونی برای تعهد جهانی به انسان‌دوستی و چندجانبه‌گرایی سازمان ملل متحد…

میراث سکاها در شاهنامه فردوسی: سیستان، سجستان و ایران

- دکتر بیژن باران مقدمه: شاهنامه و جغرافیای هویت ایرانی. شاهنامه…

تروتسکی در تاریخ اندیشه سیاسی چپ

leo Trotzki ( 1879- 1940 )  آرام بختیاری سنت ترور سیاسی با…

پاسخ  ما

میر عبدالواحد سادات پاسخ  ما  : بر مبنای وجدان ملی و ندای…

قهرمانی تیم فوتسال؛ نمادی از وحدت ملی و امیدی برای…

نویسنده: مهرالدین مشید شگفتن گل های لیخنند در سرزمین به تاراج…

تحول فرهنگ سیاسی؛ کلید طلایی وحدت و ثبات ملی در…

نور محمد غفوری (بخش چهارم و آخری)  ۷. ویژگی‌های فرهنگ سیاسی مطلوب برای…

ارسطو

نوموړی د لرغوني یونان او لوېدیځې نړۍ یو له لویو…

تحول فرهنگ سیاسی؛ کلید طلایی وحدت و ثبات ملی در…

نور محمد غفوری (بخش سوم) ۶. چالش‌ها و راهکارهای تحول فرهنگ سیاسی در…

تحول فرهنگ سیاسی؛ کلید طلایی وحدت و ثبات ملی در…

نور محمد غفوری (بخش دوم)  ۴. وضعیت کنونی کلتور سیاسی در افغانستان در پرتو…

بیایید هموطن!

امین الله مفکر امینی       2025-12-10! بیــــا هموطن با هم یکی گردیم تا…

ما با پاکستان مشترکات نداریم !

مدتیست که عده ای نام از مشترکات میان افغانستان و…

تحول فرهنگ سیاسی؛ کلید طلایی وحدت و ثبات ملی در…

نور محمد غفوری (بخش اول) ۱.خلاصه  این مقالهٔ علمی ـ تحلیلی و رهنمودی…

ښاري ژوند، چاپېریال او ډیجیټل پرمختګ

حميدالله بسيا په اوسني عصر کې، ښارونه د بشري ژوند د…

مهندسی قومی یا طرح توازن قومی در ساختار قدرت طالبان

نویسنده: مهرالدین مشید مشروعیت‌ بخشی قومی؛ از توجیه انحصار تا مهندسی…

صرصر ظلم 

از فروغ حسن تو ماه فلک شرمنده شد  مهر لطفت هر…

«
»

د جګړې پر خلاف پرله پسې فتواوې؛ د طالب د مشروعیت زوال

لیکوال: امین الله حقپال

په افغانستان کې روانه جګړه له پيل سياسي وه، سياسي وه او لا هم سياسي روانه ده. که څه هم دښمن او د لوبې اصلي طراحانو دغې جګړې ته مذهبي رنګ ورکړی دی او تر ډېره بريالي هم دي، خو په وروستيو کې د ولسمشر غني په هڅو له دښمنه دغه وسيله اخيستل شوې او د جګړې اصلي ماهيت يې ټولو افغانانو ته ښه روښانه شوی دی. په تېر کې د افغانستان په جګړه کې له طالب سره د اسلام او مذهب خنجر په لاس کې و او د ملا فضلو او سميع الحق فتوا يې په جيب کې وه او هر رنګه به چې ورته د بادار لخوا امر کېدلو په هماغه ډول به يې فتوا صادروله او د دين عالم، د ښوونځي ښوونکی، د پوهنتون محصل او د اردو سرباز يې راته له تېغه تير کړي دي.

د طالب حقيقت څه دی؟

په افغانستان کې د طالبي نظام له پيله د دغې ډلې رامنځته کوونکو هڅه کړې چې طالب په خلکو د يوې مذهبې مرجع اود اسلام د ټيکه دار په توګه ومني. طالب تل د اسلام له نومه په استفادې د پاکستان، ايران، مسکو او نورو هيوادونو ګټې خوندي کړي دي. که د مسالې بېخ ته ښکته شو معلوميږي چې طالب ډله د اسلام له نومه په استفادې د سياسي موخو د ترلاسه کولو لپاره ايجاد شوې ده. آن د مجاهدينو له خپلمنځي جنګونو وروسته او بيا د سپتمبر له يوولسمې پيښې راپدېخوا دغه ډله د لويو قدرتونو د سياسي لوبو بازيچه او نانځکه ګرځول شوې ده. د همدې طالب سره د مبارزې په نوم دلته افغانستان ته څو دېرش هيوادونه راغلل. دلته يې وحشت وکړ او بيا همدې طالب نارې کړې چې هلئ افغانستان اشغال شوی دی.

همدا طاللب دی چې د دوی په اصلاح د اشغال لپاره يې زمینه برابره کړې ده. همدا طالب دی چې افغانستان يې د نړۍ د لويو قدرتونو د سياسي لوبو ميدان ګرځولی دی. همدا طالب دی چې دلته د بهرنيانو حضور لپاره يې پلمه جوړه کړې ده. له يوې خوا د همدې بهرنيانو لخوا ملاتړ کيږي او جنګ لپاره مرش کيږي او له بلې خوا بيا د همدې بهرنيانو په مقابل کې د جهاد نغاره هم ډنګوي. همدا تېره ورځ هم د روسي د بهرنيو چارو وزارت وياندې ماریا زخاروا ويلي چې د طالب اصلي ملاتړې امریکا ده. پر امریکا د طالب د ملاتړ له توره وړاندې په بروکسل امريکا بيا په روسيې او ايران د طالب د ملاتړ تورې پورې کړ او ترې يې غوښتنه وکړه چې په افغانستان کې د رقابت پر ځای دې د سولې له پروسې سره همکاري وکړي.

ټول پوهيږي چې دلته جګړه استخباراتي او د نورو په ګټو ورټوله ده خو طالب جان دی چې مذهبي رنګ ورکوي. طالب جان دی چې د مولانا سميع الحق او ملا فضلو په پاکستانۍ فتوا يې دلته د هر افغان د مرګ جواز راوړی دی. همدا طالب جان دی چې د روس او امريکا او د نورو سيالو هيوادونو د ګټو تامين او تخريب لپاره جنګيږي. اوس هم د نړۍ د لويو قدرتونو د سيالۍ او نيابتي جګړې اصلي لوبغاړی همدا طالب ډله ده چې دلته يې د رقيبونو هيوادونو د رقابت لپاره زمينه برابره کړې ده.

د طالب د مشروعيت زوال

که څه هم طالب او بادار يې د افغانستان روانې جګړې ته په مذهبي رنګ ورکولو سره دلته تر ننه د جګړې ميدان ګټلی و خو د ملي يووالي حکومت په وروستيو کلونو کې د اشرف غني په پراخو نه ستړې کېدونکو هلو ځلو له طالبه دا خنجر اخيستل شوی دی. يواځې له طالب څخه د جګړې مذهبي خنجر اخيستل شوی دی بلکې بېرته د همدې ډلې په خلاف هم کارول شوی دی.

کله چې د لومړي ځل لپاره په اندونيزيا کې د افغانستان، پاکستان او اندونيزيا ديني عالمانو په افغانستان کې روانه جګړه ناروا وبلله نو ورسره هم مهال د طالبي نظام عقيدتي پايې په لړزان شولې. بيا کله چې په کابل کې څه کم درې زره دينو عالمانو په افغانستان کې د طالب جګړه حرامه او ترې يې د سولې غوښتنه وکړه نو د جګړې لپاره د طالب عقيدتي اړخ پيکه شو. ورپسې بيا د حرمين شريفين امامانو هم په افغانستان کې د طالب جګړه ناروا او د اسلام له قوانيو سره په ټکر کې وبلله چې په دې سره د طلب جګړه بيخي غير شرعي او له اسلام سره په ټکر کې اعلان شوه.

خو اوس چې په وروستيو کې په مکه مکرمه او جده کې د ۳۷ هيوادونو ديني عالمانو د طالب جګړه فتنه ياده کړه او ژر تر ژره يې د وضعيت د بدلون غوښتنه وکړه نو په دې سره له طالب څخه نه يواځې د جګړې جواز واخيستل شو، بلکې روانه جګړه مطلقاً حرامه او د مسلمان د وينې تويدنې لپاره اعلان شوه چې عاملين يې (طالبان) په کې د مسلمانانو قاتلان ياد شول. اوس نو هاغه وسيله چې طالب د افغانانو د وژلو لپاره کاروله، په بشپړ ډول د حکومت لاس ته ورغله او د همدې طالب پر خلاف به وکارول شي. اوس ټول ولس ته په ډاګه شوه چې د طالب جګړه هيڅ شرعي صبغه نه لري او برعکس د کفري هيوادونو د اشغال وسيله ده. سره له اوسه د طالب زوال شروع شو چې په ډېر کم وخت کې به ان شاالله نابود شي.