زبان دری یا فارسی ؟

میرعنایت الله سادات              …

همه چیز است خوانصاف نیست !!!

حقایق وواقعیت های مکتوم لب می کشاید  نصیراحمد«مومند» ۵/۴/۲۰۲۳م افغانها و افغانستان بازهم…

مبانی استقلال از حاکمیت ملی در جغرافیای تعیین شده حقوق…

سیر حاکمیت فردی یا منوکراسی تا به حاکمیت مردمی و…

نوروز ناشاد زنان و دختران افغانستان و آرزو های برباد…

نویسنده: مهرالدین مشید طالبان در جاده های کابل پرسه می زنند؛…

زما  یو سم تحلیل چې غلط؛ بل غلط تحلیل چې…

نظرمحمد مطمئن لومړی: سم تحلیل چې غلط ثابت شو: جمهوریت لا سقوط…

کابل، بی یار و بی بهار!

دکتر عارف پژمان دگر به دامنِ دارالامان، بهار نشد درین ستمکده،یک سبزه،…

ارمغان بهار

 نوشته نذیر ظفر. 1403 دوم حمل   هر بهار با خود…

چگونه جهت" تعریف خشونت" به تقسیم قوای منتسکیو هدایت شدم!

Gewaltenteilung: آرام بختیاری نیاز دمکراسی به: شوراهای لنینیستی یا تقسیم قوای منتسکیو؟ دلیل…

تنش نظامی میان طالبان و پاکستان؛ ادامۀ یک سناریوی استخباراتی

عبدالناصر نورزاد تصور نگارنده بر این است که آنچه که میان…

بهارِ امید وآرزوها!

مین الله مفکر امینی        2024-19-03! بهار آمــــد به جسم وتن مرده گـان…

از کوچه های پرپیچ و خم  تبعید تا روزنه های…

نویسنده: مهرالدین مشید قسمت چهارم و پایانی شاعری برخاسته از دل تبعید" اما…

سال نو و نو روز عالم افروز

 دکتور فیض الله ایماق نو روز  و  نو  بهار  و  خزانت …

میله‌ی نوروز

یاران خجسته باد رسیده‌ است نوبهار از سبزه کوه سبز شد…

تحریم نوروز ، روسیاهی تاریخی طالبان

                 نوشته ی : اسماعیل فروغی        در لیست کارنامه های…

طالب چارواکو ته دريم وړانديز

عبدالصمد  ازهر                                                                       د تروو ليموګانو په لړۍ کې:           دا ځلي د اقتصاد…

    شعر عصر و زمان

شعریکه درد مردم و کشور در آن نبوُدحرف از یتیم…

مبارک سال نو

رسول پویان بهـار آمد ولی بـاغ وطـن رنگ خـزان دارد دم افـراطیت…

انگیزه های سفرملایعقوب به قطر 

                            نوشته ی : اسماعیل فروغی       اخیراً…

از واگرایی های سیاسی تا اشتباه ی راهبردی و تاریخی

نویسنده: مهرالدین مشید شعار های قومی دشمنی با وحدت ملی و…

از کوچه های پرپیچ و خم  تبعید تا روزنه های…

قمست سوم ایجاد اصلاحات و نخست وزیری شاه محمود: به نظر میرمحمد…

«
»

د ویښ زلمو په لار

پروفیسورعبدالله بختانې « خدمتگار »

د سعید افغاني  د مولوی کیدو په کال ،  د « 1325  ه ش »  د دلو په « 25  مه »  په ننگرهار کښی  د ویښ زلمیانو ډله  جوړه شوه، او څو چه کال  پوره کیده په ټول هیواد کښی یی  ملگری پیدا کړل .

دا یو سیاسي ، اجتماعي او ادبي حرکت  و  چه له ظلم ، استبداد ،  رشوت خوری ، سود خوری ، مزخرفو دودونو اورواجونو سره یی مبارزه کوله او دعلم او پوهنی د تعمیم او پراختیا او زمونږ د گران تاریخي هیواد د ټو لو اوسیدونکو ترمنځ یی د ملي وحدت په ټینگښت  باندی  تینگار کاوه.

دی حرکت په متشکل  او منظم  ډول تر « 1331  ه ش »  کاله پوری  دوام  موندلی  دی . داخلي  او خارجي ارتجاعي  محافلو اوعناصرو  په دی جریان  سره مخالفت کاوه او دهغه د غړو د بدنامولو او بی لیاری کولو لپاره یی هڅه کوله.

د وخت استبداد حکومت د چل، زور او نورو دسیسو په خوا کښی ، دا کوښښ هم کاوه چه په هیواد کښی د دینی  پوهنو طالبان ، عالمان او روحانیان  د ویښ زلمیانو  په غاره واچوی .

دوی سره ونښلوی او پخپله د خیر په غونډی  کښینی او په  دی هیواد کښی  پر اوسیدونکو خلق الله باندی استبدادی  حکومت  و چلوی  ځینو په نامه  روحانی عناصرو څه  ناڅه  دا دنده ترسره  کړه.  مگر په هیواد کښی زیات شمیر و طنپال ملایان ، مولویان او پیران د ویښ زلمیانو په خوا کښی ولاړ وو.   د بیلګی په ډول:

د کامی مرحوم  سید سرور « قاری » ، د قرآن کریم  حافظ  رسیدلی ملا ، لیکوال او شاعر ، اولسي، اجتماعي ، او روحاني  شخصیت چه  څو ځله د کامی  د ولسوالی د شریفو خلکو له خوا ،ننگرهار د ولایت د مشوری د وکیل په توګه انتخاب شوی و او د ننگرهار د دارالحفاظ موسس، مدیر او استادو ، همداررنگه د کندهار مشهور اجتماعي او روحاني  شخصیت  محمد یوسف  « مجددی » او ستر دینی عالم ، د مزارشریف  د  اسدیه مدرسی  د دار العلوم مدیر او استاد، لیکوال او مترجم  مرحوم  مولوی عبیدالله « صافی » ، مشهور ویښ زلمیان  او زمونږ فعال او تکړه  ملګری وو .

یا مشهور دینی عالم مرشد ، علمي ، روحاني ، اولسي او اجتماعي شخصیت ، د تگاو اخوند زاده مرحوم  مولوی حمیدالله صاحب  په وینا او عمل کښی  زموږ  د ډلی ډیر حمایت او ننگه کړی ده.

یا مشهور دیني عالم  د سلطنتي  استبداد ضد، علمي ،سیاسي او اجتماعي شخصیت،  مولوی  قاضی محمد بهرام د کندهار چه د هغوی ځبرو، صحبتونو او مشورو دویښ زلمیانو د حرکت  په لاره  کښی ستر اغیزه  درلود.  زه اوس هم  دغو نوموړه  ښاغلو  و طنپالو ،  دینی عالمانو او روحا نیانو  ته  د احترام  سر ټیټوم او دهغو په درنو نومونو ویاړم.

د کابل د عربی دار العلوم، د ننگرهار د نجم المدارس ، د مزار شریف  د اسدیه مدرسی او نورو دینی مدرسو یو شمیر نور زلمي  شاګردان  هم  ویښ زلمیان  وو، چه په  دی  نهضت  کښی یی  جوش او خروش پیدا کړی و.

د ویښ زلمیانو د فعالیت په موده ، د مولوی محمد سعید افغاني ، د کار ، استادی او لیکوالی لومړنی و ختونه وو.

که  څه هم  دی د ډلی رسمی  ملگری نه و،  مگر مونږ  چه  گورو،  د ده  دهغه وخت  لیکني  دو یښ زلمیانو د مرام د محتوا له روحییی نه ډک وو. په هماغه سمت یی قدم ایښی، قلم چلولی او د ضرورت په وخت یی عملا ً مونږ سره مرسته کړی  ده.

عبدالله  بختانې « خدمتگار »

خیرخانه مینه ــ کابل