کهن افسانه ها

رسول پویان برآمد آفـتاب از مشـرق دل در سحـرگاهان شب یلـدای تار…

مهدی صالح

آقای "مهدی صالح" با نام کامل "مهدی صالح مجید" (به…

جنگ های جدید و متغیر های تازه و استفادۀ ی…

نویسنده: مهرالدین مشید تعامل سیاسی با طالبان یا بازی با دم…

                    زبان دری یا فارسی ؟

میرعنایت الله سادات              …

همه چیز است خوانصاف نیست !!!

حقایق وواقعیت های مکتوم لب می کشاید  نصیراحمد«مومند» ۵/۴/۲۰۲۳م افغانها و افغانستان بازهم…

مبانی استقلال از حاکمیت ملی در جغرافیای تعیین شده حقوق…

سیر حاکمیت فردی یا منوکراسی تا به حاکمیت مردمی و…

نوروز ناشاد زنان و دختران افغانستان و آرزو های برباد…

نویسنده: مهرالدین مشید طالبان در جاده های کابل پرسه می زنند؛…

زما  یو سم تحلیل چې غلط؛ بل غلط تحلیل چې…

نظرمحمد مطمئن لومړی: سم تحلیل چې غلط ثابت شو: جمهوریت لا سقوط…

کابل، بی یار و بی بهار!

دکتر عارف پژمان دگر به دامنِ دارالامان، بهار نشد درین ستمکده،یک سبزه،…

ارمغان بهار

 نوشته نذیر ظفر. 1403 دوم حمل   هر بهار با خود…

چگونه جهت" تعریف خشونت" به تقسیم قوای منتسکیو هدایت شدم!

Gewaltenteilung: آرام بختیاری نیاز دمکراسی به: شوراهای لنینیستی یا تقسیم قوای منتسکیو؟ دلیل…

تنش نظامی میان طالبان و پاکستان؛ ادامۀ یک سناریوی استخباراتی

عبدالناصر نورزاد تصور نگارنده بر این است که آنچه که میان…

بهارِ امید وآرزوها!

مین الله مفکر امینی        2024-19-03! بهار آمــــد به جسم وتن مرده گـان…

از کوچه های پرپیچ و خم  تبعید تا روزنه های…

نویسنده: مهرالدین مشید قسمت چهارم و پایانی شاعری برخاسته از دل تبعید" اما…

سال نو و نو روز عالم افروز

 دکتور فیض الله ایماق نو روز  و  نو  بهار  و  خزانت …

میله‌ی نوروز

یاران خجسته باد رسیده‌ است نوبهار از سبزه کوه سبز شد…

تحریم نوروز ، روسیاهی تاریخی طالبان

                 نوشته ی : اسماعیل فروغی        در لیست کارنامه های…

طالب چارواکو ته دريم وړانديز

عبدالصمد  ازهر                                                                       د تروو ليموګانو په لړۍ کې:           دا ځلي د اقتصاد…

    شعر عصر و زمان

شعریکه درد مردم و کشور در آن نبوُدحرف از یتیم…

مبارک سال نو

رسول پویان بهـار آمد ولی بـاغ وطـن رنگ خـزان دارد دم افـراطیت…

«
»

بې لاس او بې پښو خلک؛کروړپتي درویزګر پيژنئ؟

سوالګر او درویزګر هغه چا ته ويل کېږي،چې د څو روپيو لپاره بل انسان ته د سوال لاس اوږدوي. ځينې له مجبوريته ورته مخه کوي او د ځينو بيا پلرنی او د نيکونو دود وي، چې د خيرات په ډوډۍ ځان مړوي؛ خو اصلي پوښتنه د کروړپتي درویزګرو ده، هغه درویزګر، چې په خپله بډایه وي خو بيا هم له نورو د خيرات تمه او هيله لري. د دغو خيراتخورو په ډله کې له بده مرغه چې افغان حکومت هم راځي. سره له دې،چې افغانان د اوبو، معدني توکو، طبيعي زېرمو، قيمتي ډبرو او نورې بيلابيلې ذخيرې لري؛ بيا يې هم د خيرات کچکول نورو ته نيولی دی.

په نړۍ کې نېکمرغه هيواد هغه وي، چې د پرمختګ بنسټیز وسايل ولري او دا وسایل کانې زيرمې، په زياته پيمانه اوبه او ځوانه بشري قوه ده،چې له نيکه مرغه افغانستان د پرمختګ دا درې اساسي وسايل لري.
د کانې زېرمو ارزښت او قيمت مو تر دېرش تريلون ډالرو اوړي، د ټول ۳۳ ميليونه نفوس ۶۰ سلنه مو ځوانه بشري قوه ده او د اوبو کچه مو دومره ډيره ده که يوازې د کونړ پر سيند د برښنا بند جوړ شي، نو د افغانستان د یوې لویې برخې برښنايي اړتیاوو ته بسنه کوي؛ همداراز که د ټولو اوبو څخه سمه ګټه پورته شي نو نه يوازې دا چې په خپله به د کورنۍ برښنا خاوندان شو، بلکې نورو هېوادونو ته د صادرولو جوګه هم شو.
افغانستان د پرمختګ ټول اساسي شرطونه لري، خو يو شی اړتیا ورته لرو هغه د کار سړی دی. مونږ د سر داسې سړی نه لرو، چې دغه تياره مړۍ مو د ولس په خوله کې ورکړي او که وي هم څوک یې خدمت ته نه پرېږدي.
مونږ د تاريخ په اږدو داسې ډې مشران پيدا کړل،چې د پرمختګ له دغو اساسي وسيلو ګټه پورته کړي، اوبه مو کنټرول کړي، کانې زيرمې مو په قانوني بڼه وسپړي او له ځوانې بشرې قوې مو په سمه توګه د هيواد د پرمختګ لپاره ګټه پورته کړي،خو یو په بل پسې پلمې ورته برابرې او رانسکور شول.

ستاسو به په یاد وي،چې د افغانستان د اوبو د زېرمو د کنټرول او ادارې څېړونکي مرکز وويل “د افغانستان په سلو کې ۷۰ اوبه ګاونډیو هیوادونو ته بهېږي.”
تېر کال “د نوې افغانستان د څېړنې مرکز”  د خپلو فعالیتونو د پیلولو په مناسبت غونډې ته وویل، چې افغانستان یوازې له خپلو ۳۰ سلنه اوبو څخه استفاده کوي.
د دغه مرکز مشر عبدالله هیواد د افغانستان ناامنۍ له اوبو سره تړلې بللې او زیاته کړې یې وه،چې ځیني ګاونډي هیوادونه غواړي افغانستان ناکراره وساتي؛ څو له اوبو یې وړیا استفاده وکړي.

د دغه مرکز مشر ډېره پر ځای خبره کړې وه؛ دا يو څر ګند واقعيت دی، چې پاکستان او ايران مو په خپلو اوبو وژني. دغه دواړو هيوادونو په ځلونو د افغانستان د اوبو څخه د وړيا ګټې اخيستنې په خاطر زمونږ د شته اوبو پر برښنا بندونو بريدونه کړي دي. همدا اوس هم ايران په دې هڅه کې دی، چې په فراه ولایت کې د بخش اباد بند د جوړېدو مخه ونیسي. ايران د همدې هدف لپاره په سلګونو وسله وال روزلي دي او تل همدا هڅه کوي د بخش آباد بند د جوړيدو چارې ودروي، چې تر دې وړاندې د سلما بند د جوړېدو د مخنیوي لپاره یې د دغه بند پر کارکوونکو او انجینیرانو بریدونه وکړل،خو کار یې بالاخره بشپړ شو.

همداراز پاکستان هم له کلونو پخوا راهیسې په دې هڅه کې دی چې پر کونړ سيند د افغان حکومت لخوا د برښنا بند د جوړولو مخنيوی وکړي، خو د دغو ټولو ستونزو د حل لپاره حکومت اړ دی، چې د اوبو د کنټرول او مهار لپاره سالمه پاليسې جوړه او له دغه نعمته د ګټې اخيستنې لپاره شرايط برابر کړي. د حکومت مسووليت دی، چې نور مو له خيراتي برښنا بېغمه او د خپلې کورنۍ برښنا خاوندان مو کړي؛څو نور بې لاس او بې پښو؛کروړپتي درویزګر و نه بلل شو.

لیکنه: خوشحال آصفي