کهن افسانه ها

رسول پویان برآمد آفـتاب از مشـرق دل در سحـرگاهان شب یلـدای تار…

مهدی صالح

آقای "مهدی صالح" با نام کامل "مهدی صالح مجید" (به…

جنگ های جدید و متغیر های تازه و استفادۀ ی…

نویسنده: مهرالدین مشید تعامل سیاسی با طالبان یا بازی با دم…

                    زبان دری یا فارسی ؟

میرعنایت الله سادات              …

همه چیز است خوانصاف نیست !!!

حقایق وواقعیت های مکتوم لب می کشاید  نصیراحمد«مومند» ۵/۴/۲۰۲۳م افغانها و افغانستان بازهم…

مبانی استقلال از حاکمیت ملی در جغرافیای تعیین شده حقوق…

سیر حاکمیت فردی یا منوکراسی تا به حاکمیت مردمی و…

نوروز ناشاد زنان و دختران افغانستان و آرزو های برباد…

نویسنده: مهرالدین مشید طالبان در جاده های کابل پرسه می زنند؛…

زما  یو سم تحلیل چې غلط؛ بل غلط تحلیل چې…

نظرمحمد مطمئن لومړی: سم تحلیل چې غلط ثابت شو: جمهوریت لا سقوط…

کابل، بی یار و بی بهار!

دکتر عارف پژمان دگر به دامنِ دارالامان، بهار نشد درین ستمکده،یک سبزه،…

ارمغان بهار

 نوشته نذیر ظفر. 1403 دوم حمل   هر بهار با خود…

چگونه جهت" تعریف خشونت" به تقسیم قوای منتسکیو هدایت شدم!

Gewaltenteilung: آرام بختیاری نیاز دمکراسی به: شوراهای لنینیستی یا تقسیم قوای منتسکیو؟ دلیل…

تنش نظامی میان طالبان و پاکستان؛ ادامۀ یک سناریوی استخباراتی

عبدالناصر نورزاد تصور نگارنده بر این است که آنچه که میان…

بهارِ امید وآرزوها!

مین الله مفکر امینی        2024-19-03! بهار آمــــد به جسم وتن مرده گـان…

از کوچه های پرپیچ و خم  تبعید تا روزنه های…

نویسنده: مهرالدین مشید قسمت چهارم و پایانی شاعری برخاسته از دل تبعید" اما…

سال نو و نو روز عالم افروز

 دکتور فیض الله ایماق نو روز  و  نو  بهار  و  خزانت …

میله‌ی نوروز

یاران خجسته باد رسیده‌ است نوبهار از سبزه کوه سبز شد…

تحریم نوروز ، روسیاهی تاریخی طالبان

                 نوشته ی : اسماعیل فروغی        در لیست کارنامه های…

طالب چارواکو ته دريم وړانديز

عبدالصمد  ازهر                                                                       د تروو ليموګانو په لړۍ کې:           دا ځلي د اقتصاد…

    شعر عصر و زمان

شعریکه درد مردم و کشور در آن نبوُدحرف از یتیم…

مبارک سال نو

رسول پویان بهـار آمد ولی بـاغ وطـن رنگ خـزان دارد دم افـراطیت…

«
»

به مناسبت نودوششمین سالگرد استرداد استقلالافغانستان

یاداشت داکتر همت فاریابی Amaan hullaha Khan.jpg wordt weergegeven

Nezamnamah1.gif wordt weergegeven

ghataghan-74d28.jpg wordt weergegeven

11083664_1412963775679401_7216123926050887294_n.jpg wordt weergegeven

تجلیل همه ساله از سالگرد استرداد استقلال افغانستان مناسبترین فرصتی است تا از کارنامه های متفاوت امیر امان الله خان به صفت بانی آزادی افغانستان یادآوری نمود. شاه امان الله خان در پهلوی همه شایستگی های خود, وطنپرستی و جسارت خود که باعث آزادی افغانستان از استعمار انگلیس گردید, کارنامه های دیگری نیز دارد که تاریخ آنرا قضاوت خواهد کرد. در بستر این آزادی از قید استعمار انگلیس, گل های رنگارنگ باییست میشگفت و مردم افغانستان بدون تعصب و تردید مبتنی بر عدالت اجتماعی و برابری انسانی تحت پرچم آزادی زیست مینمودند. اما زرع دانه های خار مغیلان باعث تضیق و پژمرده گی گلهای قطغن زمین و تورکستان گردید. مردم تورکستان و قطغن زمین هم مانند مردم دیگر از استعمار انگلیس آزاد شدند اما سیاست ناقلین امیر امان الله خان با صدور {نظامنامه ناقلین به سمت قطغن زمین مصوب مورخ “…” قوس 1306 هجری شمسی} دوران جدید استبداد, غصب, تجاوز و زورگوئی را در برابر بخش اعظم جامعه افغانستان به مثابه شهروندان لعنت شده صبغه قانونی بخشید. در اثر این حکم امیر امان الله خان صدها هزار جریب بهترین زمین های حاصلخیز مردم قطغن و تورکستان توآم با آب آن مصادره غاصبانه گردیده و برای ناقلین مشرقی و جنوبی تقسیم گردید. با براه انداختن این پروژه ظالمانه, مردم مناطق مغصوبه مصئونیت خود را از دست داده و دیگر صاحب مال و منال خود نبودند. در عقب زورگوئی های ناقلین ماشین سرکوبگرانه ساختار نظام وجود داشت که کسی در مقابل یک فرد ناقل جرآت ادعای {مال من است} را نداشت و بزودی بیرحمانه سرکوب میگردید که درس عبرتی برای دیگران هم باشد. امان الله خان بنای این استبداد را گذاشت و اخلاف او تا آغاز جنگهای بین القومی در مدت تقریبآ شصت سال این سرکوبگری را ادامه دادند.
سوختاندن دهقانان سرپل توسط اسحاق زائی ها و جنایات محمد گل مومند میتواند مثالهای کوچک اما بارز این مدعا باشد. متآسفانه که استبداد تاریخی برای امروز رنگ دیگری به خود گرفته و به شکل دیگری اجرآ میگردد.

خانم دکتور شفیقه یارقین یکی از اساتیذ صاحب قلم و اندیشه در یاداشت خود درین مناسبت مینویسد:

بلی، کاملن درست است. من در ۱۳۵۵ مونوگراف خود را زیر عنوان «تحلیلی از جریده ارشاد النسوان» نوشتم. شماره های مسلسل این جریده را با همه تلاشهایم نتوانستم به دست آورم، اما تعدادی از شماره های آن را از محمد صدیق طرزی، پوهاند جاوید، و دوستان دیگر به دست آورده، به تحلیل شکلی و محتوایی این جریده پرداختم. در شماره های به دست آمده این جریده، همین نظامنامه ناقلین، نحوه اسکان دادن شان، مقدار زمین سرآبی و پایان آبی، مقدار زمین برای هر عضو ۱۸ ساله یک خانواده، مدت پنج سال معافیت از مالیه، دریافت رایگان تخم بذری و وسایل و اسباب زراعتی، مقدار پول نقد کمک بلا عوض و غیره در آن درج شده بود. تعداد ناقلینی که در همان ولایات حاصلخیز سکونت دایمی اختیار کردند و جزو مردم محل شدند، اندک است، اما اکثر آن ناقلین، زمینهای خوب و حاصلخیز و کمکهای نقدی و جنسی را گرفته، مردم محل را به حیث دهقان مزدور استخدام کرده، خودشان به کابل و شهرهای زادگاه شان برگشتند و از حاصل زمینهای مفت به دست آمده صاحب ثروتهای کلانی شدند و سالها در ناز و نعمت زنده گی کردند. این تبعیض آشکار امیر امان الله غیر قابل بخشایش است. از جمله چندین صد جریب موروثی پدر و عمو هایم در سرپل به ناقلین وردک و سایرجاها داده شده است. با وجود ارایه سندهای دست داشته و مراجعات مکرر، هنوز هم نتوانسته ایم آن زمینها را بازستانیم. ما حق خود را نه به امان الله و نه به آنانیکه غصب کرده اند، نمیبخشیم و امیدواریم همه
آنانیکه حق ما را ستانده اند، به غضب پروردگار و دادخواهی الهی مواجه گردند.

هدف از یاداشت فوق اینست که کارنامه های نیک و بد هر شخص, هر دوره و هر نظام همانطوری که هست یادآوری شود تا باشد برای آینده سازان نیز پندی شود که با شکستن یک قلاده, قلاده دیگری را در گردن مردم نآویزند که تاریخ دیرگیر اما سختگیر است. همه مردم افغانستان اعم از پشتون, هزاره, تاجیک, تورکمن, اوزبیک, پشه ئی, نورستانی, ایماق, عرب و دیگر ساکنین این سرزمین وارثین مشترک و برحق این مرزوبوم هستند. زندگی شرافتمندانه و انسانی زمانی میسر خواهد شد که حقوق و وجایب همه یکسان بوده و همگان در حق خود عادلانه صاحب شوند و هیچ قومی از اقوام افغانستان زورگوئی, اضافه خواهی, برتری طلبی نکند. صرفآ و صرفآ آنوقت وطن آباد خواهد شد. تجربه تاریخی بیش از صدسال نشان میدهد که {در خرابه های بدبختی یک قوم, خوشبختی قوم دیگر بنا نخواهد شد}.
با احترام
داکتر اکبرهمت فاریابی