از درسهای تاریخ باید آموخت
دردمند
بیا ای دل که خاموشی نزیبد دردمندانرا ببار ای دیده غم نسوزد قلب نالان را
نهادم مژه بر هم تا نریزد اشک و ناید آه دریغا کی توان با خار بستن راه طوفان را
به پای شوق زنجیر است و دست آرزو بسته بیا تا بشکنیم ای دل من و تو قفل زندان را
بسی بینی که مردن صد شرف بر زندگی دارد منوش ای دل اگر یابی نشان آب حیوان را
فانی
به تاریخ 28 اسد سال جاری نود و شش سال از روز استقلال و استرداد کشور سپری میشود! آگاهان امور را عقیده بر آن است! آنهائیکه از تاریخ پر افتخار خویش درس عبرت نگرفته نمیتوانند مصدر خدمات بزرگ برای کشور و مردم خویش گردند. بدین لحاظ لازم دیدم که چند سطر از کارنامه ها دستاوردها، افتخارات، شکست و پیروزیهای نیاکان با افتخار از جمله دوره نهضت غازی امان الله استقلال و استرداد کشور که ثبت تاریخ کشور گردیده خدمت خوانندگان گرامی یادآور شوم!
غازی امان الله از همه بیشتر در بخش امور اداری و دولت داری متوجه بنیان تحکیم وحدت ملی افغانستان گردیده وی توانست عاقلانه وحدت ملی را به گردش در آورد. در ماده هشتم قانون اساسی وقت افغانستان توضیح گردیده بود همه افرادیکه در مملکت افغانستان میباشند. بلا تفریق دینی و مذهبی تبعه افغانستان گفته میشوند در ماده نهم قانون متذکره گفته شده که کافه تبعه افغانستان در امور دینی و مذهبی نظامات سیاسی دولت پابند بوده و آزادی حقوق شخصی خود را مالک هستند. ماده دهم تصریح شد که حریت شخصیه از هرگونه تعرض و مداخله مصئون است هیچ کس بدون امر شرعی و نظامات مقننه توقیف و مجازات نمیشود است. در ماده شانزدهم گفته شده بود کافه تبعه افغانستان به حضور شریعت و نظامات دولت در حقوق وظایف مملکت حق مساوات دارند. ماده بیست و دوم مصادره و بیگار به کلی تحریم شد. در ماده بیست و چهارم شکنجه و انواع زجر ممنوع گردید. مصونیت منزل و مکاتبات تامین شد. روح آن مواد قانونی آن بود که در عمل مورد تطبیق قرار میگرفت.
از لوث ریا مردم فریبی و کذب نفاق مبرا بود. چنانچه مراسم مذهبی و تکیه گاه های پیروان مذهب امامیه عملا آزاد شد و بردگان هزاره که میراث دوره امیر عبدالرحمن خان بود از بردگی نجات یافت از آن جمله هفت صد و چند نفر کنیز و غلام در شهر کابل از منزل اربابان خود برآمدند. در مجالس مشوره ولایات قندهار، غزنی، جلال آّباد و انجمن مصارف کابل یک یک نفر نمایندگان انتخابی هندوهای افغانستان شامل و در امور اداره سهیم گردیده قید رنگ زرد از دتسار و معجر هندوها با باقیات پول جزیه به طبق فرمان ماه حمل 1299 مساوی ماه می 1920 شاه امان الله خان مرفوع گردید و اولادهای هندوها در مدارس ملکی و نظامی در لیسه های حبیبیه، حربیه و افسری اردو قبول شد. دیگر تبعیض تفریق از نظر نژاد، زبان، مذهب، قبیله وجود نداشت.
معاش مستمری و نسبی عشیره محمد زابی و خان ها با امتیازات روحانیون لغو گردید. ماشین دولت هم به سه چرخ قوای اجرائیه، قوای مقننه، قوای قضائیه استوار شد. دولت طبق قانون صلاحیت و مکلفیت های هرسه ارگان را مشخص ساخته بود. شاه امان الله از آغاز با روشنفکران افغانی از در صمیمیت و همدردی داخل شد و تمام محبوسین مشروطه خواهان را از زندان رها و در امور دولت توظیف نمود. در حالیکه ریفورم ها موفقانه عملی میگردید تا این که در سال 1924 دهقانان خوست به نسبت فشار مامورین فاسد از دولت ناراضی فریب تبلیغات عناصر ارتجاعی را خورده دست به اغتشاش زده به استقامت لوگر حرکت نمودند. انجام آن قضایا سبب عمده توقف قسمتی از ریفورمها گردید و در جرگه 1303 عناصر ارتجاعی از بحرانی دولت در مقابل اغتشاش پکتیا سوء استفاده کرد. قسمتی از ریفورمهای دولت را زیرنام تعدیل مورد بحث قرار دادند و دولت از اینکه زیر تهدید اغتشاش قرار داشت به تصویب قسمتی از طرح های خود اکتفا نمود و پیشنهادات تعدیل نمایندگان مذکور را بدون مقاومت پذیرفت.
شاه امان الله در سال 1927 به کشور ایتالیا سفر نمود در جریان سفر خود از کشورهای هندوستان، مصر، ایتالیا، فرانسه، بلجیم، سویس، جرمنی، برتانیه، پولند، شوروی، ترکیه، ایران دیدن نمود. در ممالک شرقی به حیث قهرمان مبارزه آزادی خواهی، شرقی بر ضد استعمار، غرب و در کشورهای اروپائی به صفت شکست دهنده امپراطوری انگلیس پذیرائی شد. با وجود دامن زدن اغتشاشات غازی امان الله به تطبیق ریفورم های خویش در پنج سال اول موفق بود. شب و روز صادقانه کار مینمودند. از احترامات اکثریت برخوردار بودند، برعلاوه خدمات صادقانه آن زمان عده از افراد نا آگاه با دارپرست فقط از نظرشناسی و اعتماد شخص در کابینه راه پیدا کرده بودند توانائی فکری و عملی برای مشوره دادن و یا تطبیق پروگرام اصلاحی در آن مرحله تاریخی نداشتند و جهان بینی آنها از سویه بسیار افراد عادی بالا نبود. در آغاز این تناقضات فکری در دستگاه عالی دولت بود که برای بار اول انگلیشمن در مورد افغانستان گفت که بین وزرا کابینه افغانستان دو دسته گی موجود است. مثلا محمود طرزی وزیر خارجه کشور بر ضد دولت انگلیس مبارزه میکند در حالیکه وزیر اول سردار عبدالقدوس خان علیه خود طرزی مجادله دارد.
گرچه این ادعا از جانب نشریه امان افغان رد شده بود اما شاهد عملی آن تناقصات بین حکومت و دربار نامه هایش است که سردار عبدالقدوس خان صدراعظم در 26 سرطان 1299 (1920) از قندهار به عنوان شمس المشایخ مجددی و برادرش نور المشایخ در کاغذ رسمی به کابل فرستاده بود و در طی آن مکتوب مفصل واضحا از اختلاف نظر خود با نظر محمود طرزی وزیر خارجه تذکر داده و ضمنا از اداره وزرای نوکار شکایت کرده و از طرفداری شاه امان از نظرات وزرای مخالف خود اظهار اندیشه نموده گفته بود که نظر به این اوضاع دو ماه بعد از کار دولت دست خواهیم کشید. برعلاوه اختلافات در کابینه افغانستان نظر در مورد سیاست داخلی و خارجی دولت وقت باعث ضعف دولت جوان میگردید. نه تنها بین صدراعظم، شاه، وزیر خارجه اختلاف اساسی در مورد سیاست داخلی و خارجی وجود داشت بلکه در حکومت مرکزی و ولایات کشور یک قسمت عمده مامورین دولت با طرح های جدید دولت مخالف و یک قسمت دیگر به دشمن حکومت تبدیل شده میرفتند که اوضاع به تدریج زمینه یک اختلال خطرناک را به بار آورد و کسانیکه روی یک نقشه معین مرموز حرکت میکردند با انواع مختلف از کار شکنی و سپوتاژ دریغ نمی نمودند.
یک عده از مامورین بلند پایه با سیاست خارجی آشنائی و سیاست داخلی دلچسبی نداشتند فقط مشغول رشوه خوری و پول اندوختن بودند. در مقابل شاه تنها مانده بود. مشاورین با کفایت نداشت. آن رجال فعال و عم عقیده که در راه تبدیل رژیم خدمت کرده بودند به آهسته گی از پهلوی شاه دور ساخته شدند. ده ها تن از مامورین عالی رتبه در زد و بند که با انجام بازیها بین مردم و دولت ایجاد فاصله نموده بودند که میتوان از والی علی احمد خان، والی وقت کابل طور مثال یادآور شد. وی به نام تنظیم اداره به کاپیسا میرفت و مردم را به بیعت حبیب الله کلکانی دعوت میکرد.
گروه های وابسته به اجانب در صفوف مردم در روستاها و شهرها نفوذ کرده در لباس تاجر، سماواچی، قالین فروش، مامور، ترجمان مصروف پروپا گند بودند.تا اینکه نقشه های پنهانی توطئه و دسیسه عناصر ارتجاعی داخلی با اقدامات و فعالیت های جاسوسی و استعماری یکجا شد و بار دیگر کشور افغانستان در آستانه یک تحول تاریخی و اجتماعی واژگون گردید! با وجودیکه نود و شش سال از تحولات و بازیهای خونین از جمله پیروزیها، شکست ها، افتخارات و کارنامه های نیاکان از جمله مبارزین استرداد و استقلال کشور سپری و طی همین مدت چندین بار تکرار شده با تاسف هنوز هم رهبران حکومت وحدت ملی از تحولات تاریخ گذشته درس عبرت نگرفته مصروف بازیهای تقسیم قدرت بین وابسته گان و علاقمندان که متهم به فساد، غضب زمین، دامن زدن انواع خشونت های خانواده گی و دامن زدن خصومت های قومی، لسانی، سمتی، مذهبی، تنظیمی، حزبی، قانون ستیزی، مردم ستیزی، زن ستیزی، فرهنگ ستیزی، مافیای اقتصاد، مواد مخدر، جنگ افروزی میباشند پافشاری مینمایند.
انجام بازیهای متذکره زمینه فعالیت دشمنان داخلی و خارجی کشور را نسبت به سالهای گذشته بیشتر ساخته از همین لحاظ روزانه ده ها هزار تن از جمله جوانان به نسبت تشدید شدن جنگهای خونین، افزایش آدم ربائی، سرقت های مسلحانه، محکمه بیکاری، بیماری، بلند رفتن قیمت اجناس و مواد غذایی، سوخت ادویه طبی صحرایی از راه های غیر قانونی به کشورهای منطقه و جهان سفر نموده هزاران تن آنها قربانی هوس های قاچاقبران انسانها شده، ده ها هزار در گرو قاچاقبران و پولیس کشورها گیر مانده اند.
از طرف دیگر دروغ پراکنی وسایل اطلاعات جمعی وابسته به اجانب زیر نام حملات داعش؛ طالب، القاعده و غیره فضای ترس و وحشت را در کشور ایجاد نموده که اکثریت مردم در حالت نا امیدی به آینده زندگی خویش را سپری مینمایند. کم بها دادن سران نظامی و نواز شریف و سرتاج عزیز نخست وزیر و مشاور دولت پاکستان به هئیت که به تاریخ 22/5/1394 به نمایندگی از دولت افغانستان به پاکستان سفر نموده بودند نشان میدهد که هنوز هم سران و اداره آی.اس.آی پاکستان از حمایت مالی اقتصادی، سیاسی، نظامی متحدین منطقه و جهانی خویش برخوردار میباشند. مردم میگویند از تجارب چهارده سال گذشته آموخته ایم که سران قصر سفید به هیچ و چه حاضر نیستند از حمایت نظامیان پاکستان و اداره آی.اس.آِی منصرف شوند، موجودیت ده ها هزار لانه های تروریزم در آن طرف خط دیورند که زیر نام مدارس دینی فعالیت مینمایند اثبات ادعای ماست. فریاد مردم به آسمانها بلند شد هر لحظه در آتش هراس افگنان که به حمایت ملی و تسلیحاتی اداره آی.اس.آِ سعودی، و متحدین منطقه ئی و جهانی شان میسوزند و جان میدهند، صدا بلند کرده و خواهان نجات خویش از این وضع موجود در کشور میباشند.
سوال اینجاست غرض کاهش دشواریهای فوق ذکر چه باید کرد؟ به باور آگاهان و ده ها میلیون مردم وقت آن رسیده که سران حکومت وحدت ملی، اعضای کابینه، شورای وزیران، اعضای پارلمان، ارگانهای عدلی و قضائی کشور، احزاب، سازمانهای اجتماعی، نهادها، اعضای جامعهه مدنی و مردم افغانستان با استفاده از درس تاریخی تصامیم لازم واقعی و علمی را غرض کاهش دشواریهای فوق اتخاذ نماید. در این شرایط خاص و حساس تاریخی که کشور ما و مردم ما در حال مرگ و زندگی دست و پا میزنند جز حمایت از اعلامیه شورای علمای محترم کشور که در خرابه های منطقه شاه شهید شهر کابل جهاد را بر ضد نظامیان پاکستانی اعلان و حملات جنایت بار آنرا محکوم کردند راه دیگری وجود ندارد. تا به یاری خداوند متعال و حمایت نهادها و مردم کشور و جانبازی قهرمانانه افسران و سربازان قوای مسلح، تجاوز و مداخلات خارجی را گرفته، مردم و کشور خویش را از گرداب های خون و کوره های آتش نجات دهیم.
و این شعر تاریخی را سرمشق راه و روش زندگی خود سازیم.
از حسین (رض) آموز دستور نبر جان بداد سر به دشمن خم نکرد
از حسین (رض) آموز اسرار جهاد جان بداد و تن به نامردان نداد
گرچه اوضاع وطن آشفته است هر طرف بینی شهید خفته است
ظلمت شب ها نماند پایدار عاقبت خورشید گردد آشکار
