یک گرفتاری با مافیا

محمد عالم افتخار         و یک دنیا آموزش شرعی، حقوقی، سیاسی و…

فلسفه سیاسی فردوسی و روانشناسی ترس در شاهنامه

دکتر بیژن باران نتیجه‌گیری. شاهنامه فردوسی چیزی بیش از یک…

سناریوی براندازی طالبان؛ از سوی پاکستان و ایران!؟

نویسنده: مهرالدین مشید براندازی طالبان واقعیت ژیوپولیتیک یا توهم تحلیل گران دراین…

دو کنیز در سحرگاه فلسفه یونان

Greece Philosophie.2800j. آرام بختیاری فلسفه یونان؛ افسانه و عرفان، منطق و برهان. در…

جنگی حاجی

آقای "جنگی حاجی" (به کُردی: جەنگی حاجی) با نام کامل…

 شانسی برای نجات افغانستان باقی مانده یا فرصت‌ها از دست…

نویسنده: مهرالدین مشید بیداری وجدان جمعی مردم؛ بازسازی مشروعیت سیاسی این پرسشی…

مارکسیسم قلب جوانان را تسخیر می‌کند

ا. م. شیری «چگونه یک ایدئولوژی غربی مانند مارکسیسم می‌تواند در…

عالم تنهایی 

رسول پویان  آزاد و ســرافـــرازم در عـالـم تـنهـایی  عشق و دل بیدار است تا…

هرمشکل حل گردد

امین الله مفکرامینی           2025-10-11! نازم آن قامت رسـا که نگردد خـــــــم زاِدبــــار همــتـــــــی…

جګړه او ورور وژنه د هېواد ستونزې نه شي حل…

 نور محمد غفوری سریزه نیمه پېړۍ کېږي چې په افغانستان کې جګړه…

پاکستان؛ درگیر جنگ نیابتی هند یا اسیر میراث تروریست‌پروری های…

نویسنده: مهرالدین مشید پیاله کافی؛ دیروز زهری به کام مردم افغانستان…

مذاکره هیئت های افغانستان و پاکستان

در ترکیه از دید حقوق بین الملل عمومی این نشست‌ها برخاسته…

خُردشدن کرزی نزد پرویز مشرف و خُردساختن کشور، توسط کرزی…

بازخوانی تاریخی نه چندان دور محمدعثمان نجیب من در دوران نخست حکومت…

احمدشاه بابا

احمدشاه بابا نومیالی اتل، غښتلی، توریالی او پیاوړی ملي شخصیت:  احمدشاه…

«چپ نو» و سوسیال‌دموکراسی در افغانستان

نور محمد غفوری «چپ نو» و سوسیال‌دموکراسی در افغانستانبازاندیشی در ایدئولوژی…

تهدیدهای پاکستان برضد افغانستان؛ از سیاست بازدارندگی تا بازی ژئوپولیتیک

نویسنده:  مهرالدین مشید از سیاست بازدارنده گی تا تغییر در رهبری…

بحران مالی سازمان ملل و فاجعه انسانی در افغانستان

آزمونی برای تعهد جهانی به انسان‌دوستی و چندجانبه‌گرایی سازمان ملل متحد…

میراث سکاها در شاهنامه فردوسی: سیستان، سجستان و ایران

- دکتر بیژن باران مقدمه: شاهنامه و جغرافیای هویت ایرانی. شاهنامه…

تروتسکی در تاریخ اندیشه سیاسی چپ

leo Trotzki ( 1879- 1940 )  آرام بختیاری سنت ترور سیاسی با…

پاسخ  ما

میر عبدالواحد سادات پاسخ  ما  : بر مبنای وجدان ملی و ندای…

«
»

افغانستان کې ايراني ترهګر، د فاطميون ليوا څه موخې لري؟

وروسته له هغې چې د اجرايه رياست دويم مرستيال محمد محقق په ايران کې د سپاه پاسدارانو قوماندان قاسم سليماني له دې امله وستايه چې په سوريه کې افغانان چې د فاطميون ليوا تر قيادت لاندې د اسد د رژيم په ملاتړ جنګوي؛ د افغانستان لپاره له فاطميون شورا څخه د راپيښو ګواښونو په اړه اندېښنې زياتې شوې. تازه د افغانستان د مشرانو جرګې د کورني امنیت او دفاعي چارو کمېسیون د ایران له‌خوا د افغانستان په یو شمېر هزاره‌جاتو سیمو کې د لشکر فاطمیون وسله‌والې ډلې د ځای پر ځای کېدو په اړه اندېښنه ښيي او وايي، داسې راپورونه ورته رسېدلي چې ایران په افغانستان کې د دغه ډلې د ځای پر ځای کولو هڅه کوي. په ورته مهال د افغانستان د ملي امنیت شورا یو شمېر پخواني چارواکي هم د فاطمیون لښکر د افغانستان ملي امنیت ته یو بالقوه یا پټ ګواښ بولي.

د فاطميون ليوا چا او څنګه رامنځته کړه؟

ايران په نورو هيوادونو کې د لاسوهنې او مداخلې نوم لري، او ويل کيږي په نورو هيوادونو کې د خپلو اهدافو ترلاسه کولو لپاره يا د نوموړي هيواد له افراطي ډلو ملاتړ کوي او يا په مستقيم ډول په ياد هيواد کې خپلې افراطي ډلې زيږوي. د همدې هدف د ترلاسه کولو لپاره يې په سوريه کې د اسد د رژيم د ملاتړ په نوم يې افراطي ډلې رامنځته کړي چې يوه يې د فاطميون ليوا نوميږي. دغه ليوا چې پوځي فعاليت لري په کال ۱۳۹۰ کې رسمي اعلان شوه او فعاليتونه يې ښکاره شول. د ليوا رامنځته کوونکی او بنسټ ايښودونکی يې علي رضا توسلي نوميږي چې په ابو حامد مشهور دی او د فاطميون ليوا له رامنځته کولو درې کاله وروسته ووژل شو.

د فاطميون ليوا ترکيب له اهل تشيع افراطيانو جوړ دی چې په ډله کې يې افغان، پاکستاني، سوريايې او ايراني شيعه ګان برخه لري. دغه ليوا خپلې ترهګريزې کړنې او فعاليت «سپېڅلو ځایونو د ساتنې جهاد» يادوي او له جوړېدو څخه تر ننه يې په زرګونو افغان شيعه ګان د اسد رژيم په ملاتړ جنګولي او وژلي دي.

په افغانستان کې د فاطميون ډلې د خوځښتونو دلايل

۱ـ پر ايران د امريکا بنديزونو ته غبرګون

وروسته له هغې چې د امریکا متحده ايالتونو پر ايران د اټومي پروګرام له امله يو ځل بيا بنديزونه ولګول؛ د دغه هيواد حکومت په کور دننه له ګڼو اقتصادي مشکلاتو سره مخ شو. له نړۍ سره سوداګري يې بنده شوه او د سيمي له هيوادونو سره يې هم په اړيکو کې محدوديت وضع شو. کله چې ايراني حکومت ځان په تاوان کې وليد نو يې په سيمه کې له امريکا سره ښکر جنګول پيل کړل. ښه بېلګه يې د ايراني چارواکي د تېرې اونۍ څرګندونې يادولی شو چې ويلي يې دي؛ که امريکا په ايران بنديزونه ليرې نه کړي نو ايران به په افغانستان او عراق کې د امريکا پوځې اډې په توغنديز بريد په نښه کړي.

۲ـ د افغانستان د اوبو د مهار لپاره پر افغان حکومت د فشار وسيله

له کله نه چې د ايران او امریکا تر منځ ټانټې ژوول پيل شوي نو ايران لکه اوبو اخيستې شخص په شان هرې خوا ځګ ته هم لاس اچولی دی. څو مياشتې وړاندې د ايران ولسمشر حسن  روحاني د دې لپاره چې په کور دننه د امریکا د بنديزونو په اړه د ايراني ولس پام پلې خوا ته واړوي؛ د افغانستان د اوبو په اړه غير مسولانه څرګندونې وکړلې. نوموړي وويل چې له افغانستان څخه د اوبو د حقابې د ترلاسه کولو لپاره به له هر ډول امکاناتو او انتخابونو ګټه پورته کړي. نو اوس د دې لپاره چې په افغان حکومت يو ډول فشار راوړي څو له ايران سره د اوبو مساله د ايران په خوښه حل کړي؛ د فاطميون ليوا يې رامخې ته کړې ده.

۳ـ مذهبي او قومي جګړو ته لمن وهل

که څه هم له وړاندې ايران په افغانستان کې په مستقيم ډول د ځينو ډلو پر مټ قومي او مذهبي تعصب لپاره کار کړی دی؛ خو په وروستیو کې کله چې په کابل پوهنتون کې د محصلینو ترمنځ وروستی اخ و ډب ترسره شو؛ اوس د افغان شيعه ګانو او سنيانو تر منځ د نفاق اچولو په اړه د ايران په لاسوهنې شکونه زيات شوي دي. ځکه د کابل پوهنتون د محصلينو په شخړه کې د شيعه ايزم او سنيزم بحث راپورته شوی و. يو شمېر سياسيون او په خپله ځينې محصلان هم د کابل پوهنتون د تيرې اونۍ په پېښه کې د ایران فاطمیون ‌ډله مخامخ ښکېله بولي.

۴ـ له طالب سره له سولې وروسته د ايران د ګټو ساتل

وروسته له هغې چې د افغانستان د سولې لپاره د امريکا د بهرنيو چارو وزرات لخوا زلمی خليلزاد د ځانګړي استازي په توګه ټاکل شوی؛ ورسره سولې ته هم د افغان حکومت، افغان ولس او وسله والو طالبانو هيله مندي زياته شوې ده. په وروستيو کې دغو خبرو پرمختګ هم کړی او لا هم د پرمختګ پر لور روانې دي. ايران چې دغه حالت وليد نو اندېښنه ورسره پيدا شوه چې که له طالب سره سوله کيږي نو د ايران ګټې به څوک تعقيب کړي. د همدې په خاطر يې سر له اوسه په افغانستان کې د فاطميون ليوا د ځای پر ځای کولو هڅې روانې کړي دي.

لیکنه: خوشحال آصفي