چرا اخلاق در همه‌ عرصه‌های زنده‌گی میان بیش‌ترین بشرِ قرنِ…

اخلاق‌نگری به سیاست‌مدارانِ بد اخلاق: مورد ترامپ محمدعثمان نجیب نماینده‌ی مکتب-دینی فلسفی من…

برابری حقوی + استعداد ذاتی = شایسته سالاری...!

انسان ها٬ نظر به توانایی های ذاتی برابر آفریده نشده اند.…

مرغ رویا  

رسول پویان  مسوزان بال پـرواز پرستـوهـای زیبا را   میفگـن در قفسهای طلایی…

تعامل که انزوا؟

نور محمد غفوري په نړیوالو اړیکو کې د هېوادونو برخلیک د…

از کابل تا دیاسپورا؛ روایتی از هفت خوان رنج های…

نویسنده: مهرالدین مشید افغانستان؛ در گره گاۀ تروریسم و مردم این…

هویت و عوامل تعیین‌کننده آن: بررسی علمی و تحقیقاتی

نور محمد غفوری خلاصه هویت یکی از مفاهیم بنیادین علوم اجتماعی و…

نقد متافیزیک؛ شرط انقلابی بودن،شد

Metaphisik. آرام بختیاری متافیزیک؛ میان الاهیات، و هستی شناسی توهمی.   آغاز بحث متافیزیک…

جهان در آستانهٔ زوال دموکراسی

نویسنده: مهرالدین مشید فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱ نقطهٔ…

اتحاد 

تابکی در رنج  و دوری ها ستیم موج  نا  پید ا…

نان آوران کوچک

   ساجده میلاد در ازدحام جاده در شب ها  کودکی پرسه می‌زند هر…

یادهانی ضروری

خطاب به کسانی که به خطا، ببرک کارمل و محمود…

روناک آلتون

خانم "روناک آلتون" (به کُردی: ڕوناک ئاڵتوون)، شاعر و نویسنده‌ی…

جګړې او ورک شوي سرتېري

حميدالله بسيا په انساني تاریخ کې جګړې تل له وینو، وېر،…

تجربه های تاریخی که به سرمایه های ملی بدل نشد

نویسنده: مهرالدین مشید شکست هایی که هر روز ما را وحشتناک…

لنینگراد دیمیتری شوستاکوویچ سمفونــیِ پیروزی ارتش سرخ بر فاشیسم 

ترجمه و تنظیم: آناهیتا اردوان این ترجمه را  به مهندس ارشد…

ارزش نقد و کم‌رنگی نقدهای ادبی

یکی از بدی‌های تاریخی در جهان و کشور ما، رنگ‌باختنِ…

                یک گرفتاری با مافیا

        و یک دنیا آموزش شرعی، حقوقی، سیاسی و مدنی                               (قسمت سوم…

چند شعر کوتاه از زانا کوردستانی

گاهی اتفاقی ستاره‌ای  در دفترم چشم باز می‌کند ولی، من هنوز به آفتاب نقش…

ترور عروس خدا، توسط پدران مقدس!

Hypatia(355-415م ). ترور دختر خدا، توسط پدران مقدس! آرام بختیاری نبرد مکتب و…

مخالفان پراکنده، بازیگران متحد؛ مدیریت خلای سیاست در افغانستان

نویسنده: مهرالدین مشید اردوگاۀ از هم گسخته؛ فرصتی برای مانورهای منطقه…

«
»

انساني جوهر

د نثر لیکونې  : اغلې څپه پګاهي

 شاعر : سمیع الدین افغاني

یـوه ورځ پاچا، وزیر سره خـلوت کې

پلار خبر یې کړه رایاد غمجن حالت کې

 ویل : زلمی وم پلار بــه تل راتـه ویل

چې ته نــه بــه شې سړی ، تل وه رټل

اوس خو دا دی پاچا  شوی یم نامداریم

کاشکې پلار مې وای ژوندی په اقتداریم

که پلارجان مې وای ژوندی په دا جهان

اوس بــه وای پــه خپل خبرې پښیمان

اوس پاچا یم اقتدار مې شته شهرت هم

هم می زر شته هم جایداد لرم عزت هم

په جواب کــې وزیـر وویل : علی شانه

دا ارمان  بــه دې پــوره شي  مهربانه

پلار دې اوس هم لا په  کلي کې اوسیږي

 دې زوړ شوی د راتلو وس یې نه کیږي

 درباریانو سره  لاړ شه پلار تــر کلي

وزیران ځان سره بــوزه نور ښاغلي

پلار چې وګوري دا تاج د ستا په سر

درباریان هم پــه  تعظیم یې د پسر

چی بیا وګوري دا ستا شان او شوکت

شي به پوه چې اوس پاچا دی با عزت

شې پیښمانه بیا بــه  واخلي خپل خبر

بیا بــه ووایي سړی شوې اوس  پسر

شوه پاچا تــه د وزیــر خبره غوره

شو راضي د خپل وزیــر پدې خبره

  درباریان یې خپل دربار کې کړل حاضر 

پلار تر کلي د تلو امر یې کړ صادر 

پاچا سپور په قوی اسپ شو معلومدار

زین د زرو نعــل د زرو ښــه بیدار

دی شو مخکی لښکریان راتله تر شا

ټــول ولس یې  اقتدار پــه تماشا

کوم ګړۍ  چې پاچا کلي ته نژدې شو

کلي څنګ ته قرارګاه په جوړیدو شو

امر یې وکړلو سپاهیانو ته پاچاه

لاړ شئ راولئ  یې پلار تر قرارګاه

سپاهیان په منډه لاړل پلار تر کوره

په زحمت یې زوړ پلار راوسته کمزوره 

پلار چې ولیده خپل زوی په اسپ دی سپور

دی په مخ کې دی ولاړ ورته بې زور

بیا پاچا وویل  پلارته په دا شان 

زمان  تا ویل : سړی به نشم هیڅ

دادی زور لرم هم زر شته، اقتدار 

ها خبر دې بیرته واخله ګرانه پلار

تا به تل راته ویل نه سړی کیږې

اوس پاچا یم حقیقت دی که پوهیږې

پلار ویل چې مبارک دې پاچاهي شه

دا شوکت دې مقتدرهم د شاهي شه

کوم خبره چې پرې زه لرم اسرار

 چې ته نه به شې سړی وایم تکرار

که سړی واې ته راغلی به وې کور ته 

د زوړ پلار او د ځوانی د وختو لور ته

ته د اسپ په سر یې سپور درته ولاړ یم

اوس لا هم ځانله سړی وایی نامدار یم

پاچا کوز شو د خپل اس نه هغه ان

د خپل پلار پښو ته پریوت علیشان

ویل: چې پلاره تا رښتا کړی وینا ده  

انسانیت  نه په کوم تخت نه په دونیا ده

 ویل : بښنه درنه غواړم ګرانه پلاره

اوس دې پوه کړم سړیتوب په اصلي لاره

پلار یې ونیو پاچاه  محکم تر لاس

د پلار کور ته شو داخل ډیر په اخلاص 

انسانیت د سړي زیب دی هم جوهر دی

انسانیت نه په پیسو دی نه په زر دی

———————————

۲۷ – ۱ – ۲۰۲۰

م ۰ کال