مهندسی قومی یا طرح توازن قومی در ساختار قدرت طالبان

نویسنده: مهرالدین مشید مشروعیت‌ بخشی قومی؛ از توجیه انحصار تا مهندسی…

صرصر ظلم 

از فروغ حسن تو ماه فلک شرمنده شد  مهر لطفت هر…

از همین خاک جهان دگری باید ساخت !

با شروع زمزمه های کم شدن موسسات خارجی و خروج…

چرا شطحیات! ترامپ را درک نه‌می‌کنیم؟

اولویت مردم ما اسقاط طالبان است، نه تعامل. ✍️ محمدعثماننجیب در جهان…

پاکستان د افغانستان په خاوره کې د TTP د غړو

د ویشتلو حق نه لري د افغانستان او پاکستان اړیکې له تاریخي…

اپلاتون

د ده اصلي نوم «اریستوکلس» دی، د یونان یو نوموتی…

نقض حاکمیت ملی از سوی طالبان؛ از سلطه ایدئولوژیک تا…

نویسنده: مهرالدین مشید اجندا های قومی و اختلاف برانگیز منافی حاکمیت…

توماس مور؛ را هم اعدام کردند؛ بی وجدانا!

Thomas More ( 1477-1536 ) آرام بختیاری نخستین تئوریسین سوسیالیسم تخیلی در…

پاییز 

باد خزان وزید چمن بی نقاب شد  از برگ زرد صحن…

توافق طالبان و پاکستان

محمد عثمان نجیب پیش‌نوشت: با توجه به اهمیت این یادداشت که چند…

بازی های تروریستی پاکستان و ادامه جنایات آن در افغانستان

نویسنده: مهرالدین مشید جنگ طالبان و پاکستان سناریوی استخباراتی با راستی…

سقراط

نوموړی د لرغوني یونان ستر فیلسوف او عالم او…

   جنگ پاکستان با طالبان

       نوشته ی : اسماعیل فروغی        جنگ کنونی میان گروه طالبان وپاکستان…

 با درد بساز که خون بهای تو منم

شوخی و مزاح جزء جدایی‌ناپذیر از زندگی اجتماعی انسان‌ها هستند…

ترامپ چرابگرام رامی خواهد؟

بخش دوم طوریکه می دانیم در15 آگست سال 2021امریکائی هاظاهراًازروی اجباردربرابرمقاومت…

پاکستان حق نه لري چې د افغانستان په خاوره تعرض…

نور محمد غفوری  د نړيوالو اړيکو او دولتونو ترمنځ د متقابل…

آنانیکه طور مستقیم یا تلویحی در دفاع از پاکستان قرار…

۱-- انهدام حکومت‌ها ؛ -- پیش انداختن شهزاده آمین جان در…

درگیری نظامی میان طالبان-پاکستان

اعلامیه سازمان سوسیالیست‌های کارگری افغانستان سازمان سوسیالیست‌های کارگری افغانستان جنگ و…

قراردادهای اجتماعی: پیمانی برای زندگی مشترک !

قرارداد اجتماعی یک مفهوم فلسفی است که تلاش می‌کند توضیح…

جنگ پاکستان و طالب، بازی‌ اوپراتیفی است، حتا اگر ارگ…

محمدعثمان نجیب یکی از مزیت‌!؟ های پیدایش و‌ ابداع شبکه‌های بی‌شمار…

«
»

چارواکي که پخواني زورواکي..!

د چارواکو په څېرو کې د پخوانيو زورواکو افشا کيدل

د هيواد وروستيو حالاتو ته په کتو جوتيږي چې د هېواد امنیت ورځ تر بلې مخ په خرابېدو دی، په ادارتو کې کارونه په خنډ او ځنډ سره پر مخ ځي، ډیری ادارې له سقوط سره مخ دي او تر ټولو جالبه لا دا ده چې چارواکي مو د خپل اصلي مسوليت پر ځای؛ نور هغه کارونه ترسره کوي چې مسول يی بل څوک وي او د کولو صلاحيت يي هم بل چا سره وي. زمونږ ډيری چارواکي هغه د پخواني متل چې وايي چرګه دانه دلته خوري خو هګۍ ګاونډي کره اچوي؛ په مصداق تغذيه له دولته اخلي خو کارونه شخصي، ګوندي او سمتي کوي. د حکومت په سطحه مو لوړپوړي څوکۍ د ګوندو،  تنظیمونو او بانفوذه ټولنیزو او سیاسي اشخاصو تر اغېز لاندې دي چې هيواد، هيوادوالو د ټول افغانستان یا د خپل لومړي مقام په پرتله، خپلو اشخاصو ته ډېر وفادار وي.

همدغه کسان او کړۍ دي چې خپل سیاسي ژوند په جنګ او نا ارامۍ کې ويني. دوی چې کله ځانونه د انزوا په حالت کې وويني او کله چې يي شخصي، ګوندي او سمتي ګټې له خطر سره مخامخ کيدونکې ووينې نو بيا د حکومت له منځه د يو جنګي مخالف په څېر څرګندونې کوي. دوی بیا کوښښ کوي چې هيواد يو ځل بیا تنظیمي حالت ته بوځي.

مونږ په افغانستان کې د اشرف غني او عبدالله تر منځ د ګډ حکومت په يو نيم کلنه دوره کې؛ د حکومت له منځ پر حکومت د نيوکه کوونکو چارواکو ډيری تجربې لرو چې وروستۍ هغه يی په ښې حکومتولۍ او اصلاحاتو کې د ولسمشر ځانګړی استازی احمدضياء مسعود وروستۍ څرګندونې دي. له دې وړاندې هم د شمال بيلابيلو پخوانيو قوماندانو چې اوس په حکومت کې شريک هم دي؛ د حکومت له منځه په حکومت نيوکې کړي دي. د کندوز د سقوط په سبا د کابل مقتدر جنګسالاران شمالي ولایتونو ته لاړل چې د خپل نفوذ په حوزو کې د وجود تمثیل وکړي. په دغه منځ کې د بهرنيو چارو وزير صلاح الدين رباني هم شتون درلود چې غواړي له یوې خوا د جمیعت په هسته کې د ځان او خپلې کورنۍ مرکزي نقش ثابت وساتي، او هم له حکومتي امتيازه برخمن شي. له هغې وړاندې د چنګاښ په ۱۶ نيټه اجرائيه رئيس عبدالله عبدالله هم په حکومت نيوکې کړې وې او ويلي يي و چې د ملي يووالي حکومت په هغې ژمنه کې، چې د خلکو د ژوند په ښه والي کې به بدلون راولي، پاتې راغلى دى. له دې وړاندې د تير کال لیندۍ ۵مه  د ولسي جرګې ريس عبدالرؤوف ابراهيمي هم په حکومت نيوکه کړې وه او ويلي و، چې »د اشرف غني او عبدالله په مشرۍ ملي وحدت حکومت سر تر پايه ناقانونه دی.«

اوس په تازه کې په ښې حکومتولۍ کې د ولسمشر ځانګړی استازی ضیاء مسعود؛ تخار ولايت ته د سفر په ترڅ کې د خپلې ډلې له يو شمير غړو او جهادي مشرانو سره تر مشورې وروسته؛ په دې پلمه چې وسله والو مخالفينو په شمال کې او شمال ختيځو ولايتونو کې لوی مرکزونه جوړ کړي دي او حکومت د دوی د له منځه وړلو لپاره هيڅ نه دي کړي؛ د مجاهدينو شورا جوړه کړه. د ولسمشر ځانګړي استازی وايي يوازې مجاهدين کولای شي د وسله والو مخالفينو مخه ونيسي او حکومت د خلکو د امنيت ساتلو لپاره کومه پاليسي نه لري. د نوموړي په باور افغان امنيتي ځواکونه کمزوري دي او نه شي کولای چې په هيواد کې امنيت ټينګ کړي.

دا لومړی ځل نه دی چې ښاغلی مسعود دا ډول غير مسولانه څرګندونې کوي بلکه دوه مياشتې وړاندې کله چې افغان دولت د سولې اړوند تازه هڅې پیل کړې وې؛ نوموړي د خبريالانو د ستاينې يوې غونډې ته په وينا کې ويلي و چې » سوله ملنډې دي او حکومت بايد په دې پروسه کې وخت تير نه کړي«

احمدضياء مسعود هغه شخص دی چې حکومت په ځانګړې توګه ولسمشر پرې باور وکړ او د نوموړي لپاره يي يوه خاصه څوکۍ ځانګړې کړه، بيا يي ورته امتيازات او صلاحيتونه د ولسمشر د مرستيال سره برابر کړ نو اوس چې پوه شو چې د چا زور پرې نه رسيږي نو د حکومت له منځه يي په حکومت نيوکې شروع کړې.

په حقیقت کې دا ډول غير مسولانه څرګندونې د حکومت او ولس لپاره له وسله والو مخالفينو څو برابره خطرناکې تمامې دی شي ځکه دوی د حکومت يوه برخه ده او په خپله حکومتي برخه چې د حکومت د کمزورۍ خبرې کوي نو دا بيا په راتلونکې د ولس بې باورۍ لا ډیره زمينه برابروي. د داسې کسانو په مقابل کې د حکومت اقدام باید جدي او له ټولو مصلحتونو څخه لېرې وي، چا ته بايد د عامه ذهنیت د ګډوډلو اجازه ورنه کړل شي، ځکه داسې څرګندونې نه یوازې د حکومت پر حیثیت او داخلي جوړښت باور کموي ؛ بلکې د ملي ځواکونو پر ویاړلې او لوړې روحیې هم بد تاثېر کوي.

لیکنه : خوشحال آصفي