عشق به حقیقت٬ اقتداربخشی ذهنیت برای عدالت است...!

برخلاف فلسفه غرب در فلسفه مشرق اسلامی٬ عشق با حکمت…

جنگ و درگیری‌های خشونت‌بار: چگونه همه ما را تحت تأثیر…

جهان امروز با چالش‌های بی‌شماری روبرو است، اما یکی از…

نمک بپاش

تو هی نمک بپاش روی زخم‌ها روزی خون‌های سرخ جاری بر سیم خاردارها به…

تاملی بر  دیدگاه های «خدا مرده و یا اینکه سکوت…

نویسننده: مهرالدین مشید درامدی بر دو تجربه‌ی متفاوت از غیبت الهی اندیشه‌ی…

نصایح نامچه

موسی فرکیش «نصایح‌نامچه»، در حقیقت متن گفتار و پیشنهادهای عبدالرحمان خان…

یازدهم سپتامبر؛ مبارزه با تروریسم یا چرخه معکوس تحول در…

نویسننده: مهرالدین مشید حملات یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ نه تنها سیاست خارجی…

 آیا راه رشد غیر سرمایداری پاسخگوی  اهداف استراتیژیک خلقهای جهان…

مقدمه این را همه میدانند که در ایجاد جنبشها وحریانات تند…

استاد ګل پاچا الفت 

خدای بخښلی  استاد گل پاجا الفت  هغه  لوی  او وتلی…

د سیاسي ګوندونو په جوړولو او فعالیت کې د مرام…

 انسان له اوله په ټولنیز ژوند کې د ګډو موخو…

خاطر شاد 

رسول پویان  تـو گـویی خامـۀ پاییز کلک استاد است  به هر طرف…

برجحان تعلقات!

امین الله مفکر امینی                     2025-07-09 برجحان ز تـــــــــعلقات وافکاری واهی خدا جوییــــــــم با…

اگر سقراط ‌پدر فلسفه است، کنفوسیوس یا ملاصدرا چرا چنین…

بخش دوم از مقاله‌ی سقراط، تیشه‌زنی، به ریشه‌ی دانایی. بحثی از…

پاسخی به پرسشی

محمدعثمان نجیب  آغا صاحب گرامی، نه دانستم دلیل شتابان شما برای…

استاد قیام الدین خادم 

استاد خادم د پښتو ادبیاتو په اسمان کې له هغو…

روشنگری روس، ملی گرا، رفرمیستی، علم گرا

Lomonossow, Michail(1765-1711 آرام بختیاری لومونسف؛- شاعر، دانشمند، روشنگر. میشائیل لومونسف(1765-1711.م)، شاعر، محقق، فیلسوف،…

د سیاسي ګوند او سازمان اساسي او تشریفاتي سندونه

د یوه سیاسي ګوند او د هر سیاسي او ټولنیز…

اعتراف به خطا؛ اخلاق و پل عبور از تاریکی به…

نوسنده: مهرالدین مشید  تاریخ، دادگاه اشتباهات مشترک ما تاریخ معاصر افغانستان و…

وقتی اژدها می‌غرّد، خرس می‌خروشد و فیل می‌خرامد؛ بشکه زرد…

نوسنده: مهرالدین مشید  پیام نشست شانگهای برای طالبان؛ نشانه‌ای از افول…

در سوگ کنر

بمناسبت زلزله ي مهلک ولایت کنر از زمین لرزه کنر هر…

درمراثی قربانییان زمین لرزه ی مشرق زمیـــن !

امین الله مفکرامینی                   2025-02-09! بدیــــــــده اشکِ ماتم و بدل خونم ز لغزشِ…

«
»

مسایل تاریخی

خان عبدالغفار خان(پاچا خان) 

خان عبدالغفار خان د شلمې پېړۍ ستر مبارز او د نه تاوتریخوالي (عدم تشدد) د فلسفې علمبرداره سیاسي شخصیت وو، چې په څو نامتو نومونو لکه: فخر افغان، پاچا خان، بادشاه خان او د سرحد ګاندي په نومونو یادېږي. خان عبدالغفارخان پر (۱۸۹۰)زېږدیز کال د پېښور د «هشتنغر» سیمې د «اتمانزو» په کلي  کې د…

بیشتر بخوانید

روز استقلال افغانستان؛ نماد آزادی و خودباوری ملی

روز ۲۸ سنبله (۱۹ اگست) در تاریخ معاصر افغانستان به‌عنوان روز استرداد استقلال یاد می‌شود؛ روزی که ملت ما در سال ۱۹۱۹ میلادی با شجاعت و ایثار، زنجیرهای استعمار بریتانیا را گسست و استقلال سیاسی خویش را به‌دست آورد. این روز، نماد آزادی، خودباوری و ایستادگی ملت افغانستان در برابر سلطه‌جویی‌های استعماری است. تجلیل از…

بیشتر بخوانید

فرا رسی برگذاری جشن استقلال افغانستان از تحت الحمایگی امپراطوری انگلیس است

گرچه متارکه جنگ در سوم جون سال ۱۹۱۹ صورت گرفت و معاهده استقلال در ۲۲ نوامبر سال ۱۹۲۱ بین محمود طرزی ودابس نماینده انگلیس امضا شد اما ۲۸ اسد را بحیث روز استقلال گفته از اول تا هفت سنبله جشن را برپا میکردند. برخی‌ها می‌گویند انتخاب این روز که در دوران شاهی یک هفته تجلیل…

بیشتر بخوانید

اعلامه محمود طرزی

در تاریخ معاصر افغانستان، نامی می‌درخشد که با بیداری فکری، تحول فرهنگی، و اصلاح اجتماعی گره خورده است؛ نامی که مرزهای زمان را درنوردیده و به‌عنوان نماد روشنفکری و پیش‌نگری در ذهن نسل‌ها حک شده است: اعلامه محمود طرزی. اعلامه طرزی، از سلاله‌ی علم و فضیلت، با ذهنی روشن، نگاهی ژرف، و زبانی شیوا، پایه‌گذار…

بیشتر بخوانید

پایان فاشیسم و رهایی اروپا: ارتش سرخ، قهرمان فراموش‌شدهٔ تاریخ

عکس تاریخی «افراشتن پرچم بر فراز رایشتاگ»، تصویری نمادین، توسط عکاس شوروی، یوگنی خالدی، در ۲ مه ۱۹۴۵ گرفته شده و سربازان ارتش سرخ را نشان می‌دهد که پرچم اتحاد جماهیر شوروی را بر فراز ساختمان رایشتاگ در برلین برافراشته‌اند. این عکس یکی از شناخته‌شده‌ترین تصاویر جنگ جهانی دوم است و به‌عنوان نمادی از پیروزی…

بیشتر بخوانید

  هفت ثور  بادونظر ودو دیدگاه

قابل توجه آنانی که وقوع رویداد هفت ثور ۱۳۵۷ خورشیدی را منحصر به حزب دموکراتیک خلق افغانستان دانسته وادامه حوادث را به هفت ثور نسبت میدهند. در حالیکه این موضوع مستلزم مطالعات بیشترعمیقتر ودقیقترمیباشد که با شناخت وچگونگی اهداف وانگیزه ی اصلی عوامل داخلی وخارجی موضوع با درک حقایق پنهانی وآشکارا وروشن شدن زوایای تاریک…

بیشتر بخوانید

تلاش‌های ناکام ترامپ برای توقف جنگ اوکراین همزمان با تشدید حملات روسیه

شبکه تلویزیونی سی‌ان‌ان در مطلبی با اشاره به تلاش‌ واشنگتن برای توقف جنگ در اوکراین از یک سو و افزایش حملات روسیه در بحبوحه ضرب الاجل «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهوری آمریکا به همتای روس برای آمدن به پای میز مذاکرات صلح به دلایل وضعیت جاری این درگیری پرداخت. به گزارش روز چهارشنبه ایرنا از این رسانه آمریکایی، بر…

بیشتر بخوانید

۱۶ حوت ۱۳۶۸، آن روز تیره و تار!

محمدعثمان نجیب سروصداهای پنهان و عیان از شکل‌گیری اختلافات میان‌ِ دکتر نجیب و برخی اعضای بلند‌رتیه‌ی حزب و‌ دولت در آن‌زمان شنیده می‌شدند. دیری نه‌گذشت که دشمنی‌‌های این دو‌ گروه آشکارتر گردیدند. وزنه‌ی بیش‌تر آن اختلافات را تنش‌های قومی و محلی دکتر نجیب و تڼۍ تشکیل می‌داد. حزب وطن تحت ره‌بری دکتر نجیب و دولتی…

بیشتر بخوانید

جنگ کبیر میهنی-تابستان آتشین

مسکو ١٩۴١ در آثار یک عکاس خبرنگار آمریکایی والری بورت (Valery BURT) – روزنامه‌نگار، مورخ، نویسنده ا. م. شیری: واضح است تا زمانی که سرمایه‌داری به حیات خود ادامه می‌دهد، فاشیزم، خشن‌ترین نیروی خود را بازتولید خواهد کرد. همانطور که شاهدیم، فاشیزم برغم تحمل شکست سخت در مقابل خلق‌های اتحاد شوروی و ارتش سرخ کارگران…

بیشتر بخوانید

برگ؜ های ناخوانده؜؜ و ناشنیده؜ در مورد کشتن نادرشاه

گرفته شده از کتاب «ظهور مشروطیت و قربانیان استبداد در افغانستان» نوشته سید مسعود پوهنیار «عبدالعزیز توخی نامبرده پسر سلطان ؜عزيز؜خان حاكم ولسوالی بلخ از قوم توخی است. موصوف در مکتب امانی داخل شده تا صنف دهم خواند. با عبدالخالق قاتل همصنفی بود. نامبرده شخص زنده، چالاك، شوخ و مجلس ؜آرا بود و افکار مترقی…

بیشتر بخوانید

هشتادمین سال‌گرد آزادسازی اردوگاه آشویتس!

بهرام رحمانی bahram.rehmani@gmail.com  ۸۰ سال پیش، ارتش سرخ شوروی اردوگاه مرگ آشویتس-بیرکناو را آزاد کرد. در ۲۷ ژانویه، جهان به یاد ۶ میلیون یهودی و هم‌چنین کولی‌ها، کمونیست‌ها، فعالین اتحادیه‌های کارگری، هم‌جنس‌گرایان و اعضای جنبش‌های مقاومت که رژیم نازی آن‌ها را به قتل رساند، مراسم‌هایی را برگزار می‌کنند. در سال‌های اخیر، به‌ویژه به‌قدرت رسیدن مجدد…

بیشتر بخوانید

سامی‌ستیزی از دید لنین و استالین

سایت در دفاع از کمونیسم برگردان: آمادور نویدی لنین و استالین در مورد سامی‌ستیزی سخن‌رانی ولادیمیر ایلیچ لنین به‌عنوان پاسخی به برنامه‌های آنتی‌سمیتیسم(سامی‌ستیزی) در مارس ۱۹۱۹ در گرامافون ضبط شده است. «سامی‌ستیزی را گسترش دشمنی با یهودی‌ها می‌گویند. وقتی‌که سلطنت لعنتی تزاری واپسین روزهای زندگی‌ش را سپری می‌کرد، تلاش نمود تا کارگرها و دهقان‌های نآآگاه راعلیه یهودی‌ها بشوراند. پلیس…

بیشتر بخوانید

گرامیداشت از شخصیت بزرگ فرهنگی افغانستان

( به بهانه یکصدو یازدهمین زاد روز شان )استاد فقید  عبدالرئوف بینوا از در بیشتر از یک قرن اخیر و بعد علامه سید جمال الدین و آغاز تجدد با نشر شمس النهار در  جمع ستاره های درخشان فرهنگ و ادب افغانستان، شخصیت منور ، مبارز سابقه دار ، فرهنگپال ، تاریخ نویس ، شاعر ،…

بیشتر بخوانید

استاد قاسم افغان حامى بزرگ استقلال و شاه امان اله 

جواب تاریخی به اخلاف ملای لنگ که با تحقیر اهالی پر فضیلت موسیقی و شکستاندن آلات موسیقی آنان « فخر  » مینمایند : استاد قاسم افغان حامى بزرگ استقلال و شاه امان اله  در بزرگداشت  سال روز احراز استقلال سياسى افغانستان و تبجيل از پاسداران سترگ استقلال ، جا دارد از نقش اثر گذار استاد…

بیشتر بخوانید