تغییرات سیاسی در پاکستان بر دوستی با چین تأثیری ندارد
روابط نزدیک با چین «توافقی مشترک مابین همه گروه‌ها در پاکستان»نویسنده: یانگ شنگ و لیو کایومترجم: سایت «۱۰ مهر»برگرفته از : گلوبال تایمز، ۱۰ آوریل ۲۰۲۲ *
چین هرگز مانند ایالات متحده برای مداخله در امور داخلی سایر کشورها عمل نکرده است و دلیل اینکه چین می‌تواند با پاکستان یک شراکت استراتژیک در همه حال داشته باشد، این است که چین با همه طرف‌هایی که به قدرت می‌رسند به‌طور یکسان برخورد می‌کند و به تقاضای منطقی آنها احترام می‌گذارد. لین اضافه می‌کند باید در دخالت در امور داخلی آنها خودداری کرد. وی خاطرنشان کرد که ایالات متحده باید درک کند که آنها نمی‌توانند روابط مستحکم چین و پاکستان را مخدوش کنند و بیشترین کاری که می‌توانند انجام دهند استفاده از سازمان‌های غیردولتی یا رسانه‌ها برای انتشار اطلاعات نادرست منفی در مورد همکاری چین و پاکستان است، اما تأثیر آن محدود خواهد بود.
عمران خان، نخست‌وزیر پاکستان روز یکشنبه در یک رأی عدم اعتماد در پارلمان این کشور از سمت خود برکنار شد، اما چنین تحول بزرگ سیاسی در اسلام آباد بر دوستی مستحکم چین و پاکستان تأثیری نخواهد گذاشت. کارشناسان چین و پاکستان به آینده روابط چین و پاکستان اطمینان دارند، زیرا معتقدند دولت جدید به حفظ سنت دیرینه این کشور ادامه خواهد داد تا اطمینان حاصل کند که دوستی با چین و همه پروژه‌های همکاری چین و پاکستان علیرغم تغییرات سیاسی همچنان بدون تأثیر برقرار خواهد بود.
بنابه گزارش رسانه‌ها، پس از تشکیل مجدد پارلمان در روز دوشنبه برای رأی دادن به نخست‌وزیر جدید، دولت جدید به احتمال زیاد تحت رهبری شهباز شریف، رهبر مخالفان، برادر کوچک نواز شریف، نخست‌وزیر سابق، تشکیل خواهد شد.
تحلیلگران چینی و پاکستانی بر این باورند که روابط مستحکم چین و پاکستان تحت تأثیر تغییرات سیاسی داخلی پاکستان قرار نخواهد گرفت، زیرا حفظ و توسعه روابط دوجانبه توافق مشترک همه طرف‌ها و همه گروه‌ها در پاکستان است. جانشین بالقوه عمران خان از خانواده شریف است که برای مدت طولانی روابط چین و پاکستان را ترویج کرده‌اند و همکاری بین دو کشور می‌تواند حتی بهتر از زمان خان باشد.
کارشناسان خاطرنشان می‌کنند علیرغم سنگ‌اندازی همیشگی ایالات متحده در روابط چین و پاکستان و تلاش برای ایجاد مشکلات در این راه و حتی تخریب آن، به‌ویژه هدف قرار دادن پروژه کریدور اقتصادی چین و پاکستان (CPEC) و طرح پیشنهادی چین برای کمربند و جاده (BRI)، چین نیازی به نگرانی ندارد.
کشمکش‌های سیاسی داخلی کنونی در پاکستان ناشی از مشکلات اقتصادی می‌باشد که عمدتاً پی‌آمد همه‌گیری کووید ــ ۱۹ است؛ و این در حالی است که برای پاکستان کریدور اقتصادی چین و پاکستان (CPEC) و پروژه کمربند و جاده چین BRI، و همچنین همکاری چین و پاکستان در زمینه‌های دیگر از‌جمله مبارزه با تروریسم و مبارزه با ویروس کرونا، برای غلبه بر این مشکلات بسیار بااهمیت است. به گفته تحلیلگران، چالش‌های فعلی، نشان می‌دهد که چین قابل اتکاترین، قابل اعتمادترین، قدرتمندترین و غیرقابل جایگزین‌ترین شریک برای این کشور است.
ژائو لیجیان، سخنگوی وزارت امور خارجه چین، روز چهارشنبه در یک کنفرانس مطبوعاتی معمول در پاسخ به سئوالی درباره وضعیت سیاسی کنونی پاکستان گفت: «چین از اصل عدم مداخله در امور داخلی سایر کشورها پیروی می‌کند. چین و پاکستان در همه حال و در همکاری‌های استراتژیک شریک‌اند. تاریخ بارها و بارها ثابت کرده است که روابط چین و پاکستان ، صرف‌نظر از اینکه چشم‌انداز بین‌المللی و موقعیت‌های داخلی مربوطه چه سمت و سویی به خود گرفته‌اند، همیشه ناگسستنی و محکم بوده است.»
ژائو افزود: «ما معتقدیم که وضعیت کلی همکاری چین و پاکستان و ساخت کریدور اقتصادی چین و پاکستان تحت تأثیر اوضاع سیاسی پاکستان نخواهد بود و به عنوان دوست آهنین پاکستان، صمیمانه امیدواریم که همه طرف‌ها در پاکستان متحد خواهند ماند و برای توسعه و ثبات ملی با یکدیگر همکاری خواهند کرد.»
همبستگی و دوستی
کیان فنگ، مدیر بخش تحقیقات موسسه استراتژی ملی در دانشگاه چین خوا، گفت که آخرین تغییر سیاسی در پاکستان عمدتاً ناشی از مبارزات احزاب سیاسی و مسائل مربوط به اقتصاد و معیشت مردم است. کیان افزود که به دلیل تأثیر همه‌گیری کووید ــ ۱۹، بسیاری از مردم در کشور معتقدند که دولت عمران خان در جلوگیری از بدتر شدن اوضاع اقتصادی موفق نبوده است.
به‌طور کلی، مشکلات داخلی کنونی پاکستان ربطی به روابط مستحکم آن با چین ندارد، بنابراین تأثیر قابل توجهی بر همکاری چین و پاکستان نیز نخواهد داشت. خان از یک حزب سیاسی تازه در حال ظهور است ــ جنبش پاکستان برای عدالت، و زمانی که احزاب سیاسی اصلی سنتی مانند حزب مسلم لیگ پاکستان (نواز) یا حزب مردم پاکستان (PPP) به قدرت بازگردند، همکاری چین و پاکستان می‌تواند حتی بهتر شود، کیان همچنین خاطرنشان کرد که این احزاب اصلی سنتی روابط بسیار نزدیک‌تر و عمیق‌تری با چین دارند.
به گفته کارشناسان، زمانی که شریف رهبر منطقه‌ای استان شرقی پنجاب بود، برای بهبود زیرساخت‌های محلی و توسعه اقتصادی مستقیماً قراردادهای زیادی برای همکاری در پروژه کمربند و جاده BRI با چین منعقد کرد و خانواده او روابط طولانی مدتی را با چین حفظ کرده‌اند، زیرا برادرش نواز شریف که سه بار نخست‌وزیر پاکستان بوده است، رهبری و آغاز پروژه کریدور اقتصادی چین و پاکستان CPEC را در کارنامه خود دارد.
رعنا علی قیصر خان، عضو اجرایی کمیته مرکزی حزب ملی پاکستان و کارشناس روابط چین و پاکستان، به گلوبال تایمز گفت: «چین دوست پاکستان در همه حال است، بنابراین مهم نیست که چه کسی دولت را رهبری می‌کند. کسی نمی‌تواند بر روابط با چین تأثیر بگذارد».
نفوذ ایالات متحده بسیار محدود است
دولت خان روابط متشنجی با ایالات متحده داشت، به‌ویژه پس از سفر خان به روسیه در ۲۴ فوریه، ایالات متحده آن را در مورد بحران اوکراین سیگنال آشکاری برای طرفداری از روسیه می‌دانست. عمران خان پیشتر ایالات متحده را به حمایت از اقدامات اخیر برای برکناری خود متهم کرد، زیرا او در ماه فوریه از مسکو بازدید کرده بود. به گزارش رویترز، واشنگتن این اتهام را رد کرد.
رعنا علی قیصر خان می‌گوید: ایالات متحده همواره تلاش کرده است تا بر امور داخلی بسیاری از کشورها از جمله پاکستان تأثیر بگذارد، اما نقش این کشور نباید اغراق شود و اوضاع سیاسی کنونی پاکستان عمدتاً ناشی از دلایل داخلی است.
کیان فنگ تکرار کرد که پاکستان یک قدرت بزرگ منطقه‌ای مستقل است و در دهه‌های گذشته، روابط پاکستان و ایالات متحده تقریباً هر ۱۰ سال یک بار شاهد تغییرات بالا و پایین از متحدان نزدیک به بیگانگی بوده است. پاکستان ماهیت ایالات متحده را خوب می‌شناسد و وجهه واشنگتن در پاکستان هنوز بسیار بد است.
برخی صداها می‌گویند که ارتش پاکستان از موضع دیپلماتیک عمران خان خوشش نمی‌آید و معتقدند این موضع بر بی‌طرفی این کشور تأثیر گذاشته و با ابرقدرت‌های جهان اصطکاک‌های غیرضروری به‌همراه داشته است، زیرا ارتش این کشور با آمریکا نیز همکاری دارد. کیان گفت: «این یکی دیگر از دلایل برکناری دولت عمران خان است، اما باید به‌خاطر داشته باشیم که ارتش پاکستان نیز اهمیت زیادی برای روابط با چین قائل است».
به گفته تحلیلگران، آخرین همکاری دفاعی مهم اعلام شده در فوریه مبنی بر صادرات جت‌های جنگنده پیشرفت J-۱۰C چین به پاکستان، توانایی رزمی نیروی هوایی پاکستان را تا حد زیادی بهبود بخشیده است.
لین مینوانگ، استاد مؤسسه مطالعات بین‌المللی دانشگاه فودان، روز یکشنبه به گلوبال تایمز گفت: «چین با همه گروه‌ها در پاکستان، از جمله ارتش و همه طرف‌ها، چه در داخل یا خارج از قدرت، روابط محکم و دوستانه دارد».
چین هرگز مانند ایالات متحده برای مداخله در امور داخلی سایر کشورها عمل نکرده است و دلیل اینکه چین می‌تواند با پاکستان یک شراکت استراتژیک در همه حال داشته باشد، این است که چین با همه طرف‌هایی که به قدرت می‌رسند به‌طور یکسان برخورد می‌کند و به تقاضای منطقی آنها احترام می‌گذارد. لین اضافه می‌کند باید در دخالت در امور داخلی آنها خودداری کرد. وی خاطرنشان کرد که ایالات متحده باید درک کند که آنها نمی‌توانند روابط مستحکم چین و پاکستان را مخدوش کنند و بیشترین کاری که می‌توانند انجام دهند استفاده از سازمان‌های غیردولتی یا رسانه‌ها برای انتشار اطلاعات نادرست منفی در مورد همکاری چین و پاکستان است، اما تأثیر آن محدود خواهد بود.
