تبارز فضای مجدد جنگ سرد میان شرق وغرب
محمد عوض نبی زاده
قسمت ششم…….
با پایان یافتن جنگ سرد وفروپاشی اتحاد جماهیر شوروی ، ایالات متحده تبدیل به قدرتمندترین کشور جهان ویگانه ابرقدرت در سیستم بین الملل شد. اما چین و روسیه نیز قدرت های بزرگی اند، که هنوز ضعیف تر از ایالات متحده بوده و در موقعیتی نیستند که بتوانند آن را به چالش بکشاند. اگر اقتصاد چین در چند دهه ی آینده به رشد خود ادامه دهد، ایالات متحده بار دیگر با یک رقیب بالقوه روبه رو خواهد شد. مطمئناً با این رشد سریع اقتصادی وتوسعه ی ژئوپولتیک در قرن بیست و یکم چین را به کشوری بسیار قدرتمند تبدیل وبر اعظم ، آسیا را، در تسلط وانحصار خودش در خواهد آورد. نتیجه ی این اقدام چین رقابت امنیتی شدید با پتانسیل قابل توجه جنگ است، که در کوتاه مدت ظهور چین بحیث قدرت بزرگ جهانی، احتمالاً آرام نخواهد بود.
بعد از سقوط اتحادشوروی در سال ( 1990 ) میلادی که کشور های عضو پیمان نظامی اتلانتیک شمالی ( ناتو ) و در راس ایالات متحده فروپاشی پیمان نظامی ( ورشو) سابق را بزر گترین حادثه ای تاریخی ، ختم تاریخ و پیروزی ایدیو لوژیک لیبرالیزم معرفی میداشت که این ایالات متحده خواهد بود که قوانین بین المللی را تدوین و رعایت آنرا از بقیه ی ممالک جهان خواهند خواست .درین فرصت جدید ، رهبران سازما ن ناتو تیوری را مطرح نمودند که روسیه ا تش در میان خاگستر است ، لذا پیمان نظامی ناتو را بایست حفظ کرد وناتوسیاست استراتیژیک نوین را دز قبال روسیه ی که از نظر سیاسی ضعیف و اقتصاد متلاشی شده بود ، اتخاذ نمود.
کنار رفتن بوریس یلتسین از قدرت در سال 1999 موجب گردید که راه برای حضور چهره ناسیونالیست و سرباز کهنه کار و مجرب دستگاه استخباراتی ک- ج –ب به سوی کریملین باز گردد که این چهره ابدیده ، کهنه کار و دارای افکار احیای امپراطوری قدرتمند روسی ولادیمیر پوتین بوده است، شخصیت که در مدت کوتاه قادر گردید، بحرانات عظیم سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ناشی از فروپاشی شوروی را مهار ونظم و امنیت را در روسیه باز گردانید .
رهبر جدید روسیه ، سعی ورزید موانع را که باعث رکود اقتصادی گردیده بوداز میان بر داشته و باز سازی و نو سازی صنایع ، ، مبارزه قاطع برضد قدرت های مافیایی، کنترول وتسلط مجدد دولت بر عواید در کشور را مساعد گردانید .بازسازی و مدرنیزه ساختن نیرو های مسلح روسیه اعم از نیروهای زمینی ، بحری ، فضایی و توان دفاع استراتیزیک کشور رادر صدر وظایف دولتش قرار داد.
در سال 1982 از جانب امریکا و ناتو سازمان حمایت از دموکراسی ایجاد گردید که این نهاد و ابسته به ناتوغالبا قبل از راه اندازی انفلابات رنگین در برخی ممالک دنیا، بخصوص راه اندازی انقلابات رنگین در کشور های بلوک شرق و جمهوری های سابق اتحاد شوروی را باحمایتهای مالی ، تبلیغاتی و تخنیکی غرب در دستور کار خود قرار دادند.
نخستین انقلاب مخملین در-دسامبر سال 1989 در چکوسلواکیا رخ داد که از حمایت کشور های غربی برخوردار بوده که بعد از ان اصطلاح انقلاب رنگی بار نخست وارد گفتمان سیاسی گردید .دردهه نود سده ی گذ شته دومین انقلاب مخملین در یوگو سلاویا بنام بولدوزرومشت گره کرده بوقوع پیوست که نتایج حاصله ازان بمباردمان خونین ان کشور توسط غرب ، فروپاشی و تجزیه کامل فدراسیون یوگو سلاویا بود که با سکوت روسیه همراه بود. متعاقبا، انقلاب ازین نوع در سال 2003 در گرجستان که به سر نگونی دولت ادوارد شوارد نادزی نخستین ریس جمهور گرجستان منجر و سر انجام ، انقلاب نارنجی در بلغاریا در سال 2004 وبعدا در اوکرایین به پیروزی رسانیده شدند .
برای وقوع انقلابات رنگی مشابهی در جمهوری اذربایجان، بلاروس، ازبکستان و قرغزستان اقداماتی جدی بعمل امد ، اما دولتهای بلاروس و اذربایجان این تلاش هارا بدون نتیجه به پایان رسانیده و دولتهای ازبکستان و قرغزستان بعد از سرکوب شدید مخالفان تحت حمایت غرب به ماجرای خونین انقلاب صادر شده ی لاله ای نقطه فرجام گذاشته وتوانستند در کمترین فرصت ممکن ثبات و امنیت را در کشور های شان اعاده نمایند .
انجام انقلابات رنگی در سالهای پسین ، بیکی از موثر ترین ابزار گسترش حوزه نفوذ غرب در جهان که در راستای دکتورین توسعه به شرق و محاصره روسیه مبدل شده است . چنانچه تظاهرات میدان کیف که سر انجام به انقلاب مخملی تحت حمایت غرب در اوکرایین بیک کودتا دولتی منجر و تحت فشار غرب ریس جمهور منتخب را خلع قدرت نمود .در حالیکه بر بنیاد رویاروی های شدید سیاسی و نظامی کنونی بین غرب و روسیه هیچ حمله ای نظامی از سوی غرب برعلیه روسیه صورت نخواهد گرفت چون روسیه عراق ،. لیبیا و یا سوریه نخواهد بود ، که هر گونه اقدام تسلیحاتی علیه روسیه دارای قدرت بی باور هستوی ، به گمان غالب بیک جنگ تمام عیار اتمی در مقیاس جهانی خواهد انجامید که دیگر برنده و بازنده ای نخواهد داشت .
برخی ها به این باورند که از طریق تحریم ها جنگ سوم جهانی مقدماتش فراهم می شود و در نتیجه ی تحریم ها که هدف ان از میدان بدر کردن رقبا است تا پس از تغییر دادن یک رژیم بازار در اختیار کشور فاتح قرار گیرد. چنان که در هنگام جنگ دوم جهانی آمریکا ژاپن را تحریم کرد تا آن را، به تسلیم بی قید وشرط وا داردکندو اکنون روسیه نیزکه مواد خام فراوان دارد باید بازارهای فروشش را از دست بدهد ودر واقع پایان مارپیچ تصاعدی تحریم ها احتمالا در گیری مسلحانه خواهد بود. آنچه که با تحریم ها در پیوند بوده رفتن بسوی جنگ است ودر حالیکه جهان نمی تواند یک درگیری بزرگ میان غرب و روسیه را تحمل نماید.
درین اواخرروسیه غرب را با 5000 هزار کلاهک هسته‌ای تهدیدکرد که این تهدیدی جهان را در آستانه جنگ جهانی سوم قرارمی‌دهد. هدف رهبران روسیه ، نابودی ناتو و سلب اعتبار و تحقیر ایالت متحده است ، زیرا روسیه می‌تواند به حمله اتمی محدودی علیه هدف‌هایی در اروپا دست بزند تا اعضای دو سوی پیمان – یعنی آمریکا و اروپا – را از یکدیگر جدا کند و باعث تجزیه ناتو شود. در حالیکه باراک اوباما در دستورالعملی که به مجمع عمومی سازمان ملل ارایه داد، «تجاوز روسیه در اروپا» را در بین سه تهدید بزرگ علیه بشریت در کنار بیماری ابولا و گروه تروریستی داعش قرار داد.
ولادیمیر پوتین در یک سخنرانی گفته اند که ، آمریکا جهان را به دوست و دشمن تقسیم وسعی دارد خطوط جداکننده‌ای را تعیین وایتلافی را بوجود آورده و اگر کسی به ائتلاف آنها «بلی» نگوید، پس «دشمن» محسوب می‌شود. بار دیگر مانند دوران جنگ سرد این حق را برای خویش قائل می‌شود تا رهبری جهان را به دست بگیرد، که البته ، نه حق رهبری، بلکه دیکتاتوری بر جهان است. برای آنها فرقی نمی‌کند چه کشوری در جنگ تبلیغاتی آنها بعنوان دشمن اصلی باشد: ایران بعنوان کشوری که سعی دارد به فناوری‌های اتمی دست یابد، چین میخواهد بعنوان کشوری که قطب اول اقتصاد جهان شود و یا روسیه بعنوان یک ابرقدرت هسته‌ای است که غرب با این سه کشور بحیث دشمن اصلی برخورد میکند .
وقتی که ایالات متحده نتوانست داعشی ها را به زیر چتر خود آورد، و پیمانی برای مبارزه با آنها ایجاد کرد، که در هنگام تشکیل ائتلاف ضد تروریسم، آمریکا با وجود اختلاف با روسیه ، از این کشور برای پیویستن به ائتلاف دعوت و روسیه نیز ، حمایت خود را از این ائتلاف اعلام کرد زیرا تشدید تهديدات داعش عليه عراق و سوريه متحدان روسيه، باعث شده تا آمريكا و روسيه به سمت نوعي تعامل براي فرونشاندن كانون بحران به پيش روند واحتمالا در اینده ی نزدیک توافقاتي بين روسيه و آمريكا درباره كاهش تنشها در اوكراين و موضوع تحريم ها صورت گیرد؛ تاآمریکا بتواند بخوبی بحران خاورمیانه را مدیریت نماید. شاید اتحادیه اروپا، طی ماه های آینده تحریم ها علیه روسیه رالغونماید .چون پیشتر ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه، دستور عقب نشینی نیروهای نظامی روسیه را از نزدیکی مرز این کشور با اوکراین صادر کرد ه بود.
دوم – ماه -نوامبر– سال 2014
