مبارزات ازادیخواهی کرُدها در روند تاریخ
سرزمینی که امروز بنام اقلیم کردستان یاد میکردد، مردمانش از سالیان درازی دراین خطه باستانی بودباش داشته اند. طوریکه مورخین فارسی دری زبان ، عربی و اروپایی توافق نظر دارند،که کرُدها نظر به اسنادهای تاریخی ازقوم آریایها وطایفه مادها وهخامنشیان میباشند، که مانند سایر اقوام وباشندگان کشورهای جهانی به اثر کوچ کشی های طبیعی وغیر طبیعی ، درحوالی سده هفتم پیش ازمیلاد دراین منطقه مسکن گزین شده اند. همچنان عده یی از مورخین عقیده برا ن هستند ، زمانیکه آریایها در سر زمین ایران بزرگ«آریانا ویا ایرانیوچ» نقل وجابجا شدند ،کردها هم جز این شاحه بودند که در سرزمنیهای بنام« زاگروس وکوه های ارارات» حیات بسر میبردند.این اقوام باهم تاریخ مشترک دارند.کردها پیش از اسلام دین زرتشی داشتند؛ کردهابه رسم ورواج عشیره یی وتباری(قبیلوی) زندگی مینمایند ؛پیشتر کردها مسلمان هستند وسایر انها به گروهی مذهبی ایزدی، اهل حق ،مسیحی ویهودی میباشند. جمعیت کردها درمجموع درکشورهای جهان .546 تا 47 میلیون تن تخمین شده که ازجمله در عراق6.5میلیون، ترکیه 16میلیون،ایران 6.5 ،سوریه 2.5 ومتباقی ان درسایر نقاط جهان سکونت دارند.
نام کردستان برای اولین بار درزمان سلطان سنجر سلجوقی در قرن دوازدهم ترسایی گذاشته شده است .این قوم دایمأ درطول تاریخ ازجانب امپراتوریهای کشورهای جهان مورد تهاجم قرار گرفته است . کردها سرسختانه علیه سیطره عربها مبارزه کردند، واخرین قوم درمنطقه بودند ،که تسلیم خلفای اسلامی شدند. سازمانهای اجتماعی کرُدها، تا بحال سنتی و پیروی طریقه شیوخ واعیان واشراف هستند،دارای فرهنگ واعیاد مشترک تاریخی مانند سایر اقوام آریایی میباشند. رقصهای دسته جمعی ساز و سرود وغیره مانند سرزمینهای ایران، افغانستان وتاجکستان امروزی دارند که در ایران باستان بزرگ مروج بود. مانند تجلیل از نوروز وغیره جشنهای باستانی .
طوریکه گفته امدیم، کردها کهن ترین ملت ونژادی هستند که درشرقی میانه زندگی وبود وباش دارند. دارای زبان وفرهنگ به خصوص خود را دارند. ودردرازنای تاریخی برای تعین سرنوشت ملی خویش مبارزه کرده ،و کوشیده اند تا کشور مستقل تشکیل نمایند . ازاین امربعضی کشورهای بزرگ جهان پشتبانی میکردند. .پیش از انکه جنگ مشهور “چالدران” بین شاه اسماعیل صفوی وسلطان سلیم خلیفه عثمانی اغاز شود، تمام مناطق کرد نشین مربوط به ایران بود.بعداز شکست دولت صفوی قسمت زیادی از مناطق که امروز بنام کردنشین عراق وترکیه یاد میکردد، به تصرف عثمانیهای درامد .بعداز ان میان ایران وترکیه منازعه بالای تسلط مناطق کرد نشین وجلب وجذب شان بوجود امد ؛ ایران از لخاظ تاریخی که کردها خود را متعلق به ایران تاریخی میدانستند و عثمانیها از لحاظ مذهبی که کردها سنی مذهب بوداند،کوشش میکردند ،هر کدام بالای انها تاثیر گذار باشند.این عوامل بیرونی سبب شده که کردها به کشورهای مختلف منطقه مانند: عراق ، ترکیه ایران، سوریه وقفقازپراکنده و زندگی نمایند.
مولفه وارزشهای تاریخی این قوم از لحاظ زبان، نژاد فرهنگ، اعتقادها، اداب ورسوم وشرایط مشترک عامل نزدیکی وجوشش وهمبستگی انها کردید ه تا به صفت ملت جداگانه تبارز کنند. این عوامل باعث شده تا درسده های اخیر مسئاله خود مختاری خود را با داشتن دولتی مستقل مطرح نمایند. اما متاسفانه پدیده شوم تعصب مذهبی درکشورهایکه کردها دران سکنه دارند ،بحران بزرگی را بوجود اورده است . حاکمان متعصب برای سیطره دایمی خویش بالای کردها با تنشها
همراه بوده است. ترکیه زیادترین ترکهارا دراختیار دارند وهمچنان اراضی وسیع این کشور به اختیار کردها قرار دارد. تشکل و خیزشها ی مردمی کردها از ترکیه درسده نوزدهم از 1877 ترسایی شروع در1877 پایان یافت، اغاز یافته است. رهبر این جنبش شیخ عبیدالله نهری بودند که بعداز قیام شورشها از ترس دولت عثمانیها به ایران پناه برد. بعدازاین حادثه عثمانیها از سوی بریتانیا و روسیه تحت فشار گرفته شد تا باهمکاری دولت ایران این شورش را سرکوب کند.دولت ایران وترکیه این شورش را سرکوب ورهبرشان عبیدالله نهی توسط حکومت عثمانیها به حجاز تبعید ودرهمانجا درگذشت.
تشکل و وفعالیتهای سیاسی بعداز جنگ اول جهانی توسط روشنفکران دوباره اغاز شد ، به اثر تلاشها و فعالیتهای روشنفکران «انجمن استقلال کرُد» بوجود امد .
بعداز فروپاشی عثمانیها و تشکیل دولت جدید تاسیس به رهبری اتاترک این جنبشها ازهم پاشید واتاترک تلاش بخرچ د اد، تااین فعالیتها وصدای ازادی خواهی رادرگلو خفه کند؛ اما این امر نتیجه نداده فعالیتهای روشنفکران وتلاش بین المللی ادامه یافت . تا اینکه درجون 1920 سندی «خود مختاری» محلی برای محلات کردنیشن که اکثریت انها را کردها تشکیل بدهد تنظیم یافت. سپس درجون 1923ترسایی قراداد” لوزان” جای ان را گرفت. با مبارزه پر تلاش وپی گیر خلق کُرد جنبشهای جدید مقاومت تشکیل میشد ودر1927 ترسایی انجمن ملی «خوبون» که به معنای خودی بودن است تشکیل گردید.این انجمن مورد پشتبانی « احسان نوری یاشا» که یک افسر کهنه کرُد بود قرار گرفت . این امر زمینه ساز شد تا مبارزات این سازمانها بهتر شود وبه همین رو پایگاه خودرا درکوهای “ارارات” ایجاد کردند. دراین زمان مناسبات بین ایران وترکیه بهبود یافت این باعث شد که تا احسان نوری پاشا به کمکهای خود ادامه دهد . اتاترک عمال شدیدی ظالمانه را علیه کردها سر دست گرفت وهرانچه خواست انجام میداد. فشار وتبیعدها وکشتارهای پی درپی وظالمانه دسته جمعی اتاترک سبب این شد تا مردم پیشتر رو به طرف رهبران سنتی خود بیاورند، واز انها یاری وکمک بگیرند .اتاترک برضد فرهنگ وهویت تاریخی مردم کرد عمال شاقه را بوجود اورد، کردها را ازیادگیری زبان مادری باز داشت ،مکاتب وموسسات فرهنگی شان بسته شد ،وصحبت با زبانی کردی ممنوع گردید، و از زندگی مرفه وارام محروم شدند . تااینکه مردم کرد مجبور به کوچ کردن شدند. این عوامل زمینه انرا فراهم ساخت تا “شیخ سعید” چپران دست به قیام بزند.او درفبروری 1925 قیام خودرا اغاز کرد ودولت ترکیه برای خاموش ساختن قیام درخواست کمک از کشورهای امپریالیستی غربی شد، بالاخره رهبر این جنبش به اسارت عساکر دولت ترکیه درامد ودر 28 اپریل 1925 محاکمه وهمرا با یارانش به دار اویخته شد. بعدازان احزاب وجنبشهای سیاسی کرُدی به طورذیل برای مبارزه جمعی وسازمان یافته تشکیل کرددید.
حزب کارگران کردستان : برشالوده یی ایدیالوژی احزاب چپ مترقی دراوایل دهه 1970 با اشتراک بیشتر دانشجویان وسایر روشنفکران مترقی کُرد به رهبری شخصیت مبارز وانقلابی عبدالله اوجلان درانکارا تشکیل کردید ؛که دراغاز برای خودمختاری ،ازادی وخواستهای مشروع وانسانی مردم کردستان درترکیه به مبارزه شروع نمود، وبعداز سرکوب وممانعت دولت ترکیه درجنوب شرق ترکیه نقل ومکان کرده، وبه مبارزه مسلحانه خویش تا امروز بخاطر کردستان واحد مستقل می جنگند . دراین راه قربانیهای بی شمار داده اند ورهبر شان عبدالله اوجلان از سال 1378 خورشید توسط دولت ترکیه دستگیروتا الحال زندانی میباشد.
بر علاوه کشتار بیرحمانه دسته جمعی اعضای این حزب توسط دولتهای ترکیه سرسختانه برای پیروزیهای اهداف انقلابی خود میرزمند.
حزب دموکراتیک خلقها: که برای تاسیس یک دولت دموکراتیک مردمی تاسیس یافته که دربرگیرنده تمام اقوام ومذاهیبی که درترکیه زندگی میکنند، میباشد. این حزب بتاریخ 15 اکتبر 2012 از طرف کنگره دموکراتیک خلقهای چپگران کرُد شکل گرفت، این حزب در انتخابات محلی ترکیه در2014 شرکت نمود ودرپارلما ن پیروزهای چشمگیری بدست اورد ودر سالهای 2015 و16 بعداز کودتای نافرجام علیه اردوغان زیر نام کمک با شاخه مبارزین مسلح حزب کارگران کردستان پ ک ک رهبر شان زندانی وفعالیت انها ممنوع اعلام شده است.
مبارزات کردهای عراق با رهبری احمد بارزانی نخستین قیام کننده ملی گرایی ادامه یافت .این قیام درسال 1931 با تشکل ومتحد ساختن شماری از ایل های دیگر کرُد موفقیتهای بدست اورده بود . نیروهای بارزانی بعداز مبارزات خستگی ناپذیر دربرابر نیروهای ارتش عراق با پشتبانی نیروهای دولت بریتانیا به شکست مواجه شد ؛بارزانی محبورشد تا مخفی شود ومبارزه مخفی را پیش ببرد. احمد بارزانی یکجا با برادرش ملا مصطفی بارزانی درسال 1933 توسط حکومت عراق دستگیر وبه موصل تبعید شدند.
ملا مصطفی بارزانی در1946 ترسایی حزب دموکرات کردستان عراقی( پ.د.ک یاپارتی) را دربغداد تاسیس نمود. این حزب درفاصله فعالیتهای سیاسی وسفر رهبرش به روسیه« اتحادشوروی »وباز گشت ازانجا بعداز کودتای عبدالکریم قاسم این حزب در1958درعراق برسمیت شناخته شد ودر دفا ع از حقوق کردهای عراق توانست در 1970 حود مختاری را ازحکومت عراق بگیرد. در 1979ملا مصطفی بارزانی وفات کرد، بعدازان مسعود بارزانی درکنگره حزب به رهبری حزب انتخاب کردید. این حزب با مبارزات پیگیر وخستگی ناپذیر با تلفات بی شمار توسط جکومتهای دیکتاتوری عراق ادامه داده وموفق شد تا در1991 با قیام مسلحانه مردمی خاک کردستان عراق را ازاد سازد و حکومت کردی را دراین منطقه تشکیل بدهد.
بعد ازجنگ اول جهانی با زوال ومتلاشی شدن امپراتوری عثمانیها ساحه نفوذ انها میان ترکیه ، عراق وسوریه تقسیم شد،و زیر سیطره انگلیسها قرارگرفتند، که سرزمینها ی کردها هم به این کشورها تقسیم وتعلق گرفت. ودرپی ان مناقشات زیادی میان این کشورها بوجود امده که منجر به تهاجم نظامی علیه یکدیگر شده اند. جنبش ملی گرایانه کردهای سوریه اولین بار در9281 تشکیل شد. واین جنبش اعاده حقو ق ملی خود را از دولت سوریه مبنی بر حقوق شهروندی مانند سایر اقوام سوریه الی سرحد خود مختاری خواستار شدند ،که تا به امروز برای ارزوهای خویش درشرایط محتلفی سیاسی ودهشت افگنی نیروهای مسلح دینی ومذهبی رزمیده اند.درسوریه پیش از 30 حزب ونهاد سیاسی کرُدی مشغول فعالیت میباشند.بزرگترین حزب انها که درمحلات بعداز لشکر کشی داعش درخاورمیانه خود مختاری را اعلام کرده است حزب کردستان سوریه «روژوا» که دربخش کردنشین شمال شرقی وشمالی سوریه زیست دارند، میباشد. دراین منطقه فعلن سیستم خودمختاری دموکراتیک عرب کردستان بوجودامده وبه سه واحد سیاسی به نامهای: کانتون جزیره، کانتون کوبایی وکانتون عفرین تقسیم شده است.
همچنان درسوریه شورای ملی کردهای سوریه از اجماع شانزده حزب مختلف تشکیل یافته است که رهبران انها عبارت :فیصل سلیمان، صالح گدو ، دلشاد ایوب ، خالدمحمد،ومحسن محمد قلمداد شده است.
برعلاوه، احزاب ونهاد های مختلفی دیگری قراراتی درسوریه فعالیت دارد:
حزب دموکرات کردستان سوریه (پ.د.ک.س )در1950ترسایی به رهبری «عثمان صبری» ایجادشد. سپس در1998به دوشاخه به رهبری «عبدالکریم بشار» و«نصرالدین» انشعاب کرد.
2ـ حزب اتحادیه خلق کرد به رهبری محی الدین یثنه عالی
3ـ حزب چپ کرد که دردهه 90 ترسایی به رهبری صالح گدو که گرایش مارکسیستی دارد،و باسایر احزاب چپ عراق روابط دوستانه دارد.، حزب دموکراتیک پیشروی کرُد، حزب اتحادیه خلق کرد،حزب اتحادکردهای سوریه، حزب الابرادالشعیه،حزب اتحادیه دموکراتیک که تاثیر ترین احزاب درشمال سوریه محسوب میشود. درسال 2003 بعداز تحولات درعراق تاسیس شده است.
برعلاوه 17 حزب دیگری به نامهای مختلف درمیان کردهای سوریه فعالیت سیاسی دارندکه خواستار خودمختاری و کشور مستقل کردی میباشند.
درایران جریان خودمختاری طلبی کردها از 1320 الی 1324 خورشیدی تعلق میگرد . اما پیش از جنگ دوم جهانی درگیرها وخیزشها مردمی درمناطق کردنشین بخاطر اعاده حقوق شان مطابق با سایر اقوام درایران به فعالیت اغاز نمودند، و شورشهای که به راه انداخته شده بود، برای خودمختاری نه بود .اما جریان خودمختاری از کردستان ترکیه وعراق وارد ایران شده که با تاسیس حزب دموکراتیک کردستان به رهبری قاضی محمد در0132 خورشیدی منجر به تاسیس جمهوری کردستان شد وبعد درهمان سال با اعدام قاضی محمد ازبین رفت.
دوم حزبیکه بعداز سال 1357 خورشیدی بعداز پیروزی انقلاب اسلامی با اجماع سه گروه چپگرا تاسیس شد، حزب کومله یا «انجمن وگروه» میباشد، که درکردستان ایران فعالیت سیاسی دارد. کومله پیش ازانقلاب اسلامی بنام «سازمان انقلابی زحمتکشان ایران » فعالیت داشت واز 1360 به بعد بنام حزب کمونیست تغیر نام داد؛یک حزب چپی پیرو مارکسیستم ـ لنینیسم می باشد.
مبارزات حق طلبانه کردها برای کسب حقوق شهرندی با سایر اقوام باشنده گان کردنشین که توسط احزاب وحکومتهای غیر کرُدی رهبری میشوند ،از سالیان متمادی جریان داشته ودرمراحل معین تاریخ نسبت تعصبات قومی به بدترین شیوه سرکوب شده اند که شمئه ان درفوق تذکار امده است.
این فعالیتها وقیامها برای تعین سرنوشت ملی شان، درنهایت باتصمیم گیری کردهای عراق بتاریخ 25دسامبر2017 ترسایی ،منجر به رفراندوم(رأی پرسی) برای استقلال کردستان عراق به حیث کشور مستقل از جانب حکومت محلی خودمختار کردستان به زعامت مسعود بارزانی رهبرحزب دموکراتیک کردستان گردید. این همه پرسی برعلاوه مخالفتهای شدیدی ازجانب دولت عراق وسایر کشورهای همجوار وهمسایه ان ترکیه ، عراق وسوریه برگذار شده دران اکثریت قاطع مردم برای استقلال کشور خود رایی مثبت داداند. این رای گیری تابحال عکس العملهای منفی ومثبت از جانب عده ازکشورهای جهان نشان داده شده است .
کرُدستان عراق: کردهای عراق 6میلیون تخمین شده که 25 فیصد نفوس عراق را تشکیل میدهد. درمنطقه کردستان عراق اقلیتها : اشوری ، ترکمن ،کلدانی وعرب نیز زیست دارند.کردستان عراق دارای 6 ایالت دارد،که بنامهای سلیمانیه، اربیل ودهوک مشهوراست. رهبریی ان مسعود بارزانی است که وی در 1946ترسایی در شهرستان مهاباد عراق تولدد شده است.اوفرزند ملا مصطفی بارزانی از مبارزین دست اول کرُدها میباشد.مسعود بارزانی در1978 ترسای رئیس حزب دموکرات کردستان عراق (پارتی) گردید.
مبارزات خلق کرُد در درازنای تاریخ دارای چالشها وکاستیهای زیادی را باخود حمل کرده است. با مظالم و رویکرد های تعصب امیز اقوام غیر کرُدمواجه بوده اند، که میخواستند فرهنگ وهویت خودرابه انها تحمل نمایند ،وهویت کرُدی انها را ازبین ببرند ،ویا با دیگر اقوام اکثریت حاکم استحاله شوند. مگربا مبارزه مسلحانه توام با طغیانهای محلی علیه انها مبارزه کرده اند. شکنجه های فردی گروهی وحتی بی حیثت ساختن وبی ناموسی کردن زنان دختران انها درمقابل چشمان شان توسط عمال حکومتی دژخیم منش عراق وترکیه دریغ نه شده است. طوریکه درکتاب تاریخ معاصر کرُدهادرمورد این عمال دولت ترکیه که توسط امپریالیزم امریکا وشرکایش دفاع میکردید وعضو ناتو هست، امده است:”روزنامه نامه نگار ترک می گوید نظامیان درتعقیب پ ک ک روستائیان را می گیرند، شکنجه می کنند، به زنان تجاوز می کنند،زنان ومردان را لخت می کنند، اول اب سرد رویشان می ریزن بعد شلاقشان می زنند؛ ریسمان به الت مردهای می بندند، سر ریسمان را به دست همسران ودخترانشان می دهند وانهارا دروستا کی گردانند؛از روستائیان می خواهند برای عیاشی شان زن ببرند..””
بازهم درصفحه 13 این کتاب امده است:” ترکیه نه تنها کردها را کرُد نمی داند بلکه«ادم» هم نمی داند . روزنامه یی ترک می نویسد: اینهاـ یعنی کردهاـ انسان نما هستند، یعنی میمون انسان نما، قیافه انسان نیست وبهتر است به افریقا بروند،ودر انجا باهم نژادشان بیامیزند..”.
بازهم درهمین کتاب امده است :”.. ایالات متحده امریکا می بیندکه مردمی بنام کرُد بیست میلیون نفر حق ندارند درسرزمین نیاکانی خود بگویند که کرُدند، به کرُدی بر ای کشته گانشان شیون کنند،به کرُدی درعروسی هایشان اواز بخوانند، واگر بخوانندو بکنند حبس است، وشکنجه واعدام.”
این عمل راهمه ابر قدرتهای جهانی میدانستند ودرحضورنمایندگان انها انجام میشد که خود را بانی وحامی دموکراسی وازادی قلمداد میکردند. ارزشهای حقوق بشررا درمقابل کرُد ها نادیده میگرفتند،وهیچ گونه فشاری را نمی توانستند، بخاطرضرررسیدن به منافع خود، بالایشان وارد کنند. .
کردها در ازمنه تاریخی به خاطر منافع کشورهای استعماری وامپراتوریهای شرق غرب ضربات مدهش را متقبل شده اند . بازهم برعلاوه هرنوع تهدید ،ارعاب وشکنجه های گوناکون مدهش که خلاف اصول وارزشهای بشری بوده است، تحت تاثیرشرایط ایجادشده سرخم نکرده، شجاعانه رزمیده وبه سوی ارمان های والاای انسانی عدالتخوهانه خویش گام گذاشته اند، تا به خواستها وارزویهای دیرینه ملی خویش نایل ایند. ازسوی دیگر از جانب نیروهای مستبد حاکم دراقلیم کردستان برای انحراف از ارمانهای ازادیخوهانه شان وعده های چرب وگرم داده میشد تا منابع سرشار طبیعی که درسرزمینها کرُد نشین وجود دارد ، انراغضب و بهره برداری نمایند. زمانیکه اهداف شان تحقق می پذیرفت بعدن این وعده ها فراموش میشد.این رویکردهای ناپایدار وغیر انسانی سبب میشد تا درمیان
احزاب ورهبران انها تفرقه های محلی براساس زبان ومذهب وایدیالوژیکی بوجود اید.عوامل سخیف وناروا در جهت گمراهی ارمان واهداف شان توسط ارگانهای کشفی وامنیتی ترکیه ،عراق سوریه وایران و ترور وکشتار بیرحمانه پنج هزار مردم حلبچه توسط صدام بوسیله سلاح شمیایی نا بخشودنی ترین عمال ضد بشری درمقابل کرُدهای عراق بوده است. که خلقهای ازادیخواهی جهان انرا فراموش نه خواهدکرد. این عمال پی امدهای بزرگ منفی را بخاطرتامین همبستگی ووحدت کرُدهای اقلیم کردستان درشرق میانه درقبال داشته است که نه توانستند که یک پارچه با هدف منسجم وفرا گیر همه گانی با استراتیژیکی متحدانه دریک طیف وسیع مردمی جمع شوند وعلیه دشمن مشترک برزمند. این یکی از چالشها وخلای برجسته انهابوده که نه تنها درمیان کرُدها ،بلکه درمیان تمام نیروهای سیاسی ازادیخواه ومترقی ودموکرات به مثابه موریانه وجود دارد .
یک قرن است،این نیرنگهای استخبارتی کشور های ذیدخل درمنازعات اقلیم کردستان تلفات سنگین به زن ،مرد وطفل انها وارد ساخته است. حوادث خونین وتراژیدی بار اخیر لشکر کشی داعش این نیروهای سیاه وجاسوسان دستگاهی جهنمی امریکا وشرکایش زیر نام خلافت اسلامی ” دولت اسلامی عراق وشام” نیرنگ دیگری بود با همدستی وپشتبانی دولتهای خاورمیانه که منطقه را به باتلاق بزرگ جنگ وخونریزی کشاند ؛تمام شیرازه زندگی کرُدها وسایر باشندگان عراق ،سوریه وترکیه را ازبین بردها هست. زیر نام دفاع ازدموکراسی کشورهای غربی علنی ومخفی از این نیروها علیه کرُدهای ترکیه، عراق،و دولت سوریه استفاده نموده وبالخصوص کرُدهای یزدی مذهب را گروه گروه اعدام ویا به سبعانه ترین عمال به قتل رسانده،و زنان ودختران انها رابه بازارهای کشورهای عربی به فرو ش رسانیده اند . این فاجعه دردناکترین عملی پلیدو شوم در قرن بیست یک درجهان میباشد، که درتاریخ نیروهای سیاهی ددمنش رادیکال اسلامی وکشورهای حامی انها مانند: عربستان سعودِی وامارات عربی وترکیه به مثابه بزرگترین جنایات بشری درج خواهد شد.این لکه ننگین تا ابد در دامن شان زدوده نه خواهد شد، و دراذهان نسل امروزو فردا باقی خواهد ماند.
رفراندوم استقلال کردستان عراق بازهم سوی ظن ها و دو دسته گی رادرمیان احزاب وجنبشهای کرُدی وروشتفکران دموکرات ملی وچپ سایر اقوام دیگررا بوجود اورده است. ازان بوی جنگِ بزرگ منطقوی در شرق میان می اید . شاید شکل گیری حکومتی جدید درخاورمیانه علاقمندی عده از ابر قدرتهای جهانرا برای نفوذ خویش نشان بدهد. امامداخله این کشورها درسالهای اخیرتبدیل به گرداب خشونت امیزی گردیده وپی امد فاجعه امیزدرمنطقه شرق میانه داشته است. .تحلیل گران نظر دارند که این امر باید زیر عنوان کنفدراسیو ن اقلیم کردستان درشرق میانه راه اندازی میشد که تاهمه کرُدها دراین رفراندوم زیر شعار واحد ویکپارچه عمل میکردند.خودمختاری واستقلال اقوام که دارای فرهنگ وتاریخ مشترک وزیر ستم ملی اقوام زور دار قرار دارند الزامی است،باید ازادیهای شان برشالوده یی ارزشهای حقوق شهروندی مساوی با سایر اقوام اعلام شود. این اصل میتواند ، با مبارزه مشترک ایدیالوژیکی دروجود دولت وسیع توده یی عدالتخواه براساس تیوری مترقی استوار باشد،عملی شده میتواند . تا تضادهای طبقاتی و اقتصادی درجهان موجود است واهرم اقتصادی جهانی بدست چند تنی انگل مانند قبض شده وانرا رهبری به نفع اقلیت مینماید موثر نه خواهد بود.هرنوع ازادیخواهی ودموکراسی که امروز به ” دیکتاتوری دموکراسی” تبدیل شده یعنی به زور تانگ ،هواپیما وبمب به خلقهای جهان تحمیل میگردد ،خیالی ودروغ محض میباشد.رویکردها و عما ل جنایتکارانه امپریالیزم امریکا در عراق، لیبی، سوریه ، افغانستان ، اوکرائین ، یوگوسلاویا ، وغیره کشورها نماینگر این ادعامیباشد.
علی رستمی کشور المان ماه اکتوبر2017.
رویکردها
تاریخ معاصر کرُد . نویسنده دیوید مک داول < برگردان ابراهیم یونسی
تاریخ ونژاد کرُدها :نویسنده حامد بهرامی
احزاب گروها وجریانهای سیاسی قبل وبعداز پیروزی انقلاب اسلامی ایران
معرفی اخزاب سیاسی درکردستان عراق، نویسنده ایوب عزیز پور