چرا صدای گاندی ها در کوهستان‌های افغانستان پژواک نیافت ؟

نویسنده: مهرالدین مشید جغرافیای خشونت، سیاست قبیله‌ای و غیبت ماندلاها در…

جمعبندی غیر تحلیلی از جریانات اخیر نظامی و دپلماتیک افغانستان…

آنچه سیاسیون و نظامی های پاکستان پس از حملات هوایی…

                     یک گرفتاری با مافیا

محمد عالم افتخار         و یک دنیا آموزش شرعی، حقوقی، سیاسی و…

فلسفه سیاسی فردوسی و روانشناسی ترس در شاهنامه

دکتر بیژن باران نتیجه‌گیری. شاهنامه فردوسی چیزی بیش از یک…

سناریوی براندازی طالبان؛ از سوی پاکستان و ایران!؟

نویسنده: مهرالدین مشید براندازی طالبان واقعیت ژیوپولیتیک یا توهم تحلیل گران دراین…

دو کنیز در سحرگاه فلسفه یونان

Greece Philosophie.2800j. آرام بختیاری فلسفه یونان؛ افسانه و عرفان، منطق و برهان. در…

جنگی حاجی

آقای "جنگی حاجی" (به کُردی: جەنگی حاجی) با نام کامل…

 شانسی برای نجات افغانستان باقی مانده یا فرصت‌ها از دست…

نویسنده: مهرالدین مشید بیداری وجدان جمعی مردم؛ بازسازی مشروعیت سیاسی این پرسشی…

مارکسیسم قلب جوانان را تسخیر می‌کند

ا. م. شیری «چگونه یک ایدئولوژی غربی مانند مارکسیسم می‌تواند در…

عالم تنهایی 

رسول پویان  آزاد و ســرافـــرازم در عـالـم تـنهـایی  عشق و دل بیدار است تا…

هرمشکل حل گردد

امین الله مفکرامینی           2025-10-11! نازم آن قامت رسـا که نگردد خـــــــم زاِدبــــار همــتـــــــی…

جګړه او ورور وژنه د هېواد ستونزې نه شي حل…

 نور محمد غفوری سریزه نیمه پېړۍ کېږي چې په افغانستان کې جګړه…

پاکستان؛ درگیر جنگ نیابتی هند یا اسیر میراث تروریست‌پروری های…

نویسنده: مهرالدین مشید پیاله کافی؛ دیروز زهری به کام مردم افغانستان…

مذاکره هیئت های افغانستان و پاکستان

در ترکیه از دید حقوق بین الملل عمومی این نشست‌ها برخاسته…

خُردشدن کرزی نزد پرویز مشرف و خُردساختن کشور، توسط کرزی…

بازخوانی تاریخی نه چندان دور محمدعثمان نجیب من در دوران نخست حکومت…

احمدشاه بابا

احمدشاه بابا نومیالی اتل، غښتلی، توریالی او پیاوړی ملي شخصیت:  احمدشاه…

«چپ نو» و سوسیال‌دموکراسی در افغانستان

نور محمد غفوری «چپ نو» و سوسیال‌دموکراسی در افغانستانبازاندیشی در ایدئولوژی…

تهدیدهای پاکستان برضد افغانستان؛ از سیاست بازدارندگی تا بازی ژئوپولیتیک

نویسنده:  مهرالدین مشید از سیاست بازدارنده گی تا تغییر در رهبری…

بحران مالی سازمان ملل و فاجعه انسانی در افغانستان

آزمونی برای تعهد جهانی به انسان‌دوستی و چندجانبه‌گرایی سازمان ملل متحد…

میراث سکاها در شاهنامه فردوسی: سیستان، سجستان و ایران

- دکتر بیژن باران مقدمه: شاهنامه و جغرافیای هویت ایرانی. شاهنامه…

«
»

ژمی سوړ شو خو جنګ ولې سوړ نه شو؟

په داسې حال کې چې د افغانستان دفاع وزارت وايې په روان کال کې د داعش ترهګرې ډلې په ګډون ټول وسله وال مخالفين سخت ځپل شوي او اوس يې پر ضد د هيواد په بيلابيلو ولايتونو کې پوځي عمليات روان دي؛ د مشرانو جرګې غړي په حکومت نيوکه کوي او وايې اوس هم اتلس ولايتونه کلابند دي او په پنځو نورو کې جګړه روانه ده. د افغانستان کې په ختيځ ننګرهار کې د داعش د فعاليتونو پراخيدل، د وسله والو مخالفينو لخوا د يو شمير ولايتونو کلابندي، د امنيتي ځواکونو په ليکو کې د خيالي سرتيرو موجوديت او يو شمير نور هغه اندېښنې دي چې د تيرې سې شنبې په ورځ مشرانو جرګې غړو د امنيتي ځواکونو په استجوابيه غونډه کې څرګندې کړې. په ياده غونډه کې د مشرانو جرګې غړو په امنيتي چارواکو نيوکه وکړه چې د داعش په ګډون د وسله والو مخالفينو په ځپلو کې پاتې راغلي دي.

دا په داسې حال کې ده چې څو ورځې وړاندې امريکايي ورځپاڼې سټارس اینډ سټرايپس په افغانستان کې د امريکايي قواوو وياند جنرال جان کليفلينډ په حواله ويلي و چې، کال وړاندې ښاغلي کليفلينډ اټکل کړی و چې په افغانستان کې له يو نيم زرو نيولی تر درې زرو پورې د داعش ترهګرې ډلې جنګيالي فعال دي خو د ده په وينا روان ميلادي کال دغه شمېر زرو تنو ته راکم شوی دی. د ورځپاڼې په حواله په افغانستان کې دامريکا په مشرۍ د تروريزم ضد عملياتو کې د داعش ډلې ۱۲ مهم غړي وژل شوي چې د دوی يو امير حافظ سعيد هم په کې شامل دي. د سرچينې په باور په دغو عملياتو کې د القاعده شبکې ته هم درانه ګوزارونه ورکړل شوي دي. د کليفلينډ په وينا د امریکا په ۳۵۰ پوځي عملياتو کې د القاعده شبکې شاوخوا ۲۰۰ جنګيالي يا وژل شوي او يا هم نيول شوي دي.

د افغان حکومت او امريکايې ځواکونو پورته نظرياتو ته په کتو پوښتنه دا پيد کيږي چې په روان کال کې د افغان او امريکايي ځواکونو د پراخو عملياتو سره – سره چې د ترهګرو د ځپلو ادعا کوي؛ ولې په ژمې کې جګړه سړه نه شوه؟ آيا وسله وال مخالفین د پخوا په پرتله سږ کال ډیر منسجم شوي که د کورنيو او بهرنيو امنيتي ځواکونو د عملياتو شيوه نيمګړې ده؟

بيلابيل دليلونه لري.

د حکومتي مشرانو خپلمنځي ناندرۍ او د هيواد ملي مسايل هيرول، په غير مسلکي توګه د جګړې رهبري کول، د امنيتي ځواکونو په ليکو کې د کم تجربه او بې تجربه اشخاصو شتون، په دنده کې ناغيړي او د جګړې ناسالمه ستراتيژي؛ هغه څه دي چې په لوی لاس يې د جګړې دوام زيات کړی دی. معمولاً تير کلونه به د ژمي په رارسيدو په افغانستان کې جنګونه کميدل او ولس به يوه اندازه د ارامتيا ساه اخيستله، خو دا چې سږ د ژمي په رارسيدو سره – سره بيا هم جګړه ګرمه ده؛ دليلونه يې همدا کيدای شي چې پورته ورته يادونه وشوه.

بله ستونزه د امنيتي ځواکونو د جګړې په تاکتيک کې ده، افغان امنيتي ځواکونه تر ډيره په  محافظتي چوکاټ وي او تهاجمي حالت نه غوره کوي. دوی يواځې د دې لپاره منتظر وي چې له وسله والو مخالفانو يواځې مخنيوي وکړي. په داسې حال کې چې د جګړې د ريښو د لمنځه وړلو لپاره اړتيا ده څو دښمن په بشپړه توګه له پښو وغورځولی شي او دښمن هغه وخت له پښو غورځيږي کله چې يې پر وړاندې تهاجمي حالت غوره شي، په هر ځای کې چې يي درک لګيږي پر ضد يې چاڼيز عمليات ترسره شي.

بله ستونزه د امنيتي ځواکونو سياسي کيدل دي. له بده مرغه زمونږ امنيتي ځواکونه له ولس سره سیاسي چلند کوي. په ټيټه کچه امنيتي ځواکونو کې مو دا ستونزه شتون نه لري خو د دوی رهبري سياسې شوې ده او هغه ډول چې يو ملي ساتونکی يې بايد ترسره کړي؛ د خپل رهبر لخوا نه پريښودل کيږي او يا هم غير مسلکي رهبري کيږي. حکومت ته په کار ده چې د جګړې لپاره ځانګړې ستراتيژي ولري. داسې ستراتيژي چې د اړتيا پر مهال بايد تهاجمي حالت غوره کړي او په عادي حالت کې د خاورې او ولس څخه د دفاع حالت.

لیکنه : خوشحال آصفي