نوپک NOPEC؛ ایجاد یک آخرالزمان نفتی در جهان
نویسنده: والنتین کاتاسونوف مترجم: سایت «۱۰ مهر»برگرفته از : سایت «بنیاد فرهنگ استراتژیک»، ۸ ماه مه ۲۰۲۲ *
نوپک می‌تواند به انفجار یک جنگ تحریمی بزرگ و حتی جهانی تبدیل شود. و حتی در آن صورت قیمت هر بشکه نفت نه به ۱۰۰ یا حتی ۲۰۰ دلار، بلکه به ۵۰۰ یا ۱۰۰۰ دلار خواهد رسید. نوپک بمب ساعتی است که پس از انفجار آن آخرالزمان نفتی در جهان خواهد آمد.
در ۵ ماه مه، کمیته قضایی سنای ایالات متحده قانون منع کارتل‌های تولید و صادرات نفت (NOPEC) یا قانون کارتل‌های تولیدکنندگان و صادرکنندگان نفت را تصویب کرد.
در واقع، این لایحه علیه یک کارتل، اوپک (سازمان کشورهای صادرکننده نفت) است. اوپک یک سازمان بین‌دولتی بین‌المللی است که توسط کشورهای تولیدکننده نفت برای کنترل سهمیه‌های تولید نفت ایجاد شده است. این شرکت در کنفرانسی در بغداد در ۱۰ تا ۱۴ سپتامبر ۱۹۶۰ به ابتکار پنج کشور تولیدکننده نفت ایران، عراق، کویت، عربستان سعودی و ونزوئلا تأسیس شد.
در حال حاضر اوپک شامل ۱۳ کشور است: الجزایر، آنگولا، ونزوئلا، گابن، عراق، ایران، کنگو، کویت، لیبی، امارات متحده عربی، نیجریه، عربستان سعودی، گینه استوایی. کشورهای عضو اوپک حدود دوسوم از ذخایر نفت جهان (تقریباً ۱۲۰۰ میلیارد بشکه) را در اختیار دارند. آنها حدود ۳۵ درصد از تولید جهانی و تقریباً نیمی از صادرات نفت جهان را تشکیل می‌دهند.
در نوامبر ۲۰۱۶، زمانی که فدراسیون روسیه با اوپک در مورد هماهنگی اقدامات در زمینه تنظیم مقررات تولید و صادرات طلای سیاه به توافق رسید، یک قالب توسعه یافته از توافق به نام اوپک + [اوپک پلاس] ظاهر شد. علاوه بر روسیه، ۹ کشور دیگر در اوپک پلاس شرکت دارند، آذربایجان، بحرین، برونئی، قزاقستان، مالزی، مکزیک، عمان، سودان، سودان جنوبی. اوپک پلاس حدود ۵۵ درصد از تولید جهانی طلای سیاه را تشکیل می‌دهد. تجربه شصت ساله سازمان اوپک نشان می‌دهد که واقعاً قادر است از طریق توافق بر سر سهمیه‌بندی برای تولید و صادرات خود، قیمت‌های بازار جهانی نفت را مدیریت و کنترل کند.
بزرگترین تولیدکننده نفت خارج از اوپک پلاس، ایالات متحده است. بریتیش پترولیوم سهم آن را از تولید جهانی نفت در سال ۲۰۲۰، حدود ۱۷ درصد تخمین زد. همچنین کانادا با (۶/۱ درصد)، چین (۴/۷ درصد) و برزیل (۳/۸ درصد)، و بازیگران اصلی اوپک پلاس، فدراسیون روسیه (۱۲/۶ درصد) و عربستان سعودی (۱۲/۵ درصد) در تولید جهانی سهم دارند.
لایحه نوپک (NOPEC) اوپک پلاس را هدف قرار می‌دهد، گروهی متشکل از ۲۳ کشور به رهبری عربستان سعودی و روسیه. یکی از مبتکران این پروژه، سناتور امی کلوبوچار ، گفت که شرکت‌های روسی می‌توانند از‌جمله اهداف چنین لایحه‌ای باشند «اگر در فعالیت‌های ضدِ انحصار دخالت داشته باشند که مانع رقابت آزاد می‌شود.»
اگرچه ایالات متحده در حال حاضر برترین کشور از نظر تولید نفت است، اما اکثریت قریب به اتفاق نفت تولید شده در ایالات متحده برای مصرف داخلی است. بخش کوچکی از تولید به بازار خارجی می‌رود. در رتبه‌بندی کشورها از نظر صادرات نفت، ایالات متحده تنها در ردیف هشتم قرار دارد. علاوه بر این، ایالات متحده هم‌زمان با صادرات نفت به واردات آن (برخی گریدها برای پالایشگاه‌های آمریکایی) می‌پردازد. البته ایالات متحده علاقه‌مند به حفظ قیمت نفت در سطح بالا است، اما در عین‌حال نیازی به قیمت‌های گزاف طلای سیاه ندارند. این امر باعث افزایش هزینه‌ها در اقتصاد ایالات متحده می‌شود که مقادیر زیادی نفت مصرف می‌کند.
چند ماه است که واشنگتن با عربستان سعودی و امارات مذاکره می‌کند تا آنها و شرکای آنها در اوپک و اوپک پلاس تولید نفت را افزایش دهند و از افزایش قیمت طلای سیاه جلوگیری کنند. این مذاکرات تاکنون موفقیتی برای واشنگتن به‌همراه نداشته است. دبیر کل اوپک، محمد بارکیندو از نیجریه بارها اعلام کرده است که این کارتل نمی‌تواند صادرات بیش از ۷ میلیون بشکه در روز نفت روسیه را به دلیل کمبود ظرفیت اضافی جبران کند.
عربستان سعودی و شرکای آن از قیمت‌های فعلی بسیار راضی هستند. و این فقط یک موضوع منافع تجاری نیست. ریاض دیگر نمی‌خواهد با ساز واشنگتن برقصد. در حال حاضر روابط ریاض و واشنگتن متشنج است.
به‌طرز متناقضی، این ایالات متحده بود که با تحریم‌های خود علیه فدراسیون روسیه باعث افزایش قیمت انرژی شد. قیمت نفت امروز به بیش از ۱۰۰ دلار در هر بشکه رسیده است. ششمین بسته تحریمی اتحادیه اروپا بسته نفتی نام دارد. این امر موجب امتناع کشورهای عضو اتحادیه اروپا از نفت روسیه در اسرع وقت (قبل از پایان سال) می‌شود. اگر تحریم‌های نفتی علیه روسیه موثر واقع شود، قیمت نفت می‌تواند به بشکه‌ای ۱۵۰ یا حتی ۲۰۰ دلار برسد. هم‌زمان، واشنگتن ششمین بسته تحریمی علیه روسیه را به اجرا گذاشت.
این فعالیت ویرانگر واشنگتن تهدیدی است که ابتدا در اروپا و سپس در سراسر جهان، یک بحران جهانی انرژی را ایجاد خواهد کرد. به‌یاد داریم که تقریباً نیم قرن پیش (در سال ۱۹۷۳) یک بحران انرژی همراه با افزایش چهار برابری قیمت طلای سیاه وجود داشت. با این حال، این بحران تأثیری بر اتحاد جماهیر شوروی و سایر کشورهای سوسیالیستی نداشت. و اکنون بحران انرژی می‌تواند کل جهان را فرا گیرد و یک بحران اقتصادی جهانی را برانگیزد. مقصر اصلی این امر نیز آمریکا خواهد بود که دیوانه‌وار آتش جنگ تحریم‌ها را علیه روسیه دامن می‌زند.
ماهیت NOPEC این است که به وزارت دادگستری ایالات متحده این اختیار را می‌دهد که به دلیل نقض قوانین ضدِ تراست، علیه اعضای اوپک شکایت کند. موارد نقض باید بر اساس معیارهایی مانند انطباق یا عدم انطباق با قوانین ضدِ انحصار ایالات متحده تعیین شود. اولین مورد این قانون ضدِ تراست شرمن در سال ۱۸۹۰ است. سپس به لطف این قانون، امکان انحلال تراست نفتی جان راکفلر، استاندارد اویل فراهم شد. انحلال انجام شد، اما تعدادی از شرکت‌های جدید همچنان تحت کنترل راکفلر باقی ماندند و بین خود به یک توافق ضدِ تراست دست یافتند. سپس قوانین ضدِ تراست تصویب شد. یک پیروزی رادیکال بر انحصارات در ایالات متحده به‌دست نیامد. و از زمان پرزیدنت ریگان، قوانین ضدِ تراست در ایالات متحده به‌طور کلی فراموش شده است. حالا آن را دوباره به‌یاد آورده‌اند. اما نه برای مبارزه با انحصار در اقتصاد آمریکا، بلکه برای مبارزه با اوپک پلاس.
تلاش‌های زیادی در کنگره آمریکا (در مجموع ۱۶ مورد) به‌منظور طرح نسخه‌های مختلف NOPEC برای بحث صورت گرفته است. به‌نظر می‌رسد اولین مورد در سال ۲۰۰۰ انجام شده است، آخرین آن در گذشته. با این حال، پیشرفت سند معمولاً در همان مراحل اولیه مسدود می‌شد. نمایندگان کنگره محتاط بودند و متوجه شدند که تصویب چنین قانونی می‌تواند به هرج و مرج کامل در روابط بین‌الملل منجر شود و اثر بومرنگی برای آمریکا ایجاد کند. چنین است که یک بار در سال ۲۰۰۷، در زمان جورج دبلیو بوش، رئیس‌جمهور آمریکا، یکی از نسخه‌های این لایحه از طریق سنا و مجلس نمایندگان به‌تصویب رسید، اما آنها آن را برای امضا به رئیس‌جمهور نفرستادند، زیرا او قول داده بود آن را وتو کند. امروز، ناظران به حمایت بسیار بیشتری از لایحه NOPEC در کنگره ایالات متحده اشاره می‌کنند. احتمال تبدیل NOPEC به یک قانون بسیار زیاد است. بلومبرگ به نقل از کوین بوک ، مدیر عامل شرکت ClearView Energy Partners ، گفت: «چشم‌انداز پذیرش، بهتر از ۱۵ سال گذشته به‌نظر می‌رسد.»
NOPEC تمام نشانه‌ها و ویژگی‌های یک قانونِ با اثر فراسرزمینی را دارد. مکانیسم اجرای تصمیمات ضدِ انحصاری قضایی علیه سایر کشورها در این سند مشخص نشده است. به احتمال زیاد، دادگاه آمریکایی به‌سادگی واقعیت نقض قانون ضدِ انحصار آمریکا توسط این یا آن کشور را که بخشی از اوپک پلاس است، اعلام خواهد کرد. و سپس مراحل اعمال تحریم‌ها که اکنون در روسیه در حال انجام است، آغاز خواهد شد. تعداد اهداف می‌تواند به ۲۳ (تعداد کشورهای عضو اوپک پلاس) افزایش یابد. مطمئناً تحریم‌های مستقیم در چارچوب NOPEC با تحریم‌های ثانویه علیه کشورهایی که به همکاری با کشورهای اوپک پلاس ادامه می‌دهند، تکمیل خواهد شد. و چنین همکاری‌هایی شامل دریافت نفت از کشوری که بخشی از اوپک پلاس است نیز خواهد بود. این در حالی است که امروزه تقریباً همه کشورهای جهان از کشورهای اوپک پلاس نفت می‌خرند.
نوپک می‌تواند به انفجار یک جنگ تحریمی بزرگ و حتی جهانی تبدیل شود. و حتی در آن صورت قیمت هر بشکه نفت نه به ۱۰۰ یا حتی ۲۰۰ دلار، بلکه به ۵۰۰ یا ۱۰۰۰ دلار خواهد رسید. نوپک بمب ساعتی است که پس از انفجار آن آخرالزمان نفتی در جهان خواهد آمد.
* https://www.fondsk.ru/news/۲۰۲۲/۰۵/۰۸/nopec-sprovociruet-v-mire-neftjanoj-apokalipsis-۵۶۱۳۸.html
