تاملی بر  دیدگاه های «خدا مرده و یا اینکه سکوت…

نویسننده: مهرالدین مشید درامدی بر دو تجربه‌ی متفاوت از غیبت الهی اندیشه‌ی…

نصایح نامچه

موسی فرکیش «نصایح‌نامچه»، در حقیقت متن گفتار و پیشنهادهای عبدالرحمان خان…

یازدهم سپتامبر؛ مبارزه با تروریسم یا چرخه معکوس تحول در…

نویسننده: مهرالدین مشید حملات یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ نه تنها سیاست خارجی…

 آیا راه رشد غیر سرمایداری پاسخگوی  اهداف استراتیژیک خلقهای جهان…

مقدمه این را همه میدانند که در ایجاد جنبشها وحریانات تند…

استاد ګل پاچا الفت 

خدای بخښلی  استاد گل پاجا الفت  هغه  لوی  او وتلی…

د سیاسي ګوندونو په جوړولو او فعالیت کې د مرام…

 انسان له اوله په ټولنیز ژوند کې د ګډو موخو…

خاطر شاد 

رسول پویان  تـو گـویی خامـۀ پاییز کلک استاد است  به هر طرف…

برجحان تعلقات!

امین الله مفکر امینی                     2025-07-09 برجحان ز تـــــــــعلقات وافکاری واهی خدا جوییــــــــم با…

اگر سقراط ‌پدر فلسفه است، کنفوسیوس یا ملاصدرا چرا چنین…

بخش دوم از مقاله‌ی سقراط، تیشه‌زنی، به ریشه‌ی دانایی. بحثی از…

پاسخی به پرسشی

محمدعثمان نجیب  آغا صاحب گرامی، نه دانستم دلیل شتابان شما برای…

استاد قیام الدین خادم 

استاد خادم د پښتو ادبیاتو په اسمان کې له هغو…

روشنگری روس، ملی گرا، رفرمیستی، علم گرا

Lomonossow, Michail(1765-1711 آرام بختیاری لومونسف؛- شاعر، دانشمند، روشنگر. میشائیل لومونسف(1765-1711.م)، شاعر، محقق، فیلسوف،…

د سیاسي ګوند او سازمان اساسي او تشریفاتي سندونه

د یوه سیاسي ګوند او د هر سیاسي او ټولنیز…

اعتراف به خطا؛ اخلاق و پل عبور از تاریکی به…

نوسنده: مهرالدین مشید  تاریخ، دادگاه اشتباهات مشترک ما تاریخ معاصر افغانستان و…

وقتی اژدها می‌غرّد، خرس می‌خروشد و فیل می‌خرامد؛ بشکه زرد…

نوسنده: مهرالدین مشید  پیام نشست شانگهای برای طالبان؛ نشانه‌ای از افول…

در سوگ کنر

بمناسبت زلزله ي مهلک ولایت کنر از زمین لرزه کنر هر…

درمراثی قربانییان زمین لرزه ی مشرق زمیـــن !

امین الله مفکرامینی                   2025-02-09! بدیــــــــده اشکِ ماتم و بدل خونم ز لغزشِ…

اشک قلم 

رسول پویان  اشک قلم به صفحـۀ دل ها چکیده است  صد لاله…

استاد عبدالروف بینوا

استاد بینوا د هېواد، سیمې او نړۍ په کچه ستر…

کودکانی که کودکی نمی‌ کنند

خیابان، خانه بی‌در و پیکر کودکان فراموش‌ شده! فرشید یاسائی *  ما…

«
»

حقوق سیاسی  در حکومت همه شمول چیست؟

حقوق سیاسی یا حقوق عمومی: مجموعه قواعد و مقررات که رابطه فرد را با دولت و دولت را با فرد تامین می کند……!

شرح مبانی حقوق سیاسی:

قواعد و مقررات که رابطه فرد و دولت است. از أصولی چون دین٬ عرف و دکترین و معاهدات بین دولی … در أفغانستان در قانون اساسی ساختار ساز می شود – پس دولت زاده قانون اساسی بوده٬ که حکومت قانون: قانون برای آزادی و آزادی در قانون٬ یعنی حاکمیت مردمی همان اتحاد مردم= ملت و حاکمیت ملی و مظهر آن قانون اساسی…. 

در افغانسان حقوق عمومی در اسلام یکی از رشته مهم و حیاتی در دانشکده حقوق عمومی می باشد٬ که من متخصص این رشته هستم. و حاصل یافته های من: 

فقه مقدس نیست و دین نیست – از دین است و برگرفته شده از متون مقدس و سهل نمودن راه و روش دینی که شامل: توحید٬ عبادت٬ معاملات … و منابع فیاض در قوانین عادی چون: قانون جزا قانون قراردادها٬ قانون مدنی و غیره… اما مبحث حکومت دارای اسلامی به أساس جریان های کلامی چون: معتزله و اشاعره و نظر حکمای اسلامی چون: غزالی٬ ابن خلدون٬ ابن سینا و غیره… به دو گزینه ذیل در حقوق عمومی اسلامی می رسیم٬ زیرا از زمان خلفای راشدین تا دوره عثمانی ها نحوه حکمومت دارای اسلامی از لحاظ ماهوی و ساختاری یکسان نبوده٬ همچنان تنها فقه در توحید و عبادات نوآوری را نمی پذیرد. 

گزینه یکم و مشروعیت بین المللی: نواندیشی سید جمال الدین که اکثر کشورهای اسلامی از آن متاثر اند.

دوم: سلفیت و حکومت داعش٬ که به سرحدات تعین شده حقوق بین الملل پسا ۱۹۴۷ متکی نبوده و خراسان خواهی شان نیز٬ محو ملت و دربردارنده امتِ تمامی جهان است.

سلفیت و أفغانستان: پسا ۱۹۹۲ در کشور رخنه کرد. مکتب فکری این نوع حکومت به محمد بن وهاب الدین نجدی و ابن تیمیه برمیگردد. و بیشتر از ۳ صد سال از تاسیس این فرقه می شود. که به عقیده اکثر پژوهشگران حقوق عمومی در اسلام: استخبارات انگلستان موسس این فرقه بوده٬ که تا هنوز به آل سعود یعنی نظام شاهی عربستان سعودی نتوانسته است درد سر ساز شود. از اینجاست که قدرت را در عربستان چون قرون وسطا بین شاه و دین تفکیک کرده نمی توانیم. اما در أفغانستان انتقال این مکتب فکری توسط مجاهدین و قسماً طالبان از پسا ۱۹۹۲ انتقال یافته است – عدم اتحاد و یا عدم پذیریش مصالح دکتر نجیب هم٬ متاثر بودن افکار دینی در حکومت داری از این مکتب می باشد. و تا هنوز یکی از عوامل ناکامی جمهوریت در کشور نیز به حقوق عمومی در اسلام برمیگردد. 

پس منظور از حکومت همه شمول حکومت قانون می باشد. و در صورت حفظ أفغانستان در جغرافیای مشخص کنونی با نحوه حکومت داری چون خدا شاهی مطلقه عبدالرحمن توسط طالبان در بستر فکری کرزیسم امکان دارد – در صورت دوباره آمدن یا حضور نظامی دوباره٬ که حکومت همه شمول هم در معاهده دوحه ۲۰۱۹ با جزییات و مشخص جمهوری گفته نشده به حکومت دارای منوکراسی می تواند٬ انتقال کند در صورتیکه آمریکا سنجش منفعت را کند. 

قابل ذکرست: شهید احمد شاه مسعود متاثر از روشنفکری سید جمال بود. و هم چنان امر الله صالح٬ زمانیکه من مهماندار طیاره بودم و مقامات در پرواز های که وقت زیاد هم داشتیم و قصه کردن با مسافرین هم جزء مهماندارای طیاره بود و تحقیق میدانی من٬ با تک تک از مقامات به شمول رییس های جمهور سوالاتی مطرح کرده ام – عمق بسیاری از پاسخ هارا٬ بیدون سوال از روان شناسی هم دریافت می کردم. 

امرالله صالح که نه تنها متاثر از سلفیت نبود. که حتی وی را مجاهد هم گفته نمی توانیم. که از پسا مسعود بسیار ناخشنودست. و یکی از نقاط ضعف وی و طعمه شدن این حس ناخشنودی وی برای غنی در برابر پسا مسعود یعنی مجاهدین شد.  

البته مشروطه خواهی ناکام امان الله٬ و جمهوری سلاخی شده شهید داود خان و مصالحه نافرجام دکتر نجیب و ناکامی بیست ساله جمهوریت ربط مستقیم ذهنی و مفهومی به حقوق عمومی در اسلام دارد. 

حكمتيار و رخنه سلفیت به قبل از ۱۹۹۲ هم برمیگردد که پسا ۱۹۹۲ استاد سیاف و با خطیب های چون: سلام عابد٬ متوکل٬ ظاهر داعی و غیره … در طول جمهوریت بیست ساله به شدت افکار عمومی را متاثر ساخت. حتی در یک مهمانی در جمع محصلین که خودم در دوره لیسانس بودم٬ از طرف شبانه دانشگاه و در طول روز پرواز میرفتم و در روزهای رخصتی پروازهای شبانه که در آن مهمانی: سلام عابد مستقیم نظام را تکفیر کرد و انتحاری را جزء از شجاعت های دینی گفت.

مورد را با استاد ما مولانا شیخ القرآن رحیم الله در مدرسه حاجی چمن خیرخانه مطرح کردم و سلام عابد آنزمان در مسجد حضرت عثمان خطیب بود – که جناب استاد از حلقه شان نام برد و بعدی چندی عده ای از علمای ربانی نزد وزیر فرهنگ سید مخدوم رحیم عارض شدند. که بعد از چند روز وزیر فرهنگ به علماء پاسخ داد: زور ما نمی کشد چرا که زمانی وزیر فرهنگ از حلقه سلفیت به کرزی گفته بود از سلام عابد٬ بسم الله خان دفاع مستقيم کرده بود. و همچنان سرحلقه این خطیب ها کسانی بودند که از افراد نزدیک به استاد سیاف و دیگر رهبران بود. و حتی بعد از آمدن حکمتیار أعضاء حزب اسلامی و الخصوص مریدهای سلام عابد٬ عابد را جانشین حکمتیار می دیدند. 

همینطور زورگویان با سر حلقه بودن وهاب سرخه نفر اول مارشال فهیم که در حیطه آن: حبیب استالف و رییس خدای داد و برادر رییس خدای داد حمید خوستی یکی از اساتید  ورزش کلپ بکسنگ ماهم بود٬ اداره می شد. 

بخش ثالث غارت جمهوریت به تکنوکرات های دو پاسپورته که خیلی خوب دزدی کردند٬ برمیگردد. 

در نتیجه: باهمه عدم ها یا فقدان های فکری جمهوریت در کشور – کرزیسم به آمریکا این باور را داده که کشور با دموکراسی اداره نمی شود – و من فرجان احیاء دوباره شاهی مطلقه عبدالرحمن٬ که اکنون به امارت تغییر نام کرده است می بینم.

یاد داشت: جامعه سیاسی أفغانستان که در بستر مرگ یعنی در حالت کما یا اغما قرار دارد – روح و حیات دوباره آن: ‌عقلانیت سیاسی است. که عقلانیت سیاسی و حکومت همه شمول را بیشتر بخوانید: http://www.arianafghanistan.com/UploadCenter/111_Faqiri_A_Hokomat_Hamashmool.pdf

محمدآصف فقیری