نسل‌کشی بدون مرز: گفت‌وگو با کریگ موخیبر دربارهٔ غزه و حقوق بین‌الملل
نویسنده: پاسکال لوتاتز ــ
اسرائیل با نسل‌کشی آشکار خود، واپسین بقایای اقتدار اخلاقی غرب را نیز بر باد داده است. اکنون این حقوق بین‌الملل و جنبش‌های مردمی‌اند که باید به مقابله برخیزند.
در افشاگری‌ای آتشین از همدستی غرب، کریگ موخیبر، مدیر پیشین دفتر حقوق بشر سازمان ملل، حقیقت تلخ نسل‌کشی دهه‌ها ادامه‌دار علیه مردم فلسطین را بی‌پرده بیان می‌کند. او در گفت‌وگو با «مطالعات بی‌طرفی» نکته‌ای حیاتی را گوشزد می‌کند: سرعت نسل‌کشی نه سقف دارد و نه کف، و منحصر به یک عامل نیست. او پیوندی مستقیم میان پروژه‌های استعماری شهرک‌سازی در قارهٔ آمریکا و استرالیا با پروژهٔ صهیونیستی اسرائیل در فلسطین ترسیم می‌کند و تأکید دارد که غزه تنها صحنهٔ یک جنایت تازه نیست، بلکه واپسین پرده از یک کارزار ۸۰ ساله برای محو و نابودی است؛ کارزاری که دقیقاً به‌دست همان قدرت‌های لیبرال غربی توجیه و محافظت می‌شود که مدعی اختراع حقوق بشر و «روشنگری»اند.
ائتلافی بر پایهٔ ارزش‌های منفی مشترک
دیدگاه موخیبر بر پایهٔ ۴۰ سال تجربه در عرصهٔ حقوق بشر بین‌المللی استوار است. او تصریح می‌کند که موجودیت اسرائیل، به‌مثابه پروژه‌ای صهیونیستی، در ذات خود مستلزم سرکوب، آوارگی و در نهایت حذف مردم بومی فلسطین است. حمایت مشتاقانهٔ غرب نه بر پایه ارزش‌های مشترک دموکراسی یا حقوق بشر، بلکه بر بنیان ارزش‌های منفی مشترکی چون استعمار، برتری‌طلبی سفیدپوستان و سلطه بر جهان غیرغربی استوار است. این پیوند ساختاری، به پدیده‌ای انجامیده است که می‌توان آن را «استثنای اسرائیلی» در حقوق بین‌الملل نامید؛ استثنایی که به‌رغم نقض آشکار بنیادی‌ترین اصول، با سپرهای سیاسی چندلایه محافظت می‌شود.
و با این‌همه، در دل این فاجعهٔ کور، روزنه‌هایی از امید دیده می‌شود. نسل‌کشی در غزه ـــ با تمام هولناکی‌اش ـــ دهه‌ها تبلیغات فریبنده را بر باد داده است. اسرائیل اکنون در برابر دادگاه بین‌المللی دادگستری (ICJ) و دادگاه کیفری بین‌المللی (ICC) قرار دارد، با اتهاماتی چون آپارتاید، اشغال غیرقانونی، و نسل‌کشی محتمل. برای نخستین بار، چارچوب حقوقی در حال شکافتن دیوار مصونیت است. موخیبر تأکید می‌کند که دادگاه‌ها با واقعیت‌ها و قوانین سروکار دارند، نه با تبلیغات؛ واقعیت‌هایی که به‌دست نهادهای مستقل سازمان ملل، گروه‌های حقوق بشری، و افراد شجاع به‌دقت ثبت و مستندسازی شده‌اند.
قانون هست، ضمانت اجرا نیست
بااین‌حال، او هشدار می‌دهد که پیروزی حقوقی به‌تنهایی کافی نیست. اجرای حقوق بین‌الملل همچنان حلقهٔ مفقوده است؛ حلقه‌ای که ساختار شورای امنیت سازمان ملل، جایی که قدرت‌های دارای حق وتو ـــ به‌ویژه ایالات متحده ـــ اسرائیل را از هرگونه پیامد و پاسخگویی مصون می‌دارند، آن را فلج کرده است. از همین‌رو، تغییر باید از پایین نیز برخیزد: از دل جنبش‌های سیاسی، تحریم‌ها، نافرمانی مدنی، و فشار مستمر مردمی ـــ درست همان‌گونه که در جنبش‌های ضدآپارتاید قرن بیستم رخ داد. حقوق بین‌الملل، سندی اخلاقی و واقعی را به‌دست می‌دهد؛ اما این جنبش‌های مردمی‌اند که در نهایت چرخ تاریخ را می‌چرخانند.
موخیبر، مهم‌تر از همه، این اندیشهٔ نومیدانه را به چالش می‌کشد که حقوق بین‌الملل ناتوان است. عالی‌ترین اصول حقوق بین‌الملل ـــ نظیر ممنوعیت نسل‌کشی که در قالب «یوس کوگنس» تعریف می‌شوند ـــ فراتر از بازی‌های سیاسی یا وتوهای موقتی‌اند. حتی اگر اجرای آن به تعویق افتد، روند بی‌اعتبارسازی حقوقی و اخلاقی اقدامات اسرائیل آغاز شده است، و اجماعی گسترده ـــ به‌ویژه بیرون از جهان غرب ـــ در حال شکل‌گیری است. فلسطین، نه از حافظهٔ تاریخی و نه از منظر حقوقی، محو نخواهد شد، حتی اگر اسرائیل موقتاً در میدان نبرد برتری یابد.
قانون در کنار واقعیت ایستاده است
برای نمونه، یمن را در نظر بگیرید. این کشور شجاع، به‌جای آن که بازیگری یاغی باشد، در حال انجام وظیفهٔ قانونی خویش در جلوگیری از حمایت مادی از یک نسل‌کشی جاری است. در مقابل، واکنش آمریکا ـــ که نه در حمایت از محاصره، بلکه در بمباران یمن ظاهر شده ـــ نمونه‌ای روشن از تجاوز و همدستی در نسل‌کشی است. بار دیگر، قانون و تبلیغات در تضاد کامل‌اند: واقعیت با آن‌چه رسانه‌های غربی بازمی‌نمایانند، فاصله‌ای فاحش دارد.
در نهایت، موخیبر مبارزه بر سر فلسطین را جدالی برای روح نظام بین‌الملل تلقی می‌کند. نظم حقوقی پس از جنگ جهانی دوم، نظمی جوان و آسیب‌پذیر است، اما هست ـــ و اهمیت دارد. حقوق بشر بین‌الملل، با همه کاستی‌ها و زخم‌هایش، چارچوبی را فراهم می‌کند که بخش عمده‌ای از بشریت آن را به‌رسمیت می‌شناسد و خواهان تحقق آن است. این نبرد نه‌فقط نظامی یا دیپلماتیک، بلکه نزاعی است بر سر روایت، مشروعیت، و حقیقت. و در این نبرد، نیروهای عدالت هم‌اینک بر بلندای اخلاق ایستاده‌اند. چالش اصلی آن است که این مشروعیت را به واقعیت سیاسی بدل کنیم. باید بیش‌تر بکوشیم.
منبع: Pascal’s Substack ـ ۲۸ آوریل ۲۰۲۵
https://pascallottaz.substack.com/p/genocide-has-no-speed-limit-craig?utm_source=post-email-title&publication_id=2735407&post_id=162295017&utm_campaign=email-post-title&isFreemail=true&r=4sgktj&triedRedirect=true&utm_medium=email
