پرونده ی پیدا؟
داستان کوتاه
غفار عریف
***********
بامداد خوشایند روز شنبه بود. هوای خوب، آسمان صاف و روشن و سپیده ی صبحگاهی از لحظه های دلپذیر سخن می گفتند و روز داشت، آهسته آهسته شروع به در بر کشیدن قرص خورشید می کرد. نیزه های گل زرد آرام آرام همه جا را نشانه می گرفتند و گرما و نور نثار می کردند و دقیقه ها پشت سر هم لذت بخش می شدند.
در این صبح بامی، نسرین اندکی دیر تر از خواب بیدار شد. در چشمانش هنوز سنگینی خواب شب به جا مانده بود و پلک ها و مژه هایش جلو هر دو چشمش پرده کشیده بودند. با کف دست راست پشت چشمان خود را مالید تا خون بیداری در آن ها بدمد. به آهستگی از جا برخاست، پنجره را گشود تا هوای تازه و پاک به داخل اتاق راه یابد. نیم نگاهی به بیرون انداخت و از چشم روز نور نوشید، پس از چند دقیقه پنجره را بست و رفت که دست و روی و دندان های خود را بشوید و گیسوان دراز و غلو و سیاه و مشکی خود را مرتب کند.
نسرین دختر خوشگل و خوشخوی بود. چشمان سیاهرنگ ، ابرو های کمانی و خوش بافت ، پیشانی باز ، بینی خوش ریخت و قد رسا داشت و به سان گل سرخ می درخشید. چهره ی گیرا و خوش لقایش و آراستگی سر و وضعش به انسان کمتر مجال می داد که بداند این گلچهره چه اندوهی در دل و چه غم جانسوزی در سینه نهان دارد.
نسرین پس از آن که دست ها و روی و دندان های خود را شست به آشپزخانه رفت که صبحانه را آماده کند. چای را دم کرد و سفره را هموار. پس از خوردن صبحانه و جمع کردن ظرف های چای به اتاق دیگر رفت تا سر و وضع خودرا درست و لباس خود را عوض کند. الماری لباس را باز کرد و نیم تنهٔ راه راه دارای خط های سفید و لاجوردی و پطلون کوبای آبی رنگ خود را پوشید و بکس سر شانه ای فیروزه یی که با لباس و بوت هایش هم آهنگ بود به شانه انداخت و از خانه بیرون شد و دروازه را بست و راه ایستگاه موتر را که کارمندان را می برد و می آورد ، در پیش گرفت باید تا آنجا چهار و یا پنج دقیقه راه می پیمود.
نسرین از دبیرستان رابعه بلخی گواهینامه گرفته بود و در دانشکده ی ادبیات دانشگاه کابل آموزش دانشگاهی دیده بود و پس از آن در یکی از نمایندگی های کتابفروشی بیهقی متصدی شده بود . در آن سال ها مغازه های دولتی کتابفروشی بیهقی بسیار خریدار داشتند ، همه روزه علاقمندان کتاب و مطالعه با دلچسپی از آن ها دیدن می کردند و کتاب های دلپسند خود را می خریدند. نسرین که از سرشت و اخلاقش ، خوبی و نیکی زبانه می کشید با کسانی که به کتابفروشی می آمدند ، بی تفاوت بود که کتاب می خریدند و یا نه ، با چشم و دل پاک رفتار می کرد ، با لحن محبت آمیز و صدای روشن سخن می زد و از همکاران خود نیز می خواست که با بازدید کنندگان خوش برخورد باشند.
* * *
نسرین در یک خانواده ی روشن بین و روشندل زاده و پرورش یافته بود. پدرش در نیروی هوایی ارتش خلبانی می کرد و هواپیمای جنگنده را به آسمان پرواز می داد. یک هوانورد دلیر، دارای آموزش عالی در داخل و خارج، برخوردار از مهارت – تجربه و توانایی مسلکی و یک افسر وظیفه شناس ، با نظم و مثبت نگر بود. افسوس که در سال ۱۳۶۱ خورشیدی در یک روز آفتابی هواپیمایی که این نظامی دلاور هدایت می کرد ، دهشت افگنان جهادی با شلیک موشک ، در جنوب کشور در خوست سرنگون کردند و خودش زنده زنده در شعله های آتش سوخت.
مادر نسرین در یکی از آموزشگاه ها در شهر کابل آموزگار بود ؛ ولی ازمدت درازی می‌شد که با یک بیماری دست به گریبان شده بود و دست و پنجه نرم می کرد ، با آن هم تا آن گاهی که کار کرده می توانست از کار نیک آموزش و پرورش دادن فرزندان مردم دست نکشید ، سرانجام مرگ به سراغ آمد و آن مادر مهربان و آموزگار آگاه و فرهیخته را با خود برد.
از دست دادن پدر و درگذشت دردآور مادر ، زندگی را بر نسرین غم انگیز کرده بود. ای که این زندگی چه کش و قوس های شگفت انگیزی دارد. نسرین در یک فاصله زمانی نچندان دور ، پدر و مادر خود را از دست داد ، کنون باید درد جانسوز بی مادری و رنج کمرشکن پدرمردگی را بکشد و با زندگی بسوزد و بسازد. خوب بود که یک برادر داشت ؛ برادرش در سال ۱۳۵۹ خورشیدی برای آموزش دانشگاهی به اتحاد شوروی رفته بود و در مسکو در دانشگاه دوستی خلق ها در رشته ی حقوق دانش آموزی می کرد.
نسرین در یک آپارتمان سه اتاقه در مکروریان سوم زندگی می کرد که حکومت برای پدرش داده بود. خوب بود که برادرش هر سال در مرخصی های تابستانی به میهن می آمد و ازدیدن و بودنش ، به خواهر چند روزی احساس خوشی دست می داد.
نسرین که چرخ های زندگی خود را تنهای تنها می چرخانید ، در نبود پدر و مادر قرار و آرام نداشت. در ژرفای قلبش کوه هایی از اندوه ، درد و بی قراری لشکر انگیخته بودند و شب و روز همراهی اش می کردند.
در کشور ، بویژه در پایتخت نیز پیش آمد های تکان دهنده به وقوع می پیوست که مو را در تن انسان راست ایستاده می کرد . مخالفان سیاسی سلاحدار ، سرکش و خرابکار ، پای مزد دشمنی و ناسازگاری خود را با دولت ، با انجام دادن کار های تبهکارانه ، از شهروندان می گرفتند.
اعضای دسته های تبهکار راستگرا و چپگرا افزون بر جنگیدن با نیروهای دولتی در جبهه های جنگ و درگیر شدن باهمدیگر ؛ در مخزن های آب آموزشگاه ها زهر انداخته و آب آشامیدنی آموزشگاه ها را آلوده به زهر می کردند. استادان ، آموزگاران ، کارمندان حکومت ، افسران ، سربازان ،دانشجویان ، دانش آموزان ، حزبی های وابسته به دولت ، اعضای سازمان دموکراتیک جوانان و شخصیت های حوزه ی سیاست و بخش های دانش – تمدن وفرهنگ … را با کردار دهشت افگنانه به گلوله می بستند ؛ نارنجک ها را می ترکاندند ؛ آموزشگاه ها ، درمانگاه ها و دیگر ساختمان ها را با جابجا کردن بمب انفجار می دادند و یا آتش می زدند … تا ترس و وحشت و بدبینی در بین مردم پهن شود و برخی شهروندان از ناگزیری میهن را ترک گویند و یا از کار در حکومت دست بکشند.
چند روز پیشتر یک دهشت افگن از رسته ی یاغیان سیاسی خرابکار با شلیک گلوله قلب یک استاد را نشانه گرفت و ازحرکت باز داشت. خبر به خون خفتن استاد دانشگاه در سراسر شهر پیچید و شهریان وحشت زده شدند.
نسرین که در آن روز سرگرم کارخود در نمایندگی کتابفروشی بیهقی بود ، از شنیدن خبر ترور استاد دانشگاه آسیمه سار و هراسان شد ، تو گویی پیش چشمانش پرده ی سیاه افتیده که نمی تواند چیزی را بخواند و یا بنویسد. با پس گذاشتن کار روز با حواس پرت به موتر کارمندان اداره سوارشد تا به خانه برود و در تنهایی در چهار دیوار خانه، آرامش خود را باز یابد.
* * *
نسرین که در آب و هوای خوشایند و گوارا و آسمان صاف و روشن روز شنبه به وظیفه آمده بود ، ساعت های کار رسمی را با پذیرایی شایسته از بازدید کنندگان در نمایندگی کتابفروشی بیهقی پشت سر گذاشت و با پایان آمدن وقت کار ، سوار بر موتر سرویس کارمندان اداره به طرف خانه آمد و در ایستگاه تعیین شده به آرامی از نقلیه پایین شد و رفت که از دکان های مکروریان کمی میوه ، تره بار و سودای دیگر و یکی دو قرص نان بخرد. خرید کردن هم انجام یافت ، آهسته آهسته به سوی خانه راه افتید.
در گوشه و کنار های بلاک های مکروریان ، کودکان سرگرم بازی بودند و جهان را در بازی های کودکانه ی خود می دیدند ؛ رهگذران این سو و آن سو رد می شدند و کسانی هم اختلاط کرده با هم آهسته آهسته گردش می کردند.
نسرین که خریطه سودا را در دست داشت ، از راه ها از میان چند بلاک گذر کرد ، ناگهان متوجه شد که کسی از پشت سر اثر پای او را دنبال می کند ؛ لیکن آن را جدی نگرفت و بی هراس به راه خود ادامه داد. چند گامی برداشته بود که شلیک گلوله ها یکی پی دیگر قلبش را شگافیدند ، آخ گفت و فریاد بر آورد و از راه رفتن باز ماند و پر زمین خورد و در خون تپید. بر نیم تنه ای راه راه دارای خط های سفید و لاجوردی که امروز پگاهی به تن کرده بود ، خط های سرخ خون نقش بستند و پطلون کوبای آبی رنگش غرق خون شد ؛ بکس سر شانه ای فیروزه یی به یک طرف افتید و خریطه سودا در بر گیرنده چند دانه سیب و کیله ، چند دانه بادنجان رومی ، یک دسته پیاز تازه ، یک دسته گشنیز ، یک دسته تربچه سرخک ، دو قرص نان خشک به طرف دیگر افتاد.
از صدای وحشتناک شلیک گلوله ها کودکان ، رهگذران و باشندگان بلاک ها نا آرام و هراسان شدند و برخی ها پریشان حواس به محل واقعه رفتند و بر سر پیکر سرد یک سرو آزاده که بر زمین خورده بود و خاک تشنه از خونش می نوشید ، گرد آمدند. چند دقیقه گذشته بود که کارمندان نیرو های انتظامی و امنیتی نیز به آنجا رسیدند و از حاضرین پرسش ها کردند ؛ ولی از بستگان نسرین کسی نبود که به آنان معلومات می داد.
کارمندان نیرو های حفظ نظم و آرامش پیکر بی نفس نسرین را به بیمارستان چهار صد بستر بردند تا کالبد شکافی شود.
دو روز پس از آن تابوتش را با نظم و ترتیب ویژه که نهاد های دولتی یکجا با سازمان دموکراتیک زنان و سازمان دموکراتیک جوانان گرفته بودند ، به گورستان شهدای صالحین بردند و با انبازی شماری از کارمندان ریاست بیهقی و تنی چند از بستگان خانواده ، بعد از آن که نماز به پای داشتند ، به خاک سپردند و بر آرامگاهش دسته های گل گذاشتند. برای بانوان سازمان دموکراتیک زنان در سالون شهری شهر نو کابل مجلس سوگواری گرفت.
خانه ی نسرین به روی دوستان و بستگانش بسته ماند و تا آن زمان که برادرش از مسکو به کابل نیامده بود ، دروازه ی آپارتمان باز و بسته نشد و کسی نبود که در بامداد ها پنجره ها را بگشاید تا هوای پاک و تازه به درون اتاق ها راه یابد.
سالی از نبود نسرین پاکدامن گذشت. در این مدت ترور ها ، رهزنی ها ، و تبهکاری های دیگر نیز رخ داد و روند آن دامنه دار تر شد که از پیامد های آن شماری از هم سرشت های نسرین با هفت هزار سالگان همسفر شدند و در دل خاک خفتند و آرامیدند.
ولی خوبی در این بود که خرابکاران ، هراس افگنان و آدمکشان پیوسته به چنگ نیرو های حفظ نظم و آرامش و نهاد های پاسبان قانون می افتادند. کیفر خواست ها پرونده ی کیفری ترتیب می دادند ، دادستان ها دادستانی و داور ها داوری دادگاهی می کردند.
در روز و روزگاری وضعیت سیاسی و اجتماعی در کشور به گونه ی تغییر خورد که نهاد دولتی مسؤول ناگزیر شد برای خاطر جمعی همشهریان ، بخش هایی از یافته های روند بازرسی ها و بررسی های خود را رسانه ای کند. در برنامه ی خبری رادیو و تلویزیون در سرویس خبر های ساعت هشت شب ، چند روز پی در پی دستاورد های مبارزه با دهشت افگنی و ترور های سازمان یافته به آگاهی مردم رسانیده شد.
فرایند آگاهی دهی نشان داد که بیشتر ترور های هدفمند و خرابکاری های سازمان یافته را ، “ سامایی ها “ کرده بودند. در اعتراف نامه ی یک تبهکار از این دسته که گوینده ی خبر بخش های از آن را به خوانش گرفت ، آمده بود که به دستور سازمان ، نسرین را ترور کرد و روز ها برای انجام دادن آن در کمین بود.
“ پرونده ی “ رویداد ترور نسرین ، “ پیدا “ ست. هیچگاه و هرگز “ ناپدید “ نخواهد شد ؛ زیرا جایش در دل تاریخ میهن است ؛ از این رو هیچ نیازی به راه اندازی توطئه آمیز برنامه های اهریمنی پرسش و پاسخ و نظر دادن و نظر خواستن از هر کس و ناکس و هر روی سیاه در نزد مردم و شرمسار در پیشگاه تاریخ ، دیده نمی شود.
در گستره ی زندگی اجتماعی آمیخته شدن سرنوشت انسان هایی که نیک دل ، نیک رای ، نیک بین ، نیک سیرت و نیک سرشت هستند با زندگانی اجتماعی ؛ پهنای همزیستی اجتماعی را پهناور تر و دراز آهنگ می کند که در فرایند آن باید راه های پر دست انداز و پر از خم و پیچ را در پیش گرفت و از تنگه ها و گردنه های بیشماری گذر کرد که می تواند در هر یک آن خطر خرابکاری و هراس افگنی دشمنان انسان و انسان بودن و ناسازگار با زندگی انسانی ، وجود داشته باشد. آنچه در برابر نسرین اتفاق افتید.
پایان
نوشته ی: غفار عریف
۱۱ / ۷ / ۲۰۲۳
