جهان در آستانهٔ زوال دموکراسی

نویسنده: مهرالدین مشید فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱ نقطهٔ…

اتحاد 

تابکی در رنج  و دوری ها ستیم موج  نا  پید ا…

نان آوران کوچک

   ساجده میلاد در ازدحام جاده در شب ها  کودکی پرسه می‌زند هر…

یادهانی ضروری

خطاب به کسانی که به خطا، ببرک کارمل و محمود…

روناک آلتون

خانم "روناک آلتون" (به کُردی: ڕوناک ئاڵتوون)، شاعر و نویسنده‌ی…

جګړې او ورک شوي سرتېري

حميدالله بسيا په انساني تاریخ کې جګړې تل له وینو، وېر،…

تجربه های تاریخی که به سرمایه های ملی بدل نشد

نویسنده: مهرالدین مشید شکست هایی که هر روز ما را وحشتناک…

لنینگراد دیمیتری شوستاکوویچ سمفونــیِ پیروزی ارتش سرخ بر فاشیسم 

ترجمه و تنظیم: آناهیتا اردوان این ترجمه را  به مهندس ارشد…

ارزش نقد و کم‌رنگی نقدهای ادبی

یکی از بدی‌های تاریخی در جهان و کشور ما، رنگ‌باختنِ…

                یک گرفتاری با مافیا

        و یک دنیا آموزش شرعی، حقوقی، سیاسی و مدنی                               (قسمت سوم…

چند شعر کوتاه از زانا کوردستانی

گاهی اتفاقی ستاره‌ای  در دفترم چشم باز می‌کند ولی، من هنوز به آفتاب نقش…

ترور عروس خدا، توسط پدران مقدس!

Hypatia(355-415م ). ترور دختر خدا، توسط پدران مقدس! آرام بختیاری نبرد مکتب و…

مخالفان پراکنده، بازیگران متحد؛ مدیریت خلای سیاست در افغانستان

نویسنده: مهرالدین مشید اردوگاۀ از هم گسخته؛ فرصتی برای مانورهای منطقه…

گام بزرگ به سوی مبارزهٔ مشترک

برگزاری نشست مشترک دفتر سیاسی – اجرایی و بیروی اجرائیه…

پدر سالار

ما زنان سر زمین های جنگ  زنان جهان سوم  جهان پدر سالار وقتی…

اسدالله بلهار جلالزي

له ښاغلي (اسدالله بلهار جلالزي) سره، چې د علم او…

افغانستان، سوار بر شانه های ژیوپولیتیک پرتنش و پیچیده منطقه…

نویسنده: مهرالدین مشید روایتی از زنده گی در سایه امید یا…

میراث سکاها، هویت ایرانی و مسئله تورانیان در شاهنامه 

- دکتر بیژن باران شاهنامه، خاطره حماسی سکاهای ایران، جغرافیای اسطوره‌ای…

افغانستان نقطه مرکزی جیو پولیتیک

در سیاست قدرت های مخرب نظم و ثبات ! در بردن…

شور و حال عشق 

رسول پویان  عشق دردام سیاست مرغ بسمل می شود  پـرپـر احسـاس دل بندِ سـلاسـل می شود  تا ز چنگِ بازی ی صیاد مـرغ دل پـرید  عشوه از بهر فریب دل، مشکل…

«
»

ماشومان سياسيون او ماشومانه جنګونه

وروسته له هغې چې د بلخ په والي عطامحمد نور، د ولايتي شورا د وکيل آصف مهمند د نيول کيدو، د نوموړي د ساتونکو د وژل کيدو او په خپل کور کې د آصف مهمند د بندي کېدو او ترې د غوږ پرې کېدو خبرونه خپاره شول؛ له دغه ولايته د عطامحمد نور د ليرې کېدو اوازې هم خپرې شوې. تيره ورځ په خپله نور هم تاييد کړه او زياته يې کړه داسې خبرونه یې ترلاسه کړي چې د افغانستان د ولسمشرۍ په ماڼۍ ارګ کې د بلخ له ولایته د ده د لېرې کېدو لپاره لیدنې کتنې شوي دي.

د آصف مهمند او عطامحمد نور د شخړې د قضيې له برسېره کېدو وروسته د اسلامي حزب د مشر ګلبدين حکمتيار او عطامحمد نور تر منځ د لفظي شخړو او يو پر بل د تورونو لګولو بازار هم ګرم شو. آن تيره ورځ په سمنګان ولايت کې د افغانستان د نجات د عالي شورا د ملاتړ لپاره په جوړه شوې غونډه کې نور تقریباُ خپلې ټولې خبرې د حکمتیار غندنې او بد ویلو ته ځانګړې کړې وې. ده حکمتیار ته په خطاب کې وویل «ته چې د کابل په قصاب مشهور یې په کوم مخ دې ښار ته راغلی یې؟» نور تور ولګاوه چې حکمتیار له بهرنیو هیوادونو پیسې اخلي او د ایران او شیعه ګانو پرضد څرګندونې کوي.

نور وروسته تر هغه په حکمتیار لفظي بريدونه پیل کړل چې حکمتيار یوه اونۍ وړاندې کابل کې عطا محمد نور یو بزدله مشر وباله چې پر وینا یي د حکومت له امکاناتو پر حکومت نیوکي کوي. همداراز څو ورځې وړاندې حکمتيار د جمعيت ګوند په پخواني مشر احمدشاه مسعود د پاکستان د جاسوس تور ولګاوه. حکمتيار د بدخشان ولایت له یو شمېر خلکو سره په کتنه کې احمدشاه مسعود له آی ایس آی سره په تار لرلو تورن کړی او ويلي يې دي چې د دفاع وزارت ۶۰۰ جنرالان د پنجشېر اوسېدونکي دي چې زیاتره یې په اصل کې کلینران دي. د حکمتيار له دغو څرګندونو وروسته د جمعيت ګوند بېلابېلو سرلارو تند غبرګون وښود او هر يو په نوبت سره حکمتيار په هيواد کې په قومي، سمتي او حزبي تعصب تورن کړ.

که د عطامحمد نور او ګلبدين حکمتيار سياسي مخينې ته وکتل شي؛ دواړه هغه څوک دي چې په سياست کې کابو ديرش کلنه تجربه لري. هم عطامحمد نور او هم ګلبدين حکمتيار د ا فغانستان په سياست کې خپل قوي رول لوبولی دی. دا نه وايم چې مثبت دی که منفي؛ خو تر ډيره دواړه په سياست کې پاتې شوي دي. خو له بده مرغه چې تر اوسه دواړه سياسي ځوانۍ ته نه دي رسيدلي او دواړه لکه پنځه کلن ماشومان داسې جنګونه کوي. دا ډير د افسوس ځای دی چې د کابو ديرشو کلونو په تيريدلو سره بيا هم زمونږ دغه سياسيون د سياست پوخوالي ته نه رسيږي او اوس هم ماشومان دي.

د نور او حکمتيار لفظي شخړې بلکل د هغه ماشومانو جنګونو ته ورته دي چې په لوبو کې وران شي او بيا يو و بل ته سپکې سپورې وايې او تورونه لګوي. دوی دواړه يو پر بل داسې تورونه پورې کوي لکه ماشومان چې په توپ ډنډه يا خوسي لوبه کې په خپل منځونو کې سره وران شي او بيا مقابل لوري ته وايې چې د هګيو غله، ته هماغه يې چې د فلاني کاکا له کوره دې هګۍ پټې کړي دي. مقابل لوری ورته وايې چې ته هم سپينه کوتره نه يې، تا هم د فلاني ماما له مرغانچې ډير چرګان پټ کړي دي.

اوس دې نه حکمتيار او نه هم عطا نور خلکو ته د خپلو شخصيتونو ښودنه کوي. د دواړو سابقه ولس ته معلومه ده او د دواړو شخصيت ټول ملت په درسته معنا پيژندلی دی. اړتيا نشته چې اوس دواړه بيرته له سره خلکو ته د خپرو څېرو ښودلو نمايش وکړي. ولس د اويايمې لسيزې  کورني تنظيمي جنګونه نه دي هير کړي، ولس د دواړو حزبونو (جمعيت او حزب) خاطرې له ځانه سره لري او اړتيا نه ليدل کيږي چې دوی هڅه وکړي چې ځانونو ته نوې شخصيتونه پيدا کړي. دا چې ولس حوصله کړې او دواړه يې بخښلي دي؛ نو نور دې د ولس حوصله نه ازمويې.

د حزب اسلامي او جمعيت اسلامي تر منځ د اختلاف پخوانۍ خاطرې د هيواد د هر بچي په ذهن کې لا شته دی. ا و اوس چې يو ځل بيا دواړه سره ښکر په ښکر کيږي نو دا د هيواد او ولس لپاره بد شګون لري. ځکه نو ولس دواړو ته حوصله کړې او دواړه بايد د ولس د حوصلې ازموينه وانخلي، دواړه بايد نور خلکو ته د ستونزو د راولاړولو او په خپلو منځو کې د منفي رقابت لوبه پايته ورسوي. نور نو هيواد په هغه حالت کې نه دی چې د دوی دواړو لوبو ته لکه د فوټبال لوبې سيالبين ناست وي. که چيري دوی خپلو منفي رقابتونو ته دوام ورکړي نو ولس به نه يواځې دا چې پر وړاندې يې پاسيږي؛ بلکې له دوی سره به د خپلو تيرو کړو حساب کتاب هم وکړي.

لیکنه : خوشحال آصفي