درمراثی قربانییان زمین لرزه ی مشرق زمیـــن !

امین الله مفکرامینی                   2025-02-09! بدیــــــــده اشکِ ماتم و بدل خونم ز لغزشِ…

اشک قلم 

رسول پویان  اشک قلم به صفحـۀ دل ها چکیده است  صد لاله…

استاد عبدالروف بینوا

استاد بینوا د هېواد، سیمې او نړۍ په کچه ستر…

کودکانی که کودکی نمی‌ کنند

خیابان، خانه بی‌در و پیکر کودکان فراموش‌ شده! فرشید یاسائی *  ما…

بحران هویت ملی؛ ناکامی ملت سازی و به زنجیرکشیده شدن…

نویسنده: مهرالدین مشید نیم قرن مبارزۀ سیاسی و فرهنگی و تبدیل…

سقراط، تیشه‌زنی به ریشه‌‌ی دانایی

دیدگاهی از مکتب دینی-فلسفی من بیش‌ از این نه می‌دانم. در…

خوشحال خان خټک

د ادب او فرهنګ درنو او پتمنو مینه والو! ګڼ شمېر…

اعلامیه در مورد زلزله‌ی مرگبار در ولایت کنر 

سازمان سوسیالیست‌های کارگری افغانستان  با اندوه فراوان و خشم عمیق از…

“طالبان، شطرنج بزرگ و رؤیای اوراسیایی روسیه”

نویسنده: نجیب الله قاریزاده  najeebulla.qarizada1@gmail.com +447887494441 سقوط حکومت غنی در افغانستان و بازگشت…

حکومت‌استبدادی و افراطی طالبان و ساز و برگ‌های استخباراتی و…

 نویسنده: مهرالدین مشید  از استبداد تا شایعه پراگنی؛ ساز و کار…

   امید زنده گی

زنده گی در همه حالات  بسر می آید گاه به تلخی…

از تو جدا نمیشوم 

نوشته نذیر ظفر 08/28/25 از همه گان جدا شوم از تو…

پرسش ۴: ساختار «پرس‌ومان» چگونه از گفت‌وگو به یک نظام…

-خراسان بزرگ دی‌‌روز، دانش‌مند، دانش و سبک کهنی نسبت به…

قهرمان‌پروری‌های احساسی و سقوط افغانستان در چنگال تروریسم

 نویسنده: مهرالدین مشید از اسطوره‌ پردازی های فریبنده تا بحران سیاسی…

پرسش ۵

از مکتب دینی فلسفی من بیش از این نه می‌دانم نقش…

نتیجه گیری از بحث های شبکه های تلویزونی و تحلیل…

بحث های داغ پیرامون این اقدام پاکستان راه افتید ،…

دموکراسي څه شی ده او سوسیال دموکراسي څه ته وايي؟

دا سوال د ډیرو ځوانانو پر مخ کې پروت او…

نام های بیشمار جنبش روشنگری غرب

Helvitius, C.A.(1715-1771) آرام بختیاری مقدمات: اصلاحات، انقلاب، عدالت، و سکولاریسم. روشنگری، جنبش برابری…

توضیحی بر فراخوان انجمن سراسری حقوقدانان افغانستان در دفاع از…

نوشته از بصیر دهزاد  ‎فراخوان انجمن سراسری حقوقدانان افغانستان در دفاع …

آیا انسان، نسبت به انسان، از ته‌یی دل هم‌دلی دارد؟

پاسخ: محمدعثمان نجیب به نماینده‌‌‌گی از مکتب هم‌دلی!؟؟ شما از موردی پرسان می‌کنید که…

«
»

له اسلامي حزب سره سوله، په نورو ډلو يې اغيز او د حکمتيار مسوليت

که څه هم اسلامي حزب او افغان دولت ترمنځ‌  د سولې مذاکرات له نژدې دوه کالونو راهیسې روان ول چې وخت ناوخته ټکني کېدل او د حکومت په داخل کې یو شمېر کړیو او د اسلامي حزب پخواني مخالفینو یې مخالفت کاوه؛ خو بلاخره تيره ورځ په کابل کې د افغانستان د اسلامي جمهوري دولت د استازو او د ګلبدین حکمتیار د اسلامي ګوند د استازو ترمنځ د سولې هوکړه لاسلیک شوه. د سولې هوکړه لیک د دولت له خوا د ملي امنیت د شورا د مشر حنیف اتمر او د اسلامي ګوند د یوه استازي انجنیر امین کریم ترمنځ وروسته له هغه لاسلیک شو چې د اسلامي ګوند د استازو په شمول د غونډې ټول برخه وال د افغانستان مقدس ملي سرود ته د درناوي په نیت ودرېدل.

په ورته مهال د امریکا متحدو ایالتونو هم د افغانستان د حکومت او د حکمتیار د اسلامي حزب ترمنځ د سولې د موافقې هرکلی وکړ. د متحدو ایالتونو د بهرنیو چارو وزارت د يوې خبرپاڼې په خپرولو سره ويلي «موږ د حکمتیار له اسلامي حزب سره د سولې د موافقې په ترلاسه کولو کې د افغانستان د حکومت د هلوځلو ستاینه کوو، او د افغانستان د شخړې د بیخي پای ته رسېدا هیله لرو.»

اوس پوښتنه دا ده چې دافغان دولت او اسلامي حزب تر منځ سوله به د افغان دولت په نورو مخالفو وسله والو ډلو او د حکومت په سياسي چوکاټ کوم اغيز ولري او له سولې وروسته د ښاغلي حکمتيار مسوليت څه دی؟

په نورو ډلو يې اغيز

د حکومت او اسلامي حزب تر منځ د سولې خبرې په بشپړ ډول افغاني وې او د حکومت په دغه اقدام سره په بین الافغاني مذاکراتو د ولس او وسله والو مخالفانو باور زياتيدلی شي، د اسلامي حزب او افغان دولت تر منځ د سولې د هوکړې لاسليک؛ د افغانستان وسله والو مخالفانو ته د سولې واضح پیغام ورکوي چې حکومت د سولې راوستلو لپاره ژمن دی او دوی بايد په دې بهير هيڅ ډول شک او ترديد ونلري، له يادې هوکړې وروسته د ښاغلي حکمتيار له بښلو سره نورو هغو ټولو ته لاره هوارېږي چې په ورته کړنو تورنې دي. د دغې هوکړې له لاسليک وروسته هغو وسله والو طالبانو ته چې د مذهبي ايډيالوژۍ له مخې يې د حکومت مخالفت کاوه؛ له حکومت سره د مخالفت او جنګيدلو دليل هم ختميږي. همداشان په وسله والو طالبانو کې د اسلامي حزب په نفوذي وسله والو باندې هم اغيز پريباسي چې وسله کيږدي او د اسلامي حزب په شان سياسي مبارزه وکړي.

د دې تر څنګ د اسلامي حزب او افغان حکومت تر منځ د سولې هوکړه لاسليکول د حکومت په سیاسي چوکاټ هم اغيز لري. د دغې هوکړې په لاسليک سره به د حکومت په چوکاټ کې د واک تعادل رامنځته کړي، په ځانګړي توګه دهيواد شمال چې تر ډيره په کې يوه ډله او يو حزب واکمن دی. دا چې د اسلامي حزب او حکومت تر منځ د سولې په هوکړه ليک د ملي يووالي په نامه له حکومت سره لاسليک شو نو د حکومت مشروعيت ته چې پای ته رسيدلی؛ يوه پلمه په لاس ورکوي. په دې مانا چې که چيري خلک د ملي يووالي حکومت مشروعيت تر پوښتنې لاندې راولي نو حکومت به له اسلامي حزب سره د سولې هوکړه مخې ته کوي چې هوکړه د ملي يووالي له حکومت سره شوې ده او که د حکومت مشروعيت ختم وي نو بیا له اسلامي حزب سره سوله هم مشروعيت نه لي. او خلک چې سولې ته تږي دي نو په هيڅ صورت له اسلامي حزب سره سوله تر پوښتنې لاندې نه راولي. په همدې ترتيب به د ملي يووالي حکومت مشرانو ته هم د حکومت د مشروعيت يوه پلمه په لاس ورشي.

د حکمتيار مسوليت

د اسلامي حزب امير ګلبدين حکمتيار بايد له افغان دولت سره د سولې وروسته خپل ټول جنګي فعاليت پایته ورسوي، خپل وسله والو راټول او د جنګي مبارزې پر ځای سیاسي مبارزې ته وهڅوي، د اسلامي حزب له نومه ګټه اخيستونکې ډلې راټولې، چاڼ او تر يو نوم لاندې راجمع کړي څو په بيلابيلو نومونو له حکومته د امتياز اخيستو لړۍ ودريږي. ښاغلی حکمتيار بايد داسې لاره غوره کړي څو په هیواد کې د ويشل شوي افغان ولس د يو ځای والي سبب شي. خپله تيره مفکوره بايد بدله او داسې لاره غوره کړي چې په حکومت کې د واک د تعادل سبب شي. انجينر ګلبدين حکمتيار بايد د ټولنې اوسني حالات درک کړي او د همدې حالاتو په درک سره بايد خپلې موخې د ملي ګټو په رڼا کې تعقيب کړي. تر ټولو مهم دا چې په وسله والو مخالفانو کې د خپل نفوذه په استفادې بايد له وسله والو مخالفانو سره د سولې زمينه برابره کړي.

لیکنه : خوشحال آصفي