آیا راه رشد غیر سرمایداری پاسخگوی  اهداف استراتیژیک خلقهای جهان…

مقدمه این را همه میدانند که در ایجاد جنبشها وحریانات تند…

استاد ګل پاچا الفت 

خدای بخښلی  استاد گل پاجا الفت  هغه  لوی  او وتلی…

د سیاسي ګوندونو په جوړولو او فعالیت کې د مرام…

 انسان له اوله په ټولنیز ژوند کې د ګډو موخو…

خاطر شاد 

رسول پویان  تـو گـویی خامـۀ پاییز کلک استاد است  به هر طرف…

برجحان تعلقات!

امین الله مفکر امینی                     2025-07-09 برجحان ز تـــــــــعلقات وافکاری واهی خدا جوییــــــــم با…

اگر سقراط ‌پدر فلسفه است، کنفوسیوس یا ملاصدرا چرا چنین…

بخش دوم از مقاله‌ی سقراط، تیشه‌زنی، به ریشه‌ی دانایی. بحثی از…

پاسخی به پرسشی

محمدعثمان نجیب  آغا صاحب گرامی، نه دانستم دلیل شتابان شما برای…

استاد قیام الدین خادم 

استاد خادم د پښتو ادبیاتو په اسمان کې له هغو…

روشنگری روس، ملی گرا، رفرمیستی، علم گرا

Lomonossow, Michail(1765-1711 آرام بختیاری لومونسف؛- شاعر، دانشمند، روشنگر. میشائیل لومونسف(1765-1711.م)، شاعر، محقق، فیلسوف،…

د سیاسي ګوند او سازمان اساسي او تشریفاتي سندونه

د یوه سیاسي ګوند او د هر سیاسي او ټولنیز…

اعتراف به خطا؛ اخلاق و پل عبور از تاریکی به…

نوسنده: مهرالدین مشید  تاریخ، دادگاه اشتباهات مشترک ما تاریخ معاصر افغانستان و…

وقتی اژدها می‌غرّد، خرس می‌خروشد و فیل می‌خرامد؛ بشکه زرد…

نوسنده: مهرالدین مشید  پیام نشست شانگهای برای طالبان؛ نشانه‌ای از افول…

در سوگ کنر

بمناسبت زلزله ي مهلک ولایت کنر از زمین لرزه کنر هر…

درمراثی قربانییان زمین لرزه ی مشرق زمیـــن !

امین الله مفکرامینی                   2025-02-09! بدیــــــــده اشکِ ماتم و بدل خونم ز لغزشِ…

اشک قلم 

رسول پویان  اشک قلم به صفحـۀ دل ها چکیده است  صد لاله…

استاد عبدالروف بینوا

استاد بینوا د هېواد، سیمې او نړۍ په کچه ستر…

کودکانی که کودکی نمی‌ کنند

خیابان، خانه بی‌در و پیکر کودکان فراموش‌ شده! فرشید یاسائی *  ما…

بحران هویت ملی؛ ناکامی ملت سازی و به زنجیرکشیده شدن…

نویسنده: مهرالدین مشید نیم قرن مبارزۀ سیاسی و فرهنگی و تبدیل…

سقراط، تیشه‌زنی به ریشه‌‌ی دانایی

دیدگاهی از مکتب دینی-فلسفی من بیش‌ از این نه می‌دانم. در…

خوشحال خان خټک

د ادب او فرهنګ درنو او پتمنو مینه والو! ګڼ شمېر…

«
»

درحاشیه اعتراضهای سیاسی ومدنی مردم فاریاب

قدرت سیاسی قدرتی اجتماعی است که محور ان دولت است درکل  به معنای سلطه راندن به دیگران است. ازاین رو بعضی موقع قدرتمندان  سیاسی  نسبت تحمیل فرمانهای خویش بالای مردم به نافرمانی و واکنشهای عاطفی ومحلی وقومی یا عقلانی  مردم مواجه میشود. دراین صورت  برای تحقق واجرای خواستها وارزوهای مدنی شان ا زلحاط جامعه شناسی سه روش وجو دارد ،که مجریان حکومتی میتوانند درپیش  گیرند : “روش اقناعی ، مادی وخشونت” . این سه روش زمینه انرا مساعد میسازد تا میان حکمای سیاسی ومخالفین قدرت سیاسی یامردم سازش و  مدارا بوجود اید  . اولین اقدام روش اقناعی یامادی میباشد. سپس دراخرین تحلیل اقدام خشونت امیز است!.چنانکه امروز مردم ولایت فاریاب نسبت تبدیلی والی قبلی وتعین  والی جدید ازجانب دولت، اقدام به اعتراضهای مدنی کرده اند. به این رو ناخشنودی ومخالفت خویشرا با تظاهرات مردمی ابرازداشته اند. سخن گوی ریاست جمهور ی دولت اسلامی افغانستان درمقابل این  اعتراضهای مردم فاریاب گفته:   تقرر والی ها یک امر “سیاسی” است نه انتخابی! این دلیل انقدر علمی وقناعت بخش نیست برای اینکه بین ملت دولت  فاصله دور وجود نه دارد. نشانهء قدرت سیاسی دروجود والیها  برشالوده یی رضایت  مردم  ورایزنی بامردم ونماینده گان انها درمحلها بوجود می آید نه براسا س انتصاب و تعین شخصی! باید این اصل درکشور ما نسبت تنوع اقوام  درولایات باید درالویت دولت برای حل مناقشه های قومی واجرای حقوق مساوی میان اقوام مورد توجه قرار گیرد. اگر صداقت وشفافیت دراین عرصه وجود داشته باشد؟قدرت سیاسی ازنظر افلاطون وارسطو ، : جدا از جامعه نیست. قدرت سیاسی یعنی جامعه. قدرت سیاسی عبارت از کل قدرت جامعه است وتنها به دلیل فنونی که دران بکار می رود از دیگر مناسبات ممتاز می شود. به این رو بین دولت وجامعه ویا اقتصاد وسیاست یا اخلاق و سیاست یا دین وسیاست یا فرهنگ وسیاست، فرقی نیست. انسان یعنی شهروند. هرفعالیت جامعه یا شهروندان جامعه دارای ماهیت سیاسی است. شهروند فقط از راه فعالیت سیاسی به استعداد های خویش تحقق می بخشد وتنها به برکت سیاست به مرتبه انسانی دست می  یابد.   حکومت قانون ، رابطه یی  معین مبتنی برعقل، با مردم دارد.  طوریکه  فرانتس نویمان دانشمند  المانی درکتاب ازادی وقدرت وقانون   خود مینویسد:” قدرت سیاسی را نمی توان با انرژی درفزیک سنجید بلکه مقولهء علوم سیاسی به شمار آورد . سیاست فقط به معنای فن دست یافتن به هدف است.”  برای اجرای این هدف دولت به عنوان مدعی تامین کننده یی منافع همگانی اجتماع درکل بدون تبعیضهای قومی و زبانی وسمتی درافغانستان باشد. باید اقوام وگروهای متنازع را سمت وسو درجهت  دگراندیشی ،همسوگرایی وبرادری وبرابری  دهد. نه به سوی شقاق و اختلافهای تباری! باید اجرای اصول قانون تآمین کننده  این مولفهای انسانی باشد.  رهبران دولت افغانستان درگام نخست باید به مثابه الگوی ملی درتمام عرصه های اجتماعی و اقتصادی وسیاسی براصل حقوق  شهروندی ومدنی  عمل کنند . نماینده واقعی خواستهای همه اقوام باشد. نه براساس سلیقهای شخصی و گروهی وتباری .

رستمی.

چنانکه فرانتس نویمان دانشمند المانی میگوید:” روشنفکران وجدان جامعه است . روشنفکر تولید کننده ازادی است.”رویکردها: کتاب ازادی وقدرت وقانون . نوشته، فرانتس نویمان