«سازش» و «سازشکاری» یعنی چه؟

‫ رفیق نورالدین کیانوری ــ پرسش و پاسخ، شمارهٔ ۲۰، دی‌ماه ۱۳۵۹ــ…

دو کلمه؛ همچون دو پرخاش

Eklektism, Dogmatism. آرام بختیاری التقاطی و دگماتیسم؛ دو واژه یا دو سیستم…

«اسپینوزا در ترازوی مکتب من بیش از این نه‌می‌دانم: فیلسوفی،…

تذکر ضروری و تازه و بکر!در پایان هر بخش لینک…

                 یک گرفتاری با مافیا

        و یک دنیا آموزش شرعی، حقوقی، سیاسی و مدنی                          (قسمت دوم)                        چرا…

ژئوپولیتیک ساختار قدرت؛ تنوع قومی و آیندهٔ دولت‌سازی در افغانستان

نویسنده: مهرالدین مشید افغانستان؛ از رویای فدرالیسم تا کابوس بالکانیزه شدن…

آیا محمد اشرف غني د بیا راڅرګندېدو په درشل کې…

نور محمد غفوری لنډیز د ۲۰۲۱م کال د اګست له سیاسي بدلون وروسته…

برگردان، یا همان واژه‌ی شناسای عربی ترجمه

محمدعثمان نجیب نماینده‌ی مکتب دینی-فلسفی من بیش از این نه می‌دانم از گذشته‌‌های…

چرا صدای گاندی ها در کوهستان‌های افغانستان پژواک نیافت ؟

نویسنده: مهرالدین مشید جغرافیای خشونت، سیاست قبیله‌ای و غیبت ماندلاها در…

جمعبندی غیر تحلیلی از جریانات اخیر نظامی و دپلماتیک افغانستان…

آنچه سیاسیون و نظامی های پاکستان پس از حملات هوایی…

                     یک گرفتاری با مافیا

محمد عالم افتخار         و یک دنیا آموزش شرعی، حقوقی، سیاسی و…

فلسفه سیاسی فردوسی و روانشناسی ترس در شاهنامه

دکتر بیژن باران نتیجه‌گیری. شاهنامه فردوسی چیزی بیش از یک…

سناریوی براندازی طالبان؛ از سوی پاکستان و ایران!؟

نویسنده: مهرالدین مشید براندازی طالبان واقعیت ژیوپولیتیک یا توهم تحلیل گران دراین…

دو کنیز در سحرگاه فلسفه یونان

Greece Philosophie.2800j. آرام بختیاری فلسفه یونان؛ افسانه و عرفان، منطق و برهان. در…

جنگی حاجی

آقای "جنگی حاجی" (به کُردی: جەنگی حاجی) با نام کامل…

 شانسی برای نجات افغانستان باقی مانده یا فرصت‌ها از دست…

نویسنده: مهرالدین مشید بیداری وجدان جمعی مردم؛ بازسازی مشروعیت سیاسی این پرسشی…

مارکسیسم قلب جوانان را تسخیر می‌کند

ا. م. شیری «چگونه یک ایدئولوژی غربی مانند مارکسیسم می‌تواند در…

عالم تنهایی 

رسول پویان  آزاد و ســرافـــرازم در عـالـم تـنهـایی  عشق و دل بیدار است تا…

هرمشکل حل گردد

امین الله مفکرامینی           2025-10-11! نازم آن قامت رسـا که نگردد خـــــــم زاِدبــــار همــتـــــــی…

جګړه او ورور وژنه د هېواد ستونزې نه شي حل…

 نور محمد غفوری سریزه نیمه پېړۍ کېږي چې په افغانستان کې جګړه…

پاکستان؛ درگیر جنگ نیابتی هند یا اسیر میراث تروریست‌پروری های…

نویسنده: مهرالدین مشید پیاله کافی؛ دیروز زهری به کام مردم افغانستان…

«
»

د هیواد د مینې شاعر ښاغلي حفیظ ملیار کاري او ادبي هڅې 

 حفیظ ملیار څوک دی؟

   د هیواد وتلی شاعر او لیکوال ښاغلی عبدالحفيظ  «مليار » دخدای بښلي اروا ښاد مرزا عبدرزاق خان ساپي زوی په ١٣٣٤ه ش کال د  لغمان د ولايت مرکز   

عمرزائي د دندی  د شکور اباد په کلي کې  په یوه روښان فکره کورنۍ  کې سترګې دونیا ته پرانیستلې دي ۰خدای بخښلی پلار یې دخپل وخت مشهور مرزا او شاعرانو  څخه وو چې قلم او اشعار یې په خپل عصر او زمان کې د هیواد والو د پام وړ ګرځیدلي دي ۰

  ملیار صیب وایي : زه مې خپل پلار  د لغمان مرکز د مهترلمک د ابتدايه ښوونځۍ کې شا مل کړم  د ١١ کلو وم چې پلار مې ومړ او ما د ژوند د ستونزو سره ، سره  خپل زدکړو او تعلیم ته ادامه ورکړه٠

   ښاغلی حفیظ ملیار په کال ١٣٥٤ه ش کې د لغمان ولایت د  د روښان دليسې د ١٢ ټولګي څخه فارغ شوی او په کال ١٣٥٥ه ش کې د ننګرهار  په عالی دارالمعلمين کې شامل اوپه کال ١٣٥٧ه ش کې د نو موړي دارالمعلمين څخه فارغ شوی دی٠ 

 په ملکي برخه کې ملیار صیب  دهیواد په مختلفو برخو کې دندې ترسره کړي دي۰  په لمړي ځل ملیار صیب په کابل کې د سعدالدين انصاري د متوسطې دسر معلم په  ټوګه پاته شوی دی او بیا وروسته دلغمان دوﻻيت دمخابرا تو دمدير په ټوګه یې دنده تر سره کړې ده  ۰ورسته تر هغې دکا بل دولايت د بريښنا په رياست کې د محاسبې په عمومي مديريت کې ديوې برخې دکنترول دامر په توګه دندې تر سره کړي دي ۰

 ښاغلی ملیار صیب  په نطامي برخه کې هم تر زده کړو وروسته د کورنیو چارو په وزارت کې په لاندې برخو کې دندې تر سره کړې دي :۰

لمړی : دکورنیو چارو د وزارت د تشريفاتو په قطعه کې دبلوک قوماندان په توګه ۰

دویم : د صحي خدماتو په ريا ست کې دټولي د قوماندان په توګه ۰

دریم :په مزار شريف کې داول  سمت دماموریت دمرستيال په توګه ۰  

۰څلورم : د مزارشريف په ولایت کې د رهايشي ساحی د قطعې د قوماندان په توګه 

 پنځم : دشمال په اوپراتيفی زون کی د پولیسو د قطعې معاون او بیا داستقا متونو دامر په توګه په دندو پاته شویدی۰

 وروستي وظيفه یې په کابل کی د کورنیو چارو د وزارت  دمکروريانونو دمحافظې او د ٢٠٤ قطعی دپيژند دامر په تو ګه وظايف  اجرا کړيدي ٠ 

ومو ویل چې هغه  شاعر دی او د شعراوشاعرۍ سره یې   له وړکتوبه څخه مينه درلوده چې په اکثره کلتورې پروګرامونو  کې یې شعرونه لوستلي او د هیواد په مجلو او انټر نيټي پاڼو کې یې شعرونه نشر ته رسیدلي دي ۰   يوه شعري ټولګه یې د«د اوښکو سيلا ب» تر سرلیک له چاپه راوتلی او بله شعري ټولګه یې چاپ ته اماده ده  اوډیری خوږ ژبو هنرمندانو یې هم شعرونه په خپلو خو ږو اوازونو کې کمپوز کړيدي ۰ ملیار صیب له کال ٢٠٠١ څخه را پديخوا د اتريش په هیوادکې  د جلا وطنی په حالاتو کی شپی سبا کوي او په اتريش کې افغانانو ته د کلتوري ودې په مقصد د افغانانو د کلتوري کميټې د مرستيال په توګه خپلو  فعاليتونو ته ادامهورکوي ۰

د ملیار صیب د شعر او شاعرۍ په اړه

مـــــــــا چی خښوئ ماته دعا وکړئ

یـــــــــاد مې کړئ وطن اوتمنا وکړئ

اوښکی مې هجران کې ډيرې تللي دي

نـــــــــــه چې په حفيظ  مليار ژړا وکړئ

                                                                   مليار

ښاغلی حفیظ ملیار د خداى بخښلي شاعر او اديب پلار( مرزا عبدالرزاق خان ) ته

 دپلار دورځې په وياړ لیکي : ۰

وياړ مو وې ،عزت او افتخار مو وې

شمله مو وې نعمت مووې ،غمخوار مو وې

ديره مو وې، هجره مووې ،جرګه مووې

دنيا مو وې ،ډيوه مو وې ،دلدار مو وې

مينه ،شفقت او د زړګي رڼا

دعا مو وې ،رحمت مو وې او پلار مو وې

روح دې مدام ښاد اوسه نامدار پلاره

بهار مووې ،ګلزار مووې ،مليار مو وې

حفيظ مليار

 ليکوال اوعلمي شخصيت ښاغلي  ډاکټر عبدالطيف « ياد» د ښاغلي حفیظ ملیار په اړه لیکي : ۰ 

 په پښتو او پښتنوالې مین شاعر ښاغلي عبدالحفیظ ملیار دا مهال داتریش دهیواد دویانا په ښار کې دپردیسۍ شپې او ورځې تیروي۰ 

دښاغلي ملیار صیب په شعرکې د جان او جانان خبري هم شته، وفا او د جفاویرونه هم شته د وطن یادونه هم شته اودهیواد د مکار دښمن افشا کول هم .ملیار صیب د شعر د لارې ښه هیوادنی مبارز دی او تل یې دا سنګر تود او ګرم ساتلی دی او دشعر د کهکشانونو کاروان یې ګړندی دی او تل د ځوان کول د هڅونو لپاره هم شعر ونه وايي په تیره بیا دکرکیټ اتلانو ته یې هم ډیر شعرونه لیکلي دي۰ 

د ښاغلي ملیار صیب شعرونه له اهنګ او ترنمه ډک دي او دهیواد مشهورو سندر غاړو دده  اشعار د سرو تال سره زمرمه کړي دي اولاهم دا لړۍ روانه ده ۰

ډاکټر  عبدالطيف « ياد»۰

 ښاغلي ملیار صیب د  کلي او ټاټوبې په یاد وایي:۰

که په کلي مې راځې خوزه به نه يم

ما به زړه کې يادوې خو زه به نه يم

جنازه مې که د ستا له کوڅې یوسي

بيابه اوښکې تويوې خوزه به نه يم

هغه دجانان د لرې والي او مساپرۍ درد ژړوي  او په یاد یې داسې وایي :۰ 

جانانه مساپره دزړه حال خودې راليږه

که خپله راتلی نشې نواحوال خودې راليږه

سهاردوخته ناست يمه دباد ښکلو وږموته

دزلفوعنبرينو داشمال خودې راليږه

هغه د سالوسۍ ژوند رټي او د مینې او محبت په تنده او نشه کې وایي : ۰

شرابي يمه ساقي ته مې سلام

چې کړي مينه هر سړي ته مې سلام

چې په ناز ناز دې راويښ کاندي له خوبه

شوراو شرنګ دلاس بنګړي ته مې سلام

چې په مينه درته وګوري ملياره

دمورجانې ورين تندي ته مې سلام

په مهاجرت کې یې د خپل ګران  هیواد پلازمینه کابل یاد ژړوي او وایي : ۰

بې څښتنه خوار او زار نشې کابله

بيا زخمي په زړه ازار نشې کابله

دعليم په لمسون خپلو په اور وسوې

بيا لمبې ، لمبې انګار نشې کابله

د کوزې پښتونخوا د ملي تحریک د مشر منظورپشتین په اړه وایي:۰

چا ويل شرنګ دپيمانو دی ميکدو کې

چا ويل شوردغيرتو دی پښتنو کې

دمنظور په شان ځوانان سره يوشوي

جوش د وينو پاريدلی دی رګو کې

لراوبر به سره زر يو شي ملياره

لوی ارمان به مو پوره شي ارمانو کې

دا وه د ښاغلي ملیار صیب د شعرونو د پيل شوېو ملغلرو څو بیلګې ، ملیار صیب ته د بسیا او هوسا ژوند تر څنګ د روغتیا او  لا بریاوو هیله کوم ۰

په ډیره مینه

منشن ګلدبخ – جرمني

۱۴ – ۴ – ۲۰۲۰

م ۰ کال