توهم پولی، دستمزد، تورم ـــ برشی از کتاب: «درس‌گفتارهای کاپیتال»

دانش و امید، شمارهٔ ۲۹، اردیبهشت ۱۴۰۴ ــ  اوایل سال ۱۴۰۳،…

     انزوای نمایشی، همکاری پنهانی: از انکار علنی تا توافق پشت…

نویسنده: مهرالدین مشید انزوای دیپلوماتیک تا معامله در سایه: روایت دوگانه…

یوغلط خبر د جنجال منبع

نور محمد غفوری په دې ورځو کې د مغرضو او دروغجنو…

و.ای. لنین- وحدت فلسفه و سیاست

ترجمه. رحیم کاکایی اوگورودنیکوف ولادیمیر پتروویچ، دکتر علوم فلسفه، پروفسور، رئیس کرسی…

ناله یی میهن

رخت سفر ببستم و سوی وطن شدم در آرزوی دیدن مهد کهن…

از شمس النهار ، بنیاد گزاری مطبوعات مدرن

1میرعبدالواحد سادات ترقیات عالم روبه بالاست  ما از بالا به پایین می…

روز جهانی مطبوعات و روزگار آشفته و نابسامان روزنامه‌نگاری در…

نویسنده: مهرالدین مشید هرچند روز جهانی مطبوعات (۳ می) فرصتی است…

ریشه‌یابی پیدایش سادات، خواجه، آقا و بار بی‌معنای مذهبی دادن به…

محمدعثمان نجیب بخش نخست:  مراد من این‌ است تا بدانیم، چرا مردمان…

مارکوزه؛- فیلسوف التقاطی جنبش دانشجویی

Herbert Marcuse (1898-1879) آرام بختیاری نیاز  فیلسوف "چپ نو" به فرویدیسم. مارکوزه (1979-1898.م)،…

مسئولیت اخلاقی رسانه ئی  در دفاع مشترک از روشنگری ،…

نوشته  از: بصیر دهزاد   قسمت دوم  ادامه قسمت اول   نباید یک اصل عمده…

مسئولیت اخلاقی رسانه ئی  در دفاع مشترک از روشنگری ،…

نوشته  از: بصیر دهزاد   قسمت اول   انگیزه این مقاله  تداوم بحث های…

وحدت ملی یگانه ضامن بقای کشور است

اگر از چهار راهی ها گذر کنی مزدور کار ،…

تقسیم جهان 

رسول پویان  زمیـن در بین غـولان جهـان تقسیم می گردد  تـوگـویـی از…

یووالی د بریا کيلي، د نن ورځې اړتیا

ليکنه: حميدالله بسيا په تاریخ کې ډېرې داسې شېبې شته چې ملتونه…

نقش و جایگاۀ اصلی دین در جهان معاصر

نویسنده: مهرالدین مشید فشرده عصر حاضر، که با بحران‌های هویتی، اخلاقی، زیست‌محیطی…

 ماکار گرو نیروی توانای جها نیم 

             به استقبال روز بین المللی کارگر  انسان بخاطر زنده ماندن خود…

پیام تبریک به مناسبت اول ماه مه، روز همبستگی کارگران…

درود بر تلاشگران خستگی ناپذیر زندگی،   اول ماه مه، روز گرامیداشت…

هار و فراق 

 نوشته نذير ظفر ساحل ورجنيا  28 اپريل 2025 امد  بهار و   سبز …

تراشه قلب فنآوری دیجیتال سده 21

بیژن باران قلب فنآوری دیجیتال تراشه در طراحی، تولید، کاربرد، ساختن…

افغانستان؛ طعمه قدرت‌های منطقه‌یی و قربانی جنگ‌های نیابتی

چکیده افغانستان طی دهه‌های اخیر همواره درگیر جنگ، بی‌ثباتی و بحران‌های…

«
»

کابل که اسلام آباد، اسفنديار ولي خان د چا ګټي پالي؟

 

په داسې حال کې ولسمشر غني د ملګرو ملتونو په ۷۲ غونډې کې د ګډون لپاره نيويارک ته تللی او تمه کېدله چې غني به د ملګرو ملتونو غړو هيوادونو ته او امريکا ته د پاکستان څېره لا هم بربنډه کړي؛ په پاکستان کې د عوامي نشنل ګوند مشر اسفندیار ولي خان ویلي چې د امریکا نوې ستراتېژي د افغانستان او پاکستان دواړو لپاره تباهي ده. ولي خان ويلي واشنګټن دې دلته پر بل شوي اور تېل نه پاشي، ډونالډ ټرمپ که د درېیمګړي رول نه شي لوبولی، لږ تر لږه دې داسې پالیسۍ نه خپلوي چې دلته پر وار دمخه بل شوي اور تېل وپاشي.

د افغانستان او جنوبي اسیا لپاره د امریکا نوې ستراتېژۍ ته د پاکستان د عوامي نشنل ګوند مشر اسفندیار ولي خان غبرګون په داسې مهال دی چې تيره ورځ د پاکستان لومړي وزير په افغانستان کې د څه مودې وړاندې ترسره شوي خونړي بريد کې د پاکستانيانو په لاس لرلو اعتراف وکړ. شاهد خاقان عباسی، منلې چی د کابل زنبق څلور لارې ځانمرګی بريدګر افغانستان ته په احتمالی توګه د پاکستان څخه داخل شوی دی. د زنبق څلور لاري برید کی ۱۵ زره کیلوګرامه چاودیدونکي توکي کارول شوي وو او د ۱۵۰ تنو څخه ډیر يې شهیدان او ۵۰۰ څخه ډیر نور يې ټپیان کړل.

اوس پوښتنه دا ده چې اسنفنديار ولي خان د افغانستان او جنوبي اسیا لپاره د امریکا نوې ستراتېژۍ ته ولې غبرګون ښودلی دی؟

نوموړی له څه ډاريږي چې وايې د امریکا نوې ستراتېژي د افغانستان او پاکستان دواړو لپاره تباهي ده؟

اسفنديار ولي خان که دومره د افغانستان په درد درديږي او د افغانانو غم ورسره وي نو بيا ولې په افغانستان کې د زنبق څلور لاري د بريد اړوند د شاهد خان عباسي پر اعتراف چوپه خوله پاتې شو؟

ولې يې د عباسي له اعتراف وروسته د پاکستاني حکومت پر دوه مخي، منافقانه او د افغانانو د وژلو په سياست نيوکه ونه کړه؟

د ټولو پوښتونو ځواب يواځې همدا کيدلی شي چې اسفنديار ولي خان هم د آی آیس آی له پيسو خړوبه کيږي او کله هم چې ظاهراً د افغانستان په ګټه کومه خبره کوي تر شاه يې د پاکستان لويې ګټې نغښتې وي. ځکه پاکستان هميشه له ډيورنډ کرښې هاغاړي پښتانه مشران د افغانستان او پاکستان تر منځ د ترينګلو اړيکو د رغولو د يوې سترې وسيلې په توګه کارولي دي او کله هم چې پاکستان خپل هدف ترلاسه کړی دی نور يې پښتانه مشران لکه د پيپسي خالي بوتل شاته غورځولي دي.

کله چې په افغانستان کې د شاه شهيد خونړی بمي بريد ترسره شو چې په کې په سلګونو ملکيان شهيدان او ټپيان شول؛ ولسمشر غني پاکستان ته تند غبرګون وښود او په دغه پيښه کې يې مستقيماً پاکستان پړ کړ. له دغې پيښې وروسته د کابل او اسلام آباد اړيکې بيخي سړې شوې چې پاکستان يې د رغولو لپاره ډيرې هڅې وکړې. د افغان ولسمشر غني د پخلا کولو لپاره د پاکستان پارلماني پلاوی راغی خو ناهيلی بيرته ولاړ، د ژورناليستانو پلاوی يې راغی خو ناهيلی ولاړ، د پوځ مشر يې کابل ته راغی خو ناهيل ولاړ، بلاخره پاکستان د «پښتو» له کارد څخه ګټه واخيستله او د کوزې پښتونخوا پښتانه مشران يې ولسمشر غني ته جرګه کړل. هماغه و چې غني هم د پښتنو مشرانو بلنه ومنله او د کابل او اسلام آباد اړيکې بيا ځلي نورمالې شوې.

دا چې په دې وروستیو کې پاکستاني چارواکي د امریکا نوې تګلارې سخت اندېښمن کړي دي او د خپل ځان د ژغورلو لپاره یې په هرې ممکنې لارې چې وي لاس پورې کړی دی. نو په همدې اساس ويلی شو چې د امریکا نوې ستراتيژۍ ته د اسفنديار ولي خان غبرګون هم د آی ايس آی په لارښوونه ترسره شوی او يواځې د پاکستان ګټې تعقيبوي. ځکه له يوې خوا د پاکستان حکومت په دې هڅو بوخت دی چې په نوې ستراتيژۍ کې پر پاکستان د امريکا شته فشار څخه د تيښتې لار پيدا کړي او له بلې خوا د آی ايس آی په پيسو خړوبه کيدونکي مذهبي او سياسي ګوندونو مشران.

نه يوازې اسفنديار ولي خان بلکې له ډيورنډ کرښې هاغاړې ټول پښتانه مشران يا له مجبورې ورځې او يا هم په شعوري توګه د پاکستان ګټې تعقيبوي او هغه څه کوي، کوم چې ورته د پاکستان پوځ يا هم د استخباراتو له خوا امر شوی وي.

لیکنه : خوشحال آصفي