از روایت سازی تا مهندسی نفوذ و تاثیر گذاری بر…

 نویسنده: مهرالدین مشید     سفید سازی، معامله و مهار؛ الگوهای نوین تعامل…

د ارواښاد سمیع الدین « افغاني » د پنځم تلین…

نن  د ارواښاد  سمیع الدین « افغاني »  چې  د…

از نیم قرن دست آلودگی بیگانگان

باید درس عبرت گرفت ! افغانستان در جغرافیای موجود جهان از…

به پیشواز شب یلدا

دوباره نوبت دیدار یلداست شب برف است و یخبندان و سرماست دگر…

فیثاغورث

نوموړی د نړۍ تر ټولو لوی فیلسوف او ریاضي پوه…

آنارشیسم؛ نوستالژی اتوپی است

Anarchism.  آرام بختیاری ناکجاآباد مدینه فاضله، شوق دیدار بهشت زمینی بود.   واژه یونانی…

ایستاده گی طالبان در برابر جریان شکست ناپذیری تاریخ

نویسنده: مهرالدین مشید فرهنگ تسامح گرای خراسان تاریخی و ستیزه جویی…

علم او ټکنالوژي؛ د رښتینې خپلواکۍ محور

په اوسني عصر کې د نړۍ بڼه په بشپړه توګه…

تله‌ی «شرِ کوچک‌تر»؛ چرا نباید بد را در برابر بدتر…

هانا آرنت، فیلسوفی که عمر خود را صرف مطالعه ریشه‌های…

هستی، انسان و عدم 

رسول پویان  عمری گذشت در خم و پیچ مدام هیچ  بـودن نـدیده مانـدن کس در دوام هیچ  جاه و جلال و قـدرت آدم فـسـانه بود  ابحـاری در سـراب تخیّـل تمــام هیچ  زور…

            ائتلاف های شکننده و شجره نامۀ سیاه سیاستگران افغانستان

نویسنده: مهرالدین مشید تغییر ناپذیری طالبان و ناتاثیر گذاری مخالفان اعتماد…

             خواب ظلمانی

خفتگا ن رویا ی  یک  آرا مش ا ند  همچوکشتی بسته…

      نسبت ونسبیت 

نسبت بیان منسوب ومربوط ،ربط وتعلق وبا مفاهیم تناسب ،متناسب…

این هم بیاد تاریخ بماند

قومگرایی و ائتلاف ها بر بنیاد قومیت حلال مشکل افغانستان نیست! گرایش…

چرا اخلاق در همه‌ عرصه‌های زنده‌گی میان بیش‌ترین بشرِ قرنِ…

اخلاق‌نگری به سیاست‌مدارانِ بد اخلاق: مورد ترامپ محمدعثمان نجیب نماینده‌ی مکتب-دینی فلسفی من…

برابری حقوی + استعداد ذاتی = شایسته سالاری...!

انسان ها٬ نظر به توانایی های ذاتی برابر آفریده نشده اند.…

مرغ رویا  

رسول پویان  مسوزان بال پـرواز پرستـوهـای زیبا را   میفگـن در قفسهای طلایی…

تعامل که انزوا؟

نور محمد غفوري په نړیوالو اړیکو کې د هېوادونو برخلیک د…

از کابل تا دیاسپورا؛ روایتی از هفت خوان رنج های…

نویسنده: مهرالدین مشید افغانستان؛ در گره گاۀ تروریسم و مردم این…

هویت و عوامل تعیین‌کننده آن: بررسی علمی و تحقیقاتی

نور محمد غفوری خلاصه هویت یکی از مفاهیم بنیادین علوم اجتماعی و…

«
»

ظلم هم حد لري


لیکنه: م – س

     د یوه هېواد، یوې ټولنې او یوه چاپیریال د بري راز په ښوونې او روزنې کې نغښتی دی. په هره اندازه چې  زدکړې پراخې وي، په هماغه اندازه سهولتونه وي. د حکومت  د یو اړخیز اوربند تر پای ته رسېدو وروسته پوځي عملیات پیل شول. طالبان د دې لپاره چې په پوځي برخه کې تر سخت فشار لاندې راغلل، د یوه ولایت د ټولې ولسوالۍ لسګونه ښوونځي یې تر یوه ګواښ وروسته د زده کوونکو پر مخ وتړل. دا ولایت له پلازمینې لرې هم نه دی، لوګر د کابل ګاونډ کې دی او محمدآغه هم هغه  ولسوالۍ ده چې له کابل سره په خوا کې پرته ده، د دې ولسوالۍ اراضي داسې ده چې غرونو را چاپېره کړې، کرنیزې ځمکې په کې کمې دي، له زړه یې یو سیند تېر شوی چې ژمي کې ښه غوړمیږي خو پسرلي او اوړي کې یې خونده نه وي، دغلته په منځني ډول هر کس تر دوه جریبو زیاته کرنیزه ځمکه نه لري،  نو هره کورنۍ هڅه کوي چې خپل ماشومان او اولادونه په زدکړو سمبال کړي، له څو کلونو راهیسې دا لړۍ روانه ده چې ښه نتیجه یې ورکړې، خو زرغون ښار د دې ولسوالۍ تر ټولو ناامنه سیمه ده، زرغون ښار کې د طالبانو فعالیت د دې سبب شوی چې ور څېرمه کلي لکه ده نو او دادو خېل هم له کنتروله ووځي، دغلته دې سیمو کې د قاري برهان په نوم یو کس دی چې اصلن د همدې سیمې دی خو بس بلا ګرځیدلی او دوه پښې یې په یوې موزه کې کړي دي او پوهنې پسې یې رااخیستې ده.

    نن سبا محمدآغې ولسوالۍ کې حالات ډېر ترینګلي دي، ولسمشر همدې ولسوالۍ پورې اړوند دی، د همدې ولسوالۍ سرخاب کلي کې نړۍ ته راغلی، د ملي امنیت لوی رییس هم د همدې ولسوالۍ د مغل خېلو کلي اوسېدونکی دی. معصوم ستانکزي او ولسمشر ته داسې لاس تر زنې کیناستل ښه نه ښکاري. کله چې زه محصل وم، کابل پوهنتون ته له خپل کلي په بایسیکل تلم راتلم خو اوس دغلته وحشت خور دی. د کلیو د بیا رغاونې او پراختیا وزیر هم د شاهي کلا اوسېدونکی دی، خو دې درې واړو چارواکو د لوګر په هکله کوچنی ګام نه دی پورته کړی. ولسمشره دې کې خو شک نشته چې کارونه دې ډېر دي خو لږ  هغې سیمې ته هم توجه وکړه چېرې چې تا په کې خاپوړي کړي دي. ولسمشره د دې ولسوالۍ خلک په ‌‌ډېر بد حالت کې دي، تاسو پوهیږئ چې تر یو اړخیز اوبند وروسته دې څه وشول، د محمداغې ولسوالۍ ټول فعال ښوونځي چې د زرګونو نجونو په ګډون په کې شاوخوا ۴۰ زرو زده کوونکو زدکړې کولې، د طالبانو تر ګواښ وروسته دا څو ورځې کیږي چې بند دي، دا په داسې حال کې ده چې دې ورځو کې  څلور نیم میاشتنۍ آزموینه هم روانه ده.

  د قاري برهان تر مشرۍ لاندې وسلوال هم خور لري، مور لري، ترور لري او باالاخره کورنۍ لري، له پوهنې سره دښمني هغه هم په دا ډول څه مانا لري، ولې داسې کیږي، پوهنیز نظام چې چېرې غوړېدلی وي، خلک غوړېدلي وي او پوهنیز نظام چې چېرې بې خونده وي، هغه سیمه بېرته پاتې وې. د محمدآغې دوه لوی او ستر کلي زرغون ښار او ده نو داسې دي چې ټولې کورنۍ به ښایی ترې وتلي وي، که کومې کورنۍ پاتې دي، هغه هم زیاتره  په بزګرۍ او نورو شخصي  بوختیاو کې مصروفې دي. څوک چې حتی قلم په جیب ګرځي، محمدآغه ورته سور تنور ګرځېدلی دا څو کاله کیږي چې دې ولسوالۍ کې درز غوبل دی. د څو میاشتو مخکې کسیه ده، محمد اجمل د میدان وردګو په ولایت کې د ملي اردو په لیکو کې دنده تر سره کوله، خو وسلوالو طالبانو د خپل کور مخې ته په ډزو وویشت او  ځای پر ځای ووژل شو. دغه پېښه د سیمه ییزو پولیسو پوستې ته نږدې په شاوخوا لس متري واټن کې وشوه. د دې پېښې په تر سره کېدو سړي ته څو پوښتنې را ولاړیږي، یو دا چې ولې دغه پوسته دومره بې غوره وه؟ دوهم که بې غوره نه وه، نو  څه علت و چې دغه پېښه وشوه، او نورې داسې لسګونه بې ځوابه پوښتنې.

                   خبره بلخوا ولاړه نه شي د یوه نسل د ژوند خبره ده، د لوګر ولس ته په کار ده چې له نفاق لاس واخلي د لویې پکتیا خوست ولایت د یادونې او ستاینې دی  کوم ولایت چې زیاتره سیمې یې د ترهګرو له اصلي مرکز وزیرستانونو (سویلي وزیرستان او شمالي وزیرستان) سره پرتې دي. د لوګر او خوست توپیر دا دی چې هلته (خوست) کې خلک یوه خوله دي، ولسي تړون لري، خپلې ملي اوشخصي ګټې یې تعریف کړي دي، طالب وسلوالو ته یې سرې کرښې ور ښودلي ورته یې ویلي چې له سرو کرښو تېرېدل څه عواقب لري، خو لوګر کې ولس د اتفاق پر ځای بې اتفاقه دی، دغلته د سرو کرښو په نوم څه نشته، بس ولس ډېر بې اتفاقه دی او د دې بې اتفاقیو پایله ده چې محمدآغې غوندې یوې سیمه کې ماشومان  او زده کوونکي له خپلو اساسي حقونو زدکړو بې برخې کیږي.

     د زدکړو دښمنان د آی اس آی غلامان دي، آس اس آی دا غواړي چې زمونږ ټولنه همداسې محتاجه او له زدکړو بې برخې وي، خو داطالبان دي چې باید سم فکر وکړي، نړۍ چېرې رسېدلې، مونږ لا هم د پردیو جګړو لپاره د خپل هېواد ورانولو ضد نیولي یو، د محمدآغې ولس سم نیم کوچېدلی، کوم چې پاتې دی، باید له زدکړو محروم نه شي، محمدآغه کې ډېر په زدکړو مین ولس پروت دی، خو دې ولس ته نور په کار ده چې ودریږي او طالبانو ته په څرګنده ووایی چې زمونږ او تاسو نه کیږي تاسو په دولت بمبار کړو، کور  په کور کونډې رنډې او در په در شوو، د محمدآغې یو کلی احمدزیو کلارکې به داسې کور نه وي چې یو ځوان یې وژل شوی نه وي، اصلي علت یې همدا د زدکړو نه تر سره کېدل دي، احمدزیو کلا کې طالبانو خلک تباه کړل، سم نیم ځوانان یې په بند کې دي، یا له طالبانو سره د همکاریو په تور نیول شوي او یا مخامخ جګړو کې وژل شوي دي.

   زمونږ  هېواد نور د پردیو جګړو پر ځای آبادي ته اړتیا لري، آیا دا به مناسبه وي چې له زدکړو سره دې دښمني وکړو، آیا دا ښه ده چې کانکور کې له محمدآغې څوک ونه لرو، آیا دا مناسبه ده چې د ښځینه و ناروغي د نارینه ډاکټرانو تر معاینې لاندې تداوي شي؟؟؟

                  که پښتون یې او د لور په زدکړو شرمیږې خو په دې هم وشرمیږه چې ښځه دې، خور دې، او بالاخره مور دې ولې د نارینه و ډاکټرانو لخوا معاینه شي، آیا دا جایزه بولې، آیا پښتون ولي دې دا اجازه درکوي چې لور او مور دې نر ډاکټر وګوري، که وایی چې نه هیڅکله نه، خو دا وړه لور او خور دې ولې له زدکړو بې برخې کوې، پر هغې زدکړې وکړه، طالبه که غواړي چې خپل کلي او ولس کې څو ورځې له عزته ډک ژوند ولرې، نو د تعلیم په وړاندې مه دریږه، له تعلیم سره دښمني له ځان سره دښمني ده، هغه ټولنې له بهرني ښکېلاک خلاصې دي چې وګړي یې په زدکړو سمبال وي، د یوه پښتون په صفت زه هم نه غواړم چې په برخلیک مې پاکستانی او امریکایی واکمن وي، له دې حالته د وتو لپاره باید یو او بل په غېږ کې ونیسو، زدکړې فرضي جهاد اعلان کړو، لکه هزاره وروڼو چې اعلان کړي او دا څو کاله کیږي چې ثمره یې اخلي.  که غواړو چې ټولنه مو له بهرني ښکېلاک او اسارت وتلي وي، باید زدکړې داسې فرض وبولو لکه پنځه وخته لمونځ. زدکړې، زدکړې او هغه هم عصري زدکړې.

                                                    پای