فلسفه امید بلوخ،- میان مارکس و مسیحا

Ernst Bloch (1885-1977 ) آرام بختیاری سوسیالیسم حتمی است !، مارکسیستی یا…

دلزار حسن

استاد "دلزار حسن" (به کُردی: دڵزار حەسەن) شاعر، نویسنده و…

مقام عشق 

رسول پویان  کلام عشـق و محبت چقدر شیرین است  نبید خسرو و…

تحول در متغیرهای ژئوپلیتیکی افغانستان: بازتعریف نقش طالبان در معادلات…

نویسنده: مهرالدین مشید افغانستان در معرض تلاطم؛ از صعود سریع تا…

برای نخستین‌بار، مصاحبه‌ی طولانی من با هوش‌مصنوعی

محمدعثمان نجيب  بخش دوم پندار من نسبت به هر پدیده‌یی منفی نی‌ست.…

 ما و گفته های شرل بنارد، همسر  آقای خلیلزاد پیرامون…

نوشته بصیر دهزاد  در یک تحلیل ، ارزیابی  و محورچه باید…

شهروندی بنیاد عملی دموکراسی

شهروندی به مفهوم منتفی امت نیست. بلکه رویکرد عملی از…

برهی که رفته ایم!

امین الله مفکرامینی      2025-22-05! بـرهی که رفته ایم ورویــم،نگردیم بــرعقــــــــب ورجان وتنــراوقربان داریم…

نشست تخصصی و کارگاهی فردوسی‌شناسی در بروجرد برگزار شد

به گزارش رها نیوز، و نقل از دکتر "محمد فصیحی"…

مارکس و اتحادیه‌های کارگری(فصل دوم)

مارکس علیه پرودونیسم و باکونیسم نوشته: آ. لوزوفسکی برگردان: آمادور نویدی مارکس علیه پرودونیسم و باکونیسم کارل…

آنجا که دیوار ها فریاد می زنند؛ روایت یک ویرانی…

نویسنده: مهرالدین مشید از خشت تا خیال؛ روایت خانه ایکه طالبان…

اُلیګارشي څه شی ده؟

نور محمد غفوری د اُلیګارشي په اړه په (قاموس کبیر افغانستان) کې داسې…

دو پرسش

۱-- آیا در افغانستان قوم یا ملیتی است که اجدادشان…

چالش های درونی میان طالبان و مخالفان آنان؛ آزمونی تعیین‌کننده…

نویسنده: مهرالدین مشید طالبان و دور زدن گروها و سیاستگران نابکار…

من و هوش مصنوعی CHATGPT

دوستش‌ شوید… محمدعثمان نجیب بخش نخست از دیر زمانی می‌شنیدم که هوش‌مصنوعی ابداع…

دی‌دار آشنا، گزاره‌یی نکو از گزارنده‌گان نکو

لطفاً نامش را مگر تغییر بدهید. محمدعثمان نجیب برمقتضای نیاز، وظایف گونه‌‌گونی…

درک لنین از عدالت

ترجمه. رحیم کاکایی کازونوف الکساندر سرگیویچ، دکتر علوم فلسفه، پروفسور دانشگاه دولتی…

افغانستان در یک ناگزیری

افغانستان که در یک ناگزیری ناشی از فشارهای آمریکا و…

کنګره څه شی ده؟

  نور محمد غفوری یادونه: له ټولو هغو ځوانانو څخه چې د فیسبوک او…

آدرنو؛- نابغه تئوری، ناتوان در عمل

Adorno, Theodor (1903-1969) آرام بختیاری نقش آدرنو، در مکتب فرانکفورت. تئودور-آدرنو(1969-1903.م)، فیلسوف،جامعه شناس،…

«
»

د تذکرې پر لومړي مخ افغان کلمې څخه، نه تیریږو!

     

د افغان په ننګ مې وتړله توره

ننګیالی د زمانې خوشحال خټک یم

خوشحال بابا

نن مې د تاجیک میډیا په بریښناپاڼه کې چې د افغانانو ترمنځ د کرکې او بېلتونپالنې په خپراوي کې له څو کلونو راهیسې له بهره دنده لري د یو مشهور سیکټاریست، دریادلي په نوم د « شترهای تان را از شناسنامه های ما بیرون کنید» تر سرلیک لاندې لیکنه کې ولوستل چې « پس از ماه ها گفتگو و کشمکش، نماینده گان شورای ملی متن و شکل و دیگر نکته هایی را که در شناسنامه نمایانده شوند، نهایی ساختند و برای رییس جمهور فرستادند که مهر تایید بر آن بزند. واژه ” افغان ” از شناسنامه برداشته شده است . نام، نام خانواده گی، سن و نشانی و محل تولد و دین در روی شناسنامه به چشم خواهند خورد .

این که کلمه ” افغان ” از شناسنامه زدوده شد، یک پیروزی بسیار بزرگ برای همه کسانی است که به خاطر دور انداختن نام اوغان از شناسنامه های نو، مبارزه کردند و یک ضربه کاری و کشنده است»

همدارنګه د مقالې لیکونکی ملي ارزښتونو او افغانانو ته د یو لړ نورو سپورو ستغو اوکنځلو په ترڅ کې زیاتوي « رستاخیز شانزدهم آذر ( قوس ) سال 1392 در پاک ساختن لکه ننگین نام ” اوغان ” از جبین شناسنامه های نو، نقش بسیار اساسی و تعیین کننده داشت. در آن روز، برای نخستین بار در تاریخ خونین دو صد شصت و چند ساله اوغانستان پنجهزار نفر که بیشتر شان جوانان دلیر تاجیک بودند، به خیابان ها ریختند و فریاد زدند که ” ما افغان نیستیم ! “»

همدارنګه  د ژوندون ملي تلویزیون خپرونې هم ددې خبرې پخلی کوي چې د ولسي او مشرانو دواړو جرګو د شخړیزو چارو د حل ګډ پلاوي هم ، د تړلو دروازو ترشا او د غیبي لاسونو په مرسته، د تذکرو پر مخ د افغان کلمې له لیکنې سرغړولی او د افغانانو له دوه غوښتنو یاني د تذکرې پر مخ د افغان او دین د کلمو له لیکنې څخه يي یوازې یوه غوښتنه، د دین په نوم، د تذکرې پر مخ منلې او د توشیح لپاره يي ولسمشر کرزي ته استولې.

 لکه څنګه چې ټول خبر یوو، د افغانستان ولسي جرګې د روان میلادي کال د مۍ په ۳۰ مه، په غوڅ اکثریت پرېکړه وکړه چې تذکرو کې دې د قوم پر ځای یوازې د ملت (افغان) کلمه ولیکل شي.

په دې اړه د BBC د هغه مهال په یوه راپور کې لولو «  قانون جوړوونکي وايي، په ډېټابېس کې د هر قوم ځانګړنې شته، خو یوازې د تذکرې په کارت کې د افغان ټکی ذکر شوی دی.

د افغانستان د نفوسو د ثبت قانون چې شاوخوا يوه اونۍ وړاندې د ولسي جرگې له خوا تصويب شو اوه څپرکي او نهه ديرش مادې لري، چې تر ټولو لانجمنه برخه يې د شپږمې مادې څلورم بند و چې په هغې کې ويل شوي و چې د هر افغان د قام او ټبر پر ځاى دې د افغان ټکى وکارول شي.

د دغه قانون د تصويب پر مهال هم د دغه بند په وړاندې غبرگونونه په ډاګه شول، خو د رايو له کارونې وروسته دغه ماده په بشپړه توگه تصويب شوه.

قانون جوړوونکي وايي، په ډېټابېس کې د هر قوم ځانګړنې شته، خو یوازې د تذکرې په کارت کې د افغان ټکی ذکر شوی دی.»

اوسمهال چې ولسې جرګه کې د نظارشورا د یوې ټاکلې کړۍ په توطیه، ټوله ولسې جرګه یرغمل نیول کیږي او په مشرانو جرګه کې هم داسې کړۍ د ولسې جرګې پخوانۍ پریکړه له منځه وړي او بیا په ګډه د تذکرو پرمخ  د افغان کلمې لیکنه غورځول کیږي، دا په حقیقت کې د افغانیت په وړاندې یوه کودتا ګڼل کیږي چې روسته نور ابعاد به يي هم یو په بل پسې ورو ورو راڅرګند شي!

دا د سیکټاریست دریا دلي د څرګندونو خلاف چې وايی « پنجهزار نفر که بیشتر شان جوانان دلیر تاجیک بودند، به خیابان ها ریختند و فریاد زدند که ” ما افغان نیستیم ! “»

د لاریون او افغان ضد نارو پایله نه ده، بلکې په ولسې او مشرانو جرګه کې د نظارشورا د کړۍ، پلان شوې توطیه ده چې سرچینه يي له هیواده بهر پيلیږي. په دې توطیه کې له نظارشورا سربېره، چې ښکاره د دریځ پر سرنڅیږي د ایران او پنجاب لاسونه هم له ورایه څرګند دي.

د افغان او افغانستان نوم په سیمه کې د ایران او پاکستان په زړه تور داغ دی اوغواړي د نظارشورا او په ولسې او مشرانو جرګه کې يي د خپلو نورو لاسپوڅو په مټ د سیمې له نقشې وتوږي.

که په ولسې، مشرانو جرګه او حکومت کې ددغو پردیو دېره تالي څټې نه وي، څنګه کېدای شي د افغانستان د یوې وړې درې لکه پنجشیر یو څو ډاکوان دې د افغانستان په برخلیک لوبې او جوارې وکړي!

که څه هم په ښکاره داسې ښکاري چې د افغانستان  په حیثیت ، راتلونکې او تاریخ لوبې چې نظارشورا او په دولتي واک کې نوره شریکه مافیايي مخته وړي د ولسمشر کرزی له پام او سترګو لیري وي، خو ددې سناریو ټولې برخې یو په بل پسې د کرزي د واک په مهال او دده تر چپن لاندې ترسره کیږي، هیڅوک دا نه شي منلای چې کرزی دې ددې لويي توطيي له بېلا بېلو پړاوونو، نه وي خبر!

اوس چې د ولسې جرګې او مشرانو جرګې لوبغاړو د سریال روستۍ برخه ولسمشر کرزي ته استولې، افغان ملت به وګوري چې کرزی د دوی له برخلیک سره څه کوي؟

که کرزی هم له افغان نوم سره ورته جفا وکړي او د نظارشورا په پل قدم واخلي، پریکړه به يي افغانان ونه مني، هسې به په تاریخ کې خورا بد او تور نوم پریږدي او تاریخ به د نورو په سر کې له کرزي، پوښتنه وکړي!

همدا نن که نظارشورا او د هغوی ایراني او پنجابي ملاتړي، د افغان په کلمه راایسار نکړای شي، نورې توطيي هم یو په بل پسې راروانې دي.

چې افغان کلمه حذف شوه، د افغانستان نوم خپله بې دروازې قلا پاتیږي او دوام ته يي اړتیا نه لیدل کیږي.

د افغانستان د پیسو نوم افغانۍ، ملي سرود، ملي اصطلاحات، عسکري نومونه، د افغانستان خپلواکي، تېر تاریخ ، ویاړنې او ملي اتلان ټول تر نقشې لاندې دي!

ناپوه اکثریت او خاین اقلیت، تل د سراښو ګاونډيانو او د افغانستان د بدخواهانو د لاس اله ګرځي!

موږ د تذکرو پر لومړي مخ د افغان کلمي لیکنه غواړو او له دې څخه، نه تیریږو!

نه تیریږو !

نه تیریږو!

د ۲۰۱۴ کال د جنورۍ ۱۵ مه

سرلوڅ مرادزی