تاملی بر  دیدگاه های «خدا مرده و یا اینکه سکوت…

نویسننده: مهرالدین مشید درامدی بر دو تجربه‌ی متفاوت از غیبت الهی اندیشه‌ی…

نصایح نامچه

موسی فرکیش «نصایح‌نامچه»، در حقیقت متن گفتار و پیشنهادهای عبدالرحمان خان…

یازدهم سپتامبر؛ مبارزه با تروریسم یا چرخه معکوس تحول در…

نویسننده: مهرالدین مشید حملات یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ نه تنها سیاست خارجی…

 آیا راه رشد غیر سرمایداری پاسخگوی  اهداف استراتیژیک خلقهای جهان…

مقدمه این را همه میدانند که در ایجاد جنبشها وحریانات تند…

استاد ګل پاچا الفت 

خدای بخښلی  استاد گل پاجا الفت  هغه  لوی  او وتلی…

د سیاسي ګوندونو په جوړولو او فعالیت کې د مرام…

 انسان له اوله په ټولنیز ژوند کې د ګډو موخو…

خاطر شاد 

رسول پویان  تـو گـویی خامـۀ پاییز کلک استاد است  به هر طرف…

برجحان تعلقات!

امین الله مفکر امینی                     2025-07-09 برجحان ز تـــــــــعلقات وافکاری واهی خدا جوییــــــــم با…

اگر سقراط ‌پدر فلسفه است، کنفوسیوس یا ملاصدرا چرا چنین…

بخش دوم از مقاله‌ی سقراط، تیشه‌زنی، به ریشه‌ی دانایی. بحثی از…

پاسخی به پرسشی

محمدعثمان نجیب  آغا صاحب گرامی، نه دانستم دلیل شتابان شما برای…

استاد قیام الدین خادم 

استاد خادم د پښتو ادبیاتو په اسمان کې له هغو…

روشنگری روس، ملی گرا، رفرمیستی، علم گرا

Lomonossow, Michail(1765-1711 آرام بختیاری لومونسف؛- شاعر، دانشمند، روشنگر. میشائیل لومونسف(1765-1711.م)، شاعر، محقق، فیلسوف،…

د سیاسي ګوند او سازمان اساسي او تشریفاتي سندونه

د یوه سیاسي ګوند او د هر سیاسي او ټولنیز…

اعتراف به خطا؛ اخلاق و پل عبور از تاریکی به…

نوسنده: مهرالدین مشید  تاریخ، دادگاه اشتباهات مشترک ما تاریخ معاصر افغانستان و…

وقتی اژدها می‌غرّد، خرس می‌خروشد و فیل می‌خرامد؛ بشکه زرد…

نوسنده: مهرالدین مشید  پیام نشست شانگهای برای طالبان؛ نشانه‌ای از افول…

در سوگ کنر

بمناسبت زلزله ي مهلک ولایت کنر از زمین لرزه کنر هر…

درمراثی قربانییان زمین لرزه ی مشرق زمیـــن !

امین الله مفکرامینی                   2025-02-09! بدیــــــــده اشکِ ماتم و بدل خونم ز لغزشِ…

اشک قلم 

رسول پویان  اشک قلم به صفحـۀ دل ها چکیده است  صد لاله…

استاد عبدالروف بینوا

استاد بینوا د هېواد، سیمې او نړۍ په کچه ستر…

کودکانی که کودکی نمی‌ کنند

خیابان، خانه بی‌در و پیکر کودکان فراموش‌ شده! فرشید یاسائی *  ما…

«
»

  خاطرات انقلابی گری ؛ بحث شیرین آنارشیسم

نصرت شاد

         آغاز و پایان متفکرین آنارشیسم .

 

پرودن ، متفکر آنارشیست فرانسوی بین سالهای 1865-1809 زندگی نمود . مادرش آشپز ، پدرش مسگر ، و خودش کارگر چاپخانه بود . او میگفت تا زمانیکه تعادل و تساوی روی کره زمین برقرارنشود ، خطر انقلاب در همه جا هست . وی برای نظم اجتماعی آنارشیستی، رفرم را پیشنهاد میکرد تا انقلاب را . او در رابطه با زنان دارای افکار مردسالارانه ارتجاعی زمان و جامعه خود بود . در نظر وی معضل جامعه معمولا در وضعیت اقتصاد آنست ونه درسیاست آن .

از جمله آثار پرودن – اعترافات یک انقلابی ، موضوع فدرالیسم ، برنامه انقلاب ، و کتاب مالکیت چیست ؟ هستند . مارکسیستها نظرات اورا اتوپیستی ، خرده بورژوایی ، ارتجاعی ومحصول ایدئولوزی دوران بحران میدانند . جرج سورل او را بزرگترین فیلسوف اجتماعی قرن 19 فرانسه نامید . وی میگفت زندگی سیاسی باید با زندگی خصوصی افراد هماهنگی داشته باشد

پرودن پیش بینی کرده بود که قرن بیست قرن حاکمیت سیاسی فدرالها خواهد بود ، چون سوسیالیسم چیزی غیرازبرقراری فدرالیسم نیست . مارکس اصطلاح و مفهوم ” مبارزه طبقاتی ” راازپرودن گرفت . در کتاب ” فقر فلسفه ” مارکس به ردشعار وحدت پرولتاریا وطبقه متوسط اوپرداخت . از جمله دیگر آثار او – عدالت در انقلاب و کلیسا ، یادداشتهای روزانه ، در باره فدرالیسم و ضرورت پایه گذاری یک حزب انقلابی ، مالکیت و مالکیت فدرالی ، و ایدههای اصلی انقلاب در قرن 19 ، هستند. آنارشیستها غالبا خواهان جامعه ای فدرال با تولید کنندگان و مالکین خرد بودند . نظرات پرودن حتی امروزه میان پاره ای از سندیکالیستهای آنارکوسندیکالیستی چپ اروپا طرفدارانی دارد .

پرودن در سال 1848 بعنوان سوسیالیست وارد مجلس ملی فرانسه شد ولی سرانجام سه سال به زندان افتاد وبعد از آزادی به بلژیک فرارکرد . پرودن را آغاز اندیشه آنارشیسم مدرن در غرب میدانند . اوغیرازکمونیسم وکاپیتالیسم ، نظام آنارشیستی را فرم سوم اداره جامعه میدانست . وی پیرامون زنان و یهودیان عقایدی نادرست داشت . آنزمان متفکران و هنرمندانی مانند نیچه ، گوته ، مارتین لوتر ، واگنر ، شوپنهاور ، و برادران گریم ، نیز دارای اینگونه افکار سنتی و ارتجاعی بودند .

تروتسکی اورا رابینسون کروزه سوسیالیسم نامید . از جمله دیگرآثار پرودن – مالکیت دزدی است ، و پورنوکراتی یا زنهای زمان مدرن ، هستند . پرودن را آغاز سیراندیشه آنارشیسم مدرن در غرب میدانند . از زمان او طبقه کارگررا پرولتاریا نام نهادند . در گفته های پرودن میتوان تضاد و تناقض های زیاد پیدا کرد . او نخستین بار عنوان آنارشیسم را به ثبت در آکادمی پاریس رساند . وی محافل روشنفکری را با مقوله های دولت ، مالکیت ، و اتوریته آشنا نمود . پرودن را پدر سندیکالیسم آنارشیستی نیزمیدانند . گروه دیگری اورا پدر جامعه شناسی مدرن و یکی از نظریه پردازان فدرالیسم و جنبش تعاونی بشمارمی آورند . مجموعه آثار او شامل چهل عنوان کتاب ، چهار جلد مکاتبات با مبارزان اجتماعی آنزمان ، و یازده جلد یادداشتهای گوناگون او هستند . دو کتاب مشهور دیگر پرودن – اعترافات یک اتوپیست ، و حضرت موسی ، هستند .

نسل دیگر نظریه پردازان آنارشیسم، شامل – ویلیام گودوین ، آگوستین سوخی ، پاول گودمن ، هربرت رید ، تولستوی ، و جرج آورل است .

ویلیام گودوین انگلیسی میان سالهای1836-1756  زندگی نمود . کروپتکین نخستین بار اورا بعنوان آنارشیست معرفی کرد . او میگفت در جامعه ماشینی صنعتی آینده ،باید انسان فقط روزی یک ساعت کارکند . وی مدعی بود که ازدواج ناشی از یک اشتباه رمانتیک پیرامون عشق ابدی است . گودوین نخستین بار تضادهای کاپیتالیسم در باره کار و سرمایه را مطرح نمود بدون اینکه مانند مارکس به مبارزه طبقاتی برسد . او نه روی جنبش آنارشیستی قرن 19 بلکه بیشتر وی جنبش کارگری انگلیس و ادبیات رمانتیک کشورش اثر گذاشت . گودوین نخستین بار به طرح حذف دولت در جامعه انسانی پرداخت . مارکس و آون به مطالعه عمیق آثارش پرداختند . او میگفت که در انقلاب شور و احساسات حاکم است و نه عقل و منطق ، در آنجا خشونت تعیین کننده است و نه عدالت . گودوین همچون سایر آنارشیستها طرفدار اقتصاد مانوفاکتورها و تولیدکنندگان کوچک بود و نه مخالف تولید ماشینی . او موجب آغاز فلسفه آنارشیستی شد . از جمله آثار گودوین – عدالت سیاسی و تعثیر آن روی اخلاق و سعادت ، است.

  آگوستین سوخی ، آنارشیست آلمانی ، بین سالهای 1984- 1892 زندگی نمود . ازجمله اثار او – آمریکای لاتین میان ژنرالها و انقلابیون ، عبور شبانه از اسپانیا ، امید طولانی ، احتیاط ! آنارشیسم ، یک عمر در خدمت آنارشیسم ، انقلاب معلول بلشویکها، کارگران و دهقانان در کشور اوکرائین ، و فلسفه فکر و روح آزاد ، هستند .

william godwin  1756- 1836

augustin  souchy 1892 – 1984

herbert  read  1893- 1968