تبارز فضای مجدد جنگ سرد میان شرق وغرب
محمد عوض نبی زاده
مردم جهان در طی ماه های اخیردرمرحلۀ حساس و دشوار ازتاریخ خود به سرمیبرندودر حالیکه دربرخی ازمناطق جهان تقابل ورویاروئی میان روسیه وغرب شدت پیدا کرده و این تقابل درموردبحران اوکراین, الحاق شبه جزیره کریمیه به روسیه ,بحران سوریه و موضوع برنامه ی هسته ی ایران تشدید بیشتریافته و برخی از علایم جنگ سرد جدید میان شرق و غرب بمشاهده میرسد. جهان در یک گرداب آشفتگی و بی ثباتی سیاسی، فکری وساختاری می چرخد.اگر تشنجات فعلی بین مسکو وواشنگتن به یک جنگ سرد جدید منجر شود وبحرانِهای اوکراین , سوریه و موضوع اتمی ایران می‌تواند آغاز گر رویارویی تازه‌ی شرق و غرب باشد. جنگ سرد جدیددر خاورمیانه و نزدیک تأثیرگذاشته واین منطقه را به عرصه‌ی قدرت نمایی بین واشنگتن و مسکو تبدیل واکنون اولین نشانه‌های ازبازی بزرگ بین آمریکا وروسیه را میتوان درخاورنزدیک مشاهده نمود.
بعد از سقوط شوروی ,غرب با دادن وعده ی “دموکراسی و آزادی و مبارزه با فساد” گرجستان وآذربایجان را به زیر سلطه خود درآوردند، ممالک بالتیک را به پایگاه نظامی و تبلیغاتی خودبدل ونازی های فراری به آمریکا را در بخشی از آنها بر سر کار آوردند. در حقیقت این ممالک نیمه مستعمره، اربابان جدیدی یافتند در همه این ممالک مافیای قدیم ، به مافیای نوین بدل شد و استبداد بروکراتیک گذشته با رنگ و جلای جدید ادامه پیدا کرد. در اوکرائینِ بعد از کودتای اخیر توسط نازی ها، حکومت به اصطلاح ملی نازیها بر سر کار آمد که این رجاله ها ، پس از دست اندازی به اهرمهای قدرت، ماهیت فاشیستی و ضد بشری خویش را به بهترین وجهی در همین مدت کوتاه نشان دادند.
اگربحرانهای اوکراین وسوریه وبرنامه اتومی ایران ازطریق مذاکره حل وفصل نشوند باعث تقابل شدیدترنظامی میان شرق وغرب گردیده وامکان دارد منجر به انحلال پیمان ناتو ویا شعله ورشدن جنگ جهانی سوم گردد.زیرا تیره گی بی سابقه روابط غرب و روسیه را میتوان با زمان پایان جنگ سرد پشین مقایسه کرد. انکشاف تشنج در اوکراین بدون شک با منافع غرب و روسیه در خاورمیانه و رویدادهای مهم این منطقه پیوند خورده است. لذا این قضیه تأثیرمستقیم بر مسئله افغانستان خواهد گذاشت. چنانچه مشکل مسدود شدن راه های انتقال وسایل و تجهیزات نظامی امریکا از افغانستان از سوی روسیه زمانی مطرح شد که روابط بین روسیه و امریکا در ارتباط به بحران اوکرایین به وخامت گرایید.
هم چنین استقرار موشک‌های روسیه در نزدیکی مرز قزاقستان، برای حفاظت از کشورهای اتحاد شوروی سابق در مقابل تهدیدات احتمالی جریان افراطی در افغانستان پس از خروج نیروهای خارجی از این کشور تلقی میشود. روشن است که میدان قدیمی نبرد شرق و غرب یعنی افغانستان – کشوریکه تازه میخواهد مرحله دیگری از تبادل قدرت را از راه صندوق رای تجربه کند . در آینده ی نه چندان دور افغانستان پذیرای تقابل گسترده تری میان این دو جبهه نسبت به گذشته خواهد بود .
ازاینکه روسیه ی سرمایه داری حالا می خواهد به دوران اقتدار قبلی خویش برگردد ، ولی ممالک غربی بعد از سقوط شوروی سابق و ممالک اقمار ان برای بلعیدن خون مردم برممالک مذکورهجوم بردندتا نیروی کار ارزان ، بازارهای فروش و مواد اولیه و ثروتهای این ممالک را به چنگ آورند ومناطق نفوذ اقتصادی و نظامی و سیاسی و فرهنگی خویش را به سمت شرق و دستیابی به تمام سرزمین بزرگ اطراف روسیه ی زخم خورده توسعه دهد .گرچه جمهوری فدراسیون روسیه یکی از قدرتهای بزرگ اتومی با جنگ افزارهای پیشرفته بعد از امریکا درجهان استوکشور بسیار پهناور روسیه هزاران کلاهک هسته‌ای و صد‌ها موشک قاره پیما در اختیار دارد،. روسیه با حدود صد و چهل میلیون نفر جمعیت، بیش از هفده میلیون کیلومتر مربع، ده برابر ایران،و بزرگ‌ترین کشور جهان است. مساحت روسیه بیش از پنج برابر هند است، حال آنکه هند نزدیک به هشت برابر روسیه جمعیت دارد.
ولی نرخ رشد روسیه در سال ۲۰۱۴ که پیش از این ۵ / ۲ در صد پیش بینی شده بود، از نیم در صد بیشتر نخواهد بود. اقتصاد امروزی روسیه در اقتصاد جهانی ادغام شده وبه همین سبب، در برابر فشار‌های مالی و بانکی بسیار آسیب پذیر است. چون نزدیک به هفتاد در صد ارز صادراتی روسیه و پنجاه در صد بودجه این کشور از محل صدور نفت و گاز تامین میشود. ولی روسیه با توجه به وابستگیِ زیادش به مواد خام و تولید صنعتی درجه‌ی دوم خود، سال‌های زیادی ازلحاظ رشد اقتصادی از آمریکا دور است. رهبری روسیه ی فعلی به دام معجونی از ناسیونالیسم دوران تزار، مذهب ارتدوکس و استالینیزم گیر مانده است وبا وجود مشکلات اقتصادی تلاش دارد روسیه را بحیث ابر قدرت دومی از لحاظ نظامی در جهان مطرح نماید.
در ارتباط با تشدید تقابل میان شرق وغرب باید گفت که چند روز قبل شبکه تلویزیونی راشا تودی روسیه از ساخت یک موشک استراتژیک توسط این کشور خبر داد وگفت که به تازگی روسیه موشکی را آزمایش کرده‌که می‌تواند کوه‌های بزرگ یخ را ظرف مدت کوتاهی آب کند.موشک مذکور به عنوان یک سلاح استراتژیک آینده مدار در خدمت ارتش روسیه قرار خواهد گرفت . در ساخت این سلاح جدید، مواد منفجره از ترکیب ماده مگنسیوم و 20 عنصر دیگر که قابلیت اشتعال در آب و ایجاد دمای بسیار بالا استفاده شده است . موشک مذکور چند کیلومتر مانده به هدف همان کوه‌های بزرگ یخ در آسمان را منفجر و به شکل توپ‌های سفید سوزانی در می‌آورد که با سرعت 850 متر در ثانیه قطعات بزرگ یخ را ذوب مینماید .
در حالیکه یک موشک 5 تنی ازین نوع می‌تواند شهر بزرگی را ظرف نیم ساعت بسوزاند و چند موشک ظرف یک ساعت می‌تواند کوه‌های بزرگ یخ را به آب تبدیل وسیلاب ناشی از آن هر منطقه‌ای را ویران می‌کند.یک کارشناس نظامی روس میگوید، در جهانی که جاپان با ساخت ویروس‌های رایانه‌ای و ناتو با حمله به روسیه از طریق اوکراین درصدد تحکیم قدرت هستند، روسیه نیز ناگزیر به ساخت سلاحی است که بتواند از سرزمین و منافعش دفاع کند.از سوی دیگرروسیه برعلاوه ی حرکات جدید نظامی از جمله الحاق کریمیه به ان کشور و جابجائی نیروهای نظامیش در سر حدات شرقی اوکراین در کوتاه مدت میخواهد از بحران سوریه و هم از مذاکرات هسته‌ای [با ایران]نیز استفاده کند تا بر آمریکا فشار بیاورد.
همزمان با تشدیدبحران اوکراین امریکا و متحدینش نیز درمورد بحران اوکرین ارام نه نشستند و بروز۲۸ ماه مارس ۲۰۱۴ برای ممانعت از ورشکستگی اوکراین ,صندوق بین المللی پول هجده میلیارد دلار وام به حکومت فاشیستی کودتا در اوکراین که نه دموکرات و نه منتخب مردم و نه مداقع حقوق بشراست بپردازد. حکومت جدید دست راستی اوکراین فورا قرارداد استعماری را برای فروش اوکراین امضاء کرد که با پیوستن به قرارداد همکاری با اتحادیه اروپا نابودی همه صنایع سنگین اوکرائین نابودخواهند شد. پیشروی ناتو تا مرز روسیه، یعنی تقویت نازیسم در اروپا، افزایش خطر جنگ و ادامه سیاست نقض حاکمیت کشورها در سراسر جهان ویوگسلاویزه کردن جهان خواهد بود.
در صورتیکه هزینه ای که احتمال دارد امریکا واقعاً به روسیه تحمیل کند بسیار کمتر از چیزی است که ادعا می کند. پوتین درک نموده بود که امریکا دیگر برای پیگیری اهدافش توسل به زور را از دست داده و جرئت به راه انداختن یک جنگ جدید را ندارد.در حالیکه رهبری قوای ناتوگفته که برای جلوگیری از فروپاشی کامل اکرائین آماده ی واکنش بوده وجنگنده‌های بیشتری در هوا، کشتی‌های بیشتری در دریا و آمادگی بیشتری روی زمین گرفته است.
آمریکا , اروپا و روسیه در مذاکراتی که در ژنو با هدف کمک به حل بحران اوکراین تشکیل شده بود، بر سر منحل کردن گروه‌های غیرقانونی مسلح طرفدار روسیه در اوکراین وهمه ی تظاهرکنندگان مشمول عفو خواهند شد به توافق رسیدند .در ضمن مقامات اوکراین گفته است خواسته های معترضان را در باره برگزاری همه‌پرسی در منطقه برای تبدیل اوکراین به فدراسیونی با حقوق و اختیارات محلی ورسمیت زبان روسی می پذیرد. این تحولات در حالی صورت گرفته است که مقامات اوکراین برای روس‌هایی که قصد ورود به این کشور را دارند، محدودیت‌های تازه‌ای اعمال کرده اند.
ولی شبه‌نظامیان طرفدار روسیه به اشغال مراکز دولتی اوکراین کماکان ادامه می‌دهندهنوز نشانه‌ای از خروج شبه‌نظامیان طرفدار روسیه از مراکز دولتی دیده نشده است گروه‌های مسلح طرفدار روسیه از قبول و اجرای توافق ژنو برای تخلیه مراکز دولتی اوکراین تاهنوز خودداری می‌کنند.قرار معلوم تاهنوز برای حل بحران اوکراین طرف های در گیر گامهای عملی را به پیش نگذاشته است باید منتظیر ماند وگذشت زمان ما را درین مورد یاری خواهند رسانید.
– – بیستم – ماه- اپریل – سال 2014-
