8. اکتبر.2017  

محقق : څیړنوال کریم پوپل

مطابق ماده ۶۰ قانون مدنی افغانستان:ازدواج عقدی است که معاشرت زن و مرد را به مقصد تشکیل فامیل مشروع گردانیده حقوق و وجایبی را میان طرفین به وجود می‌آورد.در شریعت اسلامی ازدواج پس از عقد شرعی قانونی میباشد .غیر ازاین دواج نبوده جرم است. اهليت ازدواج وقتي كامل مي‌گردد، كه ذكور سن هجده و اناث شانزده سالگي را تكميل كرده باشند. ازدواج عقدی است که شرافت یک مرد را تکمیل می نماید. انواع ازدواج در افغانستان قرار ذیل میباشد.
۱. ازدواج اطفال
بعضی از فامیل ها غرض خوشی خانمها اطفال خودرا در کوچکی مزدوج ساخته الی بلوغیت آنها را نگاهداری می نمایند. بعضاً اینگونه ازدواجهای قبل از وقت پیامدهای ناگوار را نیز دارد.
۲.ازدواج های رسمی
این ازدواج معمولی بوده مطابق به رسوم وعنعنات افغانی زن ومرد پس از طلبگاری نکاح باهم شریک زندگی میشوند.
۳. ازدواج اجباری 
این ازدواج غیر عادی بوده بعضی های دختر خودرا جبرا با یک شخص به عقد نکاح می آورند. فقر اقتصادی، رسوم ناپسند، ناامنی و ادامۀ فرهنگ معافیت از دلایل عمدۀ افزایش ازدواج‌های اجباری و زیر سن قانونی در افغانستان است. سالانه بطور اوسط ۲۳۰ ازدواج اجباری بوقوع می پیوندد.
۴. شیربها 
در بعضی از ولایات غربی  افغانستان شخصی دختر خودرا در برابر یک مقدار پول برای داماد خود نکاح می نمایند. پسر تا زمانیکه تمامی پول خسر را پوره نکند حق ندارد خانم خودرا از خانه خسر ببرد . بعضاْ عروس در خانه پدر صاحب ۲ یا ۳ طفل میشود ولی الی تکمیل شیربها در خانه پدر باقی می ماند. مطابق به حکم شرعی اگر شیربها به رضایت داماد نباشد. کاملا حرام است.

۵.بد (خون بها)
بدترین ازدواج بد است. اگر شخص مرتکب قتل و یا امثال آن جرم بزرگ را در برابر یک فامیل مرتکب می گردد .این شخص پس از جرگه خواهر یا دختر خودرا به بد داده با یکی از اعضای فامیل متضرر نکاح می نماید. در حقیقت بد قربانی نمودن یک دختر است.

۶. آلش بدل
نوع از ازدواج است که مصارف عروسی را پائین آورده ۴ جوان خوشبخت میشوند. طوریکه یک فامیل دخترو پسر خودرا با دختر وپسر فامیل دیگربا هم مزدوج می سازند. این عمل اگر برضایت جوانان و فامیل هردو طرف صورت گرفته باشد حلال است. در غیر نکاح بدلی بوده بدلی دادن  زن در اسلام حرام است.

۷.ازدواج میراثی
در بسا حصص افغانستان اگر یک برادر می میرد خانم اورا برای برادر دیگرش ویا اقارب نزدیکش نکاح می نماید. درینگونه ازدواجها موضوع سن وسال مطرح بحث نیست .  علت عمده این ازدواج   موضوع  ننګ، ناموس وغیرت فامیلی بوده نمی گذارند بیگانگان به ناموس شان دست یابد.

۸. ازدواج دسته جمعی 
در بعضی حصص افغانستان بخصوص در میان مردم هزاره ۵۰-۱۰۰ جوان در یکروزدر یک تالار ازدواج می نمایند. این ازدواج جلوگیری از مصارف بیجا بوده جوانان به سادگی صاحب خانواده میشوند.

۹. نکاح توافقی
زن ومرد بیوه پس از توافق بین هم ویا توافق بین دوفامیل فقط با یک نکاح زن خانه شوهر میرود.درین گونه ازدواج موضوع پول مطرح بحث نمی باشد.

۱۰. بدلی
شخصی اگر مقروض کسی باشد ، پسرو دخترعاشق که غیر شرعی از خانه فرار کرده باشد ویا شخصی چیری را می خرد پول ندارد ، یا  کسی به  ناموس کسی دست درازی  نموده باشد وغیره عوامل که  مشابه این باشد . درینصورت طرف اصلی به شخص مقابل خواهر ویا دختر خودرا دربدل ارزش نامبرده و یا تلافی جرم  نکاح می نماید بدلی گفته میشود. بدلی در میان اعراب قبل از اسلام وجود داشت. این عمل حرام بوده مرتکبین آن مجرم شناخته میشوند.

۱۱. باختن در قمار
بعضی از قمار بازان در جریان قمار خانم دختر و یا خواهر خودرا در قمار باخته تحویل شخص برنده می نماید.این عمل در اسلام حرام بوده کننده این عمل مجرم میباشد.

۱۲. خرید وفروش
در بعضی حصص افغانستان دختران و زنان مانند امتعه خرید و فروش میشوند.

۱۳. نکاح موقتی (صیغه) 
در شرعیت نکاح دایمی و موقتی وجود دارد. ولی در افغانستان تا حال نکاح موقتی دیده نشده است. ممکن در میان مردمان شیعه مذهب وجود داشته باشد ولی خیلی سری است.

۱۴. جهاد نکاح 
جهاد نکاح یا جهاد جنسی یک نام متسعار برای رابطه جنسی در چارچوب جهاد است . دختران و یا زنان که به زور یا به میل خود، برای رفع نیازهای جنسی مردان جهادی اقدام می کنند. جهاد نکاح است. این گونه نکاح صرف در میان داعش شرعی خوانده میشود وبس. تا حالی کدام دختر افغان حاضر به جهادنکاح نشده است.

۱۵. ازدواج زیرسن با مرد بزگ سن

شخصی اگر دختر خورد سن خودرا بدون رضایت دختر به مرد مسن نکاح می نماید ازدواج زیرسن بوده غیر قانونی میباشد. مطابق به ماده  مرتکبین آن مورد باز پرس قانونی قرار می گیرند. منشع اینگونه ازدواج پول میباشد. در صورتیکه موضوع پول نباشد چنین واقعه رخ نمی دهد. بر اساس آمارهای ارائه شده از سوی سازمان ملل ، در حال حاضر بیش از ۴۶ درصد از دختران افغان قبل از سن ۱۸ سالگی و بیشتر از ۱۵ درصد پیش از سن ۱۵ سالگی ازدواج می‌کنند. براساس ماده ۷۱ قانون مدنی افغانستان، حداقل سن ازدواج برای دختران در افغانستان ۱۶ میباشد.

۱۶ . ازدواج بزور

این نوع ازدواج پس از جنگ داخلی در افغانستان مروج شده است. طوریکه قومندان محل یا زور گویان محل بدون رضایت دختر و  پدر مادرش دختر را از خانه کشیده به نکاح خود در آورده است . یا اینکه به دختری کسی اولا تجاوز نموده سپس به نکاح خود در می آورد. زیاده واقعه آن طوریست که قومندان به پدر دختر گفته است که تا فردا دستمال دخترت را برایم روان کن در غیر کشته میشوی. ندرتا هم اینطور واقعه وجود دارد که شخص زن مقبول شوهر دار را از خانه اش ربوده در عقد نکاح خود در آورده است.

۱۷. ازدواج فراری

بعضی از زنان افغان از خانه خود فرار نموده با مردی دیگر بدون اینکه طلاق حاصل کند ازدواج نموده است.  معمولا این گونه  زنها از افغانستان خارج شده در کشورهای خارج ازدواج دوم را می نمایند.

رسوم ازدواج در افغانستان

ازدواج سنت حسنه‌ای است که موجب تکامل و آرامش زن و مرد در کنار همدیگر می‌شود. عقد عفت، پاکدامنی، تکمیل شرافت ، دوری از انحرافات و تداوم نسل را درپی دارد از این رودر  دین مقدس اسلام عقد اهمیت حیاتی دارد.  به عباره دیگر ازدواج  یک حادثه طبیعی بوده که پس از شکل‌گیری ساختار جامعه بشری به فرهنگ  تبدیل گشته‌است. مطابق ماده ۶۰ قانون مدنی افغانستان ازدواج عقدی است که  معاشرت زن و مرد را به مقصد تشکیل فامیل مشروع گردانیده حقوق و وجایبی را میان طرفین به وجود می‌آورد.

ازدواج در افغانستان پس از آریائی‌ها تاریخ روشن دارد. در زمان زردشت  شکل خاص را به خود داشت که بطور ناچیز پس از ورود  فرهنگ عرب  هنوز باقی مانده‌است. مثلاً بستن کمربند سبز در کمر عروس از طرف فامیل عروس. این بدین معنی است که دختر ما بکر است. باوجودیکه ملیتهای گوناگون درافغانستان حیات بسر می‌برند ولی فرهنگ ازدواج چندان تغییراتی فاحش ندارد. صرف تفاوت کوچک بین شهرها و دهات وجود دارند. درافغانستان قبل از اینکه پسری با دختری ازدواج نماید لازم است چند مراحل قبل از ازدواج را طی نماید که چنین می‌توان نوشت.

۱ جستجوبرای پیدانمودن دخترمناسب

در این حالت مادرپسر خواهر و یا نزدیکان پسر در جستجو می‌شوند که  دختر مورد پسند خود را دریابند. دختر خوب کسی است که باید اطاعت به فامیل داماد داشته باشد، دارای  اخلاق خوب گذشته نیک، فامیل نیک نام داشته باشند. در جنوب افغانستان مردم دختر چاق وزیبا را دوست دارند. مردم عادی دختر کاری باری سرخم به خانه را خوش دارند. درشمال افغانستان درمیان ملیت  ازبک و ترکمن دختر عالی کسی است که زیاده  قالین  مرغوب ببافت. ولول یا قیمت بهای دختر از روی مقدار بافتن قالین درسال تعین می‌شود. تقریبا تمامی مردم افغانستان از داماد پول بها دختر خودرا اخذ میدارند.  این رسم در میان مردم کابل ننگین گردیده بود ولی حالا دوباره مروج شده است.

۲ طلبگاری

مراحل پرجنجال ازدواج همین دوره‌است زیرا مشکلات رضایت همه اعضای فامیل دختر خیلی مهم‌اند. در این مرحله فامیل دختر پرس وپال درمورد بچه و اعضای فامیل آن می‌کنند. در صورت موافقت شرایط خویش را به فامیل داماد  می‌گویند. مثلاً چقدر ولول  (پول بها دختر) مقدار طلا  لباس، وغیره برای دختر صحبت به عمل میآورند. در صورت موافقت هردو جانبین فامیل دختر روز شیرینی دادن را تعین می‌کنند.

۳ لفظ یا شیرینی داد

در روز شیرینی دادن یک تعداد از بزرگان مردینه فامیل پسر و دختر تشریف می‌آورند.  سبد  مملو از شیرینی باب از طرف یکی از بزرگان دختر به یکی از بزرگان پسر داده می‌شود و می‌گوید مبارک باشد. همه کف می‌زنند و فامیل  داماد  مقدار ی از پول را دریک بشقاب به فامیل دختر پیشکش می‌کنند. سپس در مورد شیرینی‌خوری صحبت می‌نمایند که آیا شیرینی خوری کنند یا نه. درافغانستان شیرینی‌خوری بالای پدر دختر است؛ ولی  فامیل دخترکوشش می‌کنند که مصارف شیرینی‌خوری را بالای داماد به‌اندازند. در صورت که شیرینی‌خوری یا محفل شیرینی کلان را جانبین نمی‌خواهند تجلیل نمایند. پدر داماد باید مقدار پول تعیین شده را درهمین روز بپردازد.

۴ شیرینی‌خوری

یکی از سنن فرهنگی غیر عرب مردم افغانستان است .که از سالیان دراز مردم  بخصوص زنان دختران جوان و اطفال را در خوشی غرق می نماید.

                            درین اواخر مصارف شیرینی‌خوری مانند عروسی شده‌است

مردم شیرینی‌خوری را بنام شیرینی کلان نیز یاد می‌کنند. به همین مناسبت از ۲۰ الی ۱۰۰ نفر از فامیل داماد و به همین مقدار از فامیل عروس دعوت می‌شوند. عروس در تخت که با رنگ شیرچائی مزین شده با داماد می‌نشینند. در این مراحل فامیل دختر سبد همراه با نقل و شیرینی که با رنگ شیرچائی آراسته شده به فامیل پسر تقدیم می‌کنند. اگر در سبد لباس مانده شده باشد در جواب باید فامیل داماد لباس بمانند درصورت عادی مقداری از پول را درمیان پاکت به فامیل عروس تقدیم می‌کنند.

۵ عیدی براتی و نوروزی

در صورت که در جریان نامزدی روزهای عید  شب برات  و یا  نوروز تصادم کند. فامیل داماد باید مقداری از کیک و کلچه را با چند جوره لباس به فامیل عروس ببرند. درنوروز صرف ماهی و  جلبی با یکدست لباس به خانه عروس می‌برند. جریان نامزدی مرحله مهم شناخت همدیگر اند. به ندرت درین مرحله دختر از پسر جدا می‌شوند.

۶خبری

درشهرها مردم توسط کارت مردم را دعوت مکنند ولی در دهات  تمام مراحل از طرف زنها اجرا می‌شود، خوشی‌ترین زمان برای خانمها دهات  خبری است. گروپ از ۱۲ نفری خانم‌ها با لباس مقبول بشمول اطفال به خانه‌ها می‌روند و مردم را در محفل عروسی دعوت می‌کنند. در عوض مردم لبیک گفته مقداری از شیرینی باب و  پول  را برای خبریها می‌دهند.  قریه های  دور را مردان خبر می‌کنند.  داماد و پدر داماد یک یا چند روز قبل از عروسی در نماز شام مردان را دعوت می‌کنند. درقریه جات در شب عروسی همه به عروسی شرکت می‌کنند؛ ولی از لحاظ نظاکت یکتعداد از بزرگان را بزبان باید یاد آوری کرد در غیر ان نمی‌آیند و خفه می‌شوند.

خرید وبرید کردن

یکی از مهم ترین اجزای ازدواج در افغانستان بخصوص در کابل خرید کردن است. در شهر کابل مردم در هوتل عروسی نموده مصارف خوراکی را خرید نمی نمایند. صرف لوازم آرایش طلا پیراهن بوت شال  البسه عروس ، میز که نکاح صورت می گیرد ، خرید آئینه شربت  مقدار ازحنا   فرمایش کیک گروه مویسقی نوازان  کمره مین وغیره خرید وفرمایش داده میشود. در خرید لوازم عروس یک گروه از زنان اشتراک می نمایند که از هردو طرف می باشند بعضا عروس وداماد خودش نیز شرکت می نمایند. در ولایات و دهات  برای چندین نفر ویا چندین گروه  وظایف خاص داده میشود. داماد با عده از دوستان خود  چند روز قبل از شب عروسی  لست خرچ که از طرف فامیل عروس داده شده است همه را خریده به خانه خسر میبرد معمولا شب عروسی در خانه عروس صورت می گیرد. به همین ترتیب گروه از زنان آرایش نموده برای خرید کردن میروند. همه پس از خرید کردن در یکی از هوتلها کباب شکم سیر نوش جان می نمایند. تمام این مصارف بدوش داماد میباشد. یک تعداد چیزهای خاص  در شب حنا و یا بعداز حنا بدوش عروس میباشد که آنها خصوصی خودشان تهیه  می نمایند.

۷پیش خوری

در دهات ولسوالی ها وشهرهای دور افتاده بعضی از مردم بخصوص زنان غرض خوشی خود محفل  شب پیش خوری را ادا می نمایند. درین شب چند فامیل از نزدیکان عروس باهم یکجا شده دیره زنی و آواز خوانی می نمایند.

۸ خویش خوری                                                                                                آن عده از فامیلهای که دارای زندگی بهتر اند شب خویش خوری را یک شب قبل از  عروسی محفل مگیرندو مردان و زنان در میان خود شادی می‌کنند. بعضی از فامیلها در همین شب مراسم  عقد نکاح  را نیز اجرا می‌کنند. در این شب  قوم وخویش  دورتر دعوت نمی‌شوند. بعضی به عروس طلا تحفه می‌دهند.

حمام نمودن   داماد و عروس

یکی از مراسم ازدواج در افغانستان حمام رفتن عروس و داماد قبل از شب حنا و بعضاً پس از شب  حنا می باشد. در ولایت معمولا داماد حمام را برای دویا سه ساعت کرایه گرفته زنان  قوم خویش عروس به حمام رفته گروه عروس را شسته خنده شوخی مینمایند. در مراسم آینه و لوازم شستشو از طرف داماد خرید می گردد. معمولا کلک خورد راست عروس را در دخل حمامی داخل نموده به حمامی کیسه مال مقداری نخود کشمش و پول به‌عنوان شیرینی می‌دهند.

به همین ترتیب داماد با عده از دوستان حمام رفته پس از استحمام لباس عروسی را به تن می نماید. در میان مردم شهری کابل حمام ره وی (حمام رفتن) وجود ندارد. ولی در اطرف کابل وجود دارد.

آرايش عروس

یکی از سنن مردم کابل و سایر نقاط افغانستان آرایش عروس ۴تا ۵ ساعت قبل از شب عروسی میباشد. در شهر کابل آرایشگاه ها وجود داشته معمولا زنان نزدیک به عروس به آریشگاه رفته  عروس  را آرایش می نمایند. در رسم قدیم کابل که لوازم آرایش خارجی وجود نداشت عروس را به هفت قلم  مانند سرخاب، سفیدآب، حنا، وسمه، سرمه، زرک، غالیه و خال آرایش می نمودند.  در ولایات و دهات عروس را چندین ساعت قبل از شب عروسی آرایش نموده دختران با دریه آهنگهای را سروده سرور و خوشی می نمایند.

عروسی

عروسی محفل است که یک دختر را عروس می سازند.  یا به عباره دیگر عروسی جشن است که یک دختر (عروس ) زوج یک مردمی گردد. در زمانه های خیلی دور عروسی  شب رامیگفتند که زنان لباسهای رنگارنگ را پوشیده پایکوبی مینمودند. عروسی مهمترین خاطره خوش در حیات یک جفت  میباشد . شب عروسی بنامهای شب حنا ، شب نکاح یا شب زفاف نیز یاد می گردد. این شب از خود مراحل خاص دارد. درین شب از صد الی ۵۰۰ نفر از هردو جناح خبر می‌شوند. مصارف شب عروسی در کابل  الی ۲۰۰۰۰ دالر میرسد. در دهات از ۲-۱۰ هزار دالر میرسد.

مرحله اول احوالپرسی 

دوستان دور و نزدیک از احوال همدیکر پرسان می‌کنند. دختران جوان در رقابت لباس بی همتا اند. تعداداز نزدیکان عروس و داماد دهن دروازه استاده شده به مردم مانده نباشین یا خوش آمدید می‌گویند. در داخل محفل هنرمندان آهنگهای مست را ادا می نمایند.

مرحله دوم نکاح

نکاح مرحله دوم عروسی است که مطابق به شرایط اسلامی نکاح صورت می‌گیرد. درمراسم مهر تعین می‌شود. دو شاهد و یکنفرپدر وکیل از طرف عروس در مراسم تعین می‌شوند شاهدین به اتاق عروس رفته موضوع عقد شرعی را به عروس ۳ بار تکرارمی‌کنند و عروس باید ۳ بار بلی گوید. شاهدین جواب ۳ بار بلی را به حاضرین اعلام می‌دارند. بعداً مهرتعین می‌شود. پس از قبولی مهرهردو جانب، ملا  امام خطبه نکاح را می‌خواند. سپس ملا امام به حاضرین تبریک می‌گوید دوستان همه کف می‌زنندو بالای داماد نقل پاش می‌نمایند.

خطبه نکاح اهل سنت قرار ذیل است

اَلحَمدُلِلهِ نَحمَدُهُ وَنَستَعینُهُ وَنَستَغفِـرُهُ، وَنَعُوذُبِاللهِ مِن شُرورِاَنفُـسَنَا وَمِن سَیِّئاتِ اَعمَالِنا .مَن یَّهدِهِ اللهُ فَلامُضِلَّ لَهُ،وَمَن یُّضلِل فَلاهَادِیَ لَه، وَاَشهَدُ اَن لا اِلهَ اِلَّااللهُ وَاَشهَدُاَنَّ مُحمَّداًعَبدُهُ وَرَسُولُه،یَا اَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوااتَّقُوااللهَ حَقَّ تُقتِهِ وَلَا تَمُوتُنَّ اِلَّا وَاَنتُم مُسلِمُون، یَا ایُّهَا النَّاسُ اتَّقوا رَبَّکُمُ الَّذی خَلَقَکُم مِّن نَّفسٍ وَّاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنهَا زَوجَهَا وَبَثَّ مِنهُمَا رِجَالاً کَثیرَاً وَنِساءَاً، وَاتَّقُوا اللهَ الَّذِی تَسَاءَلُونَ بِهِ وَالاَرحَام، اِنَّ اللهَ کانَ عَلَیکُم رَقیبا.یا اَیُّهَا الَّذینَ آمَنوااتَّقُوااللهَ وَقُولُوا قَولَاً سَدیداً.  یُصلِحُ لَکُم اَعمَالَکُم وَیَغفِرلَکُم ذُنوبَکُم وَمَن یُطِعِ اللهُ وَرَسُولُه فَـقَدفَازَفَوزَاً عَظیمَا.قَالَ رَسُولُ الله صَلَّی الله عَلَیهِ وَسَلَّم،النِّکاحُ مِن سُنَّتِی فَمَن رَغِبَ عَن سُنَّتِی فَلَیسَ مِنِّی.سُبحَانَ رَبِّکَ رَبِّ العِزَّةِ عَمَّا یَصِفُونَ وَسَلامُ عَلَی المُرسَلِین،وَالحَمدُلِله رَبّ العَالَمیِن

دعا پس از نکاح

پس از خطبه وایجاب وقبول این دعا را بخواند:

وَتَبَارَکَ اللهُ لَکَ وَبَارَکَ اللهُ عَلَیکَ وَجَمَعَ بَینَکُمَا فِی خَیرٍ آمین یا رب العالمین

      درزمان قبل از نکاح ویا در جریان نکاح عروس پیراهن سبز را می پوشد . دلیل آن اینست که رنگ سبز بنیاد پیدایش نباتات وجهان است. رنگ سبز مظهر آرامش و پیوند به زندگی است. یا رنگ سبز بته است که برای حاصل دادن آماده میشود.

در حقیقت یک عروس ۳ نوع پیراهن را  از نامزدی الی نکاح به تن کند. رنگ شیر چائی شگوفه نمودن رندگی یا بهار پیوند است. رنگ سبز پیوند است که برای حاصل آماده میشود. رنگ سفید  مظهر صلح شفقت ثروت و توانگری و بارگیری است. قبل از قرن ۱۸  عروسان نظر به کشور و فرهنگ خود لباس مخصوص خودرا به تن مینمودند. درسال ۱۸۴۰ ملکه ویکتوریا  با لباس سفید با پسر کاکای خود البرت عروسی نمود. پس از آن لباس سفید لباس رسمی عروس گردید.

در افغانستان  پس از اینکه نکاح صورت گرفت عروس  پیراهن سفید را می پوشد . با ساز آهسته برو ماه تابان آهسته برو داخل محفل میشود حاضرین همه به احترام شاه بپا ایستاده کف می زنند. در اخیر عروس و داماد بالای تخت می نشینند. در دهات پس از عقدنکاح  عروس داماد اگر چوکی نباشد بالای دوشک می نشینند.پس از ساعت ساز وموسیقی زمان خوردن نهار میرسد.

خوردن غذا : مرحله سوم شب حنا غذاخوری است.

اکنون در هوتلها مردم بشکل ده نفری در دور یک میز نشسته هوتل مطابق به افراد نشسته در میز مینو که قبلا پرداخته شده است بالای میز فرش شده مهمانان نوش جان می نمایند.

در دهات و قصبات مردم بالای زمین نشسته برای ۳ نفر یک غوری که مملو از برنج بالای آن سه  دانه کوفته و مقداری از سبزی یا قورمه باشد توزیع می گردد.  از اینکه مردم دهات پر خور هستند بعضی ها بار دوم غذا نوش جان یا تخته می کنند.

آئینه مصاف

مرحله چهارم عروسی آئینه مصاف است. این کلتور از گذشته‌های خیلی دور درمیان افغانها باقی مانده‌است. درگذشته‌ها به نسبت تعصبات مذهبی و قومی نمی‌توانستند عروس و داماد همدیگر را الی همین لحظه ببینند که چه شکل دارد آیا عروس زیبا است یا نه. در زمان آئینه مصاف همدیگر را در آینه  می‌بینند؛ و هردو یک آیت خورد از قران را می‌خوانند سپس هردو قران را بوسه می‌زنند. پس از آن عروس و داماد چله آلشی می نمایند.

چله آلشی. کسانیکه شیرینی خوری نمی‌کنند در شب حنا چله آلشی مکنند؛ که توسط یکنفر مرد بزرگ سن و خوش شانس چله عروس و داماد را بدست شان می‌کنند. بعداً همین مرد در دست عروس و داماد خینه می‌مالند.

مراسم جله آلشی

طبق رسم افغانی عروس وداماد همدیگر را شربت دهند

طبق رسم افغانی عروس وداماد باید دست همدیگر را حنا نمایند

۵. برش کیک و مالیده.

درین مرحله عروس و داماد کیک بزرک را یکجا با کارد پاره می‌کنند. یکنفر از زنها که بنام هوقی یاد می‌شود کیک و مالیده را بمردم توزیع می‌کند. درین مرحله ا قارب درکنار عروس دامادعکسهای یادگاری می‌گیرند؛ و یکتعداد از قوم و خویش به جفت تحفه، پول یا طلا می‌دهند.

درین مرحله رقص و پایکوبی جوانان شدت می‌یابد؛ و برای چندین بار رقص  اتن ملی  را اجرا می‌کند.

درشهرها عروس وداماد کیک می‌برند

۶. خدا حافظی.

درین مرحله عروس و داماد در دهن دروازه ایستاد می‌شوند. پدر عروس در کمر دختر خود کمربند سبز را بند می‌کنند؛ و مردم به جفت تبریکات خودرا اظهار می‌کنند؛ و دراخیر عروس وداماد با یکتعداد از دوستان خود با وسایل ترانسپورتی شهرگشت می‌روند.

خدا حافظی با پدر ومادر وقوم خویش ودر اخیر یک پنجه گریان نمودن عروس

۷. رسم پا گذاری دختر در حویلی یا خانه داماد

طبق رسم ورواج مردم افغانستان زمانیکه عروس می‌خواهد اولین قدم را در خانه داماد بگذارند معمولاً مرغ یا گوسفند را ذبح نموده خون آنرا به پای عروس می‌مالند. این عمل به هدف است که اگر عروس بدقدم ویا نگبهت باشد با ریختن این خون بدقدمی آن ازبین می‌رود. سپس عروس به خانه داماد داخل می‌شود. در قریه جات و قصبات موضوع قدم عروس خیلی مهم است. اگر در جریان نامزدی ویا پس از عروسی در خانه داماد واقعه دلخراش رخ دهد می‌گویند عروس بد قدم وشوم بود. واز آن پس عروس را به دیده نیک نمی‌بینند. گاه گاهی موضوع را به عروس تعنه داده توهین می‌کنند.

۸. رسمی ساختن عروس بکر

یکی از اساسی‌ترین موضوع پس از عروسی بکر بودن عروس است. در اکثر ولایات افغانستان مادر یا خواهر بزرگ داماد در زیر بستر داماد تکه سفید را می‌گذارند. فردا که داماد وعروس به صبحانه می‌روند. مادر پسر تکه هارا مشاهده می‌کنند اگر در آن لکه خون بود باز عروس رسمی می‌شود وهمه فامیل خوشحالی می‌نمایند. فردا همان روز مادر و خواهر عروس غرض اثبات عروس به خانه داماد صبحانه می‌آورند. در صورت که دختر سالم باشد مادر داماد خیلی محرمانه تکه‌های خون پر را به مادر عروس می‌دهند و هردو خیلی خوش می‌شوند؛ ولی واقعات قتل عروس؛ کشیدن عروس در نیمه شب تا هنوز وجود دارد. همه ساله تعداد از قتل عروس وجود دارد. پس از آن عروس دیگر انسان شمرده نشده در هر دیار کوچه و خانه مورد توهین واذیت قرار می‌گیرد. با این اشکال دخترها کسی ازدواج نمی‌نمایند. بعضاً فامیل دختر ترک شهر و دیار می‌نمایند. در قصبات اینگونه دختر هارا در عقد نکاح موی سفیدان معیوبین ویا دیوانه ناقص عقل درمی‌آورند.

۹. تخت جمعی

آخرین مرحله یک جفت پس از شب حنا است. در تخت جمعی زیاده اقارب عروس و داماد دعوت می‌شوند که تحایف را آماده کرده‌اند. اقارب نزدیک عروس و داماداشیا قیمتی، پول و لوازم قیمتی خانه را برای عروس تحفه می‌دهند. پدر عروس در چند روز قبل از عروسی یا در روز تخت جمعی یک یا دو عدد قالین و چندین گونه لوازم خانه را برای  دختر و داماد خود تحفه می دهد. که بنام جهیزیاد می گردد. جهیز بردن دختر به خانه داماد خیلی ها مهم است. بعضا دختران که با خود جهیز نبرده ولی پدر دختر بالای داماد مصارف زیاد را تحمیل  نموده باشد. همیشه مورد تهنه فامیل داماد قرار گرفته نامش خشک وخالی یا غریب دختر میگردد.

منابع

قانون مدنی افغانستان وزارت عدلیه افغانستان

ازدواج و آثار حقوقی آن در قانون مدنی افغانستان نوشته رنا سعید ساید وزارت عدلیه افغانستان

http://www.moj.gov.af/?lang=da&p=magazines&nid=667

عوامل سیاسی چند همسری در افغانستان و پیامدهای ان نوسته نوشته محمد نسیم مهرین

افغان ویدنگ Afghan wedding ویکی پیدیا انگلیسیhttp://en.wikipedia.org/wiki/Afghan_wedding

هکذا از تحقیقات کریم پوپل

ملکه ویکتوریا یا بنیان گذار پیراهن سفید عروس در شب عروسی

منابع

۱ :قانون ازدواج در افغانستان نوشته وزارت عدلیه افغانستان در وبگاه بشارت

http://www.bsharat.com/id/14zan/hoghogi/24.html

۲. سنت‌های عرفی ازدواج در افغانستان با نگاهی به فقه نوشته علی پیام در وبگاه کمیسون حقوق بشر.

http://www.aihrc.org.af/fa/articles/2076/izdewaj.html

۳. محافل عروسی در کابل نوشته دوچ ویله المان

http://www.dw.com/fa-af/%D9%85%D8%AD%D8%A7%D9%81%D9%84-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D8%A7%D8%A8%D9%84/a-15166377-0

۴.ازدواج ارثی در افغانستان نوشته امین الدین سعیدی در وبگاه  افغان پیدیا

http://www.afghanpedia.com/projects/libraries/articles/getarticle.jsp?article=527

۵. (نشریه‌ی آگاهی حقوقی، شماره‌ی21، “عوامل ازدواج اجباري، (http://www.moj.gov.af/?lang=da&p=label104، وزارت عدلیه‌ی افغانستان، کابل،22 دلو 1388)

۶. منیر، محمد داوود و جمع دیگر، نشر: شبکه جامعه‌ی مدنی و حقوق بشر، قوس 1388، کابل، افغانستان، ص34

۷. قانون منع خشونت علیه زن، جریده رسمی، ماده سوم، فقره4

۸. قانون منع خشونت علیه زن، شماره جریده رسمی 91، مورخه 29/4/1388، کابل، افغانستان، ماده 25

۹. نظری بر قضایای فرار از منزل، تهیه و نشر: نهاد تحقیقاتی حقوقی زنان و اطفال (WCLRF)، ص21

http://www.acsf.af/dari2/index.php?view=article&catid=13%3A2011-06-23-07-16-25&id=431%3A2011-06-29-06-30-03&tmpl=component&print=1&page=&option=com_content&Itemid=18

۱۰. ترکمنی، نسرین، ” کتاب بررسی وضعیت زنان جوان در خانواده، نشر: کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، 1388، کابل،  افغانستان، ص14

http://catalog.acku.edu.af/cgi-bin/koha/opac-detail.pl?biblionumber=27130

۱۱. قانون منع خشونت علیه زن، جریده رسمی ، مورخه ، کابل، افغانستان

۱۲. دسترسی زنان به عدالت در شرق افغانستان، تهیه و نشر: NRC (هئیت ناروی برای مهاجرین)، 2006-1946، کابل، افغانستان، ص11

۱۳. هزینه‌های بالای ازدواج در افغانستان و مشکلات جوانان نوشته تاج الدین سروش در وبگاه بی بی سی فارسی

http://www.bbc.com/persian/afghanistan-38096168

۱۴. غفوریان قالیباف، مریم، “بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر معیارهای همسر گزینی، پایان نامه کارشناسی ارشد جامعه شناسی، سال تحصیلی، 1387-1386، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ص14

http://jisds.srbiau.ac.ir/article_1793_71051d545f4c336c4ad9100ac4963510.pdf

۱۵. حقوق زن در اسلام و تطبیق آن با عهدین، همان، ص 79

۱۶. رمضانی، محمد، حقوق زن در اسلام و تطبیق آن با عهدین، پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد جیرفت، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، سال تحصیلی 1480-1379، ص46

۱۷. قانون منع خشونت علیه زن، افغانستان، موارد خشونت، جریده رسمی، شماره 91، مورخه 29/4/1388، افغانستان، کابل، ماده5

۱۸. قانون خشونت علیه زن، افغانستان، همان، ماده 27

۱۹. ناجی، احسان الله، ازدواج های اجباری و پیامدهای آن، نشر: کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، کابل، افغانستان، جنوری 2004، کابل، افغانستان، ص15

۲۰. گزارش تحقیقی تعدد زوجات در افغانستان، تهیه و نشر: نهاد تحقیقاتی حقوق زنان و اطقال (WCLRF)، 1385، ص   29http://wclrf.org.af/dari/

۲۱. گزارش تحقیقی تعدد زوجات در افغانستان، تهیه و نشر: نهاد تحقیقاتی حقوق زنان و اطقال (WCLRF)، 1385، ص43

۲۲. روشان، حمید، “زنان خوست از مشکلات عنعنوی و اجتماعی شاکی اند”، مجله حقوق بشر افغانستان زنان بهتر می دانند، تهیه و نشر: کلید گروب (TKG)، CLI، پژواک، 1385، ص15

۲۳. واحدی، فهیمه، مجله حقوق بشر، نشر: کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، سال هفتم، شماره5، پنجم اسد 1388، ص45

197

۲۴. رمضانی، محمد، «حقوق زن در اسلام و تطبیق آن با عهدین»، همان، ص 49

۲۵. رحمانی، عبدالوهاب، راهنمای حقوق خانواده در افغانستان، نشر: روزنه (کمیته‌ی دفاع از حقوق زنان افغانستان)، 1383، ص53

۲۶. دسترسی زنان به عدالت در شرق افغانستان، تهیه و نشر: NRC (هیأت ناروی برای مهاجرین)، 2006-1946، کابل، افغانستان، ص12

۲۶. بررسی تأثیر عنعنات بالای زنان و اطفال، «گزارش کنفرانس تأثیر عنعنات بالای زنان و اطفال»، تهیه و نشر: نهاد تحقیقاتی حقوقی زنان و اطفال، قوس 1388/ 2004م، ص21

۲۷. رحمانی، عبدالوهاب، راهنمای حقوق خانواده در افغانستان، نشر: روزنه (کمیته‌ی دفاع از حقوق زنان  افغانستان)، 1383، ص77

۲۸. نظری بر قضایای فرار از منزل، تهیه و نشر: نهاد تحقیقاتی حقوقی زنان و اطفال (WCLRF)، ص11

۲۹. دسترسی زنان به عدالت در شرق افغانستان، تهیه و نشر: NRC (هئیت ناروی برای مهاجرین)، 2006-1946، کابل، افغانستان، ص12

۳۰. رحمانی، عبدالوهاب، راهنمای حقوق خانواده در افغانستان، نشر: روزنه (کمیته دفاع از حقوق زنان  افغانستان)، 1383، ص52

۳۱. گزارش تحقیقی تعدد زوجات در افغانستان، تهیه و نشر: نهاد تحقیقاتی حقوق زنان و اطقال (WCLRF)، 1385، ص20

۳۲. واحدی، فهیمه، مجله حقوق بشر، نشر: کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، سال هفتم، شماره5، پنجم اسد 1388، ص45

۳۳. گزارش تحقیقی تعدد زوجات در افغانستان، تهیه و نشر: نهاد تحقیقاتی حقوق زنان و اطقال (WCLRF)، 1385، ص42

۳۴. نظری بر قضایای فرار از منزل، تهیه و نشر: نهاد تحقیقاتی حقوقی زنان و اطفال(WCLRF)، ص12 (مصاحبه با ک.، زندان پلچرخی کابل، 9.5 قبل از ظهر، 7/8/84

Share on Facebook

Tweet

Follow us