استراتژی، امنیت ملی و ضرورت مبارزه علیه شبه علم در ایران
نوشتۀ حمید محوی
LA PENSÉE, par A. Rodin
مدت های مدید، یعنی تقریباً از سال 2010 موضوع اس 300 روسی برای ایران یکی از بحث های دائمی در نشریات بود، و در رژۀ ارتش ایران، با وجود تمام گزارشات مبنی بر عدم تحویل این سلاح از سوی روسیه به ایران، به دلیل تحریم بین المللی…، در رژۀ ارتش سال 1389 (2010) احمدی نژاد اس 300 هایش را به شکل مرموزی در رژه نشان داد… بعد ادعا کردند که ما خودمان اس 300 می سازیم… روس ها نیز در پاسخ اعلان کردند که ایران توان ساخت اس 300 را ندارد ولی می تواند سیستم مشابه HQ9 را بسازد که از چینی ها خریداری کرده است.
با آگاهی به این امر که همه و خاصه خود روس ها می دانستند که تحریم های اعلان شده علیه ایران ساختگی است، و جزء سیاست های تجاوزکارانۀ امپریالیسم جهانی به سرکردگی ایالات متحدۀ آمریکا می باشد، ولی با وجود این، آنها نیز تحریم ها را به رسمیت شناختند و به تعهداتشان در مورد تحویل اس 300 که یک سلاح دفاعی است عمل نکردند. در چنین مواردی است که می بینیم که علی رغم تمام اختلافاتی که از دوران های بسیار قدیمی بین اروپای بیزانس و اروپای رمی وجود دارد، در رابطه با شرق هم پیمان هستند.
امروز با لغو تحریم ها بحث همکاری های روسیه با ایران به شکل دائمی تر و جدی تری جریان دارد. اخیراً ولانتین واسیلسکو کارشناس نظامی، فرمانده دوم قدیمی پایگاه هوائی اوتپه در رمانی در مقاله اش (1) نوشته است : «موضوع همکاری صدور تکنولوژی مدرن به ایران در راستای مقابله با تمام تهدیدات منطقه ای و جهانی است».
ولی ما ایرانی ها واقعاً باید به شکل بنیادی در مورد امنیت ملی کشورمان بیاندیشیم و ببینیم که مشکل اساسی ایران در این زمینۀ استراتژیک کدام است؟
فرد ریش انگلس در مقالۀ « ایران و چین» (22 مه 1857 در «استعمار در آسیا» موضوع عقب ماندکی و ناکارآمدی ارتش های شرقی را این گونه توضیح می دهد :
«سیستمهای نظامی یکی جانشین دیگری می شد و هرکدام در مأموریت خود شکست می خوردند، زیرا حسادت، دسایس، ناآگاهی، حرص و آز و بزهکاری شرقی هایی که می بایستی به افسران و سربازان اروپایی تبدیل شوند از جمله عواملی بودند که پیشرفت امور را دچار اختلال می کردند. ارتش نوین و منظم هرگز فرصت نیافت تا در صحنۀ نبرد قدرت ساز و برگ خود را بیازماید. عملیاتهای درخشان آن تنها به چند اردو علیه اکراد، ترکمنها و افغانها محدود می شد و به عنوان هستۀ مرکزی عمل می کرد که پیرامون آن متشکل از چندین واحد سوار نامنظم ایرانی بود. واحدهای سوار نامنظم در صحنۀ نبرد واقعی قابلیت عملیاتی زیادی داشتند و مؤثر بودند، در حالیکه ارتش منظم غالباً کاری نمی کرد بجز تحمیل تجمعات متشکل نظامی در رویاروئی با دشمن، ولی البته فقط در ظاهر خارق العاده بنظر می رسید. تا اینکه سرانجام جنگ علیه انگلیس شعله ور شد. انگلیسی ها به بوشهر حمله کردند و در آنجا با مقاومتی بی باکانه ولی ناکارآمد مواجه شدند. امّا مردانی که در بوشهر می جنگیدند جزء ارتش منظم نبودند : جنبش مقاومت از افراد محلی ایرانی و عرب ساحلی تشکیل شده بود. ارتش منظم در فاصلۀ شصت مایلی (حدود هشتاد و هشت کیلو متری) روی تپه ها در حال تجمع و تمرکز بود و سرانجام حرکت می کند.
ارتش انگلیس_ و_ هندی در میان راه با آنها روبرو می شوند، و اگر چه ایرانیها به شیوه ای که با توپخانه از آنها پذیرایی کردند، موجب تحسین آنها شدند و اگر چه مربعی که تشکیل داده بودند، تمام اصول و قواعد نظامی را به دقّت تمام به نمایش گذاشته بود، با اینحال تنها با یک حمله توسط یک رژیمان سواره نظام هند تمام ارتش ایران از نگهبان تا واحدهای خط درهم کوبیده شد. و جهت پی بردن به کیفیت چنین واحدی از سواره نظام هندی در ارتش هند، باید به کتاب کاپیتان نولان(3) مراجعه کنیم.
افسران انگلیسی-هندی دربارۀ این واحد سوار ( همین واحدی که فقط در یک حمله ارتش ایران را تارومار کرد) براین عقیده هستند که فاقد مهارت کافی بوده و حتی از واحد سوار نامنظم ارتش انگلیس- و-هند نیز کیفیت نازلتری دارد. کاپیتان نولان نیز به سهم خود هیچ عملیاتی را نمی یابد که بتواند اعتبار آنرا تأیید کند. با اینحال ششسد سوار از همین رژیمان نازل فقط در یک حمله ده هزار از ارتش منظم ایران را تارومار کرد. و آنچنان وحشتی در دل ارتش ایران ایجاد کرد که از این پس، به استثنای توپخانه، در هیچ جای دیگری مقاومت نکردند. در محمرا خود را از دسترس دور نگهداشتند و تنها با توپخانه دفاع کردند و پس از خاموشی توپخانه و زمانیکه بریتانیاییها پیاده شدند، شامل نیرویی تجسسی بودند که تنها به سیصد تفنگدار و پنجاه سوار نامنظم محدود می شد، ولی تمام ارتش ایران عقب نشینی کرد و سلاحها و بار و بندیلشان را – نه برای فاتحین، چرا که چنین نامی برای آنها کافی نبود – بلکه برای مهاجمین بر جا گذاشتند. با این وجود تمام این موارد نه به ما اجازه می دهد که ایرانیها را ملّتی ترسو بدانیم و نه اینکه از ترویج تاکتیکهای اروپایی در نزد شرقیها صرفنظر کنیم. جنگهای روس و ترک در سالهای 1812_1806 و 1829_ 1928(4)انباشته از چنین نمونه هایی است. مهمترین مقاومتها در مقابل روسها توسط واحدهای نامنظم در شهرهایی صورت پذیرفت که واجد استحکامات بودند و در مناطق کوهستانی واقع شده بود. هر بار که واحدهای منظم در صحرا دست به عملیات می زدنند، توسط روسها درهم کوبیده می شدند و غالبا با صدای اولین آتش، پا بفرار می گذاشتند. در حالی که تنها یک واحد نامنظم از آرنوتها (5) قادر بود که در یک خط در وارنا (6) هفته های تمام حملات روسها را واپس بزند. ولی با اینحال در آخرین جنگ، ارتش منظم ترک در هر نبرد از اولتنیتسا(7) و ستاته آ (8) تا کرس (9) و اینگور (10) ارتش روس را شکست می دهد. واقعیت این است که ترویج سازماندهی نظام اروپایی در نزد ملّتهای بربر هنوز از مرحلۀ تکوین نهایی خود بسیار دور است. تقسیم بندی ارتش نوین، مسلح شدن به ساز و برگ و تمرین به سبک اروپایی، جملگی مواردی هستند که در واقع باید آنها را جزء اولین گامها بدانیم. چرا که رایج ساختن قواعد نظامی اروپایی به تنهایی کافی نیست و نظم و انظبات اروپایی را حاکم نخواهد ساخت، همانطور که انجام دستورالعمل اروپایی بخودی خود تاکتیک و استراتژی اروپایی را موجب نمی شود…»
موضوعی که انگلس در رابطه با عوامل اختلال در ایجاد ارتش منظم مؤثر در شرق و در ایران یاآور می شود را می توانیم در پسا یک قرن و نیم بعد با گزارش تازه ای در مورد «کمبود آخوند برای مساجد» در ایران گسترش دهیم، تا اندکی بیشتر به کاستی های امنیت ملی کشورمان و ریشه های بنیادی آن پی ببریم.
سرانجام کاشف به عمل آمد که مشکل کمبود آخوند در مساجد ایران به این علت بوده است که دولت جمهوری اسلامی در ایران فارغ التحصیلان حوزه های مذهبی را در مؤسسات و وزارت خانه ها به کار می گمارد…تمام وزارات خانه ها حتی وزارت دفاع و ارتش و غیره…
شاید بی مورد بنظر رسد ولی یادآوری این موضوع از هر گونه ابهامی ما را در امان نگاه می دارد، روشن است که اگر ارتش منظم به علم و رواج قواعد هوشمندانه و تداوم آن نیازمند باشد، بر عکس در مدارس مذهبی از یک سو و ایدئولوژی مذهبی نه به علم و قواعد هوشمندانه که به شبه علم تکیه دارد. ایمان، اعتقاد، شهادت، مدد غیبی، خواست خدا، برای اسلام و نه امنیت ملّی، «جانم فدای رهبر» یعنی دقیقاً همان ساختاری که تنها به یک فرد خاص و خیلی عالی مقام در اقوام ابتدائی و مردم دوران باستان رایج بود، … و بر این اساس تاکتیک و استراتژی در صحنۀ نبرد برای حفظ تداوم نسل و زندگی ملت… به تماشاخانۀ آسمانی تبدیل می شود، یعنی زمان و مکانی برای تجلیات قدسی و رویدادهای مافوق طبیعه… حال باید ببینیم که حضور این موج عظیم آخوند و در پی آن گسترش شبه علم در مؤسسات و مدارس و …ارتش ایران تا چه اندازه می تواند ایرانی ها را از اهداف استراتژیک خودشان در زمینۀ امنیت ملی دور سازد.
در نتیجه به عوامل مختل کننده ای که انگلس از آنها در مورد سطح نازل ارتش منظم در شرق یاد می کند، یعنی پس از حسادت، ناآگاهی، حرص و آز و بزهکاری شرقی … حضور آخوند و بطور مشخص یعنی حضور پر رنگ شبه علم در وزارت دفاع و ارتش و نیروهای مسلح را نیز به آن بیافزائیم.
و نه این که ارتش های غربی از دود اود و ورد و دعا و آب مقدس بی بهره بوده باشند ولی حضور شبه علم به این پر رنگی نیست که ما در ایران سراغ داریم.
اگر ترس از مرگ و ترس از فقدان والدین… از عوارض تشکل اعتقادات مذهبی و اعتقاد به وجود خدا و جهانی فراسوی جهان واقعی بنظر می رسد، چنین اعتقاداتی وقتی به شکل سازمان یافته و نهادینه در سطح اجتماعی و حتی جهانی به شکل ماتریکس گسترش می یابد، حاکی از صغارت انسان خواهد بود. روی دوم سکۀ ظاهراً معتبر ولی در واقع تحریف شدۀ شهادت به عنوان یکی از ارکان ادیان یکتاپرست و مدد غیبی از چشم بندی های قدسی و به عنوان برگ برندۀ دین، تسکین دهندۀ و آرامش بخش چیزی نیست بجز سند صغارت و نابالغی انسان، چنین اموری روی دوم همین وابستگی های دائمی به قدرت های دیگر است.
نتیجه می گیریم که روسیه می تواند در حدی که منافعش ایجاب می کند در مدرنیزاسیون ارتش ایران (یا ارتش جمهوری اسلامی ایران) نقش بازی کند و سرمایه گذاری های کشورهای اروپائی احتمالاً می تواند طرح تخریب ایران را دور سازد و یا به تأخیر بیاندازد… ولی رشد نیروهای مولد ایران و تأمین تمام و کمال امنیت ملی در صورتی واقعاً ممکن خواهد شد که علم جایگزین شبه علم شود و صغارت انسان به کبارت ارتقاء یابد.
1)
ایران در کسب فن آوری نظامی روسی از هند پیشی می گیرد. توسط ولانتین واسیلسکو
