زبان دری یا فارسی ؟

میرعنایت الله سادات              …

همه چیز است خوانصاف نیست !!!

حقایق وواقعیت های مکتوم لب می کشاید  نصیراحمد«مومند» ۵/۴/۲۰۲۳م افغانها و افغانستان بازهم…

مبانی استقلال از حاکمیت ملی در جغرافیای تعیین شده حقوق…

سیر حاکمیت فردی یا منوکراسی تا به حاکمیت مردمی و…

نوروز ناشاد زنان و دختران افغانستان و آرزو های برباد…

نویسنده: مهرالدین مشید طالبان در جاده های کابل پرسه می زنند؛…

زما  یو سم تحلیل چې غلط؛ بل غلط تحلیل چې…

نظرمحمد مطمئن لومړی: سم تحلیل چې غلط ثابت شو: جمهوریت لا سقوط…

کابل، بی یار و بی بهار!

دکتر عارف پژمان دگر به دامنِ دارالامان، بهار نشد درین ستمکده،یک سبزه،…

ارمغان بهار

 نوشته نذیر ظفر. 1403 دوم حمل   هر بهار با خود…

چگونه جهت" تعریف خشونت" به تقسیم قوای منتسکیو هدایت شدم!

Gewaltenteilung: آرام بختیاری نیاز دمکراسی به: شوراهای لنینیستی یا تقسیم قوای منتسکیو؟ دلیل…

تنش نظامی میان طالبان و پاکستان؛ ادامۀ یک سناریوی استخباراتی

عبدالناصر نورزاد تصور نگارنده بر این است که آنچه که میان…

بهارِ امید وآرزوها!

مین الله مفکر امینی        2024-19-03! بهار آمــــد به جسم وتن مرده گـان…

از کوچه های پرپیچ و خم  تبعید تا روزنه های…

نویسنده: مهرالدین مشید قسمت چهارم و پایانی شاعری برخاسته از دل تبعید" اما…

سال نو و نو روز عالم افروز

 دکتور فیض الله ایماق نو روز  و  نو  بهار  و  خزانت …

میله‌ی نوروز

یاران خجسته باد رسیده‌ است نوبهار از سبزه کوه سبز شد…

تحریم نوروز ، روسیاهی تاریخی طالبان

                 نوشته ی : اسماعیل فروغی        در لیست کارنامه های…

طالب چارواکو ته دريم وړانديز

عبدالصمد  ازهر                                                                       د تروو ليموګانو په لړۍ کې:           دا ځلي د اقتصاد…

    شعر عصر و زمان

شعریکه درد مردم و کشور در آن نبوُدحرف از یتیم…

مبارک سال نو

رسول پویان بهـار آمد ولی بـاغ وطـن رنگ خـزان دارد دم افـراطیت…

انگیزه های سفرملایعقوب به قطر 

                            نوشته ی : اسماعیل فروغی       اخیراً…

از واگرایی های سیاسی تا اشتباه ی راهبردی و تاریخی

نویسنده: مهرالدین مشید شعار های قومی دشمنی با وحدت ملی و…

از کوچه های پرپیچ و خم  تبعید تا روزنه های…

قمست سوم ایجاد اصلاحات و نخست وزیری شاه محمود: به نظر میرمحمد…

«
»

از درس های تاریخ و تخنیک معاصر باید استفاده نمود 

بخاطر پرهیز از خطا های گذشته 

(فرهاد)

هر که پا کج می نهد خون دل ما میخوریم 

شیشه ناموس عالم در بغل داریم ما 

(بیدل) 

تاریخ چیز های در باره پرهیز از خطا های گذشته به ما میاموزد. (نلسون مندیلا)

بتاریخ 28 اسد سال جاری یک صد سال از استرداد و استقلال کشور ما که به رهبری فرزندان اصیل و قهرمان افغانستان و فدا کاری های جوانان با عزت، وطنپرست، ترقی پسند کشور ما نصیب مردم آزادی دوست سرزمین جنت نشان ما گردید سپری میشود بخاطر ارج گزاری به مقام والای مبارزین راه استقلال و وطن میخواهم بازی های شیطانی را که استعمار گران دیروز بر ضد کشور و مردم ما انجام داده اند خدمت جوانان سازنده و بالنده کشور قرار دهم.

تا با مطالعه تاریخ زرین کشور از نیرنگ و بازیهای که دشمنان مردم توانسته اند با استفاده از امکانات خویش که بر ضد مردم و کشور ما انجام داده اند سطح آگاهی و معلومات خود را بلند برده بخاطر شعله ور نگهداشتن شمع فروزان آزادی خواهان کار و مبارزه نمایند.

 شاه امان الله خان از آغاز سلطنت خود با روشنفکران افغانی از در صمیمیت و همدردی داخل شد او تمام محبوسین سیاسی و مشروطه طلب را از زندان های پدر آزاد ساخت زمینه شرکت سایر روشنفکران را در امور دولت مساعد ساخت. 

پس این فضای آزاد سیاسی سبب شد که حلقه های مخفی زمان امیر حبیب الله خان به شکل علنی فعالیت نمایند. 

مشهور ترین آنها جوانان افغان نام داده بود که شخص امان الله در آن شرکت داشت، حلقه های در تنویر اذهان جوانان نو رس سعی و کوشش مینمودند تا زمینه تشکیل یک حزب سیاسی را در کشور مساعد سازند و ریفورم ها در عرصه های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی مؤفقانه عملی میگردید پیشرفت های فرهنگی، اقتصادی، مالی، اجتماعی سبب افزایش خشم دشمنان داخلی و خارجی مردم افغانستان گردید. 

یکی از عوامل که سبب ضعف دولت شاه امان الله گردید ایجاد تناقص در جبهه دولت وی بود زیرا که کابینه مرکب از دو دسته عناصر دارای عقاید مختلف و مرام تشکیل شده بود که یکی طرفدار پروگرام اصلاحی بشکل سریع آن در سیاست داخلی و تثبیت روش استقلال و بیطرفی مثبت در سیاست خارجی بود و دیگر آن طرفدار اصلاحات تدریجی در سیاست داخلی و روش نرمش و سازش یکجانبه با یکی از دول قوی، همسایه بود، این دو دسته  در خنثی نمودن نظریات یکدیگر بودند.

در عین حال در کابینه و دربار عناصر نا آگاه بادار پرست فقط از نظر شناسایی و اعتماد شخص شاه راه پیدا کرده بودند، شاهد عملی این تناقصات بین حکومت و دربار نامه است که سردار عبدالقدوس خان صدراعظم در 26 سرطان 1299 (1920) از قندهار به عنوان شمس المشایخ مجددی و برادرش نورالمشایخ در کاغذ رسمی به کابل فرستاده است و در آن مکتوب طور مفصل از اختلاف نظر خود با نظر محمود طرزی و وزیر خارجه تذکر داده بود و ضمناً از اداره نو کار شکایت کرده بود و از احتمال طرفداری شاه از نظریات وزرای مخالف خود اظهار اندیشه نموده افزود که نظر به این اوضاع دو ماه بعد به کلی از کار دولت دست خواهد کشید. 

اینک چند جمله از نظرات اساسی صدراعظم متذکره نقل میشود:

نصارا در مورد مسلمان دو نوع حمله دارند یکی با شمشیر و دیگر با قلم و فریب از حمله اول ملت و دولت را در حساب میگیرند و در حمله دوم شخص شاه در نظر است، گفت مشروطیت در ترکیه، ایران به سبب مستحکم شد که مردم ثمر آزادی را چشیده بودند، اما در افغانستان بر عکس ترکیه و ایران مشروطیت ثمر ندارد.

من میدانم که برای دولت انگلیس قوت حمله و حواله شمشیر بالای ملت و دولت افغانستان نمانده و آنچه مانده فریب است که عبارت از “مشروطیت” است و علاج آن اینست که از طرف شرع انور مشروط طلبان را باید واجب القتل دانست و بعد از آن تعلیمات علوم جدیده دست و آستین بالا نمود خواستم که در قندهار نیز تعلیم علوم جدید را یاری نمایم لیکن به حکم شرع باید مکروب مشروطیت از بین برده شود. 

منبع: (افغانستان در مسیر تاریخ صفحه 802 – 803)  

از مطالعه تاریخ فهمیده میشود که در کابینه دولت شاه امان الله نظریات مختلف در مورد سیاست داخلی و خارجی وجود داشت که باعث ضعف دولت در جهان گردید نه اینکه بین شاه، صدر اعظم، وزیر خارجه مخالفت موجود بود بلکه در حکومت مرکزی و ولایات یک قسمت مامورین دولت با طرح های جدید مخالف و به دشمن مبدل شده بودند. 

یک قسمت دیگر مامورین بزرگ که با سیاست خارجی و داخلی آشنایی و دلچسپی نداشتند فقط مشغول رشوه خوری و پول اندوختن بودند و شاه امان الله تنها مانده بود، دیگر حزب و مشاورین با کفایت نداشت و آن رجال فعال و هم عقیده قدیم شان در راه تبدیل رژیم خدمت کرده بودند نیز با آهستگی از پهلوی آن دور ساخته شدند، بعضی آنها در ولایات و بعضی در سفارت های خارج و دور از مرکز منصوب گردیدند، با این صورت صحنه سیاست و اداره برای اشخاص مخالف دولت باز تر گردید. 

بازی های فوق و توطئه دشمنان داخلی و خارجی مردم افغانستان سبب ورشکست شدن دوره نهضت غازی امان الله خانی گردید که وی به نسبت دعوت سیزده کشور خارجی  از دسمبر 1927 تا جولای 1928 به کشور های آسیا و اروپا سفر نمود در ممالک شرقی به حیث قهرمان، مبارز، آزادیخواهی شرق به ضد استعمار غرب و در کشور های اروپایی به صفت شکست دهنده امپراطوری انگلیس پذیرایی گردید. 

با تاسف توطئه های خائنانه دشمنان داخلی و خارجی از جمله استفاده از دین مقدس اسلام بر ضد نهضت مترقی غازی امان الله و ایجاد چند دستگی در بین کابینه گردید هنوز هم ادامه دارد. 

دامن زدن انواع خصومت های قومی، لسانی، مذهبی، سمتی، تنظیمی، حزبی، خشونت های خانواده گی، جاری شدن سیل های خون، آدم ربایی ها، حملات انتحاری، ماین گزاری روی جاده، بمبارد های هوایی، غارت ثروت های ملی و خصوصی، اثبات ادعای ما است وسایل اطلاعات جمعی از هزینه ساختن یکصد و سی میلیارد دالر طی هژده سال گذشته بواسطه امریکایی خبر میدهند در خبر نامه چند هفته قبل سیگار تذکر بعمل آمده بود که امریکایی ها از جمله هر دالر که به افغانستان هزینه نموده اند هفتاد سنت آن دوباره به امریکا انتقال داده شده مردم میگویند از همین لحاظ است که قوای مسلح از جمله اردو هنوز هم از ناحیه نداشتن سلاح های پیشرفته زمینی و هوایی به مشکلات مواجه میباشند. 

در حالیکه کانگرس امریکا اجازه دو صد عراده امبولانس ها زری را به ارتش افغانستان تصویب نموده اما ارتش امریکا امبولانس های متذکره را از بین برد ولی به ارتش افغانستان نداد.

وسایل اطلاعات جمعی خبری را نشر در آن گفته شده به نسبت قاچاق 7500 تن سنگ لاجورد بدخشان در سال جاری قیمت لاجورد بدخشان چندین مرتبه در بازار های جهان کاهش یافته مردم میگویند مافیای بین المللی مواد مخدر که سرزمین ما را پایگاه خویش مبدل ساخته حاضر هستند این سود کلان را که سالانه صد ها میلیارد میشود بخاطر تامین صلح پایدار در افغانستان از دست دهند؟

در حالیکه گروه های جنگ طلب زیر نام طالب بر ضد مردم جنگ های خونین را راه اندازی نموده حاضر به مذاکره با دولت افغانستان نیستند در مقابل خلیل زاد نماینده وزارت امور خارجه امریکا از نتایج پروسه صلح اظهار خوشبینی نموده است. 

وزیر امور خارجه امریکا در صحبت خود گفت که ترامپ به وی دستور داده که یک تعداد عساکر امریکایی را تا سال  2020 از افغانستان اخراج نماید. 

آگاهان امور را عقیده بر آنست بازیهای موجود بخاطر ادامه جنگ در افغانستان غرض دستیابی به ثروت های مادی و معنوی کشور و کشور های آسیای میانه، وارد کردن فشار ها بالای کشور های چین و روسیه میباشد نه بخاطر تامین صلح.

مطالعه تاریخ به ما میاموزد انواع بازیهای امروز توسط ادارات استخباراتی کشور های منطقه و جهان جریان دارد با انجام بازیهای که سبب شکست نهضت امانی در کشور گردید کمتر تفاوت داشته از جانب دیگر تجربه گذشته  ثابت میسازد که کشور های توسعه طلب و سود جو و اجیران شان حاضر به نجات افغانستان از وضع موجود و تامین صلح نبوده و نمی باشند.

در نهایت امر وقت آنرسیده بخاطر کاهش دشواریهای موجود غرض پرهیز از تکرار اشتباهات و جنایات گذشته و فعلاً ادامه دارد جوانان را بخاطر آگاهی دهی بیشتر از ارزش و لذت که در یک کشور که دارای استقلال سیاسی واقعی، حاکمیت ملی و تمامیت ارضی میباشد آگاه ساخت.

زیرا که بزرگترین دانشمندان و شخصیت های سیاسی جهان از جمله غازی امان الله خان بخاطر رسیدن به اهداف، وحدت ملی، انسجام نیرو های سالم اندیش و ترقی پسند را که با علم و تخنیک معاصر مجهز باشند دانسته میافزایند بدون آگاهی لازم از علم و تخنیک معاصر نمیتوان به آزادی و صلح و ثبات  واقعی دستیاب شد.