خاطر شاد 

رسول پویان  تـو گـویی خامـۀ پاییز کلک استاد است  به هر طرف…

برجحان تعلقات!

امین الله مفکر امینی                     2025-07-09 برجحان ز تـــــــــعلقات وافکاری واهی خدا جوییــــــــم با…

اگر سقراط ‌پدر فلسفه است، کنفوسیوس یا ملاصدرا چرا چنین…

بخش دوم از مقاله‌ی سقراط، تیشه‌زنی، به ریشه‌ی دانایی. بحثی از…

پاسخی به پرسشی

محمدعثمان نجیب  آغا صاحب گرامی، نه دانستم دلیل شتابان شما برای…

استاد قیام الدین خادم 

استاد خادم د پښتو ادبیاتو په اسمان کې له هغو…

روشنگری روس، ملی گرا، رفرمیستی، علم گرا

Lomonossow, Michail(1765-1711 آرام بختیاری لومونسف؛- شاعر، دانشمند، روشنگر. میشائیل لومونسف(1765-1711.م)، شاعر، محقق، فیلسوف،…

د سیاسي ګوند او سازمان اساسي او تشریفاتي سندونه

د یوه سیاسي ګوند او د هر سیاسي او ټولنیز…

اعتراف به خطا؛ اخلاق و پل عبور از تاریکی به…

نوسنده: مهرالدین مشید  تاریخ، دادگاه اشتباهات مشترک ما تاریخ معاصر افغانستان و…

وقتی اژدها می‌غرّد، خرس می‌خروشد و فیل می‌خرامد؛ بشکه زرد…

نوسنده: مهرالدین مشید  پیام نشست شانگهای برای طالبان؛ نشانه‌ای از افول…

در سوگ کنر

بمناسبت زلزله ي مهلک ولایت کنر از زمین لرزه کنر هر…

درمراثی قربانییان زمین لرزه ی مشرق زمیـــن !

امین الله مفکرامینی                   2025-02-09! بدیــــــــده اشکِ ماتم و بدل خونم ز لغزشِ…

اشک قلم 

رسول پویان  اشک قلم به صفحـۀ دل ها چکیده است  صد لاله…

استاد عبدالروف بینوا

استاد بینوا د هېواد، سیمې او نړۍ په کچه ستر…

کودکانی که کودکی نمی‌ کنند

خیابان، خانه بی‌در و پیکر کودکان فراموش‌ شده! فرشید یاسائی *  ما…

بحران هویت ملی؛ ناکامی ملت سازی و به زنجیرکشیده شدن…

نویسنده: مهرالدین مشید نیم قرن مبارزۀ سیاسی و فرهنگی و تبدیل…

سقراط، تیشه‌زنی به ریشه‌‌ی دانایی

دیدگاهی از مکتب دینی-فلسفی من بیش‌ از این نه می‌دانم. در…

خوشحال خان خټک

د ادب او فرهنګ درنو او پتمنو مینه والو! ګڼ شمېر…

اعلامیه در مورد زلزله‌ی مرگبار در ولایت کنر 

سازمان سوسیالیست‌های کارگری افغانستان  با اندوه فراوان و خشم عمیق از…

“طالبان، شطرنج بزرگ و رؤیای اوراسیایی روسیه”

نویسنده: نجیب الله قاریزاده  najeebulla.qarizada1@gmail.com +447887494441 سقوط حکومت غنی در افغانستان و بازگشت…

حکومت‌استبدادی و افراطی طالبان و ساز و برگ‌های استخباراتی و…

 نویسنده: مهرالدین مشید  از استبداد تا شایعه پراگنی؛ ساز و کار…

«
»

مریضی یعنی این‌که هنوز هم قومگرا باشیم!

با قومگرایی، محض رهبران جنبش های قومگرایی و استفاده کننده گانِ این فرصت به قدرت رسیده اند. قومگرایی، فریب بزرگیست که با آن به ساده ترین ترفندی مردم و فقط مردمِ افغانستان را احمق میسازند.

اکنون که این روزها بحث حلقه سازی بیشتر از آدرس پشتونان و تاجکان مطرح میشود و پرونده تذکره الکترونیکی بیشتر میان این دو گروه گیر مانده است؛ نه آیتِی قرآنی برای این تعصب گران که خوی شان بوی بد میدهد، بکار می آید و نه هم اسرار برای ملت خواهی.

ببینید دوستان! آنانی که سالها در درون و بیرون از کشور فریاد فاشیستی میزدند، حالا حتا همان آدمان چرخ فکری خود را دور داده اند اعتراف میکنند که کار خوبی نکرده اند.

یعنی اینکه ممکن نیست تا این همه پیوند های خونی و خُلقی مردم افغانستان را چهار تا آدم سفله و «بویگین» به پشت بزنند و ما را به سرنوشت بدی بکشانند.

حتا تعدد احزاب در کشور راــ با آنکه در روند مردم سالاری یک نیاز است ــ به فال بد میگیرم و این را دریچه یی برای قومی سازی میپندارم. گپ دور و دروغ نیست؛ تاکنون هر نوع بد بختی یی که به مردم رسید همه یا کار احزاب بر مبنی فکر قومی بوده است و یا هم کار مردمی که همیشه عادت دارند با پسوند «اسلامی» مردم را در گرو خود بیارند.

افغان ملت ــ … و این که به همه آشکار است

حزب کنگره ملی ــ این که به همه آشکار است

حزب وحدت اسلامی ــ این که به همه آشکار است

حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان ــ این که همه آشکار است

جنبش ملی ــ زیر نام ملی امتیاز و نفع آن حزب بیشتر قومیست

محاذ ملی اسلامی ــ زیر نام ملی و اسلامی بیشتر نفع برده است و تا اندازه ی هم شخصی و قومیست

حزب اسلامی ــ امتیاز و نفع آن بیشتر قومی و با نام اسلامیست

خوب، این که به همه آشکار است و قابل پنهان کاری نیست؛ بیشترین خیانت و انسانیت کشی دست همین ظاهراً ملی خواهان و اسلام گرایان بوده است. حالا کدام وجدانی میتواند بپذیرد که جنبش ملی یک تاجک را بنابر ملی گراییش به چوکی حکومت برساند. حالا کدام وجدانی انتظار پشتون خواهی را در حزب وحدت اسلامی و کنگره ملی دارد.

بنابران با توجه به این وضعیت و نام های در ظاهر ملی گرا و اسلام گرا، نیاز است تا ملی گرای واقعی به میان آید و همه ی اقوام افغانستان را به تعداد مشخص و بر حجم نفوس شان، در خود داشته باشد.
امان ریاضت
روزنامه نگار