افغانستان در سایۀ رقابت‌های ژئوپولیتیکی جهانی ناشی از جنگ اسرائیل…

مقدمه تنش‌های دراز ‌مدت میان ایالات متحده آمریکا، اسرائیل و جمهوری…

فیلسوف آس و پاس،- مدافع مالکیت خصوصی!

max stirner (1806-1856) آرام بختیاری ماکس اشتیرنر، آغاز آنارشیسم فردگرایانه. ماکس اشتیرنر(1856-1806.م) آلمانی،…

افغانستان- آموزشگاهی خونین برای ایران و همسایگان 

سلیمان کبیر نوری در این مقاله می‌خوانید: چکیده نئولیبرالیسم و استعمار؛ تجربه‌ای عینی افغانستان؛…

جنگ های جیوپولیتیک جدید و افغانستان تحت حاکمیت طالبان

نویسنده: مهرالدین مشید از بازگشت تروریسم تا تقابل قدرت های بزرگ در…

سید جمال الدین افغان

 فیلسوف ،دانشمند بنیانگذار نهضت فکری وجنبش آزادی  خواهی افغانستان ،اساسگذار  اتحاد اسلامی ومبارز…

  به آرمان وطن

بیا برویم کشور تا بان را بسا زیم  خا نه ی…

نوستالوژی و جاذبه های فکری و اعتقادی 

نویسنده: مهرالدین مشید نوستالوژی و گذشته گرایی های فکری و اعتقادی زمانیکه…

تاریخ‌گرایی و ارزش هنری رمان‌های میخائیل شولوخوف

ترجمه. رحیم کاکایی به مناسبت 120 سالگی میخائیل شولوخوف ای. کووالسکی (درباره مسئله…

نامه‌ی سرگشاده از سوی یک مهاجر، به صدراعظم آلمان!

آمریکا به سیم آخر زد. حمله‌ی آمریکا بر ایران، دردسر…

تنش میان ایران و اسراییل و پس لرزه های بحران…

نویسنده: مهرالدین مشید وارد شدن امریکا در جنگ و به صدا…

عزّ و شرف وطن 

در خانـه قـوی باش که چوراچور است  دزدان به کمین فانوس…

فطرتی انسانی

امرالدین نیکپی در اوایل دانشگاه ، داستان‌های مذهبی بسیاری دربارهٔ طرد…

جهان صلح وصفا!

امین الله مفکر امینی                   2025-19-06 جهانـی صلح وصفـــای بشربماتم کشیـــــده جـاهــــلانیکی برسیاستهای…

سرنوشت انسان امروز در چنگال مومیایی فروشان دیروز

نویسنده: مهرالدین مشید زنده گی مدرن در آینۀ زوال تاریخی در جهان…

سیمون دوبوار،- رفاقت و عشق اگزستنسیالیستی

Beauvoir, Simone de (1908- 1986). آرام بختیاری سیمونه و سارتر،- ازدواج سفید…

کتاب زبدۀ تاریخ

رسول پویان فسانه خوان وفسون سرگذشت موسارا مگـر خـرد بکــنــد حـل ایـن…

چرا مردان از زنان قوی تر نیستند؟ پروفیسور دکتر شمس سینا بخش…

حقیقت فرا ذهنی: بنیاد برترین واقعیت

ذهنیت به مفهوم تفکر٬ و تعقل از جوهر حقیقت٬ بنیاد…

ژرفنای فاجعه در افغانستان و سناریو های فراراه ی طالبان

نویسنده: مهرالدین مشید ستم طالبان و ایستادگی ملت؛ اراده مردم افغانستان…

پایداری

ثبا ت و پا یداری را نمانده  قدر و مقدارش چنان…

«
»

  فرار روشنفكر از وطن ، راه حل ، يا گريز از راه حل 

جهان غرب از اسيا و افريقا به چنين ثروتى رسيده است. اين را  تاريخ مى گويد اين را همه ادبيات غرب مى گويد. روشنفكران غرب موضوع رفاه عمومى سرزمين هاى خودى را محصول غارت استعمارگران غرب از سرزمين هاى ما مى دانند و براى رسيدن به اين مهم از هيچ كوششى دريغ نورزيدند. تاريخ افغانستان مملو است از حضور بيگانگان در همه عرصه ها از نهاد سياسى تا نهاد هاى اجتماعى. يعنى نفوذ در بالاترين لايهء سياسى تا نفوذ به پايين ترين لايه هاى اجتماعى در پوشش كمك به مردم. اما سهم افغانستان از حضور بيگانگان به گواه تاريخ هيچ نبود جز ويرانى ، جنگ و فقر و كشتار قومى و پر واضح است كه محصول اين همه دخالت ها در سرزمينى كه در ضرب اهنگ زمان با زمان پيش نرفت جز كشتار و ويرانى چيزى ببار ننشاند. افغانستان هرگز بعنوان يك مستعمره اشكارا در تاريخ نقش نداشت چه كه در پنهان هزاران بار مستعمره پنهان قدرت هاى انگليس و رؤسيه تزارى بوده و تكه هاى بزرگى از خاك افغانستان با توطئه يا بى توطئه از اين سرزمين جدا گشت. اينكه در تاريخ افغانستان چه رشادت هاى صورت گرفت موضوع بحث نيست اينكه افغان ها از موقعيت ها بنفع خود استفاده نكردنند جاى بحث است.  تاريخ با اگر نوشته نمى شود و اگر در گذشته معنى نخواهد داشت بنابراين با اگر اغاز نمى كنيم. ولى مى دانيم كه شخصيت هاى روشنفكر اگاه در برهه زمان هاى مشخص تأثير گذار خواهند بود. اگاهى از بستر دانش كسب مى شود و افغانستان در بستر تاريخ هرگز آرامش را تجربه نكرده و اين موضوعى است كه بايد بدان پرداخت يعنى صورت مسئله را روشن بيان كرد و به فكر راه حل مسئله بود. اما در بستر تاريخ روشنفكران اگاه نيز مجبور به جلاى وطن شدند و انان كه بافى ماندند طعمه ديوصفتان بد معاش گشتند. از كدامين شخصيت روشنفكراگاه نام ببريم كه اگر ماندند با طناب جهالت به دار جهل كشيده نشدند و يا در غربت زندگى را وداع نگفتن.  ايا يادى و اثرى از اين روشنفكران و جايگاه انان  مى شود.  محمود طرزى امروز نامى بيگانه است. أكرم عثمان را بسختى ياد مى كنند.  خالد حسينى را چند نَفَر مى شناسند. چند نَفَر اثر ادبى همسايه ها از أكرم عثمان را خوانده. مگر نه اينكه روشنفكران يك سرزمين سهم مهمى در هويت فرهنگى ان سرزمين بايد داشته باشند پس كجايند اين أفراد. هويت فرهنگى افغانستان وأم دار كيست امروز خلاءاين  افراد توسط چه كسانى پر مى شود جايگاه دوستم كه يك شبه ژنرال شد و به چوكى قدرت تكيه مى دهد و ملاقات حضورى با سفراى فرهنگى كشورهاى اروپايي انجام مى دهددر كجاست  أيا او خواهد گذاشت كه روشنفكران افغان در مصدر أمور قرار بگيرند. دوستم بدفعات مطرح كرده كه جنگ را در افغانستان روشنفكران اغاز كردند و ما أنرا پايين داديم. أيا با حضور چنين فرد و يا افرادى در راس أمور سياسى و فرهنگى افغانستان موضوع فرار از وطن روشنفكران افغان سرانجامى خواهد داشت. ارى روشنفكر  گريزى در طول تاريخ افغانستان همواره توسط نهاد سركوبگر تكرار شده است. مى گويند انان كه تاريخ را نخواندند مجبور به تكرار ان شدند و اين تكرار تاريخ است كه روشنفكر را مى گريزاند.
                  سعيد جامعى     استكهلم سوئد