طرح قانون اساسی فدرال برای افغانستان

هرشخص یا هر گروه حق دارد در مورد کشورش طرح…

   یا پیراهن و تنبان یا مکتب  

     نوشته ی : اسماعیل فروغی        درحالی‌که اختلافات و تنش های درونی…

سناریو های احتمالی در برابر حکومت طالبان

نویسنده: مهرالدین مشید افغانستان پسا طالبان را چگونه فروپاشی ای تمثیل…

مزاحمت

نوشته نذير ظفر تورنتو كانادا   ١٣ اپريل٢٠٢٥ نماندند.   تا   بهاران   را ببينم حرير    سبزه    زاران   را ببينم نماندند در  فضاى…

آیا انترناسیونالیسم مرده یا در شُُرُف مرگ است؟

نوشته: گریگ گودلز برگردان: آمادور نویدی انترناسیونالیسم: آیا مرده یا در حال مرگ است؟ سخت است…

ای داد خواهان!

امین الله مفکر امینی                       2025-17-04! زنـــــوای بیکسانِ میهـــــــن دلی آسمان گشته است…

سکولاریسم در تکریم و حرمت به تقدس دین...!

در نخست سکولاریسم مارکسیستی کمونیستی را٬ با سکولاریسم سیاسی که نهاد…

مارکس؛ پیامبر، دانشمند، مصلح اجتماعی ؟

- karl marx (1818-1883) مارکس؛ پیامبر، دانشمند، مصلح اجتماعی ؟ آرام بختیاری مارکس،…

بجزعشق نبینی!

امین الله مفکر امینی       2025-31-03! عشق نـــدارد دین ومــذهب وطریقی دیگــــــــــربــــه هرطرف…

چشم انداز روابط آینده آمریکا وپاکستان وسرنوشت افغانستان

عارف عرفان     بر اساس گزارش ها اختلاف در درون دولت پنهان…

نظریه لنینی حق ملتها برای تعیین سرنوشت خود و توسعه…

ترجمه. رحیم کاکایی موتاگیروف جمال زینوتدینوویچ دکترای علوم فلسفه، استاد دانشگاه دولتی…

 دهل جدیدی بر گردن داودزی دهل‌نواز سابق انداختند

اتن اول را یونس قانونی اجرا می‌کند تا به‌جایی برسد محمدعثمان…

شعار های قومی دشنه های آخته بر پیکر زخمی مردم…

نویستده: مهرالدین نویسنده تراژیدی های بی پایان افغانستان و دورنمای صلح…

    دولتها چگونه ایجاد واداره میشوند 

هرکه آنرا نیست ایستادن بپای خود توان  میشود  بیچاره و محتاج …

بایسته های عدالت قضائی وتأثیرآن برامنیت جامعه وعدالت اجتماعی 

نگارشی از سخی صمیم  از اثر اخیرم  بنام (ناگفته های از…

دلسوز محمد

خانم " #دلسوز_عبدالرحمان_محمد " (به کُردی: #دڵسۆز_عەبدولڕەحمان_حەمە)، مشهور " #دلسوز_محمد…

آمریکا و متحدانش باید غرامت به مردم و کشور ما…

مشورت من برای حقوق‌دانان گرامی کشور! از آمریکا و‌ متحدانش غرامت…

اسارت؛ ایستگاهی حیرت شکن و سیاه چاله ای گریز ناپذیر

نویسنده: مهرالدین مشید اسارت یعنی ایستگاه ی سیاه چاله ی ظلمت…

آراس عبدالکریم 

آقای "آراس عبدالکریم" (به کُردی: ئاراس عەبدولکەریم) شاعر کُرد زبان…

هنر و حقوق فرهنگ ها...!

هنر یا خوب دیدن: عمق و ظرفیت دریافت کننده را٬ لازم…

«
»

د ګډ حکومت بې بندوباره خپلسرۍ

د ملي يووالي په نوم ګډ حکومت له پیل راهيسې په خپلمنځي ناندريو بوخت دی او د پنځوس پنځوس سلنه د واک ويش پر اساس يي هر څه نيمايي دي. د دغه دوه سره معجون حکومت مشرانو آن د وفادارۍ سوګند له ورځې تر دې دمه ډير قانون مات کړی او له سرو کرښو يي پښې اړولې دي. د ګډ حکومت د شريکانو نورو قاون ماتونو پسې یي نه ګرځو خو دلته يي یوازې د سلاکارانو او وزيرانو د خپل سرې او بې بندوباره ګمارنې اړوند غږيږو.

د نوي حکومت له راتګ سره سم ډير کسان له دندو پرته له دې چې کاري مصونيت يي په پام کې ونیول شي له دندو لرې شوي دي او نوي کسان يي پر ځای ټاکل شوي دي. په ورستيو کې ويل کيږي چې د ګډ حکومت په وزارتونو کې خپل سري روانه ده او هر وزير، سلاکار او بل چارواکی؛ خپل پلوي کسان راولي او پر لويو پوسټونو او لوړو ډالري معاشونو يي ګماري.


۱ــ تقریبا یوه میاشت وړاندې رسنيو د ماليي په وزارت کې د فساد او خپلسرې ګمارنې راپورونه ورکړل. افغان ځواک خبرې پاڼې د ماليي وزارت د پخواني وياند عبدالقادر جيلاني په حواله راپور ورکړی و چې اکليل حکيمي د ولسمشر له حکم پرته خپل خپلوان په لوړو پوستونو ګمارلي دي. جيلاني ويلي و؛ کره اسناد ورسره دي چې د ماليي په وزارت کې د شته وزیر اکلیل حکيمي نيږدې خپلوان مقرر شوي دي. جيلاني داسې اسناد هم له رسنيو سره شريک کړي ول چې د حکيمي له لوري نوي ګمارل شوي کسانو منځنی معاش يي دوه سوه زره افغانۍ ښوده او ان داسې کسان هم پکې و چې درې سوه زره افغانۍ معاش اخلي.

۲ــ د کليد ګروپ د راپور پر اساس د عامې روغيا وزارت نوې رهبرۍ د ملکي خدماتو د قانون په نظر کې نه نيولو سره په سلګونو کسان په غيرقانوني توګه د موقتي کاروکوونکو په نوم په یاد وزارت کې په کار ګمارلي دي او په لسګونو نور يي پرته له قانوني دليله له دندو ګوښه کړي دي. راپور وايي د اداري اصلاحاتو او ملکي خدمتونو کميسيون په 09/02/1394 نيټه د عامې روغتيا وزارت کې د نويو ګمارنو د څېړلو اړوند یو پلاوی وټاکه. یاد پلاوي د څېړنو په پايله کې ومونده چې ډیر شمير کارکوونکي د رقابتي سیالۍ پرته په ريفورم شويو بستونو کې د قانون خلاف ګمارل شوي دي. بل پلو د کليد ګروپ راپور زیاتوي چې د عامې روغتيا وزير فيروزالدين فيروز په لسګونو تنه ددغه وزارت لوړپوړي کارکوونکي له هيڅ قانع کوونکي دليل پرته له دندو ګوښه کړي دي.

۳ــ د روهي ويب پاڼې د راپور پر اساس څو مياشتې وړاندې د اجرائیه رییس عبدالله عبدالله د دفتر رییس په یوه خپلسري اقدام کې له طبیعي پېښو سره د مبارزې د عالي ادارې مشر محمد دایم کاکړ له دندې ګوښه کړی و. په همغه وخت په ولسي جرګه کې د کابل د خلکو استازي انور خان اوریاخېل هم د یادې د جرګې په عمومي غونډه کې په دې اړه د جرګې اداري پلاوي ته شکایت کړی و. انور خان اوریاخېل د ولسي جرګې مشر ته هغه مکتوب هم ښودلی و چې د عبدالله د دفتر د رییس (مجیب الرحمن رحیمي) له خوا د دایم کاکړ د منفکۍ په اړه صادر شوی و.

۴ــ په داسې حال کې چې د قانون په بنسټ د ولسمشر حقوقي سلاکار نه ‎شي کولای عدلي او قضايي په ځانګړې توګه لویې څارنوالۍ ته حکم ورکړي؛ د طلوع نيوز د راپور پر اساس د ګډ حکومت د مشر حقوقي سلاکار عبدالعلي محمدي لویې څارنوالۍ ته لارښونه کړې ده چې د ښار جوړولو وزارت د تورنو دوسیې وڅېړي او د دغو دوسیو د څېړلو لپاره یې پلاوی ټاکلی دی. اصلاً سلاکار له مشورې پرته د اجراتو حق نه لري. د ولسمشر سلاکار د قانون له مخې صلاحيت نه لري چې لويي څارنوالۍ ته د کابلبانک د قضيي د څيړلو لپاره پلاوی وټاکي. له دې مخکې عبدالعلي محمدي د ښارجوړولو او ماليې وزارتونو ته هم مکتوبونه لېږلي د دغو مکتوبونو په ډاګه کېدل د دې لامل شول چې ولسمشر د هغه دنده وځنډوي.

د ګډ حکومت پورته بې بندوبارۍ او خپلسرۍ ته په کتو دا په ډاګه کيږي چې د لوړ پوړو دولتي کسانو په ګمارلو کې مصلحت او واسطه روانه ده او دا کار د دې لامل شوی چې فساد نورهم په ادارو کې ریښې وغځوي.
که څه هم افغان حکومت له څوکلونو راهیسې د فساد د مخنیوي هڅې پيل کړي او په دې برخه کې بېلابېلې ادارې کار کوي، خو تر اوسه هم افغانستان د مفسدو هېوادونو په ډله کې دی. ګډ حکومت تر ډیره د مصلحتونو او پیژندګلوۍ له مخې د لوړ پوړو چارواکو مقررۍ کوي . ګډ حکومت داسې دی چې وزیران او نور چارواکي یې ټول د قومي، تنظیمي او نژادي مناسباتو په وسیله ګمارنې کوي. اصلاً تر هغو چې د حکومت په رهبرۍ کې د فساد د مخنیوي په خاطر پیاوړې اراده موجوده نه وي، تش د فساد سره د مبارزه شعارونه کوم ځای نه نیسي. که چيري د حکومت په سیستم کې دا حالت ادامه ولري، نه يوازې دا چې فساد به خلاص نه شي بلکه لا به هم اوج ته ورسيږي.

لیکنه : خوشحال آصفي