عشق به حقیقت٬ اقتداربخشی ذهنیت برای عدالت است...!

برخلاف فلسفه غرب در فلسفه مشرق اسلامی٬ عشق با حکمت…

جنگ و درگیری‌های خشونت‌بار: چگونه همه ما را تحت تأثیر…

جهان امروز با چالش‌های بی‌شماری روبرو است، اما یکی از…

نمک بپاش

تو هی نمک بپاش روی زخم‌ها روزی خون‌های سرخ جاری بر سیم خاردارها به…

تاملی بر  دیدگاه های «خدا مرده و یا اینکه سکوت…

نویسننده: مهرالدین مشید درامدی بر دو تجربه‌ی متفاوت از غیبت الهی اندیشه‌ی…

نصایح نامچه

موسی فرکیش «نصایح‌نامچه»، در حقیقت متن گفتار و پیشنهادهای عبدالرحمان خان…

یازدهم سپتامبر؛ مبارزه با تروریسم یا چرخه معکوس تحول در…

نویسننده: مهرالدین مشید حملات یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ نه تنها سیاست خارجی…

 آیا راه رشد غیر سرمایداری پاسخگوی  اهداف استراتیژیک خلقهای جهان…

مقدمه این را همه میدانند که در ایجاد جنبشها وحریانات تند…

استاد ګل پاچا الفت 

خدای بخښلی  استاد گل پاجا الفت  هغه  لوی  او وتلی…

د سیاسي ګوندونو په جوړولو او فعالیت کې د مرام…

 انسان له اوله په ټولنیز ژوند کې د ګډو موخو…

خاطر شاد 

رسول پویان  تـو گـویی خامـۀ پاییز کلک استاد است  به هر طرف…

برجحان تعلقات!

امین الله مفکر امینی                     2025-07-09 برجحان ز تـــــــــعلقات وافکاری واهی خدا جوییــــــــم با…

اگر سقراط ‌پدر فلسفه است، کنفوسیوس یا ملاصدرا چرا چنین…

بخش دوم از مقاله‌ی سقراط، تیشه‌زنی، به ریشه‌ی دانایی. بحثی از…

پاسخی به پرسشی

محمدعثمان نجیب  آغا صاحب گرامی، نه دانستم دلیل شتابان شما برای…

استاد قیام الدین خادم 

استاد خادم د پښتو ادبیاتو په اسمان کې له هغو…

روشنگری روس، ملی گرا، رفرمیستی، علم گرا

Lomonossow, Michail(1765-1711 آرام بختیاری لومونسف؛- شاعر، دانشمند، روشنگر. میشائیل لومونسف(1765-1711.م)، شاعر، محقق، فیلسوف،…

د سیاسي ګوند او سازمان اساسي او تشریفاتي سندونه

د یوه سیاسي ګوند او د هر سیاسي او ټولنیز…

اعتراف به خطا؛ اخلاق و پل عبور از تاریکی به…

نوسنده: مهرالدین مشید  تاریخ، دادگاه اشتباهات مشترک ما تاریخ معاصر افغانستان و…

وقتی اژدها می‌غرّد، خرس می‌خروشد و فیل می‌خرامد؛ بشکه زرد…

نوسنده: مهرالدین مشید  پیام نشست شانگهای برای طالبان؛ نشانه‌ای از افول…

در سوگ کنر

بمناسبت زلزله ي مهلک ولایت کنر از زمین لرزه کنر هر…

درمراثی قربانییان زمین لرزه ی مشرق زمیـــن !

امین الله مفکرامینی                   2025-02-09! بدیــــــــده اشکِ ماتم و بدل خونم ز لغزشِ…

«
»

د غبرګولي، اتمه،‌ د پښتو خوږه ژبه، د ورځې په ویاړ ټولو هیوادوالوته مبارکي وایم

لیکونکۍ: محمدعثمان نجیب

ژبه،‌ او مورنۍ ژبه، د څښټن تعالیٰ له نعمتونو څخه یو لوې او سټر نعمت ده. مورنۍ  ژبه، هغه د ښیگڼو‌ او د کوچني‌والې یادونه په هیڅ‌کله هېر نه شي، او نه هېریدونکۍ ده. پښتو ژبه په افغان‌ستان، خیبر پښتون‌خواه، په پاک‌ستان کې، او شاو‌خوا سیمو‌ کې، په لکونو ویندویان لري. خو له بده مرغه ماسوا د څو په ګوتو شمیر کسانو څخه، د پښتو د ارزښټ‌ناک ژبې د سم ودي لپاره، هغه کارونه و نه شو او چا ويې‌ نکړه چی اړینه وه. که څه نا څه هم کړیي، هغه پر تیرو وختونو ‌پورې تړلۍ دي. پښتو ادبیاتو پراختیایې نه ده موندلې او نه ده ورکړ شوې ده. نو ځکه په غمجنه ټوگه ووایو چې، د پښتو او‌ پښتنو هغه کسان چې ځان مشران بُولي، په دې کمښټ کې ګرَم دي. او ددې په وجه، پښتو  ژبه، په نړۍ کې د هغو پنځوسو مړو ژبې څخه یو، ده. لکه چې ښاغلي فاطمی صیب په خپلو مرکو کې ویلي دي. دننه په افغانستان کې لوې ناخواړی چې پښتو خوږه ژبې ته اوښتي دي، هغه د هغو ژبڼۍ دلالانو په لوی لاس ده، چې ځانونه د پښتو او پښتنو گواکې مشران او تیکه‌داران ښیی، او ګني او وایي. دوي بر سیره پر دي چي د پښتو ژبۍ ته خدمت‌یې نه ده کړي، ده دې سپیڅلې ژبی نه، په خپل سیاسی حالاتو گټه اخیستي او د دې تر نامه لاڼدې، ځانونه او خپلوانوته د خداي په ځمکه کې جنتونه جوړه کړیدي او نورو‌ د‌پښتنو عام خلکوته خدای مه کړه دوژخ. په سلو وروستیو کلونو کې، دنړۍ ټولې ژبې او مورنۍ ژبې لا زیاتې پراختیا موڼدلې دینه. خو، په افغان‌ستان کې هغومره شاته تگ کړیده. ژبه پوهان وایي چي نړۍ کې له پنځه و یښت زره ډېره مورنۍ  ژبې شته دي. نو، د مونږ په وطن کې چې پښتو او فارسی_دری د رسمي ژبو په ټوگه مڼل شوي دي، ولې د پښتو ژبې د لا ښه ودې لپاره کارونه نه دې شوي؟ په دې برخه کې هرومرو د هغه ناکاره، ځان مشران گڼلې غاړو څخه ونیول شي او پوښتڼې ترې وشي چې تاسو، پښتو فرهنگ ودې ته څه کړي یاستۍ؟ مونږ د پښتو نړیواله ورځ په داسې وخت کې نمانځو او نمانځنه کوو چې دننه په هیواد کې تر ټولو زیات شمیر پښتنو وطنوالوته په هر برخه کې تاوانونه او خوشې لگښتونه اوښتي دي. د ځوانانو د وژل کیدو نه نیولي بیا د مونږ خویندو او میندو ته، د نارینه وو، ظلمونه روان دي. او نوم يې هم ورته پښتنولۍ ډوډونه ايښي دي. ده پشتنو ځوانانو ته او نوي سمسور نیالگیوته زما پیغام دا ده، څه خپل ځانونه د نوي او پرمختللي علم سره سمبال کا، او د افغان‌ستان د نورو ځوانانو سره لاس یو کړې او دا د قامونو او ولسونو درواغجن ځان مشران ګنلو ته سخته سزا ورکړۍ. او د وطن د بیا رغونې او ژغورنې ته یوه لویه او نه هیردونکې وحدت او ورورۍ لاسونه ورکړې او غېږونه یو بل ته په خورا پراخه کچه خلاص کړې. ځکه چې اوس د ماشوم‌‌ټوب وخت مو‌ تېر ده، او اوس دتاسو وخت ده چې پرې نږدي چې راټلونگی ماشومان او تڼکي ځوانان هغه کلاوونه او ناخوالې وباسي چې تاسو ایستلې ده. او‌ دا په یاد ولرې چې په نړۍ او د مونږ او تاسې په هیواد کې، هیڅ یوې ژبې، د بلې ژبی نه ورته‌والې نه لري. او ټولې ژبې د یوې تولڼې رنا رنا ستوري دی، او توپیر نه پرته ټولو وگړوته د درناوې وړ. د پښتو د خوږې ژبې د لا پراختیا په هیله.