جهان در آستانهٔ زوال دموکراسی

نویسنده: مهرالدین مشید فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱ نقطهٔ…

اتحاد 

تابکی در رنج  و دوری ها ستیم موج  نا  پید ا…

نان آوران کوچک

   ساجده میلاد در ازدحام جاده در شب ها  کودکی پرسه می‌زند هر…

یادهانی ضروری

خطاب به کسانی که به خطا، ببرک کارمل و محمود…

روناک آلتون

خانم "روناک آلتون" (به کُردی: ڕوناک ئاڵتوون)، شاعر و نویسنده‌ی…

جګړې او ورک شوي سرتېري

حميدالله بسيا په انساني تاریخ کې جګړې تل له وینو، وېر،…

تجربه های تاریخی که به سرمایه های ملی بدل نشد

نویسنده: مهرالدین مشید شکست هایی که هر روز ما را وحشتناک…

لنینگراد دیمیتری شوستاکوویچ سمفونــیِ پیروزی ارتش سرخ بر فاشیسم 

ترجمه و تنظیم: آناهیتا اردوان این ترجمه را  به مهندس ارشد…

ارزش نقد و کم‌رنگی نقدهای ادبی

یکی از بدی‌های تاریخی در جهان و کشور ما، رنگ‌باختنِ…

                یک گرفتاری با مافیا

        و یک دنیا آموزش شرعی، حقوقی، سیاسی و مدنی                               (قسمت سوم…

چند شعر کوتاه از زانا کوردستانی

گاهی اتفاقی ستاره‌ای  در دفترم چشم باز می‌کند ولی، من هنوز به آفتاب نقش…

ترور عروس خدا، توسط پدران مقدس!

Hypatia(355-415م ). ترور دختر خدا، توسط پدران مقدس! آرام بختیاری نبرد مکتب و…

مخالفان پراکنده، بازیگران متحد؛ مدیریت خلای سیاست در افغانستان

نویسنده: مهرالدین مشید اردوگاۀ از هم گسخته؛ فرصتی برای مانورهای منطقه…

گام بزرگ به سوی مبارزهٔ مشترک

برگزاری نشست مشترک دفتر سیاسی – اجرایی و بیروی اجرائیه…

پدر سالار

ما زنان سر زمین های جنگ  زنان جهان سوم  جهان پدر سالار وقتی…

اسدالله بلهار جلالزي

له ښاغلي (اسدالله بلهار جلالزي) سره، چې د علم او…

افغانستان، سوار بر شانه های ژیوپولیتیک پرتنش و پیچیده منطقه…

نویسنده: مهرالدین مشید روایتی از زنده گی در سایه امید یا…

میراث سکاها، هویت ایرانی و مسئله تورانیان در شاهنامه 

- دکتر بیژن باران شاهنامه، خاطره حماسی سکاهای ایران، جغرافیای اسطوره‌ای…

افغانستان نقطه مرکزی جیو پولیتیک

در سیاست قدرت های مخرب نظم و ثبات ! در بردن…

شور و حال عشق 

رسول پویان  عشق دردام سیاست مرغ بسمل می شود  پـرپـر احسـاس دل بندِ سـلاسـل می شود  تا ز چنگِ بازی ی صیاد مـرغ دل پـرید  عشوه از بهر فریب دل، مشکل…

«
»

حکومت او خصوصي سکتور ولس هیر کړی

د نړۍ د هیوادونو ولس او خلک ورځ تر بلې هوسا ژوند ترلاسه کوي، ورځ تر بلې پرمختګ کوي، ورځ تر بلې ورته د حکومت له لوري اسانتیاوې برابريږي او ورځ تر بلې له بیلابیلو امتیازاتو برخمن کیږي؛ خو دلته په افغانستان کې بیا زمونږ د ولس حالات وګورۍ، دلته ورځ تر بلې خلک بدبخته کیږي، ورځ تر بلې شاتګ کوي، دلته نه یوازې دا چې حکومت او دولت ولس ته د ژوند لازمې اسانتیاوې نشي برابرولی بلکه ورځ تر بلې د ولس د ژوند پر وړاندې خنډونه جوړوي؛ ښه بیلګې يې د ولس په اوسنۍ بیکارۍ او مخ په ځوړ اقتصادي حالت کې د حکومت له لوري د ټلیفون پر کرډیټ کارتونو د مالیې وضع کول او د بریښنا شرکت لخوا د بریښنا په مصرف کې د هر کیلو واټ پر سر د پنځه پوله اضافي قیمت اخیستل دي. دلته له یوې خوا مو په اقتصادي لحاظ د هیواد اقتصاد په بهرنیو مرستو متکي دی؛ او له بلې خوا تېرو حکومتونو هم په داسې زیربنايي پروژو پانګونه ونه کړه چې د ولس د بیکارۍ کچه یې راټیټه او اقتصادي حالت یې له رکود ژغورلی وای؛ نو اوس مو هیواد د عوایدو د ترلاسه کولو لپاره دوه لارې لري یو یې بهرنۍ مرستې (خېراتونه) او بل د ګمرکونو مالیات دي چې دواړه په هوايې شکل راځي او په هوایې شکل هضمیږي، ولس مو یوازې د میډیاوو له لارې ددې تش خبرونه اوري او بس.

دا سمه ده چې د هیواد په ابادۍ او پرمختګ کې هر وګړی مسول دی خو دا پرمختګ باید داسې وي چې که ولس قرباني ورکوي باید حکومت یې هڅې په اوبو لاهو نه کړي او کوم قیمت چې دوی د هیواد پرمختګ لپاره پرې کوي نو باید بیرته د ولس په درد دوا شي، ولس ته باید پرې کاري زمینه برابره شي، ولس ته باید په ډاګه شي چې ددوی قرباني بیځایه نه ځي او بیرته ددوی په درد لګیږي. نه دا چې «تورې دې لالا وهي او مړۍ دې عبدالله وهي« د متل په مصداق د ولس د قربانۍ ثمره څو تنه د ولس ټیکه داران او حکومتي فاسد چارواکي ووهي. په حکومت کې د فاسدو افرادو شتون اوس خلک ذهناً په حکومت بې باوره کړي دي؛ ولس د حکومت پر شفافیت شک لري، دوی نه په پوهیږي چې د مالیې له لارې ټولې شوې پیسې به شخصي جېبونو ته ځي او که د د دولت خزانې ته. ولس غواړي د ټلیفون کریډيټ کارتونو د مالیې ګټې عملا په خپلو سترګو وویني. دلته  باید حکومت تر مالیه وضع کولو وړاندې باید خلکو ته ذهنیت ورکړای وای؛ دلته باید داسې فضا رامنځته شوې وای چې خلکو ځان د حکومت او حکومت د ځان ګڼلای.

بله موضوع د بریښنا د مصرف په قیمت کې د بریښنا شرکت لخوا د پنځه پوله بيې لوړل دي. په اوس وخت کې افغانستان تر ډیره بریښنا له مرکزي اسیا هیوادونو او ایران واردوي. په داسې حال کې چې ولس مو تر ډیره بیکاره دی، اقتصادي وضعیت مو له رکود سره مخامخ دی او په کابل او ولایتونو کې د برښنا پر کیفیت او د لینونو د غځولو پر غیرمعیاري توب تل نيوکې کیږي ؛ د بریښنا شرکت مسولینو د بریښنا په قیمت کې پنځه پوله لوړوالی راوستی دی. د یاد شرکت مسولین وایې د وارداتي بریښنا قرارداد؛ درې کاله وړاندې چې د یو ډالر قیمت پنځوس افغانۍ و؛ لاسلیک شوی دی او اوس د ډالر په مقابل کې د افغانۍ د ارزښت په لویدو سره دوی پریکړه کړې چې د بریښنا قیمت لوړ کړي. دوی وایې زمونږ د بریښنا اخیستل په ډالرو دي په تیر کې د ډالرو ارزښت ۴۷ یا ۴۸ افغانۍ او یا نهایت ۵۰ افغانۍ و خو اوس د افغانۍ په مقابل کې د ډالر قیمت تر ۶۴ رسیدلی دی چې د بریښنا شرکت ددې قیمت د پوره کولو توان نلري، بالاخره پریکړه وشوه چې په هر کیلو واټ بریښنا پنځه پوله قیمت لوړ شي، یعنې اوس چې یو کیلو واټ په دوه افغانۍ دی او په راتلونکي کې به دوه افغانۍ او پنځه پوله شي.

د بریښنا شرکت په یاد اقدام سره د هر زر کیلو واټه بریښنا په قیمت کې ۵۰ افغانۍ لوړوالی راغی په دې معنا چې پخوا د یو کیلو واټ بریښنا قیمت دوه زره افغانۍ و او اوس به دوه زره او شل افغانۍ شې. دلته حکومت او خصوصي سکتور فقط د خپلو شخصي ګټو او د عوایدو په راټولو کې دی او بس؛ خو د ولس غم څوک نه خوري، د ولس د بیکارۍ غم څوک نه خوري، د ولس د امنیت غم څوک نه خوري، د ولس د سر د ساتنې په کیسه کې څوک نه دی، دلته حکومت او خصوصي سکتور د خدماتو د کیفیت د ښه کولو او د ولس د اقتصادي حالت د ښه کولو په غم کې نه دي بلکه فقط د خپلو شخصي جیبونو د ډکولو غم کوي او بس.

که چیري تیر حکومت د وارداتي بریښنا پر ځای په خپله افغانستان کې دبریښنا په بندونو پانګونه کړی وای نو اوس به مو نه د سوال په وارداتي بریښنا دومره لوړ قیمت ورکولو او نه به مو اقتصادي حالت داسې له رکود سره مخامخ کیده ځکه د یو هیواد په اقتصادي پرمختګ کې بریښنا بشپړ رول لري.

لیکنه: خوشحال آصفي