جګړې او ورک شوي سرتېري

حميدالله بسيا په انساني تاریخ کې جګړې تل له وینو، وېر،…

تجربه های تاریخی که به سرمایه های ملی بدل نشد

نویسنده: مهرالدین مشید شکست هایی که هر روز ما را وحشتناک…

لنینگراد دیمیتری شوستاکوویچ سمفونــیِ پیروزی ارتش سرخ بر فاشیسم 

ترجمه و تنظیم: آناهیتا اردوان این ترجمه را  به مهندس ارشد…

ارزش نقد و کم‌رنگی نقدهای ادبی

یکی از بدی‌های تاریخی در جهان و کشور ما، رنگ‌باختنِ…

                یک گرفتاری با مافیا

        و یک دنیا آموزش شرعی، حقوقی، سیاسی و مدنی                               (قسمت سوم…

چند شعر کوتاه از زانا کوردستانی

گاهی اتفاقی ستاره‌ای  در دفترم چشم باز می‌کند ولی، من هنوز به آفتاب نقش…

ترور عروس خدا، توسط پدران مقدس!

Hypatia(355-415م ). ترور دختر خدا، توسط پدران مقدس! آرام بختیاری نبرد مکتب و…

مخالفان پراکنده، بازیگران متحد؛ مدیریت خلای سیاست در افغانستان

نویسنده: مهرالدین مشید اردوگاۀ از هم گسخته؛ فرصتی برای مانورهای منطقه…

گام بزرگ به سوی مبارزهٔ مشترک

برگزاری نشست مشترک دفتر سیاسی – اجرایی و بیروی اجرائیه…

پدر سالار

ما زنان سر زمین های جنگ  زنان جهان سوم  جهان پدر سالار وقتی…

اسدالله بلهار جلالزي

له ښاغلي (اسدالله بلهار جلالزي) سره، چې د علم او…

افغانستان، سوار بر شانه های ژیوپولیتیک پرتنش و پیچیده منطقه…

نویسنده: مهرالدین مشید روایتی از زنده گی در سایه امید یا…

میراث سکاها، هویت ایرانی و مسئله تورانیان در شاهنامه 

- دکتر بیژن باران شاهنامه، خاطره حماسی سکاهای ایران، جغرافیای اسطوره‌ای…

افغانستان نقطه مرکزی جیو پولیتیک

در سیاست قدرت های مخرب نظم و ثبات ! در بردن…

شور و حال عشق 

رسول پویان  عشق دردام سیاست مرغ بسمل می شود  پـرپـر احسـاس دل بندِ سـلاسـل می شود  تا ز چنگِ بازی ی صیاد مـرغ دل پـرید  عشوه از بهر فریب دل، مشکل…

«سازش» و «سازشکاری» یعنی چه؟

‫ رفیق نورالدین کیانوری ــ پرسش و پاسخ، شمارهٔ ۲۰، دی‌ماه ۱۳۵۹ــ…

دو کلمه؛ همچون دو پرخاش

Eklektism, Dogmatism. آرام بختیاری التقاطی و دگماتیسم؛ دو واژه یا دو سیستم…

«اسپینوزا در ترازوی مکتب من بیش از این نه‌می‌دانم: فیلسوفی،…

تذکر ضروری و تازه و بکر!در پایان هر بخش لینک…

                 یک گرفتاری با مافیا

        و یک دنیا آموزش شرعی، حقوقی، سیاسی و مدنی                          (قسمت دوم)                        چرا…

ژئوپولیتیک ساختار قدرت؛ تنوع قومی و آیندهٔ دولت‌سازی در افغانستان

نویسنده: مهرالدین مشید افغانستان؛ از رویای فدرالیسم تا کابوس بالکانیزه شدن…

«
»

تعصب غریزه فوق أراده – پدیدار در زهر آفرینی ها

اراده و نتیجه عمل آن٬ از مبانی بینیش عمیق انسانی یا وصل روحی عقلی انسان از ربوبیت رب٬ که قطعا نتیجه دنیای تمدن و اخروی آن معنویت است. و تضاد اراده سالم از ریشه منفوریت و غریزه خودی و قاطعیت در برابر تغییر و خویش را محکوم کردن به مرگ٬ که حتی اضطراب و استرس و اوج آن تا خودکشی را٬ در عدم تغییرست که از این منفوریت تنزل پیدا کرده٬ می توان دید. 

اما با این غریزه فوق اراده فرد متعصب که از بد شانسی یا از علت سطح پاین آگاهی تام جامعه توده٬ به قدرت برسد٬ و در پی این غریزه سرنوشت ملتی به جهت که به زعم خودش می پندارت درست است٬ بکشاند چیست؟ 

حالا اگر انتقال قدرت در ۲۰۲۱ توسط اشرف غنی به طالب در حیطه روحیه قومی مطالعه شود – روی دیگر سکه طالبان پاکستانی و غریزه پشتون های آنسوی سرحد است. و این را در ادبیات آصف کاکر در مورد پشتون پاکستانی که اخیراً اظهار داشت می توان دید. 

رویکرد حقوقی و حقوق معاهدات بر مشکل سرحدی ما: 

که اگر به مرجع بی طرف یعنی دیوان دادگستری بین المللی لاهه سپرده شود٬ ماقبل ارجاع دادن به دادگاه در روی متن معاهده٬ طبق گزارشات٬ مسئله حل است. یعنی ضرورت ابطال معاهده دیده نمی شود. چون در تذکره شهروندان آنسوی سرحد نوشته نشده: شما به مدت معین تا این تاریخ شهروند پاکستان هستید. یعنی معاهده سرحدی در محدوده زمانی از لحاظ ماهیت رابطه ملت و دولت که می شود= ملیت به دور از خرد است٬ چون دولت زاده طبعی انسان ها است و قطع این رشته ناممکن است٬ مگر عناصر سازنده جز تجزیه راه دیگر نداند٬ هرچند تجزیه گزینه در حقوق بین الملل بوده٬ در افغانستان باورم اینست:‌ که وضعیت را بدتر از اکنون می کند.

رویکرد سیاسی: 

قطعا و مکرراً پشتون های آنسوی سرحد اتصال شانرا با افغانستان با ادبیات قاطعانه رد کرده اند. 

در نتیجه:

بحث اکثریت و حرص اکثریت شدن بصورت تام٬ و به تقویت آن و غریزه فردی تعصبی سرنوشت چهل میلیون انسان را به کجا کشانید؟ هر چند افکار و اهداف ملی غریزه های منفوریت اکثریت سلطه گرای بر اقلیت را٬ به توسعه کشوری مبدل ساخته است٬ اما افغانستان و با این نوع رویکرد ها در سیر نزولی و تنزل نقض بشری خواهد ماند.

راه حل: 

در صورت تاسیس حاکمیت ملی و دولت مقتدر و با ثبات٬ در روابط کشوری منطقه وی مردم با مردم بیدون سرحد٬ چون اتحادیه اورپا٬ روابط فرهنگی و قومیت که در حیطه حقوق بین المللی فرهنگی قابل هضم است در اوج رسانید. با فرهنگ و باور مشترگ با همسایگان ما حتی شاهد ازداج های خواهیم بود که از فیض وحدت منطقه وی و فرامنطقه وی٬ افغانستان را به حالت مطلوب یا ایده حال رسانید.

محمدآصف فقیری

نویسنده و پژوهشگر