اسپوتنیک: پاشینیان، قره‌باغ را به منافع آمریکا فروخت
پس از توافقی که با میانجیگری نیروهای حافظ صلح روسیه با نمایندگان جمهوری آذربایجان برای پایان دادن به شعله‌ور شدن خصومت‌های اخیر در قره‌باغ حاصل شد، رئیس این جمهوری به رسمیت شناخته‌نشده انحلال کلیه نهادها و سازمان‌های دولتی را از اول ژانویه ۲۰۲۴ اعلام کرد.
پروفسور آلفرد دی زایاس، کارشناس سابق سازمان ملل در نظم بین‌الملل به خبرگزاری اسپوتنیک گفت: نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان کار کثیفی را برای ایالات متحده انجام می‌دهد، همان کاری که ولودیمیر زلنسکی در اوکراین انجام می‌دهد. همه این‌ها به خاطر ژئوپلیتیک است.
این کارشناس گفت که نیکول پاشینیان سابقه اشتباهات سیاست خارجی و داخلی را دارد.
او که مولف ۱۰ کتاب از جمله «صنعت حقوق بشر» و «ایجاد نظم جهانی عادلانه» است، گفت: پاشینیان خائن به مردم خود است و خود را به منافع آمریکا می‌فروشد. اگر او از حقوق ارمنی‌ها دفاع می‌کرد، یورش بی‌امان آذربایجان علیه ارمنستان و قره‌باغ را به مجمع عمومی سازمان ملل می‌آورد، آن را مقابل دادستان دیوان کیفری بین‌المللی محکوم می‌کرد و همچنین نقض ماده ۵، ۶، ۷ و ۸ اساسنامه رم را محکوم می‌کرد. او باید با استناد به ماده نهم کنوانسیون ۱۹۴۸ ژنو، پرونده را به عنوان نسل‌کشی ادامه‌دار به دیوان بین‌المللی دادگستری ارجاع می‌داد.
الکساندر کنکوف، دانشیار دپارتمان تحلیل سیاسی دانشگاه دولتی لومونوسوف مسکو متعقد است «پایان قره‌باغ» بسیار بیشتر از یک شکست سیاست خارجی نخست‌وزیر ارمنستان است. به گفته او، این دست‌کم شاهدی بر «فروپاشی مدل کلی سیاست غربگرایانه در قفقاز» است.
این کارشناس توضیح داد: پاشینیان در واقع در همان دامی افتاد که میخائیل ساکاشویلی افتاد؛ کسی که اقدامات او منجر به از دست دادن آبخازیا و اوستیای جنوبی از سوی گرجستان شد و در مورد کاربرد جهانی ارزش‌های غربی در حل و فصل درگیری‌های منطقه‌ای نقش داشت. او به جای اینکه به دنبال دستیابی به توافق‌ها در این منطقه باشد و به دنبال راه‌حل‌هایی برای واقعیت‌هایی باشد که در میدان آشکار شده است، به دنبال حمایتی فراتر از خود این منطقه بود.
این پروفسور روس به تهاجم دولت گرجستان تحت حمایت غرب به منطقه جدایی‌طلب اوستیای جنوبی در سال ۲۰۰۸ اشاره می‌کرد. این اتفاق پس از آن رخ داد که میخائیل ساکاشویلی، رئیس‌جمهوری سابق گرجستان که پس از یک کودتای انقلاب رنگی به قدرت رسید، قصد خود را برای بازپس گیری کنترل این قلمرو ابراز کرد. روسیه که از ساکنان اوستیای جنوبی محافظت می‌کرد – مردمی که بسیاری از آنها تابعیت روسیه داشتند – نیروهای خود را به این منطقه فرستاد و ارتش گرجستان را از آنجا بیرون کرد. روسیه در ۲۶ اوت ۲۰۰۸ حاکمیت آبخازیا و اوستیای جنوبی را به رسمیت شناخت.
پروفسور دی زایاس خاطرنشان کرد که سازمان ملل متحد «با انجام ندادن اقدامات پیشگیرانه برای حفاظت از جمعیت ارمنی، ارامنه و جهان را ناکام گذاشته است.» پروفسور دی زایاس افزود: سازمان ملل می‌توانست رفراندومی برای تعیین وضعیت در قره‌باغ برگزار کند تا این را واضح و روشن نشان دهند که جمعیت آنجا نمی‌خواهند تحت حکومت باکو زندگی کنند.
هدف شکست‌خورده «تضعیف روسیه»
پروفسور آلفرد دی زایاس اظهار داشت: رویکرد واشنگتن در رابطه با مناقشه قره‌باغ «ایجاد مشکلاتی در مرزهای روسیه» بوده است.
در جریان شعله‌ور شدن تازه‌ترین تنش‌های قره‌باغ، مقامات ارشد ایالات متحده، از جمله سامانتا پاور، رئیس آژانس توسعه بین‌المللی ایالات متحده (USAID) و یوری کیم، معاون موقت وزیر امور خارجه در امور اروپا و اوراسیا، به سرعت با ارمنستان همگرا شدند و به این کشور رفتند.
بر اساس یک پست سفارت ایالات متحده، این سفر در ۲۵ سپتامبر به دنبال «تأیید حمایت ایالات متحده از حاکمیت، استقلال، تمامیت ارضی و دموکراسی ارمنستان و رسیدگی به نیازهای بشردوستانه ناشی از خشونت‌های اخیر در قره‌باغ» بود. کارشناسانی که تحولات این منطقه را تجزیه و تحلیل می‌کنند، با توجه به مداخلات گذشته ایالات متحده، به سرعت مشابهت‌هایی را ترسیم کردند.
الکساندر کنکوف با سنجیدن نقش غرب در بحران قره‌باغ، اشاره کرد که ایالات متحده به طور خاص هدف خود را روی یک نکته معطوف داشته است: «اخراج روسیه از این منطقه.» کنکوف خاطرنشان کرد: اکنون مقامات ایالات متحده به دنبال این هستند که تحولات را نه بر گردن خود ایروان، بلکه به گردن روسیه بیندازند.
لازم به ذکر است، زمانی که جمهوری آذربایجان در ۱۹ سپتامبر عملیات خود را در قره‌باغ آغاز کرد، کرملین تاکید کرد که این اقدامات «به طور قانونی در خاک این کشور» انجام می‌شوند. در اواخر ماه مه سال جاری، نخست‌وزیر ارمنستان اعلام کرد که ایروان آماده به رسمیت شناختن حاکمیت آذربایجان در مرزهای دوران شوروی خود از جمله قره‌باغ است. این امر رئیس‌جمهوری روسیه را بر آن داشت تا در سپتامبر ۲۰۲۳ خاطرنشان کند که رهبری ارمنستان اساسا حاکمیت آذربایجان بر قره‌باغ را به رسمیت شناخته است. به دنبال آن ولادیمیر پوتین در مجمع اقتصادی شرق در ولادی‌وستوک خاطرنشان کرد که رئیس‌جمهوری آذربایجان همچنین آشکارا اعلام کرد که وضعیت قره‌باغ دیگر موضوع بحث نیست.
«براندازی» دولت‌ها با «قدرت نرم»
الکساندر کنکوف با ارزیابی حضور مقامات آژانس توسعه بین‌المللی ایالات متحده در ایروان، تأکید کرد که این «یک ساختار آمریکایی است که منافع بشردوستانه و سیاسی آمریکا را در سراسر جهان ترویج می‌کند. در واقع، سازمان‌های غیردولتی مورد حمایت آنها برای پرورش وفاداری به ارزش‌های آمریکایی طراحی شده‌اند.»
پروفسور دی زایاس هشدار داد که حضور آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا «هیچ چیز خوبی برای مردم ارمنستان نخواهد داشت.» او با اشاره به اینکه ایالات متحده به مدت طولانی ارمنستان را تضعیف کرده، اظهار داشت که این آژانس آمریکایی موسوم به یواس‌اید ابزار دیگری است که ایالات متحده برای تامین منافع خود از آن استفاده می‌کند.
این کارشناس در ادامه گفت: یواس‌اید و بنیاد ملی دموکراسی چندین دهه است که دولت‌ها را در سرتاسر جهان سرنگون کرده‌اند. آنها آشکارا کارهایی را انجام می‌دهند که سیا مخفیانه انجام می‌دهد. یواس‌اید «قدرت نرم» را به کار می‌گیرد که اصلا هم «نرم» نیست. قدرت نرم آمریکا یعنی فاسد کردن مقامات، باج‌خواهی، بازی چماق و هویج.
این کارشناس به انبوهی از برنامه‌ها و پروژه‌هایی که یواس‌اید در این منطقه دارد اشاره کرده و هشدار داد که آنها «به تأمین مالی آزمایشگاه‌های زیستی جدید ارمنستان مانند اوکراین کمک کرده‌اند.»
اسناد کشف‌شده در عملیات ویژه مسکو در اوکراین نشان می‌دهد که ایالات متحده یک برنامه تحقیقات بیولوژیکی گسترده را در آنجا مستقر کرده و بیش از ۲۰۰ میلیون دلار برای ۴۶ آزمایشگاه بیولوژیکی برای تحقیق در مورد پاتوژن‌های بسیار خطرناک هزینه کرده است.
پروفسور آلفرد دی زایاس در پایان گفت: یواس‌اید و بنیاد ملی دموکراسی موسوم به «ند» (NED) هر دو سازمان‌های غیردولتی را تامین مالی می کنند و آنها را برای پیشبرد منافع سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در این منطقه به کار می‌برند.
