بحران مالی سازمان ملل و فاجعه انسانی در افغانستان

آزمونی برای تعهد جهانی به انسان‌دوستی و چندجانبه‌گرایی سازمان ملل متحد…

میراث سکاها در شاهنامه فردوسی: سیستان، سجستان و ایران

- دکتر بیژن باران مقدمه: شاهنامه و جغرافیای هویت ایرانی. شاهنامه…

تروتسکی در تاریخ اندیشه سیاسی چپ

leo Trotzki ( 1879- 1940 )  آرام بختیاری سنت ترور سیاسی با…

پاسخ  ما

میر عبدالواحد سادات پاسخ  ما  : بر مبنای وجدان ملی و ندای…

قهرمانی تیم فوتسال؛ نمادی از وحدت ملی و امیدی برای…

نویسنده: مهرالدین مشید شگفتن گل های لیخنند در سرزمین به تاراج…

تحول فرهنگ سیاسی؛ کلید طلایی وحدت و ثبات ملی در…

نور محمد غفوری (بخش چهارم و آخری)  ۷. ویژگی‌های فرهنگ سیاسی مطلوب برای…

ارسطو

نوموړی د لرغوني یونان او لوېدیځې نړۍ یو له لویو…

تحول فرهنگ سیاسی؛ کلید طلایی وحدت و ثبات ملی در…

نور محمد غفوری (بخش سوم) ۶. چالش‌ها و راهکارهای تحول فرهنگ سیاسی در…

تحول فرهنگ سیاسی؛ کلید طلایی وحدت و ثبات ملی در…

نور محمد غفوری (بخش دوم)  ۴. وضعیت کنونی کلتور سیاسی در افغانستان در پرتو…

بیایید هموطن!

امین الله مفکر امینی       2025-12-10! بیــــا هموطن با هم یکی گردیم تا…

ما با پاکستان مشترکات نداریم !

مدتیست که عده ای نام از مشترکات میان افغانستان و…

تحول فرهنگ سیاسی؛ کلید طلایی وحدت و ثبات ملی در…

نور محمد غفوری (بخش اول) ۱.خلاصه  این مقالهٔ علمی ـ تحلیلی و رهنمودی…

ښاري ژوند، چاپېریال او ډیجیټل پرمختګ

حميدالله بسيا په اوسني عصر کې، ښارونه د بشري ژوند د…

مهندسی قومی یا طرح توازن قومی در ساختار قدرت طالبان

نویسنده: مهرالدین مشید مشروعیت‌ بخشی قومی؛ از توجیه انحصار تا مهندسی…

صرصر ظلم 

از فروغ حسن تو ماه فلک شرمنده شد  مهر لطفت هر…

از همین خاک جهان دگری باید ساخت !

با شروع زمزمه های کم شدن موسسات خارجی و خروج…

چرا شطحیات! ترامپ را درک نه‌می‌کنیم؟

اولویت مردم ما اسقاط طالبان است، نه تعامل. ✍️ محمدعثماننجیب در جهان…

پاکستان د افغانستان په خاوره کې د TTP د غړو

د ویشتلو حق نه لري د افغانستان او پاکستان اړیکې له تاریخي…

اپلاتون

د ده اصلي نوم «اریستوکلس» دی، د یونان یو نوموتی…

نقض حاکمیت ملی از سوی طالبان؛ از سلطه ایدئولوژیک تا…

نویسنده: مهرالدین مشید اجندا های قومی و اختلاف برانگیز منافی حاکمیت…

«
»

آیا امریکا ، افغانستان فدرالی می خواهد ؟

 نوشته ی : اسماعیل فروغی 

     جیمزدابینزنماینده ی پیشین امریکا درامورافغانستان میگویدکه : « فدرالیسم به نفع افغانستان بوده وبه توسعه ی این کشورکمک می‌کند… » او حکومت جمهوری با والی های انتخابی را برای توزیع قدرت درافغانستان مفید می پندارد .
    آقای دابینز این سخنان صریح و بی پرده رااخیراً درمصاحبه ی اختصاصی با تلویزیون افعانستان انترنشنل بیان داشته است.

     بحث فدرالی که همواره بحثی تابو وقدغن درمحافل سیاسی- روشنفکری افغانستان بوده است ، اینبارنه ازسوی متفکران و سیاسیون افغانستانی ؛ بلکه ازسوی یک امریکایی داغ شده است. 

    آقای دابینز فدرالی شدن افغانستان را درزمانی مطرح می‌کند که اقوام مختلف افعانستان درزیرسیطره ی خشن وافراطی طالبان عذاب کشیده و بعضاً بافشار و زورازخانه های پدری شان بیرون کشیده می شوند .

     آقای دابینزفدرالی شدن افعانستان رادرشرایطی مطرح می‌کند که مقاومت وایستاده گی مردم افغانستان دربرابر تروریزم طالبی روزتاروزقدرت و وسعت بیشترکسب کرده و آرام آرام پرخاش های عمومي درکل کشور- بخصوص ولایات شمال افغانستان علیه حکومت تک قومی ، تک مذهبی وتک جنسیتی طالبان ، پخته گی وقوام بیشترمی یابد .

     هنوزروشن نشده است که آیا سیاست رسمی ایالات متحده ی امریکا هم بسوی قبول یک افغانستان فدرالی چرخ خورده است ؟ آیا وزارت خارجه ی امریکا هم بجای نظام متمرکز، به توزیع قدرت درافعانستان ازراه یک نظام فدرالی باورمند شده است ؟ یا اینکه این نظرفقط نگاه شخصی آقای دابینزاست .

   باآنکه هنوزنمی‌توان باورکرد که مقامات رسمی امریکایی ، نظام فدرالی را نظام شایسته برای افغانستان دانسته باشند ؛ اما هرچرخشی درسياست امریکاییان پیش آمده باشد یا پیش بیاید ، انتخابِ نوعِ نظام ، کارمردم افغانستان است . هموطنان ما بخوبی می دانند که نظام طالبی اوجِ نفرت انگیزیک نظام متمرکزاست . هموطنان ما این حقیقت را نیزمی دانند که حالا زمان آنست تا بدون تبعیض و تشدد ــ برای تعین وانتخاب نوع نظام حکومتی ، به یک گفتمان ملی روی بیاورند .

     به باورمن هیچ گفتمانی را نباید تابو پنداشت و قدغن کرد . نباید فوراً وباخشونت مُهرکفربه پیشانی کسانی زد که طرفداریک نظام غیرمتمرکز برای افعانستان استند . باید دانست که تنها درپرتویک گفتمان ملیست که میتوان عوامل اصلی عقب مانی ها ونزاع های چندقرنه و مزایای یک نظام غیرمتمرکزرا مشخص ودرک کرد . تنها درپرتویک گفتمان ملیست که میتوان فهمید نظام غیرمتمرکزهرگزبه معنای تجزیه ی یک کشورنبوده ونیست. وبالاخره تنها درپرتو یک گفتمان ملیست که به آسانی میتوان فهمیدــ درجهان ماکشورهای بزرگ وقدرتمندی چون ایالات متحدامریکا ، جمهوری فدراتیف روسیه ، جمهوری فدرال آلمان ، امارات متحدعربی ، جمهوری اسلامي پاکستان و دهها کشوردیگری استند که نظام غیرمتمرکزیا فدرالی داشته و این کشورها تاهنوزهیچکدام تجزیه نشده اند . 

    خلاصه ی کلام : اگرما گفتمان ملی نداشته و پیهم به پیشانی همدیگرمُهرکُفربکوبیم ، بازهم به دردها وبدبختی های هلاکتبارخویش ادامه داده و بادستان خود، خودمان را عذاب کُش می نماییم .

    وبالاخره ، اگرما گفتمان ملی نداشته باشیم ،پاکستانیان بوسیله همین طالبان تندرو و تمرکزگرا ، افغانستان را بسوی تضعیف بیشتروحتا بسوی تجزیه سوق خواهند داد .