شور و حال عشق 

رسول پویان  عشق دردام سیاست مرغ بسمل می شود  پـرپـر احسـاس دل بندِ سـلاسـل می شود  تا ز چنگِ بازی ی صیاد مـرغ دل پـرید  عشوه از بهر فریب دل، مشکل…

«سازش» و «سازشکاری» یعنی چه؟

‫ رفیق نورالدین کیانوری ــ پرسش و پاسخ، شمارهٔ ۲۰، دی‌ماه ۱۳۵۹ــ…

دو کلمه؛ همچون دو پرخاش

Eklektism, Dogmatism. آرام بختیاری التقاطی و دگماتیسم؛ دو واژه یا دو سیستم…

«اسپینوزا در ترازوی مکتب من بیش از این نه‌می‌دانم: فیلسوفی،…

تذکر ضروری و تازه و بکر!در پایان هر بخش لینک…

                 یک گرفتاری با مافیا

        و یک دنیا آموزش شرعی، حقوقی، سیاسی و مدنی                          (قسمت دوم)                        چرا…

ژئوپولیتیک ساختار قدرت؛ تنوع قومی و آیندهٔ دولت‌سازی در افغانستان

نویسنده: مهرالدین مشید افغانستان؛ از رویای فدرالیسم تا کابوس بالکانیزه شدن…

آیا محمد اشرف غني د بیا راڅرګندېدو په درشل کې…

نور محمد غفوری لنډیز د ۲۰۲۱م کال د اګست له سیاسي بدلون وروسته…

برگردان، یا همان واژه‌ی شناسای عربی ترجمه

محمدعثمان نجیب نماینده‌ی مکتب دینی-فلسفی من بیش از این نه می‌دانم از گذشته‌‌های…

چرا صدای گاندی ها در کوهستان‌های افغانستان پژواک نیافت ؟

نویسنده: مهرالدین مشید جغرافیای خشونت، سیاست قبیله‌ای و غیبت ماندلاها در…

جمعبندی غیر تحلیلی از جریانات اخیر نظامی و دپلماتیک افغانستان…

آنچه سیاسیون و نظامی های پاکستان پس از حملات هوایی…

                     یک گرفتاری با مافیا

محمد عالم افتخار         و یک دنیا آموزش شرعی، حقوقی، سیاسی و…

فلسفه سیاسی فردوسی و روانشناسی ترس در شاهنامه

دکتر بیژن باران نتیجه‌گیری. شاهنامه فردوسی چیزی بیش از یک…

سناریوی براندازی طالبان؛ از سوی پاکستان و ایران!؟

نویسنده: مهرالدین مشید براندازی طالبان واقعیت ژیوپولیتیک یا توهم تحلیل گران دراین…

دو کنیز در سحرگاه فلسفه یونان

Greece Philosophie.2800j. آرام بختیاری فلسفه یونان؛ افسانه و عرفان، منطق و برهان. در…

جنگی حاجی

آقای "جنگی حاجی" (به کُردی: جەنگی حاجی) با نام کامل…

 شانسی برای نجات افغانستان باقی مانده یا فرصت‌ها از دست…

نویسنده: مهرالدین مشید بیداری وجدان جمعی مردم؛ بازسازی مشروعیت سیاسی این پرسشی…

مارکسیسم قلب جوانان را تسخیر می‌کند

ا. م. شیری «چگونه یک ایدئولوژی غربی مانند مارکسیسم می‌تواند در…

عالم تنهایی 

رسول پویان  آزاد و ســرافـــرازم در عـالـم تـنهـایی  عشق و دل بیدار است تا…

هرمشکل حل گردد

امین الله مفکرامینی           2025-10-11! نازم آن قامت رسـا که نگردد خـــــــم زاِدبــــار همــتـــــــی…

جګړه او ورور وژنه د هېواد ستونزې نه شي حل…

 نور محمد غفوری سریزه نیمه پېړۍ کېږي چې په افغانستان کې جګړه…

«
»

آتیلا کیست؟

یک پژوهش مختصر تاریخی – قسمت اول 

داکتر همت فاریابی

محقق روسی و استاد تاریخ خانم

 (سمایلووه ولیریه-   Samailuva Valereia) 

در مقاله خود مینویسد: آتیلا رهبر هون ها همان است که در سالهای 434-453 میلادی با متحد ساختن قبایل تورک، جرمن و دیگر قبایل اروپائی تحت فرماندهی خود امپراطوری بزرگی را از

 (راینه- Reina تا والگا) بنا نهاد. (راینه- Reina) دریا یا ساحل که 6 کشور اروپائی چون سویس، لیختن اشتاین، اتریش، جرمنی، فرانسه و هالند را باهم وصل میکند بنا نهاد.

در مورد شخصیت و جهان گشائی منحصر به فرد آتیلا رهبر هون ها، قضاوت های مختلف تاریخی وجود دارد که چکیده هایی از آنها در اذهان ما نیز تداعی میشود که بر اساس آن گروهی از انسانها او را می پذیرند اما گروه دیگری او را محکوم میکنند.

 در این رابطه شاعران در مورد آتیلا شعرها سروده اند، موزیک سازان در وصف او موزیک ها “اوپیرا” نوشته اند، هالیود امریکا در مورد زیرکی و ناترس بودن او فیلم های هنری تولید نموده است و نقاش ها صحنه هایی از کار های او‌را نقاشی کردند که از جمله میتوان چندی از آنها را بطور مثال یادآور شد:

 -شاعر معروف قرن هژده روسی (الکساندر بلوک سکیفی- Alexander Bluk Skifi)

 در مورد آتیلا شعر سرود و او را شمشیر خدا نامیده است؛

– (پییر کرنین-Peeir Karnin)

 آهنگساز فرانسوی در مورد آتیلا موزیک “اوپیرا” نوشت که بشکل نمایشنامه ئی بنام “تراژیدی آتیلا” ترتیب و نمایش داد شد؛

– (رفائیل سَنتیا- Rafaeil Santia)

 نقاش معروف قرن سیزده ایتالیا ملاقات آتیلا را با پاپ روم به تصویر کشید که دیوار یکی از زال های بزرگ واتیکان را مزین کرده است؛

 در کتاب “مجموعه آثار مارکس- انگلس” مسکو، چاپ دوم، جلد شانزده، قسمت اول فریدریخ انگلس میگوید (هون ها همان “بربر” هائی هستند که برای اروپای درحال زوال روح تازه بخشیدند)

البته در اروپا اعم شرقی و غربی بخصوص‌ در مجارستان و کشور های اسکاندیناوی ترانه های حماسی و اشعار زیاد در وصف آتیلا وجود دارد که از او بنام نیک یاد کردند یا محکوم کردند. اما آنچه مربوط سیاست دولت ها بوده، اکثرآ کوشیدند تا از آتیلا یک چهره صد در صد منفی ارائه بدهند.

تاریخ آتیلا وهون بطور عمده توسط تاریخ نویس های کاتولیک مانند 

(اَمیَان مَرسَلِین- Amian Marsalin پِرِیسک پَنیسکی- Pirisk Paniski, یُواَردَن- Uardan) 

و دیگران نوشته شده است که مسلمآ هر آنچه زشت و منفی را در تاریخ هون ها انعکاس دادند.

 درحالیکه قبیله “وَندَل ها

– vandals”

 تحت رهبری پادشاه شان

 (گیزریخ-  Geizrikh) 

در سال 454 میلادی روم را تسخیر کردند یعنی دو سال بعداز تفاهم آتیلا با روحانیت که به روم حمله نمیکند و چهارده شبانه-روز تام وندل ها مردم را غارت کردند، تجاوز کردند و زن و مرد و پیرو جوان را از تیغ کشیدند. اما آنانیکه تاریخ هونها را نوشته بودند، در مورد وندل ها سکوت گردند. از سبب قتل و غارت قبیله وندل هست که کلمه “وندلیسم” یعنی بی بندوباری، قانون شکنی، تجاوز و جرم و جنایت اجتماعی در قاموس کشور های غربی جا گرفت.  

با اینحال من خواستم در مورد دو خدمت بزرگ، ماندگار و (غیر ارادی) آتیلا برای اروپائیان را مختصرآ بیان کنم.

پایان قسمت اول

رفرنس در ختم مقاله داده میشود

ادامه دارد