خاطر شاد 

رسول پویان  تـو گـویی خامـۀ پاییز کلک استاد است  به هر طرف…

برجحان تعلقات!

امین الله مفکر امینی                     2025-07-09 برجحان ز تـــــــــعلقات وافکاری واهی خدا جوییــــــــم با…

اگر سقراط ‌پدر فلسفه است، کنفوسیوس یا ملاصدرا چرا چنین…

بخش دوم از مقاله‌ی سقراط، تیشه‌زنی، به ریشه‌ی دانایی. بحثی از…

پاسخی به پرسشی

محمدعثمان نجیب  آغا صاحب گرامی، نه دانستم دلیل شتابان شما برای…

استاد قیام الدین خادم 

استاد خادم د پښتو ادبیاتو په اسمان کې له هغو…

روشنگری روس، ملی گرا، رفرمیستی، علم گرا

Lomonossow, Michail(1765-1711 آرام بختیاری لومونسف؛- شاعر، دانشمند، روشنگر. میشائیل لومونسف(1765-1711.م)، شاعر، محقق، فیلسوف،…

د سیاسي ګوند او سازمان اساسي او تشریفاتي سندونه

د یوه سیاسي ګوند او د هر سیاسي او ټولنیز…

اعتراف به خطا؛ اخلاق و پل عبور از تاریکی به…

نوسنده: مهرالدین مشید  تاریخ، دادگاه اشتباهات مشترک ما تاریخ معاصر افغانستان و…

وقتی اژدها می‌غرّد، خرس می‌خروشد و فیل می‌خرامد؛ بشکه زرد…

نوسنده: مهرالدین مشید  پیام نشست شانگهای برای طالبان؛ نشانه‌ای از افول…

در سوگ کنر

بمناسبت زلزله ي مهلک ولایت کنر از زمین لرزه کنر هر…

درمراثی قربانییان زمین لرزه ی مشرق زمیـــن !

امین الله مفکرامینی                   2025-02-09! بدیــــــــده اشکِ ماتم و بدل خونم ز لغزشِ…

اشک قلم 

رسول پویان  اشک قلم به صفحـۀ دل ها چکیده است  صد لاله…

استاد عبدالروف بینوا

استاد بینوا د هېواد، سیمې او نړۍ په کچه ستر…

کودکانی که کودکی نمی‌ کنند

خیابان، خانه بی‌در و پیکر کودکان فراموش‌ شده! فرشید یاسائی *  ما…

بحران هویت ملی؛ ناکامی ملت سازی و به زنجیرکشیده شدن…

نویسنده: مهرالدین مشید نیم قرن مبارزۀ سیاسی و فرهنگی و تبدیل…

سقراط، تیشه‌زنی به ریشه‌‌ی دانایی

دیدگاهی از مکتب دینی-فلسفی من بیش‌ از این نه می‌دانم. در…

خوشحال خان خټک

د ادب او فرهنګ درنو او پتمنو مینه والو! ګڼ شمېر…

اعلامیه در مورد زلزله‌ی مرگبار در ولایت کنر 

سازمان سوسیالیست‌های کارگری افغانستان  با اندوه فراوان و خشم عمیق از…

“طالبان، شطرنج بزرگ و رؤیای اوراسیایی روسیه”

نویسنده: نجیب الله قاریزاده  najeebulla.qarizada1@gmail.com +447887494441 سقوط حکومت غنی در افغانستان و بازگشت…

حکومت‌استبدادی و افراطی طالبان و ساز و برگ‌های استخباراتی و…

 نویسنده: مهرالدین مشید  از استبداد تا شایعه پراگنی؛ ساز و کار…

«
»

فواید جانبی کرونا

قسمت سوم 

اسراف وتبذیرازدیدگاه قرآن

***

{وَکُلُوا واَشٔرَبُوا وَلٰا تسُرِفُوا اِنَّهُ لا یُحِبُ المُسرِفین} 

«الاعراف ۳۱» 

(از نعمات خداوندی بخورید و بنوشید ولی اسراف نکنید) 

صراحتِ امروهدایت درین آیهٔ مبارک تجویز و مجاز بودنِ أَکل و شُرب حلالِ دنیوی است که به فرمان خدا در قرآن پاک صادرومتصل به آن ممانعت جدّی از اسراف و تبذیرومزید برآن گوشزد ساختن بر شخص بی اعتنا ازین امر است که خدا اسراف کنندگان را دوست ندارد .

*** 

اکنون در روشنی این فرمان خدا نظری بر چگونگی محافل عروسی افغانها قبل از قیودات کرونا در داخل و خارج مملکت می اندازیم:

***

گرچه تدویر چنین محافل بعد از شیوع و قیودات کرونا ممنوع شده است امّا لازم است بمنظور دید وعمل مقایسوی یک بارچگونگی آن را مرور نماییم واز بزرگان صاحب نظر که در اصلاح چنین موضوعات و مراسم سهم مهم و با ارزشی دارند صمیمانه بخواهیم که باما همکار و همگام گردند . 

هموطنان و دوستان هم میهنم را حرمت و درود: 

توقع دارم به عرایض زیرین من ازسر لطف توجه فرمایید تا طور مشترک دررفع نقایص این مجالس به هموطنان خود هامصدر خدمت شده ادای مسئولیت نماییم؛

هدف مهم درین نوشتاررامی توان با این جملات خلاصه ساخت: درمحافل عروسی لازم و ضروریست تاهمیشه اساسات خیر خواهانهٔ قواعد شرعی را درعقد نکاح وبعد از آن درجلوگیری از مصارف بیجا و تبذ یریکه اصراف خوانده می شود رعایت نموده و مزید برآن بر نظام داخلی و خارجی محفل که در ادامهٔ نوشته می آید پایبند باشیم تا بتوانیم یک عرف بجا و پسندیده به جامعه و مردم تقدیم و از خرابی های محافل در امان باشیم:

همانطوریکه همه آگاهی داریم و منهم شخصن شاهد آن بوده ام ؛ مصارف محافل عروسی و تهیهٔ غذا های مختلف النوعیکه شکل مسابقه و هم چشمی را بین مردم اختیار نموده وبار گرانی برشانه های شاه وعروس تحمیل مینماید اساس وپایهٔ شرعی و استناد قانونی ندارند ومزید برآن از سلامت عُرف خجسته نیز برخوردار نیست:

 ببینید: قبل از قیودات وجود کرونا  تدویربعضی ازمحافل عروسی درداخل و خارج مملکت  به یک مسابقهٔ تعجب آوری تبدیل و برای افراد غریب و جوانان درحال ازدواج و تشکیل خانواده چنان ترس آور و خطرناک گردیده بود که تدویر و ترتیب آن را برای خود ها غیر ممکن و نا رسیدنی می دانستند زیرا در بسا ازمحافل مصرف و اسراف به افراط و تبذیر صعود و خرچ و مصارف عروسی و نوعیت غذاها سیر صعودی می پیمود و این مصارف تا اندازهٔ بلند می رفت که هر نوع غذاهای (لطفن یا داشت پاینی راملاحظه نمایید) ازنوع غذاهای معمولی ومعروف ازقبیل قابلی پلو، زرده پلو، زمرد پلو، نارنج پلو و قُورمه چلو  و غذاهای دیگری که قبلن مروج نبود از گوسفند مکمل کباب شده، کباب تکه ، داشی و تندوری، بودنه کباب ، ابریشم کباب، شامی کباب، کباب مرغ و اقسام دیگریکه شاید فراموشم شده باشد  پاچهٔ گوساله و زبان ، منتو و بولانی، ماهی و مرغ ــ و انواع شرینی باب که از لبنیات وغیره تهیه می شود میوه های های تازه و خربوزه و تربوز که چون خرمن در کنج اتاق با ترتیب و دیزاین خاص آماده می گردد گپ تا شور نخودِ هَوسانه هم رسیده بود خلاصه با یک کلام هرنوع خوردنی و نوشیدنی ایکه دلت میخواست بالای میز آماده و مهیا بود ولی بعد ازتناول و صرف آن باقی این همه غذا ها که تقریبن به نیمهٔ  آن برابری می کرد به بیلرکثافات می افتید وپول مصارف آن هدرمی رفت. 

علاوه ازین: کیک عادی محفل به چندین منزل ارتقا نموده و کاردیکه بایست با آن کیک توته می شد درمقابل قیمت و پول توسط دختر و یا خانمیکه قبلن قبضه گردیده بود عرضه میگردید بازی روی میدان که جدیدن رایج شده بود معهٔ کارد آغاز می گردید و این رقص بمنظور اخذ پول بود که  شاه باید برای دخترکارد باز می داد و آنهم تا اندازه که دختر راضی می شد. 

 و درعدهٔ از محافل لباس ملی ما برای شاه و عروس به لباسهای هندی و پاکستانی تبدیل شده آن را افتخار و نوآوری تلقی میکردند که سخت قابل مذمت و نکوهش بود و هست.  

بیایید درین بخشِ بخصوصیکه خواندیم چند پُرسشی طرح نماییم: 

آیا چنین مصارف از نظر شماضروری و لازمی پنداشته میشود؟ آیا بهتر نیست که  محفل ساده وغذا به اندازهٔ لازم ولی ساده طبخ و پول این مصرف اضافی به ضرورت ها و مایحتاج زوج جوانیکه تازه میخواهند تشکیل خانواده دهند بکار رود و خانهٔ آنها آباد شود؟

 اکثرن دیده وشنیده می شود که مصارف یاد شده به روی اجباروسلطهٔ عرف نا پسند و هم چشمی از طرف یک جانب خانواده ویا هردوطرف بر اساس خوف و هراس از عادت ناپسند حاکم بر جامعه عملی میشد که این ناگزیری ها شاه و یا شاه و عروس را مجبور می سازد که این مصارف را طورقرضه آماده ساخته و به مصرف برسانند که تآدیه وپرداخت آن درآینده برای ایشان بسیاررنج آور وخُرد کننده خواهد بود، بهتر نیست ازان جلو گیری شود؟ 

آیا به نظر شما استفاده از طرز و ساخت لباس بیگانگان و پوشیدن آن درشب عروسی برای شاه و عروس یک ابتکارخوب است یا عمل نا پسند و مزخرف و بیخردانه.

 چه ممانعتی وجود دارد تا این مصارف کزاف را بگونهٔ جوامع دیگرتقلیل داده وکُمکی به این زن و شوهرنو خانه نمائیم؟ 

باقی دارد: لطفن منتظرقسمت چهارم باشید! (موضوعات نظمِ داخل وخارج محفل بعدن عرضه می گردد.) 

(۱) یاد داشت: منظور از نامبردن و ذکر انواع و اقسام غذا ها و شرینی های قسماقسم بر جسته ساختن کثرت غذا و برجسته ساختن اسراف و تبذیر است. 

 با حرمت. سخی صمیم.