زبان آریایی یا آریویی چی شد؟

نوشته: دکتر حمیدالله مفید ——————————— زبان بازتاب خرد آدمی است و انسان…

تعامل 

نور محمد غفوری از چندی به اینطرف در مکالمات و نوشتار…

جمال غمبار

آقای "جمال غمبار"، (به کُردی: جەمال غەمبار) شاعر و نویسنده‌ی…

چین کاوشگری به نیمه تاریک ماه فرستاد

منبع تصویر، GETTY IMAGES ۱۴ اردیبهشت ۱۴۰۳ - ۳ مه ۲۰۲۴ آژانس فضایی…

        تقدیم به ستره محکمه امارت اسلامی افغانستان

معروضه محمد عالم افتخار ولد محمد قاسم دارنده تذکره تابعیت 1401100148058   حضور…

حاکمیت طالبان؛ افزایش بحران و تکانه های بی ثباتی ملی…

نویسنده: مهرالدین مشید استبداد و تبعیض طالبان و به صدا درآمدن…

چند شعر از حمید تیموری‌فرد

بزم کبوتران   در تالار توت و ارغوان  سایه‌ی گل درشت انجیر  تارمی خلوت…

ساز آفرینش

رسول پویان رحیم و رحـمان را تابکی قـهار می گویند برای بـندگان…

چرا ادبیات دوران کهن و میانه کم‌تر حزین بود؟

در پرداخت‌های ساختاری ادبیات جهان از شعر و غزل و…

انسان گرایی پاسخی ناتمام در برابر ناپاسخگویی اندیشه های فلسفی…

نویسنده: مهرالدین مشید  انسان گرایی به مثابه ی داعیه ی برگشت…

گنجینۀ الهام

رسول پویان 2/5/2023 روزباخورشیدوشب سیل شباهنگم خوش است زیــر نـور خلـوت مهـتـاب آهنگـم…

در ارتباط به جفنگ گویی ها ی " نیاز نیاز"

حبیب میهنیار دوستان گرامی شما بهتر میدانید که یکی از ویژه…

ادبیات مبتذل،- سرگرم کننده و کم ارزش؟

Trivialliteratur:   آرام بختیاری نیاز انسان از خود بیگانه به ادبیات سرگرم کننده.  ادبیات…

پیام شادباش به مناسبت روز جهانی کارگر

ا. م. شیری روز اتحاد و همبستگی انترناسیونالیستی کارگران و زحمکشان…

دستار پوشان اسلام ستیز و پاچه بلند های حرمت شکن

نویسنده: مهرالدین مشید گروه ی طالبان از نظر حسن عباس نویسنده…

برگردان شعرهایی از سبزه برزنجی

خانم "سبزه برزنجی" (به کُردی: سۆزە بەرزنجی) شاعر کُرد زبان،…

به پیشواز اول می، روز جهانی همبسته‌گی کارگران

اعلامیه سازمان سوسیالیست‌های کارگری افغانستان اول ماه می، روز تجدید پیمان…

ناپاسخگویی به چالش های جهانی؛ نشانه های زوال تمدن غربی!؟

نویسنده: مهرالدین مشید بحران های جهانی پدیده ی تمدنی یانتیجه ی…

عشق و محبت

رسول پویان در دل اگـر عـشق و محبت باشد نجـوای دل آهـنـگ…

جهان در یک قدمی فاجعه و ناخویشتن داری رهبران سیاسی…

نویسنده: مهرالدین مشید افغانستان در حاشیه ی حوادث؛ اما در اصل…

«
»

د سميع الحق وژل ورته عبرت شول، مولانا فضل الرحمن حقيقت ویل پيل کړي

وروسته له هغې چې عمران خان له هند سره د دولتونو او ولسونو په کچه د اړیکو د غوړولو او د لارو د پرانیستلو لپاره اقدام وکړ او څو ورځې وړاندې يې له هند سره د کرتارپور پوله پرانيستله؛ د وسله والو طالبانو دویم معنوي پلار او د افغانستان د جنګ جهاد بلونکی مولانا فضل الرحمن له هندوستان د پاکستان پر دوستۍ او له افغانستان پر دښمنۍ نيوکه کړې. فضل الرحمان تېره پنجشنبې د قبایلو د حقونو په نوم یوې غونډې ته ويلي، له افغانستان سره لارې بندې دي او مرکزي حکومت نه غواړي چې له افغانستان سره ترانزیتي او مواصلاتي لارې پرانیستل شي.

فضل الرحمن په عين وخت کې ومنله چې له تېرو ۴۰ کلونو راهیسې د پښتنو په خاوره کې د پښتنو وینې بهول کېږي. ده د ډيورنډ کرښې دواړو غاړو روان ناورین ته په اشارې وویل«ایا د قبایلي سیمو او افغانستان عام ولسونه په امن کې د ژوند کولو حق نه لري؟»

پاکستان په وروستیو کې هڅه پیل کړې چې پر ډیورند کرښه اغزن سیم وغځوي یا دېوال ودروي چې د دې کرښې د دواړو خواوو د اوسېدونکو د تګ راتګ مخه ډب کړي. خو روانه اوونۍ د پاکستان صدراعظم عمران خان له هند سره د کرتارپور پوله پرانيستله او زياته يې کړه که هند د پاکستان خوا ته د دوستۍ لپاره یو ګام واخلي، پاکستان به دوه ګامه واخلي. ده همداراز وویل، د پاکستان حکومت، پوځ، سیاسي ګوندونه او پارلمان غواړي چې له هند سره ښې او دوستانه اړیکې ولري.

خو اساسي پوښتنه دا ده چې پاکستان څنګه د خپل ازلي دښمن سره د دوستۍ نيت کړی دی او ولې له هندوستان سره اړيکې رغول غواړي؟

پاکستان په وروستيو کې په سياسي لحاظ بيخي يواځې شوی او په اقتصادي لحاظ د نړيوالو له فشارونو سره مخ دی. يواځې چين دی چې په پاکستان کې پانګونه کوي او روسيه ده چې په نظامي برخه کې ورسره همکاري کوي. دوی دواړه هم د پاکستان لپاره د امريکا ځای نشي ډکولی. په همدې خاطر د پاکستان صدراعظم عمران خان په وروستيو کې هڅه کوي څو د پاکستان په اړه د نړۍ په ځانګړې توګه د هغه هيوادونو نظر بدل کړي چې په يو نه يو ډول د پاکستان لخوا متضرره شوي او يا هم د پاکستاني تروريزم لخوا له ګواښ سره مخامخ دي.

په دې برخه کې افغانستان او هندوستان هغه دوه هيوادونه دي چې پاکستان يې په ښکاره خپل ګاونډيان او دوستان ګڼي خو د پردې تر شاه خپل ازلي دښمان بولي. له خپلو ګاونډيانو په ځانګړې توګه له هندوستان سره د اړيکو رغولو لپاره د پاکستان تير صدراعظم نواز شريف هم ډیرې هڅې وکړې، آن تر دې چې په 2016 کال کې د یوم ټو وایکس پاکستاني خبري سایټ د خبر له مخې پاکستاني حکومت د پاکستان او هند تر منځ د هماغه کال د ورپيښ تاوتریخوالي په ترڅ کې خپلې ۲۰ تنه پېغلې نجونې د سولې له پیغام سره هندوستان ته ولېږلې. هاغه مهال پاکستان په سیمه او نړۍ کې له انزوا سره مخ و او دغه نجونې يې د عذر غوښتنې لپاره د هندوستان صدراعظم نريندرا مودي د تحفې په ډول استولې وې. خو سره له دومره هڅو هندوستان بيا هم د پاکستان غوښتنه نه وه منلې.

مولانا فضل الرحمن ولې د افغانستان په اړه د پخواني نظر خلاف څرګندونې کړي؟

درې دليلونه شته چې له مخې يې مولانا فضل الرحمن د افغانستان په اړه په حقيقت ويلو ته اړ کړی دی:

لومړی: امکان لري چې د طالبانو دویم معنوي پلار مولانا فضل الرحمن ته د طالبانو د لومړني پلار سميع الحق وژنه عبرت ګرځېدلی او دا يې اړ کړی وي څو د افغانستان په اړه نور بې مسوليته خبرې ونه کړي. ځکه سميع الحق په داسې حال کې ووژل شو چې پاکستان د نړيوالو له سختونو فشارونو لاندې دی او د طالبانو د ملاتړو په وژلو سره غواړي نړيوالو ته وښيې چې دوی د تروريزم پر خلاف دي او بايد نړۍ پرې وارد شوي فشارونه بند کړي. اوس چې کله مولانا سميع الحق له حقيقته خبريږي نو خپله څېره هم په اوبو کې ويني او پوهيږي لکه څنګه چې ای ايس ای سميع الحق وکارولو او په اخر کې يې سر ورپرې کړ نو امکان لري چې سبا به د فضل الرحمن نوبت وي. بلاخره اړ کیږي او د افغانستان په اړه په حقيقت ويلو پيل کوي.

دویم: پر پاکستان د نړۍ د اقتصادي فشارونو د کمولو په خاطر امکان لري چې مولانا فضل الرحمن ته د ای ايس ای لخوا پلان ورکړل شوی وي چې د افغانستان پر موضوع محتاطانه نظر ورکړي او د پخوا په څېر له خصمانه خبرو تېر شي. ځکه همدا مهال د نړۍ د سخت اقتصادي فشارونو لاندې دی. ښه بېلګه يې د ډالر پر وړاندې د هندۍ روپۍ ارزښت کمېدل دي چې په بې ساري ډول يې کلداره ټيټه شوې او يو ډالر د ۱۴۳ کلدارو سره برابر دی.

درېیم: د افغان سولې په تړاو د زلمي خليلزاد هڅو او د افغانانو هيله مندۍ د مولانا فضل الرحمن لپاره اندېښنه وراچولې چې ګويا ژمی به تير شي او د مخ توروالی به سکرو ته پاتې وي. یعنې مولانا فضل الرحمن فکر کوي چې امکان لري د افغانستان له ولسمشرۍ ټاکنو وړاندې له وسله والو طالبانو سره سوله وشي او بيا به فضل الرحمن چې تل يې د افغانستان جنګ جهاد بللی؛ د طالبانو تر منځ هم ځای ونه لري.

لیکنه : خوشحال آصفي