نان آوران کوچک

   ساجده میلاد در ازدحام جاده در شب ها  کودکی پرسه می‌زند هر…

یادهانی ضروری

خطاب به کسانی که به خطا، ببرک کارمل و محمود…

روناک آلتون

خانم "روناک آلتون" (به کُردی: ڕوناک ئاڵتوون)، شاعر و نویسنده‌ی…

جګړې او ورک شوي سرتېري

حميدالله بسيا په انساني تاریخ کې جګړې تل له وینو، وېر،…

تجربه های تاریخی که به سرمایه های ملی بدل نشد

نویسنده: مهرالدین مشید شکست هایی که هر روز ما را وحشتناک…

لنینگراد دیمیتری شوستاکوویچ سمفونــیِ پیروزی ارتش سرخ بر فاشیسم 

ترجمه و تنظیم: آناهیتا اردوان این ترجمه را  به مهندس ارشد…

ارزش نقد و کم‌رنگی نقدهای ادبی

یکی از بدی‌های تاریخی در جهان و کشور ما، رنگ‌باختنِ…

                یک گرفتاری با مافیا

        و یک دنیا آموزش شرعی، حقوقی، سیاسی و مدنی                               (قسمت سوم…

چند شعر کوتاه از زانا کوردستانی

گاهی اتفاقی ستاره‌ای  در دفترم چشم باز می‌کند ولی، من هنوز به آفتاب نقش…

ترور عروس خدا، توسط پدران مقدس!

Hypatia(355-415م ). ترور دختر خدا، توسط پدران مقدس! آرام بختیاری نبرد مکتب و…

مخالفان پراکنده، بازیگران متحد؛ مدیریت خلای سیاست در افغانستان

نویسنده: مهرالدین مشید اردوگاۀ از هم گسخته؛ فرصتی برای مانورهای منطقه…

گام بزرگ به سوی مبارزهٔ مشترک

برگزاری نشست مشترک دفتر سیاسی – اجرایی و بیروی اجرائیه…

پدر سالار

ما زنان سر زمین های جنگ  زنان جهان سوم  جهان پدر سالار وقتی…

اسدالله بلهار جلالزي

له ښاغلي (اسدالله بلهار جلالزي) سره، چې د علم او…

افغانستان، سوار بر شانه های ژیوپولیتیک پرتنش و پیچیده منطقه…

نویسنده: مهرالدین مشید روایتی از زنده گی در سایه امید یا…

میراث سکاها، هویت ایرانی و مسئله تورانیان در شاهنامه 

- دکتر بیژن باران شاهنامه، خاطره حماسی سکاهای ایران، جغرافیای اسطوره‌ای…

افغانستان نقطه مرکزی جیو پولیتیک

در سیاست قدرت های مخرب نظم و ثبات ! در بردن…

شور و حال عشق 

رسول پویان  عشق دردام سیاست مرغ بسمل می شود  پـرپـر احسـاس دل بندِ سـلاسـل می شود  تا ز چنگِ بازی ی صیاد مـرغ دل پـرید  عشوه از بهر فریب دل، مشکل…

«سازش» و «سازشکاری» یعنی چه؟

‫ رفیق نورالدین کیانوری ــ پرسش و پاسخ، شمارهٔ ۲۰، دی‌ماه ۱۳۵۹ــ…

دو کلمه؛ همچون دو پرخاش

Eklektism, Dogmatism. آرام بختیاری التقاطی و دگماتیسم؛ دو واژه یا دو سیستم…

«
»

ډیر لږ لیکم

ډیر می ولیکل خو هیچا ونه لوستل ، هیچا ورباندې عمل ونه کړو ، هیچا ورته پام ونه کړو ، ما مختلفی دوری – مختلف حکومتونه – مختلف وزیران – مختلف ریس جمهوران – پادشاهان ولیدل او ددوی په دوران کی می کارکړۍ ډیر لږ به دهر یوه په مورد ولیکم چې څوک خوشحاله او خفه نه شي.
 دظاهر شاه پادشاهی :::
 یو تجملی – یوخود خواه – یوعیاش پادشاه وو او د رحیم غلام بچه پنجشیری په واسطه ېې د هیواد د خانانو او خلکو ګلالۍ لورانی تر ځان تیرې کړې ،  یوه بیکاره – یوه بیسیواده  انسان وو – یوه کلمه پشتو ېې نه وه زده او د محمد زایو دقوم نه هم وو ،  یوه ډیر ظالمه – ډیره بې رحمه – ډیره خاینانه – ډیره ډارنه پادشاهی وه ، حکومت په حضرتانو – پیرانو – ملایانو – خانانو – بایانو – غلو – لاری وهونکو – یاغیانو اداره کیدو،غلو ملګانو  ( تعزمن التشا او تزلمن التشاه وه )  اداره کیدو (( لوږه – فقر – غریبی- خام سرکونه – بی برقی- بی فابریکې – بی مدرن وسله والپوځ – دسرباز ۲۰ افغانی میاشتنی معاش وو ، سرباز په وچه مړی موړ نه وو ، افسرانو فقطه په قرغه کی – په قووای چهار کی – په ریشخورو کې تر ۲۰۰ زیات اپارتمانونه نه لرل )) بدترین ، تحمیلی او بخوراو نمیر ژوند وو ، همدا وجه وه چې داود خان کودتاه وکړه خدای د نه بخشی مردار ظاهر کل او خاندان ېې .
۲ – دداود خان زمامداری ::
یو خود خواه – وچ مغزه – پوچ کله – دیکتاتور – حریص انسان وو ،په پشتو خبر نه وو او د محمد زیو دخاندان څخه وو ،  بیدون له یوه تلویزیون څخه بل ېې یو مثبت کار نه دی کړۍ ، درۍ وزارتونه ېې شخصا اداره کول ، دوستی – رفاقت – اعتماد ېې حتی په ورور او ځان هم نه وو او اولینه حمله ېې په خپلو یارانو چې دی ېې ریس جمهور کړو وکړه  او ډیر ډارن انسان وو ، په درواغو ېې سفربری د پاکستان په ضد اعلان کړه خو بیرته خلکو پوه کړو چې هم ځان او هم خلک مه تباه کوه بیا چوپ شوو .
۳ – نورمحمد ترکۍ :
 یو اصیل پشتون وو ، خو یوه زره اداره او تصمیم ېې شخصا نه شوای نیولای ، د غریب – دهقان – کارګر ګوند ېې تاسیس کړو خو یوه زره ېې یوه ته هم کار ونه کړو ، ټول عمر ېې د نورو خبرو ته په غوږ نیولو تیر شوو ، دیوه مستقل – غوړیدلی – مترقی هیواد غوشتونکۍ وو ، ډیر فقیر انسان وو ، هیڅ دول رشوت اوسوی استفاده ېې ونه کړه ،د پشتونستان د ازادی جدی طرفدار وو ، په حکومت دارۍ خبر نه وو ، څلورو خواوو ته ېې مریض – خود خواه – متعصب – درواغجن – بیسیواده کسان ورټول وو او یوه هم درسته مشوره ور نه کړه د صالح زیری نه شروع بیاتر دستګیر پنجشیری پورې او هیڅ ېې  دوست او دشمن نه شوای تفکیک کولای همدا وجه وه چې د امین له خوا د بالشت په ذریعه ووژل شوو .
حفیظ الله امین :
 یو قاطع – بی ویرې – جدي انسان وو ، خو ډیر د فارسی زبانانو په ضد وو او د فارسی زبانانو سره ېې حساسیت لرلو ، همداوجه وه چې ببرک کارمل ېې بد ایشیدو ، ډیردسیسه باز او توطیه ګر انسان وو ، په ضمن کې چون د امریکا فارغ تحیل وو نو د هغوی شخصی نوکر او مزدور بلل کیدو ، دخام او ماجراجویانه سیاست په نتیجه کې ېې دثور انقلاب له ماتی سره مخامخ کړو او بیشمیره کسان ېې ژوندی خښ کړل او ووژل چې پرچمیان هم پکې شامل وو، اشاره ېې چپه وهله او حرکت ېې ښۍ خواته کولو ، په تیوری د مارکسیزم خبر نه وو .
ببرک کارمل :
یو مترقی انسان وو او په مارکسیزم ډیر بلد وو ، دیوه مترقی او غوړیدلي افغانستان طرفدار او جوړونکی وو ، وحدت حزبی ته تر اخره وفادار پاتی شوو ، د مقام او څوکۍ نه د ملی مصالحو په خار تیر شوو او د ګرباچوف بندیخانی ته مسکو ته حواله شوو ،دلوی افغانستان دجوړیدو کار ېې پیل کړو او خپله لور ېې صفدر خان ته ورواده کړه – کوکی خیل ېې وسله وال کړو – فیض محمد وزیری ېې د پشتونستان د داعیی قربانی کړو ، یو مدرن او نیرومند وسله وال پوځ ېې جوړ کړو ، ډیر اقتصادی مهم کارونه ېې وکړل لکه د حیرتانو موتر رو او ریل رو پل – دکابل تعلیم او تربیه پوهنتون – د نور شفاخانه – د مخابراتو ۱۸ منزله – دکابل زیر زمینی –  افسرانو ته بلاکونه او کورونه – فابریکی – دهرات دسمنټو فابریکه او دسلما بندبرق – او ډیر عالی کدرونه ېې تربیه کړل ، خو د بیروی سیاسی د توطیو سره دروسانو درهبری په اشاره له وظیفی نه سبکدوش شوو ، منفی کارونه ېې  په ډیرو مریضو – دیرو بی سویه نظامی کادرو ېې تکیه وکړه او فارسی زبانان ورته تر پشتنو نه مقدم وو – دروسانو مخصوصا د (ک ګ ب ) دریس اندروفوف شخصی دوست وو او د امریکا درجه یک دشمن وو ، دده سیاسی بیرو باید دیوه سره محاکمه شي .
دکتور نجیب الله :
دبوکس درینګ پهلوان یو خودخواه او دمقام او چوکۍ تږۍ وو ، ډیر ډارن او ابن الوقته انسان وو ، په ډیرو بیسیواده او خودخواه مامورینو او افسرانو ېې اتکا لرله ، دپشتونستان د ازادی قوی طرفدار وو ،  پخوانی رشوت خواره ولسوالان ېې ډیر اعتمادی کسان وو د توخی په شمول ، دخاد په وخت کې ېې ډیر خلک ختم کړل ، او ډیر فرکسیون باز انسان وو ، په ملیشه جهادی قومادانانو ېې اعتماد وکړو او هغه ېې تر ستونیه وسله وال کړل ، او بیشمیره پیسې ېې دوی ته ورکولې حتی جنرالۍ او قهرمانی رتبی ېې هم ورکړې ، خو یوه مکتبی افسر یوه تحصیل کرده افسر ته ېې حق نه ورکولو ، د ببرک کارمل او دهغو د پلویانو سره ېې سخت حساسیت لرلو، په یوه نورانشاه سنګر ېې یو عالم خلک ووژل او برباد کړل ، د سلیمان لایق خولې ته ناست وو، په خلاص لاس ېې حکومت اشرارو ته ور تسلیم کړو ،  او لایق داسې برباد کړو چې حتی په دار شوو  .
د مجاهدینو ریس جمهوران ::
حضرت مجددی – برهان الدین ربانی – حامد کرزۍ – اشرف غنی او عبدالله عبدالله او دار ودسته ېې دوی دیوه سره د افغانستان دترقی- ازادی – ارامۍ – ملی وحدت – ملی ارزشو – درجه یک دشمنان وو او دی ، د اوله د تهدابه د پاکستان – ایران – عربستان سعودی -قطر اماراتو – غرب په راس کې امریکا مزدوران – نوکران -تالي څټي – بی وجدانه – بی غیرته – بیسیواده کسان وو او دی افغانستان ېې په مخروبه تبدیل کړو – ملی وسله وال پوځ ېې ترکه او تقسیم او په دشمنانو خرڅ کړو ، نه مسلمان دی – نه افغان دی ، دچوکي او ډالرو په وړاندې تر ناموس هم تیر دی ، وطن خو پریږده ؟؟ دوی یو مثبت کار نه دی کړۍ هرڅه د (آی اس آی ) له خوانه ورباندې دیکته کیژي ، نني تعینات ېې وګورۍ یو مسلکی ارکان حرب وزیرداخله ېې  لری کړو او یو ۱۲ پاس وزیر ېې تعین کړو مرګ په تولو اشرارومجاهدینو