از روایت سازی تا مهندسی نفوذ و تاثیر گذاری بر…

 نویسنده: مهرالدین مشید     سفید سازی، معامله و مهار؛ الگوهای نوین تعامل…

د ارواښاد سمیع الدین « افغاني » د پنځم تلین…

نن  د ارواښاد  سمیع الدین « افغاني »  چې  د…

از نیم قرن دست آلودگی بیگانگان

باید درس عبرت گرفت ! افغانستان در جغرافیای موجود جهان از…

به پیشواز شب یلدا

دوباره نوبت دیدار یلداست شب برف است و یخبندان و سرماست دگر…

فیثاغورث

نوموړی د نړۍ تر ټولو لوی فیلسوف او ریاضي پوه…

آنارشیسم؛ نوستالژی اتوپی است

Anarchism.  آرام بختیاری ناکجاآباد مدینه فاضله، شوق دیدار بهشت زمینی بود.   واژه یونانی…

ایستاده گی طالبان در برابر جریان شکست ناپذیری تاریخ

نویسنده: مهرالدین مشید فرهنگ تسامح گرای خراسان تاریخی و ستیزه جویی…

علم او ټکنالوژي؛ د رښتینې خپلواکۍ محور

په اوسني عصر کې د نړۍ بڼه په بشپړه توګه…

تله‌ی «شرِ کوچک‌تر»؛ چرا نباید بد را در برابر بدتر…

هانا آرنت، فیلسوفی که عمر خود را صرف مطالعه ریشه‌های…

هستی، انسان و عدم 

رسول پویان  عمری گذشت در خم و پیچ مدام هیچ  بـودن نـدیده مانـدن کس در دوام هیچ  جاه و جلال و قـدرت آدم فـسـانه بود  ابحـاری در سـراب تخیّـل تمــام هیچ  زور…

            ائتلاف های شکننده و شجره نامۀ سیاه سیاستگران افغانستان

نویسنده: مهرالدین مشید تغییر ناپذیری طالبان و ناتاثیر گذاری مخالفان اعتماد…

             خواب ظلمانی

خفتگا ن رویا ی  یک  آرا مش ا ند  همچوکشتی بسته…

      نسبت ونسبیت 

نسبت بیان منسوب ومربوط ،ربط وتعلق وبا مفاهیم تناسب ،متناسب…

این هم بیاد تاریخ بماند

قومگرایی و ائتلاف ها بر بنیاد قومیت حلال مشکل افغانستان نیست! گرایش…

چرا اخلاق در همه‌ عرصه‌های زنده‌گی میان بیش‌ترین بشرِ قرنِ…

اخلاق‌نگری به سیاست‌مدارانِ بد اخلاق: مورد ترامپ محمدعثمان نجیب نماینده‌ی مکتب-دینی فلسفی من…

برابری حقوی + استعداد ذاتی = شایسته سالاری...!

انسان ها٬ نظر به توانایی های ذاتی برابر آفریده نشده اند.…

مرغ رویا  

رسول پویان  مسوزان بال پـرواز پرستـوهـای زیبا را   میفگـن در قفسهای طلایی…

تعامل که انزوا؟

نور محمد غفوري په نړیوالو اړیکو کې د هېوادونو برخلیک د…

از کابل تا دیاسپورا؛ روایتی از هفت خوان رنج های…

نویسنده: مهرالدین مشید افغانستان؛ در گره گاۀ تروریسم و مردم این…

هویت و عوامل تعیین‌کننده آن: بررسی علمی و تحقیقاتی

نور محمد غفوری خلاصه هویت یکی از مفاهیم بنیادین علوم اجتماعی و…

«
»

تصویب بودجه سال مالی ۱۴۰۰

باشنیدن تصویب بودجه سال مالی ۱۴۰۰ توسط شورای وزیران چیزهای زیادی از سال مالی روان در ذهن دور میزند .

آغای غنی در یکی از بیانیه ها در ولایت پکتیا گفت افغانستان را ساختم به والی گفت امی پکتیارا  خو تو بساز.

این جمله از دو جهت قابل نقد است ؛ یکی اینکه کجای کل افغانستان را ساخته است وچه ساخته است ؟

چند ماه قبل ازین سخنرانی گفته بود نود فیصد مردم زیر خط فقر زندگی میکنند.

آغای دانش معاون دوم ریاست جمهوری در تازه ترین سخنرانی اش گفت عدم مصئونیت غذایی زندگی ۱۳ ملیون انسان این وطن را تهدید میکند .

وزیر صحت عامه گفت اطفال افغانستان در سطح جهان بیشترین امار سوء تغذی رادارند .

شاگردان مکاتب هنوز در فضای ازاد بدون سقف ووسایل درسی در روی زمین می نشینند ودرس میخوانند .  با این عدد بزرگ فقر واین وضعیت ناهنجار زندگی اولیه مردم‌ ساختن کل افغانستان چه توجیه میتواند داشته باشد  جز یک غلو ” بالاتر از مبالغه ” ؟

کلمه ساختن کشور یک کلمه وسیع المعنی است ؛ ساختن از لحاظ زیر بنا ها ، موسسات تولیدی ، بندهای ابگردان وتولید برق ، مکانیزه ساختن زراعت توام با بهبود زندگی دهقانان وساکنان دهات ، اتصال دهات با شهرها توسط جاده های اسفالت شده ، تائسیس سرد خانه ها برای حفاظت حاصلات زراعتی و باغداری ، اعمار مکاتب با وسائل لازم درسی ، تاسیس شبکه های ابرسانی وبرق رسانی ، تامین امنیت ، پائین اوردن سطح بیکاری ، کاریابی تا نیروی کار به خارج فرار نکند ، تدابیر برای جلوگیری از فرار مغزها ودهها کاریکه رفاهیت عامه را در بر گیرد وحاصلدهی هم داشته باشد .

ارزیابی مصرف بودجه انکشافی سال مالی ۱۳۹۹ نشان داد که چیزی بیشتر از پنجاه فیصد ان به مصرف رسیده وان هم غیر واقعی ومبالغه حکومت برای جان خلاصی از محاسبه پارلمان‌میباشد .

بودجه انکشافی سال ۱۴۰۰  هفتاد فیصد کل بودجه پیشبینی شده است دیده شود که تا کدام فیصدی به مصرف رسانیده خواهد شد ؟

دوم؛ این غلوی آغای غنی خلاف ادعای انکشاف متوازن کشور است . از لحاظ وضعیت نظامی — سیاسی اگر دولت سیاست معقول انکشافی را غرض رفع معضلات جاری در پیش میداشت باید به ولایات همسرحد با پاکستان توجه خاص مبذول میداشت منجمله ولایت پکتیا زیرا :

علایق ولایات همسرحد با پاکستان از لحاظ رفع نیازهای ضروری اولیه بیشتر به جانب پاکستان است ، مریضان شان را به انجا میبرند ، پول کلدار در داد وستد روز مره مروج است ، اموال پاکستانی چه قاچاقی یا رسمی بازارهای ان ولایات را تصرف کرده است ، رفت وامد مردم با ان طرف سرحد شاید کمتر از رفت وامد با پایتخت کشور نباشد ، در بسا موارد نوع کلتور پاکستانی درین ولایات رواج یافته . انطرف سرحدات مکاتب ، پوهنتونها ، شفا خانه ها ، سیستم ابرسانی صحی ، برق وگاز وسرکهای اسفالت شده با نظم دولتی چشمگیر تر است که عامل توجه مردمان ولایات سرحدی به جانب پاکستان میباشد . عین حالت در ولایات همسرحد با ایران جریان دارد که باعث کشش وجاذبه مردم به ان سوی سرحدات پاکستان وایران شده است .

حکومت چگونه میتواند این جاذبه وکشش را به مرکز وپایتخت کشور بر گرداند جز از طریق تاسیس پروژه ها ی انکشافی ، توجه به امور زراعت وجنگل داری وجمیع تسهیلات زندگی اعم از مادی ومعنوی تا علایق مردم‌به انطرف سرحدات محدود گردد وحس شهروندی وهموطنی بر بنیاد های مادی واساسات معنوی  زنده تر نگهداشته شود .

اگر آغای غنی کل کشور را ساخته است وبه سرحدات نه پرداخته اشتباه کلان در دولت داری را مرتکب شده که نخواسته یا نتوانسته به این ولایات‌ توجه مبذول دارد یا به گفته خودش انرا نساخته است .

در کنار همه اقدامات تامین امنیت وشبکه دوانی استخباراتی برای کشف وخنثی سازی دسایس ناشی از پاکستان اصل مهم است که به امنیت مجموع کشور بستگی میرساند .

بهر حال بودجه جدید هم از زیر تاثیر مصارف هنگفت بی مورد قدرتمندان و حکومت سالاران بیرون نمیشود ، مصارف قطعات محافظین وکاروانهای انها ، مصارف میزهای نان پر وپیمان ایشان ، مخارج سرسام اور کارمندان دستگاههای مرکزی قوای ثلاثه دولت ،مصارف پولی غیر قابل باز پرس شورای عالی مصالحه ، جیب خرچهای سفرهای خارج ، سوء استفاده از وجوه مالی دولت با گردش دوامدر سالانه دو نیم ملیارد رشوه در ادارات دولتی ودهها عیب ونقص وفساد که دامنگیر این دولت فساد زده میباشد.