درمراثی قربانییان زمین لرزه ی مشرق زمیـــن !

امین الله مفکرامینی                   2025-02-09! بدیــــــــده اشکِ ماتم و بدل خونم ز لغزشِ…

اشک قلم 

رسول پویان  اشک قلم به صفحـۀ دل ها چکیده است  صد لاله…

استاد عبدالروف بینوا

استاد بینوا د هېواد، سیمې او نړۍ په کچه ستر…

کودکانی که کودکی نمی‌ کنند

خیابان، خانه بی‌در و پیکر کودکان فراموش‌ شده! فرشید یاسائی *  ما…

بحران هویت ملی؛ ناکامی ملت سازی و به زنجیرکشیده شدن…

نویسنده: مهرالدین مشید نیم قرن مبارزۀ سیاسی و فرهنگی و تبدیل…

سقراط، تیشه‌زنی به ریشه‌‌ی دانایی

دیدگاهی از مکتب دینی-فلسفی من بیش‌ از این نه می‌دانم. در…

خوشحال خان خټک

د ادب او فرهنګ درنو او پتمنو مینه والو! ګڼ شمېر…

اعلامیه در مورد زلزله‌ی مرگبار در ولایت کنر 

سازمان سوسیالیست‌های کارگری افغانستان  با اندوه فراوان و خشم عمیق از…

“طالبان، شطرنج بزرگ و رؤیای اوراسیایی روسیه”

نویسنده: نجیب الله قاریزاده  najeebulla.qarizada1@gmail.com +447887494441 سقوط حکومت غنی در افغانستان و بازگشت…

حکومت‌استبدادی و افراطی طالبان و ساز و برگ‌های استخباراتی و…

 نویسنده: مهرالدین مشید  از استبداد تا شایعه پراگنی؛ ساز و کار…

   امید زنده گی

زنده گی در همه حالات  بسر می آید گاه به تلخی…

از تو جدا نمیشوم 

نوشته نذیر ظفر 08/28/25 از همه گان جدا شوم از تو…

پرسش ۴: ساختار «پرس‌ومان» چگونه از گفت‌وگو به یک نظام…

-خراسان بزرگ دی‌‌روز، دانش‌مند، دانش و سبک کهنی نسبت به…

قهرمان‌پروری‌های احساسی و سقوط افغانستان در چنگال تروریسم

 نویسنده: مهرالدین مشید از اسطوره‌ پردازی های فریبنده تا بحران سیاسی…

پرسش ۵

از مکتب دینی فلسفی من بیش از این نه می‌دانم نقش…

نتیجه گیری از بحث های شبکه های تلویزونی و تحلیل…

بحث های داغ پیرامون این اقدام پاکستان راه افتید ،…

دموکراسي څه شی ده او سوسیال دموکراسي څه ته وايي؟

دا سوال د ډیرو ځوانانو پر مخ کې پروت او…

نام های بیشمار جنبش روشنگری غرب

Helvitius, C.A.(1715-1771) آرام بختیاری مقدمات: اصلاحات، انقلاب، عدالت، و سکولاریسم. روشنگری، جنبش برابری…

توضیحی بر فراخوان انجمن سراسری حقوقدانان افغانستان در دفاع از…

نوشته از بصیر دهزاد  ‎فراخوان انجمن سراسری حقوقدانان افغانستان در دفاع …

آیا انسان، نسبت به انسان، از ته‌یی دل هم‌دلی دارد؟

پاسخ: محمدعثمان نجیب به نماینده‌‌‌گی از مکتب هم‌دلی!؟؟ شما از موردی پرسان می‌کنید که…

«
»

لټانو ته د خطر زنګ؛ غني بيا اصلاحات شروع کړل

تېره شپه يو ځل بیا ولسمشر غني په کابل کې په ناڅاپې ډول د عامې روغتیا وزارت اړوند د دوه روغتونونو څخه لیدنه کړې، چې په په دندو کې د بې غورۍ او ناسم وضعیت له امله یې یو شمیر لوړ رتبه کسان له دندو ګوښه کړي دي. غني تيره شپه ناوخته په ناڅاپي ډول د وزیر محمداکبرخان او اندراګاندي (صحت طفل) روغتونونو ته ورغی، د یادو روغتونونو د عمومي وضعیت د ارزونې تر څنګ یې د بستري ناروغانو د حالت پوښتنه وکړه او پایوازانو سره یې هم وکتل. غني لومړی د وزیر محمد اکبر خان روغتون څخه لیدنه وکړه چې په کې کاري وضیعت، نظافت او مدیریت په ښه توګه نه و ترسره شوی. نوموړي ویلي د روغتون له وضعیت څخه سم خبرونه وړاندې کېږي، په داسې حال کې چې له نږدې څخه وضعیت د خوښۍ وړ نه دی. غني وویل، باید ټولې  مقررۍ او منفکۍ د قانون په اساس تر سره شي او ټينګار يې وکړ چې په یادو روغتونونو په غیر قانوني توګه ټول مقرر شوي ټول کسان به له دندو څخه ګوښه شي.

دا لومړی ځل نه دی چې ولسمشر په ناڅاپي ډول له مهمو ځايونو ليدنه کوي او په کې لټ او ناغيړه چارواکي له دندو ګوښه کوي؛ بلکې څو ورځې وړاندې د کابل ښار له نهمې امنيتي حوزې د ناڅاپي ليدنې پر مهال يې د يادې حوزې د مسوولينو دندې ځنډولې وې. د پوليسو نهمې امنيتي حوزې ته د ولسمشر د ورتلو پر مهال يو شمېر مسوولين د حوزو د اصولو او لوايحو د تنظيم  چارو خلاف په خپلو دندو کې موجود نه وو. غني چې ياد وضعيت وليد پرته له ځنډه يې د حوزې د لوړ رتبه مامورينو دندې وځنډولې او ټينګار يې وکړ چې پوليس بايد د خلکو خدمتګار او ويښ وي چې خلک د شپې ارام ويده شي. نه داچې پوليس خوبونه ووهي. همداشان ولسمشر د ملي يووالي حکومت د کار په لومړيو ورځو کې هم  ورته ناڅاپي ليدنې کولې چې تر ډيره د خلکو له ګرم هرکلي سره  مخامخ شوې وې.

د ولسمشر ياد اقدام د ستايلو وړ دی او په ترسره کولو سره به يې په دولتي او نادولتي ادارتو کې ډیر اصلاحات رامنځته شي. په دغه کار سره د ولس او دولت تر منځ ایجاد شوی واټن هم لمنځه ځي، په حکومت د خلکو باور زياتيږي، اداري اصلاحات رامنځته کيږي او په دولتي او نادولتي ادارو کارکوونکو کې د مسوليت پيژندنې حس راژوندی کيږي. خو يوه خبره چې اړينه ده هغه په دوامداره توګه له ټولو دولتي او نادولتي ادارتو څخه ليدنه او ارزيابي ده. ولسمشر بايد په همدې له څو ادارو څخه په ليدنې  بسنه ونه کړي. بلکې ډیری داسې لوړې ادارې شته چې جدي اصلاحاتو ته اړتيا لري. زمونږ  ځيني چارواکي د زور مسلمانان دي، تر هغې چې ورپسې کوتک راوانخيستل شي؛ خپل مسوليت نه پيژني او په دندو کې غفلت کوي.

ولسمشر غني ته په کار ده چې له دې وروسته له لوړپوړې دولتې ادارې وزارت، رياست او معينيت څخه نيولی آن تر يوې کوچنۍ ادارې پورې ناڅاپي ليدنه وکړي او په ادارتو کې موجوده لټان له دندو ګوښه کړي. خلک له ولسمشر غني نه تمه لري چې خپل دغې اصلاحي کار ته دوام ورکړي او له لويې څارنوالۍ هم ليدنه وکړي چې د پراخ فساد د شتون ادعا پرې خلک لري، غني بايد له سترې محکمې ليدنه وکړي، له بهرنيو چارو وزارت ليدنه وکړي، له کورنيو چارو وزارت ليدنه وکړي، له دفاع وزارت ليدنه وکړي، له پوهنې وزارته ليدنه وکړي، له ګمرکاتو ليدنه وکړي، له مستوفيت ليدنه وکړي، له کابل ښاروالۍ ليدنه وکړي، له دولتي اوخصوصي پوهنتونو ليدنه وکړي، له ثبت احوال نفوسو ادارې ليدنه وکړي او هغه لټان او په دندو کې فساد کوونکي چارواکي له دندو ګوښه کړي چې څوکۍ يې په انحصار کې نيولې خو د کار يې درک نشته.

ولس د ولسمشر غني د دا ډول اصلاحي کارونو پراخ ملاتړ کوي او ترې هیله لري چې له ټولو دولتي او نادولتي ادارو خپلو کتنو ته دوام ورکړي. باوري يو چې په ياد کار سره به يې په ډيری ادارو کې اصلاحات رامنځته شي، چارواکي به خپل مسولیت ته متوجه شي او د دولت او ولس تر منځ رامنځته شوی واټن به له منځه ولاړ شي.

لیکنه : خوشحال آصفي