درمراثی قربانییان زمین لرزه ی مشرق زمیـــن !

امین الله مفکرامینی                   2025-02-09! بدیــــــــده اشکِ ماتم و بدل خونم ز لغزشِ…

اشک قلم 

رسول پویان  اشک قلم به صفحـۀ دل ها چکیده است  صد لاله…

استاد عبدالروف بینوا

استاد بینوا د هېواد، سیمې او نړۍ په کچه ستر…

کودکانی که کودکی نمی‌ کنند

خیابان، خانه بی‌در و پیکر کودکان فراموش‌ شده! فرشید یاسائی *  ما…

بحران هویت ملی؛ ناکامی ملت سازی و به زنجیرکشیده شدن…

نویسنده: مهرالدین مشید نیم قرن مبارزۀ سیاسی و فرهنگی و تبدیل…

سقراط، تیشه‌زنی به ریشه‌‌ی دانایی

دیدگاهی از مکتب دینی-فلسفی من بیش‌ از این نه می‌دانم. در…

خوشحال خان خټک

د ادب او فرهنګ درنو او پتمنو مینه والو! ګڼ شمېر…

اعلامیه در مورد زلزله‌ی مرگبار در ولایت کنر 

سازمان سوسیالیست‌های کارگری افغانستان  با اندوه فراوان و خشم عمیق از…

“طالبان، شطرنج بزرگ و رؤیای اوراسیایی روسیه”

نویسنده: نجیب الله قاریزاده  najeebulla.qarizada1@gmail.com +447887494441 سقوط حکومت غنی در افغانستان و بازگشت…

حکومت‌استبدادی و افراطی طالبان و ساز و برگ‌های استخباراتی و…

 نویسنده: مهرالدین مشید  از استبداد تا شایعه پراگنی؛ ساز و کار…

   امید زنده گی

زنده گی در همه حالات  بسر می آید گاه به تلخی…

از تو جدا نمیشوم 

نوشته نذیر ظفر 08/28/25 از همه گان جدا شوم از تو…

پرسش ۴: ساختار «پرس‌ومان» چگونه از گفت‌وگو به یک نظام…

-خراسان بزرگ دی‌‌روز، دانش‌مند، دانش و سبک کهنی نسبت به…

قهرمان‌پروری‌های احساسی و سقوط افغانستان در چنگال تروریسم

 نویسنده: مهرالدین مشید از اسطوره‌ پردازی های فریبنده تا بحران سیاسی…

پرسش ۵

از مکتب دینی فلسفی من بیش از این نه می‌دانم نقش…

نتیجه گیری از بحث های شبکه های تلویزونی و تحلیل…

بحث های داغ پیرامون این اقدام پاکستان راه افتید ،…

دموکراسي څه شی ده او سوسیال دموکراسي څه ته وايي؟

دا سوال د ډیرو ځوانانو پر مخ کې پروت او…

نام های بیشمار جنبش روشنگری غرب

Helvitius, C.A.(1715-1771) آرام بختیاری مقدمات: اصلاحات، انقلاب، عدالت، و سکولاریسم. روشنگری، جنبش برابری…

توضیحی بر فراخوان انجمن سراسری حقوقدانان افغانستان در دفاع از…

نوشته از بصیر دهزاد  ‎فراخوان انجمن سراسری حقوقدانان افغانستان در دفاع …

آیا انسان، نسبت به انسان، از ته‌یی دل هم‌دلی دارد؟

پاسخ: محمدعثمان نجیب به نماینده‌‌‌گی از مکتب هم‌دلی!؟؟ شما از موردی پرسان می‌کنید که…

«
»

د طالبانو هوايې خبرې د هوا ګزول

ورسته له هغې چې د افغان حکومت او اسلامي حزب تر منځ بین الافغاني خبرې وشوې او په بريا پايته ورسيدې؛ ليدل کيږي چې له وسله والو طالبانو سره هم په قطر کې د افغان حکومت خبرې تر سره شوې دي. اوس یو شمېر افغان شخصیتونه وايي چې د طالبانو د قطر د دفتر له غړیو سره یې درې ځلې خبرې کړي او دا ډله نور د بهرنیو ځواکونو پر وتلو ټینګار نه کوي. د ولسي جرګې غړی سید اسحق ګیلاني وايي، د طالبانو د قطر له دفتر او دغه راز د کوټې له شورا سره یې تماسونه نیولي دي. د نوموړي پر وینا، د طالبانو د قطر د دفتر غړیو ورته ویلي چې په تېرو ۱۵ کلونو کې دې په ټولو تصویب شویو قوانینو له سره غور وشي او هر هغه قانون چې له شریعت سره په ټکر کې نه وي، ورسره مخالفت نه لري. ګیلاني وايې طالبان دغه راز د موقت حکومت د جوړېدو غوښتنه لري او وايي چې د موقت حکومت له جوړېدو وروسته دې په دوو کلونو کې ټاکنې وشي. افغان حکومت او وسله والو طالبانو تراوسه پوري په دې اړه څه نه دي ویلي.

که څه هم وسله والو طالبانو د سيد اسحق ګيلاني د خبرو په اړه په رسمي توګه څه نه دي ويلي خو په ټوله کې که طالبان په رښتيا هم نور د لويو استخباراتي ادارو له مزدورۍ په تنګ شوي وي او له حکومت سره سوله کوي او د موقت حکومت او د ټاکنو غوښتونکي وي نو ځنې پوښتنې شته چې بايد وسله وال طالبان ورته ځواب ووايې.

  • تر اوسه خو وسله والو طالبانو له افغانستانه د ټولو بهرنيو ځواکونو وتل د سرې کرښې په توګه يادول؛ اوس يې څنګه په نظر کې ۱۸۰ درجې بدلون راغی چې د بهرنيو ځواکونو له وتلو تيريږي؟
  • د اساسي قانون کومه ماده له اسلامي شريعت سره په ټکر کې ده؟
  • شريعيت اصلاً دوی څنګه تعريفوي؟
  • دوی خو انتخابات ناروا ګڼل او له رايه ورکوونکو خلکو يې ګوتې پرې کولې؛ اوس څنګه ورته انتخابات حلال شول؟

همداراز په ټوله کې د هيواد اوسنيو حالاتو ته د نظام د بدلون اړوند هم ځينې پوښتنې شته چې د طالبانو د نويو شرطونو د پوره کيدو پر وړاندې خنډونه جوړولی شي.

  • د هيواد اوسنيو شرايطو  او حالاتو ته په کتو آیا ددې زمينه برابره ده چې موقت حکومت رامنځته شي؟
  • آيا د ملي يووالي د حکومت مشران (ولسمشر او اجرايه ریيس) او امريکا د موقت حکومت له جوړيدو سره موافق دي؟

که د ملي يووالي حکومت په خپله دوه کلنه دوره کې د ولس رضايت هغسې چې لازمه وه؛ نه دی ترلاسه کړی خو بيا هم د هيواد اوسنيو سياسي او امنيتي حالاتو ته په کتو د وسله والو طالبانو نوي وړانديزونه د منلو وړ نه دي. ځکه موقت حکومت په همدې لسيزه کې افغان ولس تجربه کړی دی او يو ځل بيا يې د تجربه کولو غوښتونکي نه دي. اوسني حالات داسې برابر شوي دي ورځ تر بلې بدتري راتلونکې ده او بهتري نشته. که د ملي يووالي دا نظام بدليږي نو پرته له شکه چې د هيواد امنيتي او سياسي حالات به لا پسې کړکيچن شي او دښمن چې تيار په کمين کې ناست دی؛ له دې فرصته به پوره ګټه واخلي.

دويم دا چې نه د ملي يووالي حکومت مشران او نه هم امريکا د دې غوښتونکې ده چې په افغانستان کې دې موقت حکومت جوړ شوي. د ملي يووالي د حکومت دواړو مشرانو په ځلونو ويلي چې د حکومت دوره پنځه کلنه ده او هغه څوک چې د نوي يا موقت حکومت د جوړيدو خبرې کوي نو دا يې یو خيال او محال دی. همداراز امريکا هم په افغانستان کې د موقت حکومت د جوړيدو طرفداره نه ده. ځکه د ملي يووالي حکومت د ولسمشرۍ د دواړو ټيمونو تر منځ د سياسي هوکړه ليک د لاسليک له مخې يې د دې حکومت بنسټ ايښی دی او دوی هيڅکله نه غواړي چې د دوی په نسخي جوړ شوی حکومت دې ناکام ثابت شي.

پر همدې دليلونو چې د اساسي قانون هيڅ ماده له اسلامي شريعت سره په ټکر کې نه ده، اوسنيو شرايطو ته په کتو د موقت حکومت جوړيدل ناشوني دي، او همداراز نه د ملي يووالي حکومت مشران او نه امريکا د موقت حکومت د جوړيدو طرفداران دي؛ په همدغو دلايلو ويلی شو چې د طالبانو د دريځ اړوند د ښاغلي سيد اسحق ګيلاني خبرې به تش د هواز ګزول وي او بس.

لیکنه : خوشحال آصفي