اوکراین به ناتو
اردوغان بار دیگر خنجر به پشت روسیه زد
چگونه به شیطنت‌های سلطان عصبی پاسخ دهیم؟
دمیتری رادیونوف (Dmitry Rodionov)- مطبوعات آزاد
ولادیمیر لپخین (Vladimir Lepekhin)- مفسر
وسوالود شیموف (Vsevolod Shimov)- مفسر
ا. م. شیری– مترجم
پنج تن از فرماندهان گردان «آزوف»* از ترکیه به وطن خود بازمی‌گردند. این فرماندهان، عبارتند از دنیس پراکاپنکو («ردیس»)، فرمانده؛ سواتوسلاو پالامار (کالین)، معاون فرمانده؛ سرگئی ولینسکی («وولین»)، جانشین فرمانده تیپ ۳۶ تفنگداران دریایی؛ اولگ خمینیکو، سرگرد گارد ملی و دنیس شلگا، سرهنگ گارد ملی. لازم به ذکر است که قرار بود آن‌ها پس از مبادلۀ ۵۵ نظامی روسیه با ۲۱۵ جنگجوی اوکراینی و همچنین، ویکتور مدودچوک، سیاستمدار اوکراینی، تا پایان درگیری‌ها «تحت ضمانت شخصی رئیس جمهور ترکیه»، «مهمان» ترکیه باشند.
دمیتری پسکوف، دبیر مطبوعاتی رئیس جمهور روسیه در مورد این حادثه اظهار داشت، که آنکارا بدون اطلاع روسیه، توافقات را نقض کرد. او همچنین گفت، که ترکیه در آستانۀ نشست اخیر ناتو تحت فشار زیادی قرار داشت. روسیه این واقعیت را که آنکارا به عنوان یکی از اعضای پیمان ناتو با آن ابراز همبستگی میکند، به خوبی می‌فهمد. یعنی اردوغان قابل بخشش است.
به هر حال، آنکارا در یک روز چندین بار به روسیه حمله کرد. تفاهمنامه ساخت کارخانۀ تولید پهپاد در میدان امضا شد؛ اردوغان در گفتگو با زلنسکی اظهار داشت که اوکراین بی‌تردید شایستۀ عضویت در ناتو است و افزود که ترکیه از همان ابتدا «همبستگی خود را با اوکراین نشان داده» و در زمینه‌های مختلف به آن کمک کرده است.
همه این‌ها را چگونه باید درک کرد؟
ــ ولادیمیر لپخین، مدیر انجمن اتحادیۀ اقتصادی آورآسیا بر این باور است که اردوغان قصد دارد در نشست آتی ناتو، از وضعیت پیش‌آمده به نفع خود استفاده کند.
ــ بنابراین، اظهارات اردوغان و بازگشت فرماندهان «آزوف»، در واقع، یک «هدیه» به اوکراین بود.
«مطبوعات آزاد»: این، نقض توافق است. آبرو و حیثیت اهمیت ندارد؟
ــ وجهه و نیک‌نامی در نزد اردوغان اهمیت ندارد. او آشکارا در فکر چیز دیگری بود. از این رو، تکرار می‌کنم، یک «هدیه» به اوکراین داد.
«مطبوعات آزاد»: اردوغان هدایای زیادی به زلنسکی داد. به نظر می‌رسد کی‌یف در نزد او، از مسکو عزیزتر است؟
ــ قدرت در نظر اردوغان بیش از هر چیز ارزش و اهمیت دارد و او با مهارت از آن استفاده میکند. بر این اساس، در مواقعی که نیاز دارد، همه دوست او هستند، بدون قبول هیچ تعهدی از طرف او.
«مطبوعات آزاد»: در آستانۀ انتخابات، کارشناسان خاطرنشان می‌کردند که اردوغان بدون مشکل در انتخابات پیروز می‌شود. ترکیه در مشکلات اقتصاد غرق شده است و آمریکایی‌ها از او باج‌گیری می‌کنند و برای دور شدن از روسیه، به او فشار می‌آورند. چه انتظاری می‌توانیم داشته باشیم؟
ــ اردوغان اساساً موضع خود را تغییر نخواهد داد و به عنوان مثال، روسیه را به دشمن تبدیل نخواهد کرد. با این حال، گاهی اوقات چاقو زدن به پهلو چیز بدی نیست. علاوه بر این، گروهی در رهبری فدراسیون روسیه وجود دارد که جز فروش گاز به چیز دیگری فکر نمی‌کند و به خاطر نقل گاز از طریق ترکیه، متناوباً شلوار خود را خیس میکند.
«مطبوعات آزاد»: آیا پیشنهاد می‌شود چشم خود را بر روی این موضوع ببندیم و از اینکه شریک ما بیش از حد به غرب وابسته است، شاکی باشیم؟
ــ آری، ما باید سکوت کنیم. لازم نیست بار دیگر با جملاتی مانند «متأسفیم»، به زیر پای خود پوست خربزه بیاندازیم. اما در مواقعی باید پاسخ اردوغان را با چاقو زدن به پهلوی او داد. مثلاً، برای شروع، باید از معاملۀ غلات خارج شد. و سپس، برای پاسخ دادن باید راه‌های دیگری بر حست اتفاق پیدا کرد.
امروز مشکل اصلی فدراسیون روسیه در روابط با ترکیه، ساخت کارخانۀ تولید بایراقدار در اوکراین است. در صورت آغاز ساخت کارخانه، حملۀ موشکی به محل آن ضروری خواهد بود.
ــ وسوالود شیموف، مشاور رئیس انجمن روسی مطالعات حوزۀ بالتیک، یادآوری میکند که «شریک» ما، عضو ناتو و به طور کلی متحد غرب است. ترکیه در اوکراین منافع خاص خود را دارد. این کشور فضای اقتصاد خودگردان را فعالانه توسعه می‌دهد. این نیز یک سنت قدیمی است. زمانی امپراتوری عثمانی کنترل کل «زمین وحشی» (نووروسیا کنونی) را در اختیار داشت، «هتمان‌های» روسیۀ کوچک دست نشاندۀ آن بودند [هتمان، لقب سیاسی فرماندهان نظامی در اروپای مرکزی و شرقی در سده‌های شانزدهم تا هیجدهم بود]. آنکارا به کریمه و تاتارهای کریمه نیز به‌عنوان منطقۀ منافع اولویت‌دار خود نگاه میکند. بنابراین، هیچ نکتۀ حیرت‌انگیزی در سخنان و اقدامات اردوغان وجود ندارد. بله، ترکیه تلاش میکند در مناقشه اوکراین نقش میانجی ایفا کند. اما، با این حال، به دنبال منافع خود است.
«مطبوعات آزاد»: اجازه دهید موضوعات را ترتیب بررسی کنیم. چرا اردوغان ناگهان جایگاه اوکراین را در ناتو دید؟ اما قبل از آن؟ یا سوئد را وسوسه میکند؟
ــ در ضمن، احتمال وسوسه زیاد است. به خصوص اگر یادتان باشد پالتاوا برای سوئدی‌ها چگونه تمام شد. اگر اینطور باشد، پس، اردوغان نمی‌تواند مهارت تحریک سیاسی را رد کند.
«مطبوعات آزاد»: در خصوص تولید پهپاد. فقط پول، هیچ چیز شخصی؟
ــ بله، کسب و کار، به علاوه بستن نظامی-سیاسی کی‌یف به ترکیه. این کاملا محتمل است که اتحادیۀ اروپا، خسته از اوکراین، سعی کند آن را حداقل تا حدی به منطقۀ مسئولیت آنکارا براند. این نیز می‌تواند دلیلی برای توضیح شجاعت و سختگیری غیرمنتظرۀ اردوغان باشد.
«مطبوعات آزاد»: در بارۀ ستیزه‌جویان «آزوف». این که نقض صریح توافقات است. برای چه؟
ــ اگر فرضیۀ انتقال اوکراین به منطقۀ مسئولیت آنکارا درست باشد، چنین ژست سخاوتمندانۀ «تیولداری» کاملاً منطقی است. ترکیه از شر مفت‌خورها خلاص می‌شود، اوکراین به مرتبۀ «قهرمانان» ارتقاء می‌یابد و یک «پیروزی» مجازی دیگر کسب میکند.
«مطبوعات آزاد»: آیا این هیچ تأثیری بر اردوغان نخواهد گذاشت؟ یا برایش مهم نیست؟
ــ فکر می‌کنم اردوغان مطمئن است که فعلاً کاری از روسیه ساخته نیست. زیرا، هیچ «شریک» دیگری در غرب باقی نمانده است. رهبر ترکیه یک بار دیگر خیانت رایج شرقی را نشان داد و مسکو درس دیگری گرفت و فهمید که همه تخم مرغ‌ها را نمی‌توان در یک سبد گذاشت. آنکارا در زمان‌های اخیر هدایای زیادی از کرملین دریافت کرده است. وقت آن است که دوباره این را مرور کنیم. هر چند ارزش ندارد که با اردوغان مقابله کنیم.
«مطبوعات آزاد»: پاسخ روسیه چه خواهد بود؟ گله و شکایت کنیم که دوباره ما را فریب دادند و معامله را تمدید کنیم؟
ــ مسکو باید در شیوۀ سیاست خارجی خود تجدید نظر کند. «خطوط قرمزهای» بی‌پایان که بدون عواقب جدی نقض می‌شوند، فقط «شرکای محترم» را به تکبر و خیانت بیشتر تشویق می‌کنند. پاسخ‌ها می‌تواند بسیار متفاوت باشد: از اعمال محدودیت‌های اقتصادی بر کالاها و تولیدکنندگان ترکیه تا غافلگیری‌های ناخوشایند نظامی-سیاسی ترکیه در جایی در سوریه.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
*- گردان «آزوف»- گروه ملی‌گرای شبه‌نظامی اوکراین از سوی دادگاه عالی فدراسیون روسیه در ۸ فوریۀ ۲۰۲۲ به عنوان سازمان تروریستی شناخته شد. فعالیت‌های آن در روسیه ممنوع است.
بر گرفته از: مطبوعات آزاد
۴ مرداد-اسد ۱۴۰۲
