به یاد مادر

مادر به خوی عادت طفلانه ام هنوز از بهر تو سرخوش…

توهم پولی، دستمزد، تورم ـــ برشی از کتاب: «درس‌گفتارهای کاپیتال»

دانش و امید، شمارهٔ ۲۹، اردیبهشت ۱۴۰۴ ــ  اوایل سال ۱۴۰۳،…

     انزوای نمایشی، همکاری پنهانی: از انکار علنی تا توافق پشت…

نویسنده: مهرالدین مشید انزوای دیپلوماتیک تا معامله در سایه: روایت دوگانه…

یوغلط خبر د جنجال منبع

نور محمد غفوری په دې ورځو کې د مغرضو او دروغجنو…

و.ای. لنین- وحدت فلسفه و سیاست

ترجمه. رحیم کاکایی اوگورودنیکوف ولادیمیر پتروویچ، دکتر علوم فلسفه، پروفسور، رئیس کرسی…

ناله یی میهن

رخت سفر ببستم و سوی وطن شدم در آرزوی دیدن مهد کهن…

از شمس النهار ، بنیاد گزاری مطبوعات مدرن

1میرعبدالواحد سادات ترقیات عالم روبه بالاست  ما از بالا به پایین می…

روز جهانی مطبوعات و روزگار آشفته و نابسامان روزنامه‌نگاری در…

نویسنده: مهرالدین مشید هرچند روز جهانی مطبوعات (۳ می) فرصتی است…

ریشه‌یابی پیدایش سادات، خواجه، آقا و بار بی‌معنای مذهبی دادن به…

محمدعثمان نجیب بخش نخست:  مراد من این‌ است تا بدانیم، چرا مردمان…

مارکوزه؛- فیلسوف التقاطی جنبش دانشجویی

Herbert Marcuse (1898-1879) آرام بختیاری نیاز  فیلسوف "چپ نو" به فرویدیسم. مارکوزه (1979-1898.م)،…

مسئولیت اخلاقی رسانه ئی  در دفاع مشترک از روشنگری ،…

نوشته  از: بصیر دهزاد   قسمت دوم  ادامه قسمت اول   نباید یک اصل عمده…

مسئولیت اخلاقی رسانه ئی  در دفاع مشترک از روشنگری ،…

نوشته  از: بصیر دهزاد   قسمت اول   انگیزه این مقاله  تداوم بحث های…

وحدت ملی یگانه ضامن بقای کشور است

اگر از چهار راهی ها گذر کنی مزدور کار ،…

تقسیم جهان 

رسول پویان  زمیـن در بین غـولان جهـان تقسیم می گردد  تـوگـویـی از…

یووالی د بریا کيلي، د نن ورځې اړتیا

ليکنه: حميدالله بسيا په تاریخ کې ډېرې داسې شېبې شته چې ملتونه…

نقش و جایگاۀ اصلی دین در جهان معاصر

نویسنده: مهرالدین مشید فشرده عصر حاضر، که با بحران‌های هویتی، اخلاقی، زیست‌محیطی…

 ماکار گرو نیروی توانای جها نیم 

             به استقبال روز بین المللی کارگر  انسان بخاطر زنده ماندن خود…

پیام تبریک به مناسبت اول ماه مه، روز همبستگی کارگران…

درود بر تلاشگران خستگی ناپذیر زندگی،   اول ماه مه، روز گرامیداشت…

هار و فراق 

 نوشته نذير ظفر ساحل ورجنيا  28 اپريل 2025 امد  بهار و   سبز …

تراشه قلب فنآوری دیجیتال سده 21

بیژن باران قلب فنآوری دیجیتال تراشه در طراحی، تولید، کاربرد، ساختن…

«
»

از کیسه خلیفه بخشیدن

عبدالصمد ازهر                                                                          ۰۸ / ۰۹ / ۱۴۰۰

حاکمیت طالبان بعد از اگر مگر کردن ها و از امروز به فردا افگندن ها، همان کرد که خود می خواست. ملیون ها شاگرد و محصل دختر را خلاف خواست مردم و جهان به بهانه عدم آماده گی مطابق به شرایط اسلامی، یک سال کامل از آموزش محروم گردانیده بالآخر برای رهایی یقه اش از دست متقاضیان، اعلام داشت برای شان یک سال ارتقا داده می شود.

اگر هدف، دلخوشی به ارتقا باشد، بلی کار خوب شد و جوانان ما یک سال بالاتر رفتند؛ و اگر هدف آموختن تهدابی آموزه ها باشد، که بدون تهداب نمی توان دیواری را اعمار کرد و بدون فراگرفتن ریاضی و هندسه ساده به فهم مسایل پیچیده و الجبره و مثلثات و بالاتر رسید، این تصمیم خشت خامی در آب ماندن و چند روزی خود را از فشار اصرارها و خواست ها به پناه بردن بوده، صاف و ساده از کیسه خلیفه بخشیدن است. درحالی که هدف از آموزش، پرورش و تحصیلات بالا، تربیه ی ظرفیت هاست برای به درد بخوری خود فرد و جامعه،‌ اما درست روشن نیست که با ارتقای یک ساله و به تعویق بردن فرصت های با ارزش زنده گی دختران، حاکمیت طالب در پی چی است؟

اگر به راستی در پی آماده گی هاست، چرا روشن نمی سازد چه نوع آماده گي در نظر است؟ هرگاه تجدید نظر بر کوریکولم curriculum درسی مورد نظر می بود، این که در مورد پسرها نیز باید صدق می کرد. از جانب دیگر، می شد مانند پسران درس های شان را پیش می بردند و تغییر لازمی را پسانتر بر نصاب تعلیمی می افزودند. در میان مضمون هایی که از قبل تدریس می گردیدند، نیز مضونی خلاف اسلام و خلاف علم وجود نداشت که قابلیت برداشتن را داشته باشد.

هرگاه دلواپسی طلبه از احساس مسوولیت نسبت به امنیت دختران برمی خیزد، در آن صورت بگذارند عجالتاً تا زمانی که تسهیلات دیگر فراهم شده می توانند، به طریقه سابقه امنیت شان تامین شود. گفتنی است اگر در حاکمیت گذشته، دختران بدون إشکال به مکتب و پوهنتون رفته می توانستند، چرا در حاکمیت با دسپلین طالبان بهتر و امن تر رفته نتوانند، مگر این که ترسی از خود چشمان گرسنه طلبه اطرافی و توهم رسیدن شان به حوران بهشتی وجود داشته باشد.

 باری شنیده بودم می خواهند شاگرد دخترها را از خانه ها و تا خانه های شان وسیله بس انتقال دهند. کار خوب و کمک بزرگ است برای شاگردان و خانواده ها. تطبیق چنین برنامه پر هزینه تا سطح ولسوالی ها و دهات، در زودی ها دشوار خواهد بود ولی هر گاهی که به این امر توفیق یافتند خوبست آن را نیز عملی کنند، اما به آن بهانه نباید آموزش تعطیل شود که این ظلم و جفای بزرگ است در حق نسل جوان کشور، بالخصوص دختران.

در انکشاف تازه، طالبان در نظر دارند با آغاز از مدارس خوست، برخی مضامین علوم معاصر، از جمله کامپیوتر ساینس را، در نصاب درسی مدارس دینی نیز بیفزایند. این به نظر من یک اقدام مفید است برای پُر کردن خلای میان مدرسه و مکتب و میان ده و شهر از نگاه دانستنی ها. اما مشروط به دو شرط:

یکی و مهم این که مضامین معاصر و مدنی، در بر گیرنده همه ساحات ساینس و اجتماعیات باشد، نه منحصر به تربیه پرسونل برای پر کردن جاهای خالی طالب در هرم اداری؛ و دوم اینکه افزودن این مضامین در نصاب مدارس، به معنای بی نیاز شدن از سیستم مکتب ها و پوهنتون های معاصر نباشد و منتج به حذف آنها نگردد. 

***

یک بخشش دیگر از کیسه خلیفه مربوط می شود به اردوی ملی کشور.

در حالی که وزیر دفاع سرپرست و لوی درستیز سرپرست بر تشکیل اردوی بزرگ و نیرومند  اصرار می کردند و از منسوبین سابق اردو می خواستند به صفوف شان باز گردند، اما امیرخان متقی وزیر امور خارجه در سفر به پاکستان و گوش دادن به توصیه و دریافت درجه هراس پاکستان از اردوی ملی افغان، در همان اسلام آباد به روز ۱۲ نومبر ۲۰۲۱(۲۱ عقرب ۱۴۰۰) اعلان کرد افغانستان به اردوی بزرگ ضرورت ندارد. فهمیده نشد متقی که وزیر امور خارجه است به چه دلیلی در یک موضوع ملی، داخلی و خارج از صلاحیت کاریش مداخله و تا سطح تصمیم گیری پیش رفت.

گرچه پسانتر سخنگوی حکومت آن اظهارات را ماست مالی کرده گفت از آن سوء تعبیر شده است و ما به تشکیل اردوی بزرگ نیرومند متعهدیم، اما انکشافات بعدی نشان داد که آن عقب روی از آرمان های تشکیل یک اردوی بزرگ و نیرومند، در اثر فشار نظامیان پاکستان، به سطح تشکیل اردوی کوچک بدون اشتراک نظامیان رژیم گذشته، تقلیل یافت. این حقیقت در اظهارات ملا یعقوب سرپرست وزارت دفاع، که قبلاً منادی اردوی بزرگ بود، نیز انعکاس یافت و آن را تا (!) یک صد هزار نفر برشمرده انصراف از پذیرش اعضای اردوی سابقه را نیز صراحت داد.

۰۸ / ۰۹ / ۱۴۰۰

۲۹ /۱۱ / ۲۰۲۱