گذار از دلار
چرا شرکتهای روسی و چینی حاضرند در محاسبات از روبل و یوآن استفاده کنند؟
مأخذ:
وزارت توسعه اقتصادی [روسیه] پیش‌بینی می‌کند، که حجم مبادله کالا بین روسیه و چین در سال ۲٠١۸ به ١٠٠ میلیارد دلار بالغ شود. فعال‌سازی روابط تجاری متقابل قادر است به رشد محاسبات با ارزهای ملی بیانجامد. شرکتهای روسی تا کنون ١۵ درصد از بهای واردات خود را با یوآن چین پرداخته‌اند.
چرا تجارت در عبور از محاسبات سنتی با دلار آمریکا به تسویه حساب‌ها مستقیما با ارزهای ملی علاقه‌مند است، مطالب «راشا تودی»(روسیه امروز) را مورد ملاحطه قرار دهید.
سال اول نیست که چین بزرگترین شریک تجاری روسیه است. سهم جمهوری خلق چین از کل تجارت بین‌المللی روسیه در سال ۲٠١۷، ١۵ درصد بود، در ماه ژانویه سال ۲٠١۸، ١۷ و ۲ دهم درصد افزایش یافت. برای مقایسه، سهم ثابت آلمان، در جایگاه دوم، در حدود ۸ درصد است.
بنا به اطلاعاتی که وزارت توسعه اقتصادی در اختیار «راشا تودی» قرار داد، از سرگیری رشد تجاری بین روسیه و چین از سال ۲٠١۶ آغاز گردید. بر اساس نتایج سال ۲٠١۶ گردش مالی بین طرفین با ٣١ و نیم درصد افزایش، به ۸۷ میلیارد دلار رسید.
سال ۲٠١۸ با تحرک قابل ملاحظه مبادلات بازرگانی و افزایش پویای آن شروع شد. وزارت توسعه اقتصادی پیش‌بینی می‌کند، که در صورت حفظ آهنگ رشد فعلی، امسال مبادله کالا بین دو طرف می‌تواند از مرز ١٠٠ میلیارد دلار تحاوز کند.
تشدید تجارت متقابل به رشد محاسبات با ارزهای ملی منتهی میشود. مثلا، سال گذشته ۹ درصد پرداخت‌ها به ازای واردات چین از روسیه با روبل انجام گرفت. در همین حال، شرکتهای روسی ١۵ درصد از بهای واردات از چین را با یوآن پرداخت نمودند. در سال ۲٠١۵ نمودارها به ترتیب ۲ درصد و ۹ درصد را نشان می‌دادند.
بانک مرکزی به «راشا تودی» توضیح داد، که چنین وضعیتی با آمادگی کمپانی‌های روسی و چینی به استفاده از روبل و یوآن در محاسبات بستگی دارد. تنظیم‌کننده بر این باور است، که این تجربه به سبب کاهش وابستگی محاسبات دو جانبه به تأثیر کشور ثالث، به نفع این کشورهاست.
افزون بر این، پراخت مستقیم (روبل- یوآن) لزوم بانکهای آمریکایی، بریتانیایی یا کشورهای اتحادیه اروپا را را منتفی می‌سازد. به سخن دیگر، این تصمیم مالی، نظارت کشورهای غربی بر معاملات را بطور چشم‌گیری کاهش می‌دهد و استقلال مبادله کالا بین روسیه و چین را تأمین می‌کند.
در کل، بانک مرکزی تصریح می‌کند، گزینش ارز برای محاسبات در قراردادها، فقط به فروشنده و خریدار مربوط است- پرداخت با پول ملی بدون واسطه- سریع انجام می‌گیرد و ارزان تمام میشود. بخصوص اینکه، طرفین را از تحمل هزینه تبدیل و معامله اضافی بی‌نیاز می‌سازد.
برای انجام محاسبات مستقیم با یوآن یا روبل به دریافت هیچ مجوزی نیاز نیست. امروزه بانکهای تجاری دو کشور بطور مستقیم از حساب‌های کارگزاری استفاده می‌کنند. برخی از بانکهای روسیه در امور پرداختی از موازین نظام پرداخت‌های بین‌المللی چین (China International Payments System)- مشابه چینی «SWIFT»، که از آخر سال ۲٠١۵ فعال است، بهره می‌برند.
رشد علاقمندی به زوج ارزی روبل- یوآن در بازار بورس مسکو نیز چشم‌گیر است.
ایگور ماریچ (IGOR MARICH)، عضو هیئت مدیره و مدیر عامل بخش پولی و فوریتی بازار بورس مسکو در گفتگو با «راشا تودی» خاطرنشان ساخت: «ما روند رو به صعود تقاضا برای معاملات با یوآن و روبل را از سوی شرکت‌کنندگان در فعالیتهای اقتصادی خارجی مشاهده می‌کنیم، که این هم به رشد محاسبات بر اساس ارزهای ملی بین روسیه و چین تأثیر می‌گذارد. از زمان شروع تجارت با زوج ارزی یوآن چین- روبل روسیه (یعنی از سال ۲٠١٠) حجم کل معاملات با یوآن از ۲ تریلیون و ۷٠٠ میلیارد روبل بالاتر رفت. شرکتها برای کاهش تبدیل یوآن به امکانات واقعی دست یافتند».
ماریچ اضافه کرد، که اکنون در بازار بورس مسکو بیش از ١۷٠ بانک روسی و شرکتهای کارگزاری از مناطق مختلف کشور به انجام معامله با یوآن مشغول هستند. غول‌های مالی مانند بانک مرکزی، بانک صنعت و تجارت، بانک عمران و بانک کشاورزی چین از طرف چین در مناقصه‌های بازار بورس پایتخت شرکت می‌کنند.
ایگور ماریچ اضافه کرد: «نرخ برابری یوآن با روبل (زوج ارزی یوآن چین و روبل روسیه) بطور مستقیم (بدون مشارکت دلار آمریکا) بر مبنای تقاضا برای خرید و فروش یوآن در همپیوندی با عرضه و تقاضا تعیین میشود. نرخ مبادله یوآن و روبل بطور روزانه تثبیت می‌گردد».
کارشناسان بارها مورد تأکید قرار داده‌اند، که گذار به محاسبات بین‌المللی با یوآن برای چین بمعنی راهبرد اقتصاد ملی محسوب میشود. همانطور که پیشتر آلکسی ماسلوف (ALEXEY MASLOV) رئیس مدرسه عالی خاورشناسی وابسته به دانشگاه ملی تحقیقات روسیه در مصاحبه با «راشا تودی» تشریح نمود، دولت چین در جهت افزایش اهمیت ارز ملی خود تلاش می‌کند. بویژه اینکه، در آخرین کنگره حزب کمونیست چین قراری مبنی بر بین‌المللی کردن یوآن به تصویب رسیده است».
طرح «یک کمربند، یک جاده»، که هدف همگرایی اقتصادی چین و کشورهای آوروآسیا را دنبال می‌کند، یکی از گام‌ها برای افزایش اهمیت پول ملی چین شمرده میشود. نکته مهم آن عبارت است از آغاز معاملات آتی نفت با یوآن در بورس بین‌المللی انرژی شانگهای در ۲۶ مارس.
آکسانا درویانکو (OXANA DEREVYANKO)
برگردان: ا. م. شیری
اول خرداد ١٣۹۷
